ابزار مالی چیست؟
سوم، ابزارهای مالی وسیله ای برای تجمیع به شمار می روند. افزودن و انباشت پس اندازهای خانوار برای تأمین مالی طرح های بزرگ سرمایه گذاری، بدون تجمیع که بخش تفکیک ناپذیر نظام مالی است، امکان پذیر نیست. اگر امکان تجمیع از طریق صدور دارایی های مالی وجود نداشت ، این امکان برای خانوارها پدید نمی آمد که سرمایههای خود را تجهیز کنند و در سبد متنوعی از داراییهای حقیقی سرمایه گذاری نمایند.
فرهنگ اصطلاحات تخصصی مالی، واژه " instrument " را بهعنوان ابزار مالی شناخته و آن را بهعنوان یک سند رسمی و قانونی مانند سهام و اوراق قرضه و یا سایر ابزارهای مالی تعریف می کند.
امروزه، انواع بسیار متنوعی از ابزارهای مالی در بازارهای پول و سرمایه دنیا در چهار قالب زیر مورد استفاده قرار می گیرند:
همچنین، برای پوشش نیازهایی که به طور روزافزون پیچیده تر و متنوع تر می شوند، پیوسته ابزارهای مالی جدید بهویژه در قالب ابزارهای مشتقه و ترکیبی، خلق شده و مورد استفاده قرار می گیرند.
داراییهای مالی (در مقابل دارائیهای حقیقی) به عنوان داراییهای نامشهود (سهم الشرکهای از یک مجموعه دارائیهای شرکت) طبقه بندی میشوند. مالکیت دارایی نامشهود با انتشار یکی از انواع داراییهای مالی در قالب ابزار سرمایهای (مالکیتی) یا ابزار استقراضی (بدهی) تامین مالی می شود. افراد با دریافت انواع اوراق سهام یا انواع اوراق قرضه صاحب بخشی از سرمایهی شرکتها و عواید حاصل از فعالیت شرکتها می شوند.
گروه اول: بدهیای که ادعای مقابل آن ثابت است. صاحب بدهی (دارنده اوراق) از سود، مبلغ ثابتی را مطالبه می کند که از این رو این ابزار را " ابزار با درآمد ثابت" می نامند.
گروه دوم: صاحب سرمایه (دارنده سهام یا سهامدار) از سود، مانده را مطالبه میکند. به عبارت دیگر ، پس از پرداخت به دارندگان ابزار بدهی، مبلغی بر مبنای عایدات به دارنده این دارایی می پردازد.
گروه سوم: برخی از اوراق بهادار آمیزهای از هر دو گروه را مطالبه می کنند و ابزار مالی در اختیار آنها دو زیستی یا دو رگه نامیده می شود ؛ " سهام ممتاز " و " اوراق قرضه قابل تبدیل " از این گروه هستند.
علاوه بر این سه گروه ، دارائیهای مالی دیگری نیز وجود دارند که مشتق شده ازسه گروه داراییهای مالی که ذکر شد، هستند. برای نمونه ، در برخی از قراردادها، طرف قرارداد یا ناچار است و یا این حق را دارد که یک دارایی مالی را در زمانی در آینده بخرد یا بفروشد. بهای اینگونه قراردادها از بهای آن دارایی مالی، گرفته شده است؛ از این رو این قراردادها را " اوراق مشتقه " مینامند. این ابزارها امکان کنترل ریسک سقوط ارزش بازار داراییهای مالی (اوراق سهام و اوراق قرضه) یا امکان مقابله با خطر انتشار (عدم به فروش رسیدن اوراق بهادار در عرضه به مردم) را به ناشر اوراق و سرمایه گذار می دهد.
همچنین، اوراق مشتقهای وجود دارند که مجموعهای از قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله هستند؛ این اوراق عبارتند از: " قراردادهای معاوضه" ، " قراردادهای سقف " و " قراردادهای کف". بطور کلی، قراردادهای مشتقه، راهی کم هزینه برای مهارکردن برخی خطرهای عمده در اختیار ناشر اوراق و سرمایه گذار قرار می دهد.
ریسک و انواع آن
بانک ها و موسسات مالی در سراسر دنیا و در اقتصاد های گوناگون کشور ها، به عنوان ارکان مهم و اثر گذار در انواع فعالیت های اقتصادی و بازرگانی شناخته می شوند.
اکثر اشخاص برای سپرده گذاری یا استقراض وجه نقد، با این نوع از نهاد ها سر و کار دارند و همچنین در کنار آن، دولت و مراجع نظارتی مالی، با ایجاد رابطه نزدیک با این موسسات، در صدد تثبیت سیاست های پولی و مالی و کسب اعتماد از توانایی و اثر بخشی مقرراتی که برای تامین سلامت اقتصادی و مالی جامعه وضع شده، می باشند.
در این بین، شناسایی انواع ریسک و خطراتی که عملیات گوناگون بانک ها و موسسات اعتباری را تحت شعاع خود قرار می دهد، یکی از ابزار هایی است که مدیریت ارشد می تواند با استفاده از آن، از وقوع خطرات احتمالی جلوگیری نموده و یا دامنه آسیب رسانی آنها را تا میزان قابل ریسک مالی چیست؟ قبولی کاهش دهد که تحت عنوان مدیریت ریسک مورد استفاده قرار می گیرد.
مفهوم ریسک:
در واقع می توان گفت که ریسک ها حاصل از قرار گرفتن نهاد های مالی در برابر عدم قطعیت ها و عدم اطمینان از نتیجه رخداد ها می باشند. برخی مواقع می توان به کمک تحلیل های آماری، احتمال وقوع هر یک از نتایج محتمل را برآورد نموده و پیامد های آن را تا حدی پیش بینی کرد.
