متنوع سازی خارجی

: پیش از ادغام با و یا خرید سهام یک شرکت دیگه حتماً با مشتریان اون صحبت کنید و سعی کنید اون ها رو از این ادغام آگاه کنید و اون ها رو روشن کنید که موندن با شما به نفع اونها هم هست چون شما برای نجات شرکت اومدید.
1. حفظ منابع انسانی: بهترین و باهوش ترین نیروهای شرکتی که قصد خرید سهام و یا ادغام باهاش رو دارید رو حفظ کنید، تا بتونید از تجربه و خلاقیت اون ها در توسعه شرکت استفاده کنید.
2. ادغام فناوری: نکته ای که در مورد لزوم کار کارشناسی پیش از ادغام گفتیم اینجا نمود پیدا می کنه. حتما شرکت هایی رو برای این کار انتخاب کنید که کالاها و یا خدمات مشابه (ظاهری و باطنی) با کالاها و خدمات شما دارن. در نتیجه ی این مسئله شما میتونید فناوری های شرکت دیگر رو هم با فناوری های خودتون ادغام کنید و بین اون ها سینرژی (Synergy) ایجاد کنید.
3. تمرکز: به کالاها و خدماتی که توسط شرکتی که قصد دارید باهاش ادغام بشید مورد غفلت واقع شدن بیشتر تمرکز کنید. سعی کنید پیش از اقدام راهبردها و استراتژی های عملیاتی برای رفع مشکلات و موانعی که باعث این مسئله شدن پیدا کنید و بعد از ادغام اون ها رو عملی کنید.

توسعه شرکت : بایدها و نبایدها

گسترش و توسعه شرکت یکی از دغدغه ها و آرزوهای اصلی مدیران و موسسان هر شرکت یا بنگاه اقتصادیه، که متاسفانه درک عمیقی نسبت به اون وجود نداره. بسیاری از ما پدیده‌ی رشد و توسعه‌ی شرکت رو یک امر مطلقا مثبت طلقی می‌کنیم و با خودمون میگیم «مگه میشه توسعه و گسترش کار شرکت کار اشتباهی باشه؟». اما باید توجه کنیم که توسعه شرکت بدون در نظر گرفتن انواع روش های انجام این کار و تحلیل و بررسی دقیق اون ها و در نهایت انتخاب بهترین راه و بهترین زمان برای انجامش، میتونه صدمات جبران‌ناپذیری رو به بدنه‌ی اصلی شرکت ما وارد بیاره و ما رو با مشکلات و چالش‌های جدی‌ای روبرو کنه.

ما در تیم مشاوره‌ مدیریت رسا شرایط کلان اقتصادی رو تا حد زیادی معلول شرایط و برآیند شرایط اقتصاد خرد میدونیم. برای همین رسالت خودمون رو آگاهی بخشی و یاریی رسانی به بنگاه‌ها و شرکت‌های ایرانی قرار دادیم تا بتونیم در حد توان نقشی در اعتلاء و شکوفایی اقتصاد کشورمون ایفا کنیم. پرداختن به مسائلی مثل توسعه شرکت ها و رفع ابهامات رایج درباره‌ی اون یکی از ابزارهای ما برای رسیدن به این هدفه. در این مقاله سعی میکنیم این مسئله رو به صورت خلاصه مورد تحلیل قرار بدیم تا وظیفه‌ی آگاهی‌بخشی خودمون رو ادا کنیم و سعی کنیم تا حد ممکن از اشتباهات رایج پیشگیری کنیم.

گام های اولیه توسعه شرکت

در ابتدا باید اشاره کرد که راه های پیشنهادی ما جنبه‌ عمومی دارن و هر شرکت یا بنگاه اقتصادی بسته به شرایط خودش باید سعی کنه بهترین راه رو برای خودش انتخاب کنه. در انتخاب این راه مشاوران مدیریتی میتونن به دلیل تجربه و مواجه شدن با شرکت ها و مشکلات گوناگون اون ها، بسیار مثمر ثمر باشن.

برای انتخاب مسیر توسعه‌ی یک شرکت چند عامل مهم باید مد نظر قرار بگیره: ۱ – نوع فعالیت شرکت. ۲ – منابع در دسترس ۳ – میزان منابعی (از جمله پول، زمان و یا میزان سهام) که برای توسعه‌ی شرگت کنار گذاشته شده است.

تکرار میکنیم که این عوامل در اکثر شرکت هایی که سودای توسعه در سر دارن مشترک هستن اما عوامل ریز و درشت دیگه ای هم در این امر حائز اهمیت هستن که در واقع تابعی از نوع فعالیت و وضع موجود هر شرکت هستن.

۱۰ راه عملی برای توسعه شرکت

۱ – راه‌اندازی یک شعبه‌ جدید:

بسیاری از مفهوم توسعه شرکت فقط این بخش از اون رو میشناسن. ما به این بخش، که تنها یکی از راه‌های راه‌های توسعه شرکت محسوب میشه، گسترش یا توسعه فیزیکی شرکت می‌گیم. باید توجه داشت که توسعه فیزیکی همیشه بهترین راه رشد نیست، و برای اون تحقیقات، برنامه‌ریزی و عدد‌گذاری‌های ویژه‌ای باید انجام بشن. نکات و پیش‌زمینه‌های مهمی که در صورت بررسی و داشتن اون‌ها میشه به گسترش فیزیکی ابعاد شرکت فکر کرد شامل:

۲ – کار تیمی:

اتحاد با شرکت‌هایی که خدمت یا کالایی مشابه تولید می‌کنن. با خودتون فکر کنید از بین کسانی که تا به امروز رقیب خودتون میدونستید، کدوم بیشتر میتونن اهل کار تیمی و مشترک باشن. شکل‌گیری چنین اتحادهایی میتونه به تقسیم کار و در زبان اقتصادی به افزایش بازدهی‌های نسبت به مقیاس طرفین این اتحادها ختم بشه.
البته نیازی نیست که طرفین دقیقا یک خدمت یا محصول رو تولید کنن، بلکه اگه دو کالا یا دو خدمت به گونه‌ای به هم مربوط باشن هم کافیه. تجربیات زیاد و بسیار موفقی از این اتحاد‌های کاری در سراسر جهان وجود داره که میشه به عنوان مثال از اتحاد برندهای اسپاتیفای (spotify-سرویس پخش آنلاین آهنگ) و اوبر (Uber-سرویس تاکسی‌های اینترنتی) برای پخش آهنگ‌های محبوب مسافران در سفرهایی که با اوبر انجام میدن نام برد. چنین اتحادهایی، اگر درست و هوشمندانه انتخاب بشن به گسترش بازار و افزایش سوددهی طرفین منجر میشه.

۳ – متنوع‌سازی (Diversification):

این گام برای شرکت‌هایی مناسب تره که به حد قابل قبولی از مقبولیت و شناخت عمومی رسیدن. منظور از متنوع سازی انجام فعالیت های تکمیلی و مرتبط به محصولات و یا خدمات شرکته. از جمله‌ی این فعالیت‌ها:

1. تولید محصولات و خدمات تکمیلی مرتبط با فعالیت شرکت
2. برگزاری کلاس‌های آموزشی در خصوص خدمات و فعالیت‌های تخصصی شرکت
3. واردات و صادرات محصول یا خدمات مرتبط با فعالیت شرکت
4. برگزاری کنفرانس و سخنرانی توسط مسئولین رده بالای شرکت و یا نوشتن مقالات در مجلات و روزنامه‌های معتبر مرتبط با فعالیت شرکت.

