آشنایی با تحلیل SWOT

این جدول به شما کمک می‌کند تا با تحلیل سوات بیشتر آشنا شوید.

ماتریس swot چیست؟ آشنایی با استراتژی‌های swot

اگر اهل کسب‌وکار باشید، احتمالاً نام تحلیل swot را شنیده‌اید؛ روشی که به کسب‌وکارها در ابتدای راه‌اندازی و حتی در مراحل بعد کمک می‌کند تا خود و زمین‌بازیشان را بهتر بشناسند. اجرای این تحلیل کار سختی نیست اما نیاز به صداقت و روراستی زیادی دارد تا به نتیجه موردنظر دست پیدا کنید. در این مقاله از وب 24 می‌توانید بفهمید تجزیه و تحلیل SWOT چیست، برخی از نمونه‌های تجزیه و تحلیل SWOT را ببینید، و نکات و استراتژی‌هایی را برای انجام یک تجزیه و تحلیل جامع SWOT یاد بگیرید.

ماتریس swot چیست؟

تجزیه و تحلیل SWOT تکنیکی است که برای تعیین و تعریف نقاط قوت و ضعف فضای داخلی شرکت و فرصت‌ها و تهدید‌های فضای خارج از شرکت استفاده می‌شود.

تجزیه و تحلیل SWOT را می‌توان برای کل یک شرکت یا پروژه‌های جداگانه در یک بخش به کار برد. اما معمولاً، تجزیه و تحلیل SWOT در آشنایی با تحلیل SWOT سطح سازمانی استفاده می‌شود تا تعیین کند که یک کسب‌وکار چقدر با مسیرهای رشد و معیارهای موفقیت همسو است. در عین حال می‌توان از آن‌ برای سنجش عملکرد یک پروژه خاص مانند یک کمپین تبلیغاتی آنلاین استفاده کرد.

تجزیه و تحلیل‌های SWOT اغلب به عنوان یک ماتریس شبکه‌مانند با چهار ربع مجزا ارائه می‌شوند . هر‌یک از این چهار ربع نشان‌دهنده یک عنصر جداگانه است. این شکل از ارائه مزیت‌های مختلفی مانند شناسایی عناصر داخلی در مقابل خارجی و نمایش طیف وسیعی از داده‌ها در قالبی خوانا و عمدتاً بصری را شامل می‌شود.

اگر می‌خواهید بدانید ماتریس swot مخفف چیست، باید گفت SWOT مخفف Strengths به معنای نقاط قوت، Weaknesses به معنای ضعف، Opportunities به معنای فرصت‌ها و Threats به معنی تهدید‌ها است. اما هر یک از این عناصر به چه معنا هستند؟ بیایید هر عنصر را جداگانه بررسی کنیم:

اولین عنصر ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT نقاط قوت است. نقاط قوت شامل کارهایی است که شرکت شما به خوبی انجام می‌دهد و ویژگی‌هایی که شما را از رقیبان جدا می‌کند. همچنین منابع داخلی مانند کارکنان ماهر و متخصص و دارایی‌های مشهود مانند مالکیت معنوی، سرمایه و فناوری‌های اختصاصی هم جزو این دسته قرار می‌گیرند.

همان‌طور که احتمالاً حدس زده‌اید، این عنصر به مواردی می‌پردازد که شرکت یا پروژه شما در آن قدرتمند ظاهر می‌شود. نقاط قوت می‌تواند چیزی نامشهود باشد ، مانند ویژگی‌های برند شما یا چیزی مانند پیشنهاد فروش منحصربه‌فرد یک محصول خاص که راحت‌تر تعریف می‌شود. همچنین می‌تواند مربوط به منابع انسانی واقعی مانند رهبری قوی یا یک تیم مهندسی عالی باشد.

هنگامی که نقاط قوت خود را کشف کردید، زمان آن رسیده است که با استفاده از یک خودآگاهی انتقادی بر نقاط ضعف خود تمرکز کنید. نقاط ضعف ممکن است مواردی مانند: چیزهایی که شرکت شما فاقد آن است، کارهایی که رقبای شما بهتر از شما انجام می‌دهند، محدودیت منابع و. را شامل شود.

چه چیزی کسب‌وکار یا پروژه شما را متوقف می‌کند؟ این عنصر می‌تواند شامل چالش‌های سازمانی مانند کمبود افراد ماهر و محدودیت‌های مالی یا بودجه‌ای نیز باشد.