کاملا واضح و مشخص است که هر اندازه این بررسی ها جزئی و دقیق تر باشند و جنبه های مختلف را در نظر گرفته بگیرند، نتایج به دست آمده از فضای عدم اطمینان مطلق به سمت عدم اطمینان های نسبی حرکت خواهد نمود.
ماهیت و اثر ریسک:
اثر ریسک دارای سه نوع ماهیت متفاوت زیر می باشد:
- ریسک کوتاه مدت: این نوع ریسک به ریسک ناشی از عملیات و فعالیت ها مرتبط است.
- ریسک میان مدت: این نوع ریسک به تاکتیک های شرکت مرتبط است.
- ریسک بلند مدت: ریسک مالی چیست؟ این نوع ریسک به استراتژی های کلی شرکت مرتبط است.
مدیریت ریسک:
اصطلاح مدیریت ریسک در تمامی کسب و کار ها شامل روش ها و فرآیند هایی می باشد که سازمان ها به منظور مدیریت انواع ریسک و استفاده از فرصت هایی که منجر به دست یابی به اهداف خاص بیزینس خاص خود استفاده می کنند.
بنابراین می توان گفت که مدیریت ریسک سرمایه گذاری به عنوان یکی از اصلی ترین زیر شاخه های مدیریت ریسک هم در سطح جزئی و هم در سطح کلی قابل استفاده است.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله ارزیابی ریسک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
مدیریت ریسک و انواع آن
انواع ریسک:
در حالت کلی دسته بندی های مختلفی برای انواع ریسک در منابع گوناگون ارائه شده است که یکی از آنها، ریسک های تجاری (Business Risk) و ریسک های غیر تجاری (Non-Business Risk) می باشد.
ریسک های تجاری، به ریسک هایی گفته می شود که یک بنگاه یا کسب و کار، کاملا به آن واقف است و از آن برای ریسک مالی چیست؟ ایجاد مزیت رقابتی و ایجاد ارزش برای سهامداران استفاده می نماید، در حالی که ریسک هایی که کسب و کار کنترلی روی آنها ندارد، ریسک های غیر تجاری نامیده می شود.
ریسک های مالی (Financial Risks) در گروه ریسک های تجاری قرار دارند که از زیان های احتمالی در بازار های مالی ناشی می شوند.
ریسک ریسک مالی چیست؟ سیستماتیک و غیر سیستماتیک:
دسته بندی دیگری از انواع ریسک که به طور خاص روی ریسک های مالی تعریف می شود، عبارت است از ریسک های سیستماتیک (Systematic Risks) و ریسک های غیر سیستماتیک (Nonsystematic Risks).
ریسک های سیستماتیک یا تنوع ناپذیر (Nondiversifiable Risks) عبارتند از ریسک هایی که تمامی اوراق بهادار را تحت تاثیر خود قرار می دهند.
انواع ریسک سیستماتیک:
- ریسک نرخ بهره
- ریسک تورم
- ریسک نرخ ارز
- ریسک سیاسی
- ریسک بازار
ریسک های غیر سیستماتیک یا اصطلاحا تنوع پذیر (Diversifiable Risks) آنهایی هستند که بر یک یا چند نوع اوراق بهادار اثر گذار می باشند.
انواع ریسک غیر سیستماتیک:
- ریسک های اعتباری
- ریسک های تجاری
- ریسک های مالی
- ریسک های نقدینگی
- ریسک های عملیاتی
درواقع مطابق دسته بندی فوق، ریسک کلی یک دارایی یا یک کسب و کار به صورت زیر در نظر گرفته می شود:
ریسک های قابل اجتناب (غیر سیستماتیک) + ریسک های غیر قابل اجتناب (سیستماتیک) = ریسک کلی
و از آنجایی که عوامل سیستماتیک از شرایط کلی بازار و عوامل غیر سیستماتیک از شرایط خاص یک کسب و کار ناشی می شوند، می توان گفت:
ریسک کلی یک دارایی = ریسک های مختص شرکت + ریسک های بازار
همان گونه که پیش تر بیان شد، ریسک های مختلفی در دل ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک وجود دارد که شرح آنها در منابع مختلف ارزیابی و مدیریت ریسک گنجانده شده است.
در این میان چهار ریسک اصلی موجود هستند که تاثیر گذاری بیشتری نسبت به بقیه دارند و در بحث اندازه گیری و مدیریت ریسک نقش پررنگ تری را ایفا می کنند که در ادامه مطلب به آنها پرداخته شده است.
ریسک های بازار:
ریسک بازار، به ریسک های زیان ناشی از حرکات یا نوسانات غیر منتظره در قیمت ها یا نرخ های بازار گفته می شود.
در حالت کلی نمی توان ریسک بازار را از ریسک هایی هم چون ریسک اعتباری و عملیاتی تفکیک نمود زیرا گاهی اوقات این ریسک ها، خودشان منشا ایجاد ریسک بازار هستند.
ریسک های اعتباری:
این نوع، ماحصل این رویداد هستند که ریسک مالی چیست؟ طرف قرارداد، نخواهد یا نتواند به مواردی که در قرارداد به آنها متعهد شده است، عمل نماید.
تاثیر ریسک های اعتباری با هزینه جایگزینی وجه نقد ناشی از نکول (Default) طرف قرارداد سنجیده می شود.
این ضرر شامل احتمال نکول (Probability of Default)، مبلغ تحت نکول (Exposure at Default) و نرخ بازیافت (Recovery Rate) می شود.