متنوع سازی فعالیت ها به شکل گیری جریان های درآمدی متفاوت ختم میشه و در نهایت میتونه به افزایش فروش و حاشیه سود و البته پر کردن شکاف های فصلی در درآمد شرکت ختم بشه. به این معنا که در فصول یا زمان هایی که درآمد شرکت از فعالیت اصلی خودش کاهش پیدا می کنه، درآمدهایی که از فعالیت های تکمیلی به دست میان میتونن این کاهش رو جبران کنن. در ضمن افزایش گستره ی مخاطبان، حضور گسترده تر در بازار، و افزایش اعتبار شرکت سایر نتایج متنوع سازی فعالیت ها هستن. لازم به ذکره که افزایش اعتبار شرکت یکی از مهم ترین پارامترهاست که در نهایت می تونه به یک مجموعه جسارت لازم برای نزدیک شدن به مشتریان بزرگ تر و با اسم و رسم بیشتر رو بده.

۴ – هدف گیری بازارهای جدید :

پیدا کردن بازارهای جدیدی با این سوال شروع میشه: «مشتریان من بیشترین وقتشان رو کجا میگذرونن؟» . پس گام اول برای توسعه شرکت از این جنبه داشتن اطلاعات کافی از مشتریان و مخاطبان کنونی شماست.

به طور مثال اگه گستره ی مشتریان شما از نوجوانان تا دانشجویان رو شامل میشه، بیشترین زمان اون ها در مدرسه و دانشگاه میگذره. از این فرصت استفاده کنید و به صورت خلاقانه ای سعی کنید پای خودتون رو به این بازارها باز کنید. برپایی غرفه در مدارس و دانشگاه ها، ارائه تخفیف های دانشجویی، تقسیم بخشی از سود خودتون با مدارس و دانشگاه ها و … از راه های موجود برای گسترش بازار شما در این مثال فرضی هست.

برای یافتن بازارهای جدید قوه ی تخیل خودتون رو به کار بگیرید و خودتون رو جای مشتریانتون بگذارید و در اتاق های فکری که با همکاران خلاق خودتون تشکیل میدید سعی کنید به این موضوعات بپردازید.

۵ – انعقاد قرارداد با دولت:

یکی از سریع ترین راه های توسعه برای کسب و کارهای کوچک انعقاد قرارداد با دولت هاست. توجه داشته باشید که در کشور ما دولت یکی از بزرگترین مصرف کنندگان کالاها و خدمات هست و این میتونه برای بنگاه ها فرصت بسیار مناسبی باشه. البته با ثابت فرض کردن سایر شرایط از جمله روابط و باندبازی هایی که ممکنه در این راه سنگ اندازی کنن، میتونید بسته به فعالیت شرکت در مناقصات و مزایدات دولتی شرکت کنید یا با وزارتخانه های مرتبط در خصوص کارتون وارد مذاکره بشید.

به یاد داشته باشید که هر چه کالا یا خدمتی که تولید می کنید واقعاً در زمینه ی خودش بهترین و به نسبت قیمتش بهینه ترین باشه میتونید هر مشتری ای رو به سمت خودتون جذب کنید، حتی اگه این مشتری، بزرگترین مصرف کننده ی کالاها و خدمات کشور باشه.

۶ – ادغام و یا خرید یک شرکت دیگر :

یکی از راه های توسعه شرکت ادغام با شرکت های دیگه ای هست که بسته به فعالیت شما می تونن با تجهیز و یکی شدن منابع انسانی و سرمایه به سوددهی و درآمد بیشتر برای شرکت شما ختم بشن. برای این منظور آگاهی از وضعیت بازار و شرکت های دیگه ضروریه. دائماً در جستجوی شرکت های مرتبطی باشید که یا در آستانه ی ورشکستگی هستن و یا رشدشون متوقف شده و میتونن از ادغام با شما بهره ببرن.

اگه بعد از بررسی های دقیق و کارشناسی به این نتیجه رسیدید که بهترین راه برای توسعه شرکت شما ادغام و یا خرید سهام یک شرکت دیگه هست، حتماً نکات زیر رو در این راه مد نظر قرار بدید:

: پیش از ادغام با و یا خرید سهام یک شرکت دیگه حتماً با مشتریان اون صحبت کنید و سعی کنید اون ها رو از این ادغام آگاه کنید و اون ها رو روشن کنید که موندن با شما به نفع اونها هم هست چون شما برای نجات شرکت اومدید.
1. حفظ منابع انسانی: بهترین و باهوش ترین نیروهای شرکتی که قصد خرید سهام و یا ادغام باهاش رو دارید رو حفظ کنید، تا بتونید از تجربه و خلاقیت اون ها در توسعه شرکت استفاده کنید.
2. ادغام فناوری: نکته ای که در مورد لزوم کار کارشناسی پیش از ادغام گفتیم اینجا نمود پیدا می کنه. حتما شرکت هایی رو برای این کار انتخاب کنید که کالاها و یا خدمات مشابه (ظاهری و باطنی) با کالاها و خدمات شما دارن. در نتیجه ی این مسئله شما میتونید فناوری های شرکت دیگر رو هم با فناوری های خودتون ادغام کنید و بین اون ها سینرژی (Synergy) ایجاد کنید.
3. تمرکز: به کالاها و خدماتی که توسط شرکتی که قصد دارید باهاش ادغام بشید مورد غفلت واقع شدن بیشتر تمرکز کنید. سعی کنید پیش از اقدام راهبردها و استراتژی های عملیاتی برای رفع مشکلات و موانعی که باعث این مسئله شدن پیدا کنید و بعد از ادغام اون ها رو عملی کنید.

۷ – فرانشیز (Franchise):

اصطلاح فرانشیز در کشور ما چندان شناخته شده نیست، به همین دلیل اول تعریفی خلاصه از اون رو ارائه می کنیم:

فرانشیز چیست؟

قراردادی که به موجب اون یک طرف به دیگری حق استفاده از نام تجاری و برخی سیستم ها و فرآیندهای بیزینسی خودش رو برای مدت معینی تفویض می کنه. در این قراردادها طرفی که حق استفاده از نام تجاری شرکت دیگه ای رو خریداری می کنه یه مبلغ مشخصی رو جهت فرانشیز پرداخت می کنه و در برخی موارد درصدی از درآمد و سود ناشی از فروش رو با طرف دیگه شریک می شه.

فرانشیز کردن (Franchising) یکی از راه های توسعه شرکت هست که اگه در زمان و موقعیت مناسب انجام بشه میتونه خیلی تأثیرگذار باشه. در حقیقت شرکت شما با نام شرکت دیگه ای همون محصول رو تولید می کنه، باید توجه کرد که پیدا کردن شرکت مناسبی که هم نام تجاری معتبری داشته باشه و هم متمایل به بستن قرارداد فرانشیز با شما باشه کار دشواریه و نیاز به تحلیل و تحقیق کارشناسی و تخصصی متنوع سازی خارجی داره.