مورد بعدی فرصت‌هایی است که در بیرون سازمان یا پروژه شما وجود دارد. بازارهای پرمصرف برای محصولات خاص، رقبای کم یا ضعیف در منطقه شما، نیازهای در حال ظهور برای محصولات یا خدمات شما و پوشش مطبوعاتی یا رسانه‌ای بالا برای محصولاتتان می‌توانند به عنوان فرصت‌های شما در نظر گرفته شوند.

درواقع فرصت‌ها راه‌هایی هستند که می‌توانید برای گسترش کسب‌وکار خود به آن‌ها تکیه کنید. مثلاً آیا شرکت شما در حال توسعه یک ایده جدید نوآورانه است که بازارها یا جمعیت جدیدی را باز کند؟ این یک فرصت است. به‌طور خلاصه، این عنصر از ماتریس آنالیز SWOT هر کاری را که می‌توانید برای بهبود فروش، رشد شرکت یا پیشبرد مأموریت سازمان خود انجام دهید، پوشش می‌دهد.

عنصر نهایی ماتریس سوات، تهدیدات است. یعنی هر چیزی که برای شرکت یا احتمال موفقیت و رشد آن خطر ایجاد می‌کند. مواردی مانند رقبای نوظهور، تغییر محیط نظارتی، پوشش منفی مطبوعات یا رسانه‌ها و تغییر نگرش مشتری نسبت به شرکت شما تهدید‌ها را تشکیل می‌دهند.

عناصر خارجی و داخلی

چهار عنصر بالا در تمام تحلیل‌های SWOT مشترک هستند. با این حال، بسیاری از شرکت‌ها بیشتر این عناصر را به دو زیر گروه داخلی و خارجی مجزا تقسیم می‌کنند. دسته‌بندی چهار عنصر اصلی به عوامل داخلی و خارجی لزوماً برای موفقیت تحلیل SWOT شما حیاتی نیست، اما می‌تواند در تعیین حرکت بعدی یا ارزیابی درجه کنترلی که بر یک مشکل یا فرصت خاص دارید مفید باشد.

به طور معمول، نقاط قوت و ضعف به عنوان عوامل داخلی در نظر گرفته می‌شوند، زیرا آن‌ها نتیجه تصمیمات سازمانی تحت کنترل شرکت یا تیم شما هستند. برای مثال، نرخ ریزش بالا به عنوان یک ضعف طبقه‌بندی می‌شود، اما بهبود نرخ ریزش بالا همچنان در کنترل شماست و آن را به یک عامل داخلی تبدیل می‌کند.

به طور مشابه، رقبای نوظهور در تجزیه و تحلیل SWOT به عنوان یک تهدید طبقه‌بندی می‌شوند. از آنجایی که در مورد این موضوع اقدامات بسیار کمی می‌توانید انجام دهید، رقبای نوظهور به عنوان یک عامل خارجی در نظر گرفته می‌شوند. به طور کلی تهدیدها و فرصت‌ها را در دسته عناصر خارجی تحلیل SWOT طبقه‌بندی می‌کنند. از این‌رو ممکن است تحلیل‌های SWOT را دیده‌باشید که به آن‌ها تحلیل‌های داخلی-خارجی یا ماتریس‌های IE گفته می‌شود.

کاربرد ماتریس swot

کاربرد ماتریس swot در اصل تدوین استراتژی است . وقتی برای انجام یک تحلیل SWOT وقت می‌گذارید، با یک استراتژی قوی مسلح خواهید شد. این استراتژی روی اولویت‌بندی کارهایی که باید برای رشد کسب‌وکار خود انجام دهید، تمرکز دارد.

ممکن است فکر کنید همه چیزهایی را که باید برای موفقیت انجام دهید از قبل می‌دانید، اما ماتریس SWOT شما را وادار می‌کند تا به کسب‌وکار خود از راه‌های جدید و از مسیرهای جدید نگاه کنید. شما به نقاط قوت و ضعف خود نگاه خواهید کرد. همچنین برنامه‌ریزی می‌کنید تا آن‌ها را برای بهره‌گیری از فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در بازار به کار ببرید.

مراحل ماتریس swot؛ چگونه تحلیل swot داشته باشیم؟

اکنون که معنی هر یک از عناصر تجزیه و تحلیل SWOT را می‌دانیم، بیایید نگاهی به نحوه ایجاد و اجرای ماتریس SWOT بیندازیم.