به بیان دیگر می توان گفت که ریسک های اعتباری، ضرر های محتملی هستند که در اثر یک رخداد اعتباری اتفاق افتاده باشند، که رخداد اعتباری نیز زمانی که توانایی طرف قرارداد در انجام تعهداتش تغییر کند، اتفاق می افتد.
علاوه بر این، ریسک اعتباری شامل ریسک دولت ها زمانی که روی نرخ های برابری ارز اعمال نظر می کنند نیز می گردد.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله ریسک شرکت های حسابداری را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
ریسک های اعتباری
ریسک های نقدینگی:
ریسک های نقدینگی در حالت کلی دو صورت دارند:
ریسک نقدینگی دارایی یا Asset Liquidity Risk:
ریسک نقدینگی دارایی که گاه با عنوان ریسک نقدینگی بازار-محصول نیز نامیده می شود زمانی که معامله با قیمت رایج بازار قابل انجام نباشد، ظاهر شده و بین طبقات دارایی های مختلف در زمان های متفاوت، نسبت به شرایط بازار می تواند تغییر کند.
ریسک های نقدینگی تامین مالی یا Funding Liquidity Risk:
که ریسک جریان وجه نقد (Cash Flow Risk) نیز نامیده می شود، به ناتوانی پرداخت تعهدات بر می گردد، که می تواند به نقد کردن سریع و تبدیل ضرر روی کاغذ به ضرر واقعی، منجر شود.
ریسک های عملیاتی:
ریسک عملیاتی همان گونه که از نامش مشخص است، ناشی از اشتباهات و خطا های فنی حین عملیات کسب و کار است.
اشتباهات مدیریتی، فقدان تجربه و دانش کافی از حوزه کسب و کار، نقص در اطلاعات، مشکل در پردازش داده ها و معاملات و غیره، همگی می توانند سر منشا ریسک های عملیاتی تلقی شوند.
باید توجه داشت که عواقب ریسک عملیاتی اما تنها مختص فرآیند های عملیاتی کسب و کار نخواهد بود و گاه منجر به ریسک های اعتباری و بازار نیز می تواند گردد.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله کشف تقلب را به شما پیشنهاد می کنیم.
آشنایی با مفهوم ریسک و بازده در بورس
سرمایهگذاری در بازار سرمایه معمولاً با هدف دستیابی به سود و بازدهی بسیار خوب در آینده میباشد. بنابراین هر فردی پیش از سرمایهگذاری در این بازار باید با یک سری مفاهیم و اصطلاحات مهم در آن آشنایی داشته باشد. آگاهی از این مفاهیم به افراد کمک میکند تا سرمایهگذاری آنها با ریسک کمتری همراه باشد و احتمال موفقیت آنها افزایش یابد. «ریسک» و «بازده» از ارکان اصلی و عضو جدایی ناپذیر بازار سرمایهگذاری به حساب میآیند که هر سرمایهگذاری باید با آنها آشنایی کامل داشته باشد. در دنیای مالی و سرمایهگذاری، این دو مفهوم مخالف یکدیگر هستند. اما یک سرمایهگذاری مطمئن و پرسود، همواره بر اساس ارتباطی که بین ریسک و بازده وجود دارد، انجام میشود و نمیتوان آنها را جدا از هم در نظر گرفت. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به بررسی مفهوم ریسک و بازده در بورس و نقش آن در سرمایهگذاری میپردازیم.
ریسک و بازده در بورس : تعریف ریسک
تعریف ریسک و بازده آن در بازار بورس چیست
در رابطه با مبحث ریسک و بازده در بورس در توضیح ریسک باید بگوییم که ریسک (RISK)، تفاوت بین پیشبینی و واقعیت است. همهی افراد هنگام سرمایهگذاری، از بازدهی سرمایهی خود پیشبینی و انتظاری دارند؛ در واقع آنها وقتی سهمی را میخرند، انتظار دارند که به میزان مشخصی سود دریافت کنند. حال اگر این انتظار محقق شود، طبیعتاً ریسک سرمایهگذاری به حداقل میرسد و حتی گاهی اوقات میتوان ریسک را به صفر رساند. اما اگر این پیشبینی درست از آب در نیاید، ریسکی برای سرمایهگذاری وجود خواهد داشت که باید به آن توجه نمود. البته در کنار این موارد، شخصیت افراد و میزان ریسکپذیری سرمایهگذارن و سهامداران هم در تحقق ریسک، اهمیت بسیاری دارد. باید دید که فرد تا چه حدی آماده است که ریسک را بپذیرد. بنابراین میتوان گفت که بین ریسکپذیری و روحیهی افراد رابطهی مستقیم وجود دارد.
برخی افراد ریسکپذیر هستند و بعد از آنکه سرمایهی خود را در بازار فعال میکنند و سهم میخرند، به ریسک تن میدهند و ترسی از این موضوع ندارند. اما افرادی هم هستند که ریسکگریز میباشند و ترجیح میدهند که به روش سرمایهگذاری غیرمستقیم وارد بازار بورس شوند. چرا که در این روش، مدیریت دارایی توسط کارشناسان مسلط به علوم تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی انجام میشود. بنابراین ریسک معاملات به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت. برای بررسی ریسک و بازده در بورس میتوانید ریسک سرمایهگذاری را با توجه به فرمول زیر محاسبه نمایید:
بازده واقعی – بازده پیشبینی شده = ریسک
انواع ریسک در سرمایهگذاری
برای آشنایی با مفهوم ریسک و بازده باید انواع ریسک را بشناسید. از یک منظر میتوان ریسک را به دو بخش تقسیم کرد.