چند مورد از مزایای این کار شامل:

1. استفاده از یک نام تجاری آشنا برای مخاطبان، عدم نیاز به معرفی برند جدید
2. تولید محصولات امتحان شده و مورد اطمینان
3. وجود فرآیندهای تولید و طراحی استاندارد و مشخص
4. وجود تکنیک های دقیق و با جزئیات در اداره و معرفی بیزینس
5. حضور کارکنان آموزش دیده و امکان آموزش راحت تر برای کارکنان جدید
6. حضور نیروی کمکی دائم(شرکت طرف قرارداد فرانشیز)در معرفی و به متنوع سازی خارجی روز کردن محصولات و خدمات

انعقاد یک قرارداد دقیق و محکم فرانشیز با شرکتی که با بررسی های کارشناسی انتخاب شده میتونه به توسعه سریع شرکت و افزایش درآمد شرکت با حداقل میزان سرمایه گذاری جدید ختم بشه.

۸ – گسترش بین المللی:

این راه برای شرکت هایی که یا بازار کشور خودشون به اشباع رسیده و یا امکان رشد و توسعه محصولات و خدمات اون ها در خارج از مرزهای کشور بیشتره مناسبه. البته باز هم تکرار می کنیم که انجام این امور بدون بررسی های دقیق و کارشناسی و بهره بردن از یک تیم مشاور کارآزموده می تونه نتایج فاجعه باری رو به همراه بیاره.

برای این کار به محصول و یا خدمت تولیدی خودتون نگاه کنید و با بررسی دقیق اون امکان گ

سترش بازارهای بین المللی برای اون رو بسنجید. کشورهایی رو انتخاب کنید که با ایران روابط تجاری بهتر و گسترده تری دارند و در عین حال محصول و یا خدمت شما می تونه از لحاظ کیفیتی و قیمتی برای اون ها جذاب باشه. در این راه می تونید با مراجعه به اتاق بازرگانی ایران و یا بخش های مربوطه در وزارت امور خارجه اطلاعات بیشتری در خصوص کشورهای مقصد و نحوه ی تسخیر بازارهای اون ها به دست بیارید.

۹ – توسعه در اینترنت و فضای مجازی:

بیل گیتس پیش از گفته بود تا انتهای سال ۲۰۰۲ شرکت ها به دو دسته تقسیم میشن :

البته این حرف تا حدودی اغراق آمیزه اما واقعیت چندان هم دور از این نیست. امروزه ثابت شده که داشتن یک وبسایت تأثیرگذار یکی از اصلی ترین و کلیدی ترین راه های توسعه یک شرکته. در واقع بدون سرمایه گذاری فیزیکی چندانی، میشه با استفاده از حضور موثر و هوشمندانه در دنیای مجازی، راه توسعه شرکت رو خیلی سریع تر از اون که فکرش رو کنید طی کرد.

یکی از مهم ترین نکات در حضور موثر در فضای مجازی، قرار گرفتن در صفحات اولیه لیست موتورهای جستجو هست. بهتره بدونید بیش از ۸۰ درصد ترافیک وبسایت ها از موتورهای جستجو وارد میشن و این اهمیت این مسئله رو بیشتر مشخص می کنه.

در شرایطی که بیش از ۴ میلیارد صفحه ی وب در فضای مجازی وجود داره که رقمش هر صد روز دو برابر میشه، اگه وبسایت شما نتونه در این رقابت نفس گیر نقشی داشته باشه، در نهایت این سودآوری و درآمد شرکت شماست که آسیب می بینه چرا که موفق نشده از این بازار گسترده استفاده کنه.

برای داشتن یک وبسایت خوب دو عامل بسیار مهم هستند:

1. طراحی و برنامه نویسی وبسایت: شکل ظاهری، سرعت بالا اومدن صفحات، راحت و کاربردی بودن منوها و…
2. محتوا: که به مراتب مهم تر از عامل اول هست. نکات زیادی بسته به نوع فعالیت شرکت در این خصوص باید رعایت بشن اما فارغ از اون دو نکته ی کلیدی و اساسی باید مورد توجه قرار بگیرن : ۱)محتوایی که مخاطب رو جذب کنه۲)محتوایی که باعث موندن مخاطب در وبسایت بشه

توجه داشته باشید که برای بهبود سطح و کمیت محتوایی وبسایت، بررسی های دقیق و کارشناسی روی مسائل زیر هم بسیار مهم هستن:

۱۰ – ثبت حقوق انحصاری:

این راه رو در آخر ذکر می کنیم چرا که متاسفانه هنوز در کشور ما این مسئله اونطور که باید گسترش نیافته. اما نکته ی امیدبخش اینه که مسئله ی حقوق انحصاری و ثبت اختراع بازاری نوپا و در حال رشد هست و الان بهترین زمان برای بهره گیری مناسب در اونه. در این شرایط اگه کالا یا خدمتی که ارائه می دید کالا یا خدمتی خاص و بدیع هست، و فکر می کنید امکان ثبت اون وجود داره در این کار درنگ نکنید.

ثبت حقوق مالکیت انحصاری در کشورهای خارجی یکی از اصلی ترین راه های شرکت ها برای توسعه و کسب درآمدهای جدید محسوب میشه. شرکت های زیادی تونستن صرفاً با این کار جریان های درآمدی هنگفتی رو وارد شرکتشون کنن که جدای از فعالیت اصلی شرکت به حساب اون ها واریز میشه. حقوق معنوی و کپی رایت هر چند که در کشور ما چندان جدی گرفته نمیشه اما روند و شرایط کنونی اینطور نشون می دن که در کالاها و صنایع خاصی میشه از این شرایط استفاده کرد و در آینده ای نه چندان دور منفعتی که باید رو از این بازار در حال رشد به دست آورد.

نبود بازار متنوع خارجی، زنگ خطر صادرات لوازم خانگی

رییس انجمن لوازم خانگی گفت: زنگ خطر صادرات لوازم خانگی، نبود بازارهای متنوع در خارج از کشور است.

به گزارش بازار، رییس انجمن لوازم خانگی با اشاره به صادرات ۶۰ درصدی صادرات لوازم خانگی به بازار عراق گفت: بازارهای صادراتی لوازم خانگی ما از تنوع خاصی برخوردار نبوده و اگر مشکلی برای بازار به وجود آمد بازار دیگری برای جایگزینی وجود ندارد. این زنگ خطری برای صادرات لوازم خانگی است.

عباس هاشمی افزود: در سال ۱۴۰۰ میزان صادرات لوازم خانگی و صنایع قطعه سازی کشورمان حدود ۳۷۶ میلیون دلار بود، که این میزان نسبت به سال قبل از آن، ۶ درصد افزایش داشت. در سال ۹۹ میزان صادرات صادرات لوازم خانگی حدود متنوع سازی خارجی ۳۵۴ میلیون دلار بود.

وی در ادامه گفت: میزان ارزبری صنعت لوازم خانگی طبق تولیدات سال ۱۴۰۰ حدود ۳/۱ میلیارد دلار بود قطعا باید سیاست گذاری‌ها به سمت ایجاد تراز تجاری مثبت باشد.

رییس انجمن لوازم خانگی اظهار داشت: عراق، افغانستان، آسیای میانه و شمال آفریقا و برخی از کشورهای خاورمیانه مانند امارات بازار صادرات لوازم خانگی کشورمان است.