افراد مناسب را جمع‌آوری کنید

افراد را از بخش‌های مختلف شرکت خود جمع‌آوری کنید و مطمئن شوید که نمایندگانی از هر بخش و تیمی دارید. در این صورت متوجه خواهید شد که گروه‌های مختلف در شرکت شما دیدگاه‌های کاملاً متفاوتی دارند. این تفاوت نگاه‌ها برای موفقیت تجزیه و تحلیل SWOT شما بسیار مهم است.

ایده‌های بیشتر و بیشتر دریافت کنید

انجام تجزیه و تحلیل SWOT شبیه به جلسات طوفان فکری است و راه‌های درست و غلط زیادی برای اجرای آن‌ها وجود دارد. پیشنهاد می‌کنیم به همه افراد حاضر در جلسه، یک کاغذ یادداشت‌ بدهید و از آن‌ها بخواهید ایده‌هایی برای شروع کار بنویسند. این کار از جبر گروهی جلوگیری می‌کند. یعنی همه افراد جرات می‌کنند ایده‌های خود را اعلام کنند. درنتیجه می‌توانید مطمئن باشید که همه صداها شنیده می‌شوند.

پس از 5 تا 10 دقیقه طوفان فکری خصوصی، تمام یادداشت‌ها را روی دیوار بچسبانید و ایده‌های مشابه را با هم دسته‌بندی کنید. به هر کسی اجازه دهید در این مرحله یادداشت‌های دیگری اضافه کند، زیرا ممکن است ایده یک نفر برای فرد دیگری جرقه فکر جدیدی ایجاد کند.

ایده‌ها را رتبه‌بندی کنید

هنگامی که همه ایده‌ها سازمان‌دهی شدند، نوبت به رتبه‌بندی ایده‌ها می‌رسد. استفاده از یک سیستم رأی‌گیری را پیشنهاد می‌دهیم که در آن به هر شخص پنج یا ده «رأی» تعلق می‌گیرد. افراد می‌توانند به هر شکلی که دوست دارند، آرای خود را بین ایده‌ها توزیع کنند.

پس از رأی‌گیری، باید فهرستی از ایده‌ها با اولویت مشخص داشته باشید. البته، لیست اکنون برای بحث و مناظره است و باید با مدیریت یک نفر درمورد آن‌ها بحث و تبادل نظر شود.

شما باید این فرایند تولید ایده را برای هر یک از چهار ربع تحلیل SWOT خود دنبال کنید: نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها.

مثالی از کاربرد ماتریس swot

تا اینجای کار با ماتریس SWOT و روند تحلیل آن آشنا شدید، فهمیدید که هرکدام از المان‌های این تحلیل بر چه چیزی تمرکز دارد و چه مفهومی را می‌رسانند. حالا وقت آن رسیده که به‌صورت عملی این تحلیل را به کار ببریم. مثالی که در این مقاله قصد بررسی آن را داریم، یک رستوران خانوادگی است. این رستوران شعبه ندارد و در یک منطقه شهری فعالیت می‌کند. در ادامه المان‌های مختلف تحلیل SWOT را برای این رستوران فرضی بررسی می‌کنیم.

• موقعیت مکانی عالی و پر رفت و آمد
• شهرت خوب در جامعه محلی شهر موردنظر
• دارابودن منوی فصلی مبتنی بر فرهنگ غذایی مردم شهر

• هزینه‌های بالا نسبت به رستوران‌های زنجیره‌ای مشابه
• دسترسی کمتر مردم به خاطر نداشتن شعبه‌های بیشتر
• کم بودن بودجه تبلیغاتی در مقایسه با رقبا
• عدم استفاده از برنامه‌های موبایلی یا اینترنتی سفارش و ارسال غذا

• افزایش علاقه مردم به حمایت از کسب‌وکارهای محلی
• منوی محلی به تازگی غذاها و جذابیت آن‌ها کمک می‌کند
• پتانسیل رشد بالا به کمک برنامه‌های اینترنتی سفارش و ارسال غذا

• افزایش شدت رقابت با زیادشدن تعداد رستوران‌های زنجیره‌ای
• محیط اقتصادی نامطمئن و ناپایدار
• افزایش قیمت مواد غذایی

حالا پس از اینکه ماتریس تحلیل swot خود را تهیه کردیم، باید به سراغ بررسی آن برویم. در این مرحله باید نقاط قوت را تقویت کرده و نقاط ضعف را برطرف کنیم.