۱. ریسک سیستماتیک (قابل اجتناب): ریسک سیستماتیک یا همان ریسک قابل اجتناب به عوامل درونی شرکت بستگی دارد. این ریسک، تغییرپذیری در بازدهی کل اوراق بهادار را مستقیماً ناشی از تغییرات بازار یا اقتصاد میداند. از آنجایی که ریسکهای سیستماتیک، غیر قابل کنترل هستند، کاهشپذیر هم نخواهند بود. ریسک تورم،ریسک نرخ بهره، ریسک بازار و گاهی هم ریسک سیاسی، از جمله منابعی هستند که این ریسک را شارژ میکنند.
۲. ریسک غیر سیستماتیک (غیر قابل اجتناب): در مقابل ریسکهای غیرسیستماتیک قرار دارند که به عوامل بیرونی شرکت بستگی دارند و قابل کنترل و کاهشپذیر هستند. هنگام ریسک مالی چیست؟ بررسی ریسک و بازده در بورس باید بدانید که ریسکهای غیرسیستماتیک، قیمتی از تغییرپذیری را در برمیگیرند که در بازدهی اوراق بهادار باشد و به تغییرپذیری کلی بازار یا اقتصاد بستگی ندارد. بنابراین از طریق استراتژیهایی مثل تنوعسازی میتوان این ریسک را کاهش داده و حتی به صفر رساند. ریسک مالی،ریسک تجاری و ریسک نقدینگی، از مهمترین منابعی هستند که این ریسک را شارژ میکنند.
برای محاسبهی ریسک کل، از فرمول زیر میتوان استفاده کرد:
ریسک سیستماتیک+ریسک غیر سیستماتیک=ریسک کل
ریسک و بازده در بورس : منابع ریسک در سرمایهگذاری
منابع ریسک در سرمایهگذاری بورس به چه معناست
در بحث ریسک و بازده عوامل متعددی موجب به وجود آمدن ریسک در بورس میشوند که انواع مختلف از ریسک را به وجود آوردهاند. در واقع اگر از این منظر به ریسکها نگاه کنیم، انواع دیگری از ریسک را به قرار زیر خواهیم داشت:
۱. ریسک نرخ تورم: در اثر افزایش نرخ تورم یعنی کاهش قدرت خرید مردم به وجود میآید.
۲. ریسک تجاری: ناشی از انجام تجارتهای مختلف در یک صنعت خاص است که تغییر در قیمت را موجب خواهد شد.
۳. ریسک نرخ ارز: ناشی از تغییرات در بازدهی اوراق بهادار است که در نتیجهی نوسانات ارزهای خارجی میتواند ایجاد شود.
۴. ریسک مالی: ریسک ناشی از بکارگیری بدهی در شرکت است. هرچقدر بدهی در شرکت بیشتر باشد، ریسک مالی آن بیشتر است.
۵. ریسک نقدشوندگی: در بحث ریسک و بازده در بورس این ریسک در نتیجهی عدم احتمال تبدیل شدن به پول نقد در یک دارایی به وجود میآید.
۶. ریسک سیاسی: ریسک سیاسی یا ریسک کشور به ثبات یک کشور از لحاظ سیاسی و اقتصادی مربوط میباشد. این ریسک در کشورهایی که از نظر سیاسی اقتصادی دارای ثبات بالاتری هستند، کمتر میباشد.
۷. ریسک نرخ سود: در اثر تغییرات و نوساناتی که در سود بانکی پیش میآید و باعث افزایش یا کاهش ارزش اوراق مشارکت میشود، به وجود میآید. (ریسکی است که سرمایهگذاران هنگام خرید اوراق قرضه، آن را میپذیرند).
در زمان بررسی ریسک و بازده در بورس لازم است تا به این نکته توجه داشته باشید که تمام ریسکهای نام برده شده در این بخش را از طریق اطلاعاتی که در بورس به صورت شفاف ارائه میشود و در اختیار همگان قرار میگیرد، شناسایی نمایید. یعنی باید با تحقیق راجع به یک سری اطلاعات خاص، این ریسکها را در سهم موردنظر شناسایی کرد.
ریسک و بازده در بورس : تعریف بازده
موضوع مهم دیگری که در بحث ریسک و بازده وجود دارد، بازده میباشد. هرچقدر که میزان ریسک بالاتر باشد و حتی محقق شود، طبیعتاً بازدهی یا سود بیشتری نصیب سهامدار خواهد شد. این افزایش بازدهی در نتیجهی بالا رفتن ریسک، پاداش ریسک تعریف میشود. به همین جهت افرادی که ریسکپذیری خوبی دارند، پاداش خوبی را در قالب سود بیشتر برای ریسک خود دریافت خواهند کرد. بازدهی ممکن است «بازده مورد انتظار» یا «بازده واقعی» باشد. بازده مورد انتظار (Expected Return)، بازدهی است که سرمایهگذار انتظار دارد و پیش بینی میکند که آن را در سرمایهگذاری به دست آورد. اما بازده واقعی (Realized Return)، مقدار حقیقی و عملی بازدهای است که سرمایهگذار از سرمایهگذاری خود در پایان زمان سرمایهگذاری کسب خواهد کرد.