هاشمی با اشاره به سینوسی بودن میزان صادرات لوازم خانگی در سال‌های اخیر، افزود: برای پایداری و توسعه صادرات الزاماتی نیاز است. یکی از این الزامات در داخل کشور برنامه ریزی و اولویت دادن به اقتصاد و درآمدهای غیرنفتی است. در خارج از کشور نیز با تعاملات مثبت با جهان می توان جایگاه لوازم خانگی در تولید و تجارت جهانی را تعیین کرد.

هاشمی با بیان اینکه بزرگترین مشکل صادرکننده لوازم خانگی تحریم‌های داخلی است نه خارجی، افزود: تعاملات بانکی، نبود تعاملات مستمر با بازارهای هدف، تعرفه‌های صادراتی، مشکل حمل ونقل، نرخ دستوری ارز و بخشنامه‌های متعدد گمرکی مهمترین مشکلات در سر راه تجارت لوازم خانگی است.

وی درباره تکنولوژی تولیدات لوازم خانگی در رقابت با نشان های خارجی گفت: در سال‌های اخیر با تلاش بسیاری از تولیدکنندگان و همراهی شرکت‌های دانش بنیان تکنولوژی تولید لوازم خانگی در کشور در رده بالایی قرار دارد و کیفیت تولیدات داخلی می تواند با نشان های خارجی رقابت کند.

متنوع سازی منابع مالی خارجی

تأمین منابع مالی خارجی و متنوع سازی خارجی بکارگیری روش های متنوع آن یکی از ابزار و پیش نیازها برای توفیق کشورها در دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی و محقق کردن اهداف کلان توسعه ای آنها است. بین روش های گوناگون تأمین مالی خارجی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی یکی از کارآمدترین و تأثیرگذارترین روش ها به ویژه از منظر کشورهای میزبان است.

• سه شنبه 22 فروردین 1396 ساعت 22:59

به گزارش ایسنا، وزارت اقتصاد در هفتاد و نهمین روز از اجرای برنامه متنوع سازی خارجی ١٠٠ روز ١٠٠ اقدام خود که در آن به معرفی ١٠٠ دستاورد وزارت اقتصاد در دولت یازدهم می پردازد در گزارشی آورده است: یکی از مهم ترین اولویت‌های دولت تدبیر و امید پس از روی کار آمدن، فراهم کردن شرایط مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی بوده است. بازار مالی کشور در دولت یازدهم برای استفاده از فرصت ورود سرمایه گذاران خارجی پس از تحریم‌ها و اجرایی شدن برجام، توانست از طریق متنوع کردن روش های تامین مالی بازار پول و سرمایه، متنوع کردن نهادها و خدمات مالی قابل ارائه از طریق بازار سرمایه و استفاده از ابزارهای تامین مالی خارجی موجب بهبود روابط بین بورس های خارجی و داخلی و جذب سرمایه گذاری بین المللی شود.

تنوع سازی، اصل سرمایه گذاری در بازارهای مالی

متنوع سازی منابع مالی خارجی یکی از اصول سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی است. با روی کار آمدن دولت یازدهم، مسوولان به این فکر افتادند تا همانطور که در اقتصاد نباید تک محصولی باشیم، در ارز هم نباید تک‌ارزی بمانیم. دولت به این نتیجه رسید که باید ماجرای ارز به گونه‌ای مدیریت شود تا به جای تک ارزی بودن، سبد ارزی داشته باشیم. این ضرب المثل را حتما شنیده‌اید که می گوید:همه تخم مرغ های خود را درون یک سبد قرار ندهید. معنایش خیلی روشن است. یعنی اگر یک سبد حاوی تمام تخم مرغ ها باشد و سبد بیفتد، تمام دارایی از دست خواهد رفت، بنابراین بهتر است در دو یا چند سبد قرار داده شود که اگر یکی از بین رفت، مقداری باقی بماند. در بازار مالی خارجی نیز این نکته مهم و ضروری است. بنابراین کشور باید ارزهای متنوعی داشته باشد که این تنوع در مقایسه با عوامل تأثیر گذار بر قیمت ارزها متنوع شود.

تنوع سازی منابع درآمدی دولت در ایران و البته کنار گذاشتن پول نفت از بودجه عمومی و جاری کشور، سالهاست مهمان بحث‌های کارشناسی اقتصاددانان ایرانی بوده است. متنوع سازی منابع مالی این روزها در تحلیل توسعه یافتگی اقتصادی کشورها نیز نقش به سزایی ایفا می‌کند. زیرا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان جذب و ورود سرمایه خارجی به اقتصاد یک کشور، حاصل فرآیندی چندین مرحله‌ ای است که از طراحی، معرفی و بهینه کردن یک فرصت سرمایه‌گذاری را در کنار تدوین و اجرایی کردن قوانین حمایتی و مناسب، ایجاد ثبات و چشم انداز مثبت در اقتصاد و از همه مهمتر مزیت نسبی پروژه‌های کشور میزبان، شامل می‌شود. براساس گزارش ها، امروزه علاوه بر اینکه کشورهای مختلف جهان به فکر متنوع ساختن سبد ذخایر ارزی خود افتاده اند، در پی افزایش سهم ارزهای معتبر دیگر غیر از دلار در مبادلات مالی خود نیز هستند.

استفاده از سبد ارزی

با وجود این که شرایط کنونی سیاسی و اعمال محدودیت های مالی علیه ایران در چند سال اخیر پیش از اجرایی شدن برجام، استفاده از مبادلات مالی بر حسب دلار و یورو را اجتناب ناپذیر کرده بود، اتکا به ارزهای یورو و دلار صحیح به نظر نمی رسد. بنابراین باید استفاده از سایر ارزهای مختلف و معتبر در انجام مبادلات مالی خارجی با استفاده از راهکارهای موجود در دستور کار قرار گیرد. این در حالی است که اقتصاد ایران در طول سال های گذشته با توجه به تحریم‌ها توانست در جذب سرمایه خارجی عملکردی درخشان داشته باشد و پس از اجرایی شدن برجام، سرعت جذب سرمایه های خارجی به شدت سرعت گرفت، به طوری که موجی از تمایل ها برای سرمایه گذاری خارجی به سوی ایران سرازیر شد.

بنابراین به علت احتمال تحریم‌های دوباره، این نگرانی وجود دارد که منابع دلاری ما با امنیت کافی روبرو نباشد، پس اگر منابع خود را از دلار به بقیه ارزها تبدیل کنیم امنیت مبادلات مالی کشورمان بیشتر می‌شود. تبدیل سبد به صرفا یک ارز همانند یورو شیوه قابل قبولی نیست، بلکه باید براساس محاسبات ریسک ارزها، ترکیبی از ارزهای مختلف را در سبد ارزی نگه داریم. در این روند لازم است، ریسک وزنی سبد حداقل و بازدهی بهره‌ای وزنی سبد حداکثر شود.

متنوع سازی منابع مالی لازمه تحقق اقتصاد مقاومتی

متنوع سازی منابع مورد نیاز، لازمه تامین مالی دولت در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی است. تنوع سازی منابع تامین مالی دولت زمینه ساز پایداری تامین منابع دولت و کاهش اتکای به درآمدهای نفتی خواهد بود. ایجاد تنوع در منابع مالی خارجی و وابسته نبودن به یک ارز، سبب می شود با کم ترین تحریم، اقتصاد کشور با مشکل مواجه نشود. به همین دلیل تنوع سازی در تامین منابع مالی در راستای انجام سرمایه گذاری باید در دستورکار متولیان بخش اقتصادی قرار گیرد.