رابطه بین ریسک و بازده در بورس
چه رابطه ای بین ریسک و بازده در بازار بورس وجود دارد؟
با توجه به موارد گفته شده، حتما به رابطهی مستقیم ریسک و بازده در بورس پی بردهاید. با این حساب سرمایهگذارانی که به دنبال بازدهی بالا هستند، باید ریسک بیشتری را بپذیرند. عکس این موضوع نیز صادق است؛ یعنی سرمایهگذارانی که توانایی پذیرش ریسک بالا را ندارند، نباید انتظار بازدهی و سود بالا را نیز داشته باشند. بنابراین میتوان گفت که تمام تصمیمات سرمایهگذاران بر مبنای رابطهی بین این دو مفهوم شکل میگیرد. به بیان دیگر، افراد پیش از سرمایهگذاری باید میزان ریسکپذیری خود را بسنجند و سپس بر اساس آن اقدام به سرمایهگذاری نمایند. سرمایهگذارانی که ریسکپذیری بالایی دارند، میتوانند وارد بازار بورس شده، سهام بخرند و معامله کنند. اما ورود به بازار بورس به آن دسته از افرادی که تحمل پذیرش ریسک در آنها پایین است، توصیه نمیشود. در عوض این افراد میتوانند وارد بازارهای مالی بدون ریسک (خرید اوراق مشارکت)، که درصد سود آنها تضمینی است، شوند.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی مفهوم ریسک و بازده در بورس و نقش آن در سرمایهگذاری پرداختیم. ریسک و بازده از جمله موارد بسیار مهمی هستند که پیش از خرید سهام باید به آنها توجه داشته باشید. به خاطر داشته باشید که در صورت افزودن نمادهای با ریسک بالا به پرتفوی خود، امکان بازدهی سبد شما افزایش مییابد. البته از طرفی امکان زیانده بودن هم بالا خواهد رفت. پس باید سبدی را تشکیل دهید که ریسک و بازدهی معقولی داشته باشد. یک روش دیگر برای سرمایهگذاری کمریسک استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و یا افزودن سبدی متنوع از سهام مختلف با ریسک کم است. برای آشنایی بیشتر با خرید سهام خوب میتوانید از دوره های آموزش بورس استفاده نمایید. چراغ ، بهعنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با ارائهی مهمترین نکات بورسی به شما برای سرمایهگذاری در این بازار کمک نماید.
ریسک مالی
این احتمال است که سهامداران مالی هنگام خرید در شرکتی که بدهی دارد سرمایه گذاری کنند، اگر پول نقد مالی شرکت ناکافی برای رسیدگی به تعهدات مالی خود باشد، سرمایه خود را از دست می دهند. هنگامی که یک شرکت از تأمین مالی بدهی استفاده می کند، اگر این شرکت ورشکسته شود سود اعتباردهندگان آن قبل از سهامداران بازپرداخت می شود.
ریسک مالی همچنین به امکان یک شرکت یا دولت ناعادلانه در اوراق قرضه خود اشاره می کند که باعث می شود که صاحبان اوراق قرضه سرمایه خود را از دست بدهند.
ریسک مالی نوع خاصی از خطر است که شامل بسیاری از انواع خطرات مربوط به ساختار سرمایه شرکت، تامین مالی و صنعت مالی است. این شامل ریسک هایی است که شامل معاملات مالی مانند وام های شرکت و مواجهه با پیش فرض وام است. این اصطلاح به طور معمول برای نشان دادن عدم اطمینان سرمایه گذار در جمع آوری سود و پتانسیل همراه با زیان های مالی استفاده می شود.
سرمایه گذاران می توانند از تعدادی نسبت های ریسک مالی برای ارزیابی چشم انداز سرمایه گذاری استفاده کنند. به عنوان مثال، نسبت بدهی به سرمایه، نسبت بدهی مورد استفاده را با توجه به کل ساختار سرمایه شرکت اندازه گیری می کند. بخش بزرگی از بدهی های یک سرمایه گذاری خطرناک را نشان می دهد. نسبت دیگر، نسبت هزینه سرمایه، جریان های نقدی را از طریق عملیات با هزینه های سرمایه تقسیم می کند تا مشخص کند چه مقدار پولی که یک شرکت برای ادامه فعالیت تجاری خود پس از ارائه بدهی های خود خواهد داشت.
انواع خطرات مالی
انواع مختلفی از ریسک های مالی وجود دارد. شایع ترین آنها شامل ریسک اعتباری، خطر نقدشوندگی، خطر حمایت از دارایی، خطر سرمایه گذاری خارجی، ریسک سهام و ریسک ارز است.
ریسک اعتباری، همچنین به عنوان پیش فرض خطر شناخته می شود، نوع ریسک مربوط به افرادی است که پول قرض می گیرند و قادر به پرداخت پولی نیستند که قرض گرفته اند. سرمایه گذاران تحت تأثیر ریسک اعتباری از کاهش درآمد حاصل از پرداخت وام و همچنین از دست دادن اصل و منافع رنج می برند یا با افزایش هزینه های جمع آوری مواجه می شوند.
چندین نوع از خطرات مالی مرتبط با نوسانات بازار است. ریسک نقدینگی شامل اوراق بهادار و دارایی است که نمی تواند به سرعت و به اندازه کافی خریداری یا فروخته شود تا زیان را در یک بازار ناپایدار کاهش دهد. ریسک سهام شامل ریسک مربوط به تغییر قیمت سهام می شود. ریسک حمایت از دارایی، این خطر است که اوراق بهادار تحت تأیید دارایی ممکن است در صورت تغییر ارزش اوراق بهادار اساسی نیز تغییر کند. خطرات موجود در معرض خطر دارایی شامل ریسک پیش پرداخت و ریسک نرخ بهره است که هر دو ریسک مالی چیست؟ ریسک مالی چیست؟ ممکن است به سایر انواع ریسک نیز منجر شوند.
سرمایه گذاران دارای ارزهای خارجی در معرض خطر قرار دارند، زیرا عوامل مختلفی مانند تغییر نرخ بهره و تغییرات سیاست پولی می توانند ارزش دارایی سرمایه گذاران را تغییر دهند. در عین حال، تغییرات قیمت ها به دلیل اختلافات بازار، تغییرات سیاسی، بلایای طبیعی، تغییرات دیپلماتیک و یا درگیری های اقتصادی ممکن است شرایط سرمایه گذاری بی ثبات را ایجاد کند که ممکن است شرکت ها و افراد را در معرض خطر سرمایه گذاری خارجی قرار دهد.
تحلیل ریسک چیست و تحلیلگر ریسک کیست؟
رشته حسابداری و مالی حوزه بسیار گستردهای است و مشاغل مرتبط با این حوزه، در تمام دنیا جزو پرتقاضاترین و پولسازترین حرفهها هستند. تمامی کسب و کارها، شرکتها و سازمانها به متخصصانی نیاز دارند تا به مدیریت امور مالی و حسابداری آنها کمک کنند. یکی از محبوبترین مشاغل مرتبط با حوزه مالی و حسابداری، تحلیل ریسک است. در این مطلب در خصوص اهمیت تحلیل ریسک و مهارتها و خصوصیات یک تحلیلگر ریسک بیشتر صحبت میکنیم.
فهرست مطالب
منظور از تحلیل ریسک چیست؟
تحلیل ریسک یک فرایند است که در آن احتمال بروز اتفاقات ناخوشایند و نامطلوب در یک شرکت، سازمان و یا بخشی از محیط کاری ارزیابی میشود. تحلیل ریسک به شناسایی و تجزیه و تحلیل مسائل بالقوهای میپردازد که میتوانند بر طرحها یا پروژههای تجاری بزرگ تأثیر منفی بگذارند. این فرآیند به سازمانها و شرکتها کمک میکند تا از خطرات احتمالی اجتناب کرده یا اثرات آنها را کاهش دهند.
فرایند تحلیل ریسک نقاط نامعلوم و غیرقطعی یک فعالیت را مورد مطالعه و بررسی قرار میدهد و به عدم قطعیت جریانهای نقدی پیش بینی شده، واریانس بازده پرتفوی یا سهام، احتمال موفقیت یا شکست یک پروژه و وضعیتهای اقتصادی آینده اشاره دارد.
همه شرکتها و افراد با خطرات و ریسکهای خاصی روبرو هستند. از طرف دیگر، بدون ریسک، احتمال پاداش نیز کمتر میشود. مشکل این است که ریسک بیش از حد میتواند منجر به شکست شود. تحلیل ریسک اجازه میدهد تا بین پذیرش ریسک و کاهش اثرات ریسک تعادل ایجاد شود.
در تحلیل ریسک احتمال وقوع رویدادهای نامطلوب ناشی از فرآیندهای طبیعی، مانند طوفان، زلزله یا سیل، یا رویدادهای نامطلوب ناشی از فعالیتهای مخرب یا سهوی انسانی در نظر گرفته میشود. بخش مهمی از تحلیل ریسک به شناسایی عوامل احتمالی مخرب و آسیب ساز ناشی از اتفاقات مختلف و همچنین میزان احتمال وقوع آنها مربوط میشود.
تحلیل ریسک چه اهمیتی دارد؟
- حوادث نامطلوب را پیش بینی کرده و اثرات منفی و مضر آنها را کاهش دهند.
- ارزیابی کنند که آیا منافع یک پروژه به خطرات احتمالی مرتبط با آن میارزد، یا راهی برای ایجاد توازن بین خطرات و منافع یک پروژه وجود دارد.
- در صورت بروز هر نوع اتفاق ناگواری، اعم از وقایع طبیعی یا مواردی که به خاطر قصور انسانی رخ میدهند، برای از بین رفتن یا خرابی تجهیزات آماده باشند و برنامه ریزی کنند.
- برای تغییرات محیط تجارت، از ظهور رقبای جدید در بازار گرفته تا تغییر سیاستهای نظارتی دولت یا قوانین، آماده باشند و اثرات آن را شناسایی کنند.
- شناسایی، رتبهبندی و مقایسه تأثیر کلی ریسکها بر سازمان، اعم از تأثیرات مالی و تاثیرات سازمانی
- شناسایی شکافهای امنیتی و تعیین گامهای بعدی برای رفع نقاط ضعف و تقویت امنیت
- بهبود و تسهیل فرآیندهای ارتباطی و فرآیندهای تصمیم گیری مرتبط با امنیت اطلاعات
- بهبود سیاستها و رویههای امنیتی و توسعه روشهای مقرونبهصرفه برای اجرای این سیاستها و رویهها
- افزایش آگاهی کارکنان در مورد اقدامات امنیتی و خطرات با برجسته کردن بهترین شیوهها در طول فرآیند تحلیل ریسک
- درک آثار و عواقب مالی ناشی از خطرات و ریسکهای امنیتی بالقوه
تحلیلگر ریسک کیست و چه وظایفی دارد؟
طبق قانون موسسات مالی و اعتباری و بانکها موظفند به طور مداوم ریسکهای بازار و ریسکهای اعتباری را مدیریت کنند. تحلیلگران ریسک مالی چیست؟ ریسک خطرات بالقوهای را که موفقیت سازمانهای سرمایه گذاری و بانکهای تجاری را تهدید میکنند، شناسایی و تجزیه و تحلیل میکنند. آنها مسئول پیش بینی تغییرات و روندهای آینده و همچنین پیش بینی هزینهها هستند. تحلیلگران ریسک معمولاً در بخش مالی کار میکنند و به شرکتها و سازمانها در مورد عوامل خطرساز مشاوره میدهند.