مساله تبدیل ذخایر دلاری به ارزهای رایج دنیا در ایران به بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر برمی‌گردد و از آن زمان تاکنون بخش زیادی از ذخایر متنوع سازی خارجی کشورمان که عمدتا دلار بود به یورو و دیگر ارزهای رایج در دنیا تبدیل شده و طی این سال‌ها با افزایش ارزش ارزها، کشور توانسته است که چند میلیارد دلار سود کسب کند. بنابراین می توان گفت که با ادامه کاهش وابستگی ذخایر کشور به دلار و تبدیل آن به دیگر ارزهای رایج دنیا، ایران از فشار یک جانبه تحریم های آمریکا رهایی می یابد.

سابقه فعالیت دولت‌های اخیر آمریکا نشان داده که این کشور همواره در تشنجات بین‌المللی نقش داشته، لذا این موضوع، در بی‌ثباتی و پرنوسانی دلار موثر بوده است. پیش‌بینی آینده دلار و یورو نشان می دهد که این ارزها دچار ریسک بالایی است به همین دلیل اقدام وزارت اقتصاد و امور دارایی و بانک مرکزی ایران برای تنوع سازی منابع مالی خارجی، صحیح بوده و به نفع کشور است.

در همین زمینه، سعید خانی اوشانی مدیر کل "دفتر وامها، مجامع و موسسات بین المللی" سازمان سرمایه گذاری خارجی وزارت اقتصاد با بیان اینکه متنوع سازی منابع مالی خارجی یکی از عوامل مهم جذب سرمایه گذاران خارجی محسوب می شود، افزود: وزارت اقتصاد برای جذب سرمایه های بیشتر، منابع مالی خارجی را متنوع کرد به طوری که از یک کشور و یا یک واحد پول خاص در ایران سرمایه گذاری نشود.

به گفته وی، به طور کلی می توان گفت که وزارت اقتصاد معتقد است که تمام تخم مرغ ها را در یک سبد نباید ریخت. چراکه اگر مراوده مالی ایران بنا به هر دلیلی با کشور سرمایه گذار به مشکل برخورد کند، منابع مالی از بین نرود.

خانی اوشانی اظهار کرد: دولت یازدهم تلاش می کند که با جذب سرمایه گذاران خارجی، شرایط اقتصادی کشور را بهبود بخشد. این در حالی است که با اقدامات صورت گرفته پس از اجرایی شدن برجام درحال حاضر با کشورهای مختلف آسیایی و اروپایی در حال مذاکره و همکاری هستیم.

وی تاکید کرد: سودآوری بالا و اطمینان از بازگشت سرمایه و همچنین ارائه ضمانت های مربوطه، لازمه ایجاد یک محیط با ثبات سرمایه گذاری است.

مدیر کل "دفتر وامها، مجامع و موسسات بین المللی" سازمان سرمایه گذاری خارجی وزارت اقتصاد با بیان اینکه یکی از مهمترین فاکتورهایی که در طراحی و تنظیم قراردادها دخیل خواهد بود، تقسیم ریسک است، تصریح کرد: آنچه که سرمایه گذاری را برای سرمایه گذار جذاب می کند علاوه بر قالب و چارچوب قراردادی چگونگی تقسیم یا مدیریت ریسک موجود در موضوع سرمایه گذاری است که درجه اطمینان سرمایه گذار از برگشت سرمایه و سود ناشی از آن را تعیین می کند.

خانی اوشانی، سرمایه گذاری روی طرح ها را فرآیندی بلند مدت ذکر کرد و افزود: برخی پروژه ها در مدت زمان اندک نهایی می شود و به سوددهی می رسد، اما برای اجرای برخی پروژه ها و سود آوری آنها چند سال زمان نیاز است. بنابراین وزارت اقتصاد، برای رشد اقتصادی و چگونگی تبدیل فرصت های پیش رو به ارزش های اقتصادی ایران، با محوریت نقش تامین سرمایه ها، طرح هایی را مورد بررسی قرار داده است.

متنوع سازی صادرات

متنوع سازی صادرات و بهره وری در صنایع کشور (مقاله علمی وزارت علوم)

1. حوزه‌های تخصصیاقتصاداقتصاد بین المللصورت های کلان تجارت و مالیه بین المللرشد اقتصادی سیستم اقتصادی باز
2. حوزه‌های تخصصیاقتصادتوسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشدرشد و بهره وری کلمدیریت رشد اقتصادی،بهره وری کل،همگرایی

امروزه، افزایش بهره وری به عنوان روشی موثر جهت دستیابی به رشد اقتصادی با توجه به کمیابی منابع تولیدی مطرح است و در این راستا، ضرورت مطالعه عوامل موثر بر آن در حوزه تجارت به صورت اتخاذ سیاست های تجاری نیز برجسته می گردد. با عنایت به تاکید برنامه های توسعه کشور بر ارتقای بهره وری و استراتژی رشد مبتنی بر صادرات، متنوع سازی صادرات صنعتی، یکی از سیاست های مناسب در این زمینه می باشد. این مطالعه نیز در تلاش است رابطه متنوع سازی صادرات و بهره وری را به تفکیک صنایع نه گانه کشور به روش پانل دیتا بررسی و مورد ارزیابی قرار دهد. نتایج حاصل از مطالعه، حاکی از آن است که بهره وری و صادرات، روند مشابهی با یکدیگر دارند. متغیرهای نسبت سرمایه به نیروی کار در زیر بخش های صنعت و نیز نرخ موثر واقعی ارز، اثر گذاری مثبت روی بهره وری دارند. متغیر شاخص تنوع صادراتی دارای اثری مثبت و معنی دار روی بهره وری می باشد؛ به طوری که به ازای یک درصد تغییر در مقدار این شاخص، بهره وری به اندازه 8/1 درصد افزایش می یابد. به عبارت دیگر، اثر کاهنده تمرکز صنعتی روی بهره وری تایید می شود. اثر آزاد سازی تجاری روی بهره وری صنایع اندک و منفی است و بیان می دارد که سیاستگذاران اقتصادی برای ارتقای بهره وری می باید به عوامل بنیادی و تمهیدات نهادی دیگری فراتر از تجارت خارجی و نیز در نظر گرفتن پیش شرط ها توجه کنند.

تاثیر متنوع سازی صادرات بر بهره وری کل عوامل تولید و رشد اقتصادی (رویکرد داده های تابلویی در کشورهای گروه دی هشت) (مقاله علمی وزارت علوم)

• حوزه‌های تخصصیاقتصاداقتصاد بین المللصورت های کلان تجارت و مالیه بین المللرشد اقتصادی سیستم اقتصادی باز

با توجه به بحث رشد صادرات و رشد اقتصادی، موضوع تنوع صادرات مورد توجه بسیاری از سیاست گذاران قرار گرفته است که منظور از آن افزایش تعداد کالاهای صادراتی و کاهش وابستگی به یک منبع درآمدی است. به بیان دیگر هرچه ترکیب و یا تمرکز کالاهای صادراتی یک کشور در تعداد بیشتری از کالاهای صادراتی باشد، گفته می شود که صادرات آن کشور متنوع تر است. در سال های اخیر متنوع سازی صادرات در کشورهای در حال توسعه که عمدتاً بر صادرات تک محصولی متکی بوده اند در اولویت سیاست گذاری قرار گرفته است. این پژوهش با استفاده از تئوری های جدید رشد و تجارت بین الملل و روش اقتصاد سنجی مبتنی بر داده های تابلویی به بررسی تاثیر متنوع سازی صادرات بر بهره وری کل عوامل تولید و رشد اقتصادی کشورهای عضو گروه دی هشت طی دوره 2007-1999 می پردازد. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر مثبت و معنادار متنوع سازی صادرات بر بهره وری کل عوامل و رشد اقتصادی می باشد. بنابراین توصیه می شود کشورهای مورد بحث از جمله ایران جهت ایجاد رشد و توسعه پایدار اقتصادی، سیاست متنوع سازی صادرات را نیز در کنار سایر عوامل موثر بر بهره وری و رشد اقتصادی مد نظر قرار دهند.

نقش متنوع سازی صادرات بر رابطه بین باز بودن تجاری و بی ثباتی رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه منتخب (2015-1980) (مقاله علمی وزارت علوم)

در سال های اخیر مطالعات گسترده ای در ارتباط با چگونگی اثرگذاری باز بودن تجاری بر رشد اقتصادی در کشورها انجام پذیرفته است، این در حالی بوده که تعداد محدودی از مطالعات بر بی ثباتی رشد اقتصادی تمرکز یافته اند. گروهی از این پژوهش ها باز بودن را عاملی برای دستیابی به رشد اقتصادی باثبات تر و گروهی آن را عاملی برای ایجاد بی ثباتی در اقتصاد دانسته اند. ازاین رو، نتایج واحد و یکسانی را تأیید نکرده اند. یک دلیل مهم برای این ابهام می تواند ساختار تجارت و صادرات کشورها باشد. وابستگی صادرات به چند کالای خاص سبب می شود هنگام بروز یک اختلال در صادرات، بخش وسیعی از تولید و درآمد های ارزی کشور با مشکل مواجه شود. ازاین رو، در مقاله حاضر، علاوه بر بررسی نحوه اثرگذاری باز بودن تجاری بر بی ثباتی رشد اقتصادی، نقش متنوع سازی صادرات در این ارتباط مورد بررسی قرار می گیرد. بدین منظور از داده های 18 کشور منتخب در حال توسعه، طی سال های 2015-1980 استفاده و دو الگوی پنل برآورد شده که الگوی اول بدون در نظر گرفتن تنوع صادراتی بوده و الگوی دوم با وارد کردن این متغیر به صورت متقاطع با باز بودن تجاری، برآورد شده است. نتایج پژوهش بیان کننده این است که هرچه میزان باز بودن تجاری بیشتر شود، به دلیل انتقال شوک های خارجی به اقتصاد، بی ثباتی رشد اقتصادی افزایش می یابد، اما تنوع صادراتی می تواند به کاهش بی ثباتی رشد اقتصادی ناشی از تجارت جهانی کمک کند.

بررسی اثر تنوع صادراتی و باز بودن تجاری بر نوسانات رشد اقتصادی در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

رشد اقتصادی یکی از اهداف مهم سیاست گذاران بوده است. در کنار این هدف ثبات آن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که ثبات آن میتواند سیاستگذاران را در برنامه ریزی برای آینده یاری رساند. اثر تجارت بر رشد و توسعه اقتصادی به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته، در حالی که اثرات آن بر نوسانات رشد اقتصادی کمتر بررسی شده است. اثرگذاری باز بودن تجاری بر نوسانات رشد اقتصادی میتواند وابسته به ساختار تجاری کشور و تنوع صادراتی آن باشد. در این راستا نوسانات رشد اقتصادی و قیمت نفت با استفاده از الگوی گارچ استخراج و سپس در چارچوب یک الگوی غیر خطی به بررسی نقش متنوع سازی صادرات بر نوسانات رشد و تاثیر آن بر رابطه باز بودن تجاری و نوسانات رشد اقتصادی، طی دوره 1394-1363 پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که هرچه میزان بازبودن تجاری بیشتر شود، نوسانات رشد اقتصادی افزایش می یابد، اما تنوع صادراتی می تواند هم به صورت مستقیم و هم از مسیر باز بودن تجاری، نوسانات رشد اقتصادی را کاهش دهد.

تاثیر بازبودن تجاری و متنوع سازی صادرات بر نوسانات تولید کشورهای منتخب در حال توسعه

نوسان تولید به عنوان یکی از شاخص های اندازه گیری نوسانات اقتصادی در کشورهای درحال توسعه و مؤثر بر متغیرهای کلان اقتصادی است. بررسی نوسانات در تولید کشورها و علل آن به ویژه کشورهای درحال توسعه همواره یکی از موضوعات مورد توجه در تحلیل های اقتصادی است. در این مقاله قصد داریم اثر باز بودن تجاری و متنوع سازی صادرات بر نوسانات تولید کشورهای منتخب درحال توسعه مورد ارزیابی قرار دهیم. مطالعات زیادی در خصوص چگونگی اثرات صادرات بر نوسانات تولید و رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه صورت پذیرفته است و به نتایج متفاوتی نیز نائل آمده اند. از آنجا که بحث متنوع سازی صادرات و باز بودن تجاری به عنوان عواملی که بر توسعه و جهانی شدن اهمیت ویژه ای دارد، در این مطالعه به بررسی تأثیر متغیرهای مورد نظر بر نوسانات تولید پرداخته شده است. این الگو با استفاده از روش تعمیم یافته گشتاورهای سیستمی در داده های تابلویی و با استفاده از اطلاعات ۳۰ کشور منتخب درحال توسعه با گروه درآمدی متوسط، طی دوره زمانی ۲۰۱۶-۱۹۹۶ برآورد شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو نشان می دهد که متغیر باز بودن تجاری تأثیر مثبت بر نوسانات تولید دارد. افزایش درجه باز بودن با حذف موانع تجاری اثرگذاری به شوک های خارجی را افزایش می دهد درنتیجه باعث افزایش نوسان می شود. متنوع سازی صادرات، اثر متقابل متنوع سازی صادرات و باز بودن تجاری نیز دارای تأثیر منفی بر نوسانات تولید می باشند.