تحلیلگران ریسک با تعیین اینکه آیا ایدههای تجاری بر اساس میزان ریسکی که سهامداران شرکت میخواهند بپذیرند قابل اجرا هستند یا خیر، با سازمان و سهامداران کمک میکنند. آنها برای تعیین ضررها و سودهای احتمالی مربوط به عملیات جاری شرکت یا پروژههای جدید، دادههای لازم را جمع آوری میکنند. همچنین در مورد نحوه کاهش ریسک در زمان انجام یک معامله به مدیران و صاحبان کسب وکارها مشاوره میدهند. آنها نوسانات عوامل کلیدی را زیرنظر گرفته و مطابق با این تغییرات و نوسانات خطرات احتمالی آتی را پیش بینی میکنند.
تحلیل ریسک نیاز به تخصص بالایی دارد. تحلیلگران ریسک ممکن است در بخشهای فروش، بازرگانی و تجارت، بازاریابی، خدمات مالی یا بانکداری خصوصی کار کنند و در حوزههای مختلف اعتباری، بازار، عملیاتی و نظارتی تخصص داشته باشند.
- تحلیل و پیش بینی روندهای بازار
- انجام تحقیقات برای ارزیابی خطرات
- محاسبه ریسکهای موجود در معاملات و پیشنهادات تجاری
- استفاده از برنامههای کامپیوتری آماری
- تدوین و تنظیم برنامه های اضطراری
- توصیه اقدامات پیشگیرانه یا بهبود و اصلاح تمهیدات امنیتی
تحلیلگر ریسک وظیفهای را که از سوی مدیران به او محول شده میپذیرد و در خصوص تصمیمات احتمالی، اطلاعات لازم را از مدیران میگیرد. سپس عواملی را که میتوانند بر این تصمیمات تاثیر بگذارند تعیین کرده و اثرات مالی آنها را تجزیه و تحلیل میکند. او دادهها را جمع آوری میکند و تحقیقات مستقلی را برای شناسایی روندهای احتمالی انجام میدهد. تحلیلگر ریسک یافتههای خود را در چارچوب عوامل خارجی و روندهای کلی اقتصادی در نظر میگیرد و تعیین میکند که یک شرکت تا چه مدت میتواند در شرایط مختلف از نظر مالی دوام بیاورد.
او گزارشها را تایپ و به مدیران ارائه میکند و به سؤالات مربوط به سناریوهای مختلف و تصمیم ایدهآل در هر موقعیت پاسخ میدهد. تحلیلگر ریسک در جلسات شرکت میکند و در مورد ریسکهای مربوط به پذیرش معاملات بحث میکند، نتیجه آن موقعیتها را ثبت میکند تا بعدها و به مرور زمان، تحلیلهای خود را اصلاح کند.
موسسات مالی و اعتباری، بانکها و صندوقهای سرمایه گذاری، صرافیها و واحد خزانه داری سازمانها و شرکتهای بزرگ بیش از همه به دنبال استخدام و کمک گرفتن از متخصصان تحلیل ریسک هستند.
تحلیلگر ریسک چه مهارت هایی دارد؟
یک تحلیلگر ریسک باید از مهارتها و صلاحیتهای خاصی برخوردار باشد. این مهارتها عبارتند از:
تجزیه و تحلیل قوی: برخورداری از مهارتهای تحلیلی قوی برای یک تحلیلگر ریسک ضروری هستند. یک تحلیلگر ریسک باید بتواند به سرعت حجم زیادی از دادهها را تجزیه و تحلیل کند، سپس گزارش تهیه کرده و به جمع بندی برسد.
تصمیم گیری: تحلیلگران ریسک اغلب مسئول تصمیم گیریهای تجاری و مالی مشتریان خود هستند. توانایی تجزیه و تحلیل سریع دادهها و تصمیم گیری، مثلا در خصوص اینکه کدام سهام برای صدور اعتبار یا عدم صدور اعتبار ارزش دارد، بسیار مهم است.
برقراری ارتباط: مهارتهای ارتباطی نوشتاری و کلامی برای تحلیلگران ریسک مهم هستند. آنها باید به طور واضح و موثر با مشتریان و اعضای تیم در تمام سطوح ارتباط برقرار کنند.
مدیریت پروژه: تحلیلگران ریسک اغلب روی چندین پروژه به طور همزمان کار میکنند، بنابراین باید بتوانند زمان خود را برای تکمیل تمام پروژهها سازماندهی و مدیریت کنند.
تحلیلگران ریسک خوب و حرفهای از سروکله زدن با مفاهیمی مانند علت و معلول، احتمالات، آمار و تحلیل رفتار لذت میبرند. یک تحلیلگر ریسک خوب حکم مشاور مالی را دارد و باید بتواند مفاهیم را به وضوح برای دیگران توضیح دهد و سطوح ریسک شرکت را با استفاده از گزارشهای کتبی و شفاهی به طور دقیق به اطلاع دیگران برساند.
تحلیلگران ریسک روی جزئیات دقیق هستند، منطقی فکر میکنند و میتوانند برای پیش بینیهای خود شواهد و دادههایی ارائه دهند که فرآیند فکری آنها را برای رسیدن به ارزیابی نهایی توضیح میدهند. آنها باید خود را وقف کار کنند و بسیار منضبط و سازمان یافته باشند تا بتوانند همزمان چندین خطر را ردیابی کنند. برای موفقیت، تحلیلگران ریسک باید به مهارت های خود اعتماد داشته باشند و مهارتهای رهبری خود را به تیم مالی نشان دهند.