شناسایی زمینه های متنوع سازی صادرات محصولات صنعتی : کاربردرویکرد پیچیدگی اقتصادی و فضای محصول (مقاله علمی وزارت علوم)

صنایع شیمیایی و پتروشیمی در زمره صنایع با پیچیدگی بالا و بخش مهمی از زنجیره ارزش جهانی می باشند. این صنعت (با کد آیسیک 24)، 7/11 درصد از تولید و 7/24 درصد از صادرات صنایع کارخانه ای جهان را به خود اختصاص داده است. علیرغم وجود منابع غنی نفت و گاز، ایران با متوسط تولید 31/8 میلیارد دلار طی دوره 2016 – 2014، در رتبه 22 ام تولیدکنندگان جهانی قرار دارد. هرچند حدود 33 درصد از تولیدات صنعت شیمایی و پتروشیمی ایران صادر شده است، به دلیل عدم توجه به متنوع سازی تولید و صرفا تمرکز بر صادرات تعداد اندکی محصول ، اثرگذاری این صنعت بر رشد اقتصادی ناچیز بوده است. در این مقاله به منظور تعیین زمینه های متنوع سازی صادرات در صنایع شیمایی و پتروشیمی ایران از دو رویکرد "پیچیدگی اقتصادی" و " فضای محصول" استفاده شد. برای تعیین گروه های کالایی با اولویت بالا برای صاردارت از پنج شاخص استفاده شد که عبارتند از " پیچیدگی محصول"، "منفعت فرصت" ، "چگالی" ، "ارزش تقاضای جهانی محصول (میزان واردات)" و "رشد تقاضای جهانی" . نتایج دلالت برآن داشت که در سطح طبقه بندی چهار رقمی HS، علی رغم قابلیت ها و توانمندی های موجود ، صنعت پتروشیمی ایران بر تولید محصولات کمتر پیچیده متمرکز بوده است. بر اساس اندازه شاخص های فوق الذکر از میان 194 گروه کالایی این صنعت، تولید 60 گروه کالایی در صنعت پتروشیمی ایران دارای اولویت است. در حال حاضر صنعت پتروشیمایی ایران تنها در 13 گروه کالایی از 60 گروه فوق الذکر از مزیت نسبی صادراتی برخوردار است. با اتکا به قابلیت های موجود پیشنهاد می شود ضمن تداوم حمایت از تولید و صادرات این کالاها، برنامه ریزی لازم برای سرمایه گذاری در توسعه تولید و صادرات سایر گروه های کالایی (47 گروه دیگر) نیز در دستور کار قرار گیرد.

تحلیل عوامل موثر بر تنوع پذیری صادرات ایران: با تاکید بر اثر هزینه های ورود به بازارهای داخلی و خارجی (مقاله علمی وزارت علوم)

تنوع صادراتی، مزایا و همچنین چالش های پیشروی آن همواره در ادبیات اقتصادی مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. بنابراین، بهبود زیرساخت ها و کاهش هزینه های تجاری از مهم ترین عوامل موثر بر متنوع سازی صادرات است. هدف این مقاله شناسایی عوامل موثر بر تنوع صادراتی ایران و شرکای تجاری با تاکید بر اثر هزینه های ورود به بازار داخلی و خارجی است. بدین منظور پس از محاسبه شاخص تنوع پذیری صادرات براساس شاخص تایل برای 10 کد کالای منتخب دو رقمی در نظام هماهنگ کدگذاری HS به معرفی الگوی مورد مطالعه این پژوهش و برآورد آن با استفاده از روش داده های تابلویی و تخمین مدل به صورت حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) در نرم افزار Stata برای تحلیل اثر هزینه های ورود به بازارهای داخلی و خارجی بر تنوع پذیری صادرات پرداخته می شود. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای هزینه ورود به بازار داخلی و هزینه ورود به بازار خارجی هر دو دارای اثر منفی و معنی دار بر شاخص تنوع پذیری صادرات ایران بوده اند. بنابراین، کاهش مقررات راه اندازی بنگاه ها و مقررات گمرکی و ایجاد تسهیلات حمل ونقلی و مالی متنوع سازی خارجی می تواند به ارتقا شاخص تنوع صادراتی ایران کمک کند.

متنوع‌سازی شرکای اقتصادی باید در دستور کار سیاست خارجی قرار بگیرد/ مذاکرات تا رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه خواهد داشت

به گفته دکتر غلامحسین یوسفی، پرونده هسته‌ای هم باید تامین کننده منافع ملی از طریق مذاکرات باشد. قطعا مذاکراتی که در دولت دوازدهم آغاز شده و در وین جریان دارد، ادامه پیدا خواهد کرد تا به سرانجام برسد.

به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، به اعتقاد برخی از تحلیلگران سیاسی، مدیریت داخلی و نحوه مواجهه با مشکلات از اهمیت بیشتری در مقایسه با سیاست خارجی برخوردار است. اگرچه این موضوع تا حد زیادی صحیح به نظر می‌رسد، اما با توجه به شرایط حساسی که کشور در آن قرار دارد و به اذعان خود نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری 1400، در حال حاضر فرصتی برای آزمون خطا وجود ندارد و باید برای مواجهه با تمام موضوعات برنامه داشت. سیاست خارجی هم به عنوان موضوعی متنوع سازی خارجی که بر وضعیت داخلی تاثیرگذار است از این قاعده مستثنی نیست.

با پایان یافتن رقابت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری و پیروزی آیت الله رئیسی به عنوان رئیس جمهور جدید جمهوری اسلامی ایران، سوالات بسیاری در خصوص برنامه‌های ایشان در حوزه سیاست خارجی مطرح می‌شود. به منظور روشن شدن ملزومات و اولویت‌های سیاست خارجی کشور در چهار سال آتی، مصاحبه‌ای با «دکتر غلامحسین یوسفی» - کارشناس و پژوهشگر مسائل بین‌الملل- انجام شد. از نظر وی، موازنه مثبت و تعاملی که تامین کننده منافع ملی باشد، باید اولویت دولت جدید در سیاست خارجی قرار بگیرد. در پرونده هسته‌ای نیز دولت باید در چارچوب سیاست‌های کلی و اصولی نظام حرکت کند.

متن کامل گفتگوی ایسکانیوز با این کارشناس مسائل بین‌الملل بدین شرح است:

- از نظر شما به عنوان یک کارشناس روابط بین‌الملل، دولت جدید ایران باید چه موضوعاتی را در اولویت سیاست خارجی قرار دهد؟

سیاست خارجی هر کشوری ارتباط مستقیم با سیاست داخلی آن کشور دارد. یعنی به نوعی می‌توان گفت که سیاست خارجی امتداد سیاست داخلی کشور است. لذا اگر کشوری در داخل دارای قوام و انسجام لازم باشد، در سیاست خارجی موفق‌تر و برنده‌تر خواهد بود. انتخابات 1400 نشان داد اگرچه مشارکت کمتر از 50 درصد بود، اما رای آقای رئیسی از جامعه ایران از استان‌های، فرهنگ‌ها، اقوام، گویش‌های مختلف، طبقات مختلف شهری و روستایی، شیعه و سنی بود. از هر حیث که نگاه کنیم، رای متنوع سازی خارجی آقای رئیسی نشان دهنده انسجام در داخل است. یعنی به واقع رای ایشان را می‌توان ملی محسوب کرد. بنابراین، سیاست خارجی ایشان می‌تواند سیاست خارجی منسجم، برنده و موثری باشد. حال اینکه اولویت‌های آقای رئیسی چه باید باشد، به نظر من سیاست خارجی ایشان باید تابعی از سیاست اصولی نظام یعنی «نه شرقی نه غربی» باشد. اما تعبیر من این نیست که نه شرقی نه غربی یعنی موازنه منفی. اتفاقا بنده موافق موازنه مثبت هستم؛ هم با شرق هم با غرب. منظور از غرب چند کشور اروپایی و آمریکا نیست و منظور از شرق هم چین یا هند نیست. پس آقای رئیسی می‌تواند موازنه مثبت که با شرق و غرب عالم تعامل داشته باشد و تعاملی که منافع ملی در آن دیده شود را اولویت سیاست خارجی خود قرار دهد. لذا باید موازنه مثبت در دستور کار ایشان قرار بگیرد.

دوم اینکه، تکلیف پرونده هسته‌ای باید مشخص شود و این پرونده به یک نتیجه برسد. سوم تعمیق روابط با همسایگان است. ما با کشورهای همسایه رابطه داریم. هرچند که در سال‌های اخیر رابطه سیاسی با کشوری مانند عربستان نداشته‌ایم. اما در شرایط فعلی اولویت سیاست خارجی ما نباید صرفا رابطه سیاسی باشد. رابطه سیاسی که منافع ملی و اقتصادی کشور از دل آن بیرون نیاید، رابطه سیاسی کارآمد و موثری نخواهد بود. ما اگر در نظر بگیریم در کشورهای همسایه ما که سالانه به متنوع سازی خارجی طور متوسط 1000 تا 1100 میلیارد دلار واردات دارند، اگر جمهوری اسلامی بتواند از هر کشوری به طور متوسط 10 درصد سهم داشته باشد، ما درآمد غیرنفتی بیش از 100 میلیارد دلار در طول سال خواهیم داشت. تنها در آن صورت تحریم و فشار بر ما کارگر نخواهد بود. پس توسعه و تعمیق روابط با همسایه‌ها –آن هم نه صرفا سیاسی- برای ما اهمیت دارد.

مورد بعدی متنوع سازی شرکای اقتصادی است. اگر ما مبادرت به متنوع سازی شرکای اقتصادی نکنیم، مشکلات ما در چهار سال آتی مرتفع نخواهد شد. پس این موضوع باید به عنوان یک اولویت دولت در سیاست خارجی قرار بگیرد تا در شرایط بحرانی کشتی دولت به گل ننشیند. البته مردم فهیم ایران قطعا انتظار معجزه از آقای رئیسی نخواهند داشت. به هر حال مشکلات را باید به سه دسته کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تقسیم کرد. که البته ایشان حتما دقت نظر لازم را در این مسئله دارند و با طبقه بندی مشکلات، در زمان مقتضی اقدام به حل مشکلات خواهند کرد. زیرا حل برخی از مشکلات به تغییر ساختار نیاز دارد.

- فکر می‌کنید آقای رییسی باید چه رویکردی در قبال مذاکرات هسته‌ای داشته باشد و آیا تغییر رییس جمهور در ایران بر این موضوع تاثیرگذار خواهد بود؟

پرونده هسته‌ای یک پرونده ملی است نه دولتی. این موضوع مربوط به یک دولت یا جریان خاص نیست که آن دولت بتواند این پرونده را با میل خودش به نتیجه برساند. هر دولتی سر کار بیاید باید در چارچوب سیاست‌های اصولی و کلی نظام که توسط مقام معظم رهبری هم به تایید و تصویب می‌رسد، عمل کند. لذا در این موضوع رویکرد رئیس جمهور یا تغییر رئیس جمهور در کلیت آن نمی‌تواند تاثیرگذار باشد. کسی نباید انتظار داشته باشد حال که آقای رئیسی انتخاب شده و دولت تشکیل خواهد داد، می‌تواند در روند یا نتیجه‌گیری پرونده هسته‌ای اعمال نظر خاص داشته باشد. سیاست‌های کلی مشخص است و ایشان تنها می‌تواند در همان چارچوب مسائل را دنبال کند. هیچ رئیس جمهور یا دولتی نمی‌تواند از خطوط قرمز عبور کند.

اما آنچه که من فکر می‌کنم این است که آقای رئیسی قطعا به دنبال تامین منافع ملت است. لذا پرونده هسته‌ای هم باید تامین کننده منافع ملی از طریق مذاکرات باشد. قطعا مذاکراتی که در دولت دوازدهم آغاز شده و در وین جریان دارد، ادامه پیدا خواهد کرد تا به سرانجام برسد. ولی اینکه مذاکرات بخواهد فرسایشی باشد و مذاکره برای مذاکره، به نظر من تامین کننده منافع ملی نخواهد بود. قطعا آقای رئیسی هم این موضوع را به این شکل پیگیری نخواهد کرد. ایشان به دنبال این است که از دل مذاکرات هسته‌ای منافع ملت را تامین کند. مردم ایران هزینه‌های سنگینی در پرونده هسته‌ای متحمل شدند؛ برجام به تصویب رسید و امیدهایی را در جامعه زنده کرد. اما متاسفانه به دلیل ضعف‌هایی که در نوع تصویب برجام بود و کارشکنی‌هایی که طرف آمریکایی انجام داد، منافع ملت ما تامین نشد و تحریم‌هایی افزون بر تحریم‌های قبلی از دل برجام بر ملت ما تحمیل شد. بر این اساس، تصور من این است که آقای رئیسی مذاکرات را پیگیری خواهد کرد و قرار نیست مذاکرات تعطیل شود. مگر اینکه احساس شود مذاکرات منافع ملت را تامین نخواهد کرد. مذاکرات تا رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه خواهد داشت.

- عملکرد دولت آقای روحانی در حوزه سیاست خارجی را چطور ارزیابی می‌کنید و روابط خارجی در دولت ایران چه نقاط ضعف و قوتی داشت؟

گفته می‌شود که سیاست خارجی دولت آقای روحانی بر اساس آرمان خواهی و عملکرد واقع گرایی بود؛ یعنی نگاه به آرمان‌ها و واقع گرایی در عمل. اما آنچه که در عمل اتفاق افتاد، درک نادرست آقای روحانی از شرایط نظام بین‌الملل داشت. ایشان نتوانست آن چیزی را که تصور می‌کرد، در عمل کسب بکند. یکی از بزرگترین اشتباهات ایشان، منوط کردن تمام مسائل کشور با تصویب برجام بود. این یعنی قرار دادن تمام تخم مرغ‌ها در سبد برجام. زمانی که برجام هم به دلیل ضعف‌های موجود در تصویب آن و هم به دلیل کارشکنی و خروج آمریکا از آن، با مشکل مواجه شد. اینجا بود که ضعف عمده دولت آقای روحانی در حوزه سیاست خارجی آشکار شد که سیاست خارجی ایشان خصوصا در مذاکرات هسته‌ای درست نبوده و فشار سنگینی را بر کشور و ملت تحمیل کرد.

مشکل دیگر ایشان، ریل گذاری روابط سیاسی به سمت اروپا و آمریکا بود. دولت آقای روحانی، تمامی روابط را در حوزه سیاست خارجی فقط در چند کشور اروپایی و آمریکا می‌دید. زمانی که این روابط با مشکل مواجه شد، به نوعی دولت ایشان خلع سلاح شد. این خلع سلاح شدن موجب شد که فشارهای سنگینی بر کشور و ملت وارد شود. به نظر من اشتباه بزرگ و فاحش آقای روحانی در دل برجام رقم خورد. زیرا ایشان همه چیز را در کانال برجام قرار داده بود. ضعف کلی ایشان گره زدن همه چیز با توافق با اروپا و آمریکا بود. یعنی نظام بین الملل را صرفا در آن کشورها می‌دیدند. بر این اساس، مسدود شدن این مسیر موجب به گل نشستن دولت شد و ایشان نتوانست این کشتی به گل نشسته را انجات دهد.