سطح تحصیلات و آموزش
معمولاً برای کار کردن به عنوان یک تحلیلگر ریسک حداقل مدرک کارشناسی الزامی است. یک تحلیلگر ریسک با مدرک کارشناسی ارشد میتواند گزینه مناسبتری باشد و فرصتهای شغلی بیشتری نیز داشته باشد. زمینه تحصیلی تحلیلگران ریسک معمولاً در حوزههای تجارت، حسابداری، مالی یا آمار میباشد. دانشجویان تحلیلگر ریسک ممکن است یک دوره کارآموزی در طول تحصیل خود بگذرانند که به آنها امکان میدهد مهارتهای کلیدی خود را توسعه دهند. اکثر اوقات، تحلیل گران ریسک تازه کار تحت نظارت یک تحلیلگر ریسک با تجربهتر کار میکنند و به این ترتیب خود را برای رسیدن به مدارج بالاتر آماده میکنند.
تجربه و سابقه کار مرتبط
برخی از مدیران ترجیح میدهند تحلیلگران ریسک مجرب و با سابقه کار مرتبط با حوزه یا صنعت خود استخدام کنند. برخی نیز یک تحلیلگر ریسک مبتدی استخدام میکنند و در حین کار آموزشهای لازم را برای او فراهم میکنند.
رزومه کاری یک کارشناس تحلیل ریسک چه مواردی را دربردارد؟
رزومه یک کارشناس تحلیل ریسک باید دانش مالی، دانش اقتصادی و اعتبار او را منعکس کند. گزینههای خوب افرادی هستند که تجربه خود را با تجزیه و تحلیل دادهها شرح میدهند و انواع نرم افزار مدل سازی داده یا پیش بینی ریسک را که با آن آشنا هستند فهرست میکنند. آنها باید نشان دهند که تجربه آنها چه تأثیری بر موفقیت مالی کارفرمای قبلی و فرایندهای تصمیم گیری مدیران داشته است و نتایج آن تصمیمات چه بوده است.
درآمد تحلیلگران ریسک چقدر است؟
درآمد تحلیلگران ریسک بسته به میزان تحصیلات، تجربه، مهارتها، شرکت یا سازمانی که درآن مشغول هستند و همچنین جغرافیا متفاوت است. برای مثال، در ایالات متحده بازه درآمد تحلیلگران ریسک از 19000 دلار تا 171000 دلار متغیر است و متوسط درآمد یک تحلیلگر ریسک را چیزی حدود 76000 دلار در سال تخمین میزنند.
حوزههای تخصصی تحلیل ریسک
همان طور که گفتیم، یک تحلیلکر ریسک میتواند در حوزههای مختلف مثل ریسک بازار، ریسک اعتباری، ریسک عملیاتی و ریسک نظارتی تخصص داشته باشد. در هر صورت، وظیفه اصلی کارشناس تحلیل ریسک این است که از منابع سازمان یا شرکت محافظت کند، خطرات احتمالی را کاهش دهد و سازمان را از شرایط پرخطر و چالش برانگیز به سلامت عبور دهد.
تحلیلگر ریسک بازار
تحلیلگر ریسک بازار با این موضوع سروکار دارد که عوامل خارجی مانند نرخ بهره و هزینه کالا را بررسی کرده و بفهمد این عوامل چگونه برعملکرد شرکت یا سازمان تأثیر میگذارند. این متخصصان از نزدیک با شرکتهای مالی همکاری میکنند تا به ارزیابی ریسک و میزان بازدهی بپردازند. آنها از یک رویکرد تحلیلی برای تجزیه و تحلیل ریسکهای بازار استفاده میکنند و تیم را برای نظارت و کنترل ریسکها راهنمایی میکنند.
تحلیلگر ریسک نظارتی
تحلیلگر ریسک نظارتی نحوه تأثیر قوانین بر عملکرد سازمان را در نظر میگیرد. او باید آمادگی داشته باشد تا در هر بحثی به نمایندگی از شرکت پاسخگو باشد.
تحلیلگر ریسک عملیاتی
ریسکهای عملیاتی در یک سازمان عمدتاً به دلیل عوامل داخلی مانند مشکلات کارکنان و کنترل و نظارت ضعیف بروز میکنند. تحلیلگران ریسک عملیاتی انواع خطرات و ریسکهای درون سازمانی را شناسایی کرده و آنها را به مقامات بالا و اعضای ارشد سازمان گزارش میدهند.
چگونه تحلیلگر ریسک شویم؟
برای تبدیل شدن به یک تحلیلگر ریسک ماهر و موفق، ترکیبی از دانش، آموزش و تجربه نیاز است. میتوان از فرصتهای شغلی کوچک و ابتدایی شروع کرد و در کنار کارشناسان خبره تجربه به دست آورد. ابتدا باید تصمیم بگیرید که به چه حوزه و یا صنعتی علاقمند هستید و باید اخذ مدرک کارشناسی در رشته بازرگانی، امور مالی یا یکی از رشتههای مرتبط با علوم رایانهای، ریاضیات، آمار یا هر رشته دیگری که توانایی شما در ریسک مالی چیست؟ درک و کار با اعداد و اطلاعات مالی را نشان میدهد، مدنظر قرار دهید. ممکن است لازم باشد در زمینه زبانهای برنامه نویسی یا خدمات مالی تجربه کسب کنید.
بعد از آن باید تحصیلات خود را در یک رشته فنی یا تحلیلی، مانند مدرک کارشناسی ارشد در مدیریت ریسک یا بازارهای مالی تکمیل کنید. همچنین، اخذ مدرک کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی (MBA) را مدنظر داشته باشید. دورههای MBA معمولاً شامل دورههای تجاری و مرتبط با کامپیوتر میشوند و به افزایش مهارتهای یک تحلیلگر ریسک کمک شایانی میکنند.
و در نهایت باید در این حوزه تجربه کسب کنید و با اثبات صلاحیت و به رخ کشیدن دستاوردهای خود، به مدارج بالاتر دست یابید.
دیدگاه شما