در این مثال نقاط قوت رستوران شامل موقعیت مکانی خوب، شهرت و منوی فصلی است. به همین دلیل لازم است این رستوران موقعیت مکانی خود و منوی فعلی را حفظ کرده و سعی کند تعامل خود را با مشتریان بالا ببرد تا باز هم شهرت بیشتری از طریق آن‌ها پیدا کند.

اما درمورد نقاط ضعف کار کمی سخت‌تر است. در قدم اول شما باید برای کشف نقاط ضعف، صداقت و روراستی لازم را با خودتان داشته باشید. در قدم بعدی یعنی رفع نقاط ضعف هم کار بسیار چالش‌برانگیز است. برای مثال درمورد بالا بودن سطح هزینه‌ها در مقایسه با رستوران‌های زنجیره‌ای توجه داشته باشید که رستوران‌های زنجیره‌ای به دلیل بالا بودن حجم خریدهایشان، می‌توانند مواد موردنیاز را با قیمت بسیار کمتری نسبت به رستوران‌های کوچک تهیه کنند.

آن‌ها همچنین بودجه تبلیغاتی بالایی دارند که یک رستوران خانوادگی هیچ‌وقت توان تأمین چنین بودجه‌ای را نخواهد داشت. ضمن اینکه راه‌اندازی یک اپلیکیشن موبایلی هم چالش‌های خاص خود را دارد. با این حال در رقابت با رستوران‌های زنجیره‌ای همیشه همه چیز به نفع زنجیره‌ای‌ها نیست، برخی مزیت‌ها هم برای رستوران‌های محلی وجود دارد. مثلاً محلی‌ها می‌توانند ارتباط نزدیک‌تری با مشتریان برقرار کرده و آن‌ها را بیشتر وفادار کنند. این اتفاق به سختی برای زنجیره‌ای‌ها می‌افتد.

در مقابل اما در زمینه فرصت‌ها، پتانسیل بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری توسط رستوران محلی وجود دارد. تمایل مردم به حمایت از کسب‌وکارهای محلی یک فرصت ایده‌آل برای رستوران مثال ما است. اما باید توجه داشته باشید بیش از حد به مزیت‌های خود مغرور نشوید و تنها روی فرصت‌ها تکیه نکنید. زیرا ممکن است در درازمدت رقبای جدی برای شما پیدا شوند یا به هر دلیلی مزیت خود را از دست بدهید. در این مثال سرمایه‌گذاری روی برنامه اینترنتی سفارش غذا یا همکاری با یکی از برنامه‌های موجود، فرصت بسیار مناسبی برای گسترش بازار رستوران محلی بشمار می‌رود.

برخورد با تهدیدها در ماتریس swot سخت‌ترین قسمت کار است ، زیرا اساساً تهدیدها ماهیتی بیرونی دارند و شما توانایی چندانی برای مقابله با آشنایی با تحلیل SWOT آن‌ها ندارید. برای مثال در مقابل گران شدن مواد غذایی و شرایط بی‌ثبات اقتصادی کاری از دستتان بر نمی‌آید. با این حال می‌توانید خود را برای مقابله با آن‌ها آماده کنید. مثلاً خریدهای خود را زودتر انجام دهید تا شامل افزایش قیمت نشوند. همچنین باید استراتژی‌هایی برای مقابله با گسترش رستوران‌های زنجیره‌ای در نظر بگیرید.

ماتریس و تحلیل swot یکی از شناخته‌شده‌ترین روش‌های تحلیل موقعیت کسب‌وکارها است. چه افرادی که قصد راه‌اندازی کسب‌وکار را دارند و چه افرادی که کسب‌وکارشان در حال کار است، می‌توانند از این روش برای تدوین استراتژی‌های کسب‌وکار استفاده کنند. در محاسبه ماتریس swot شما باید نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای کسب‌وکار خود را کشف کنید. سپس می‌توانید برای تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف برنامه‌ریزی کنید. همچنین باید سعی کنید تهدیدها را کاهش داده و از فرصت‌های موجود برای رشد کسب‌وکار خود بهره گیرید. آیا شما تا به حال از این ماتریس در کسب‌وکار خود استفاده کرده‌اید؟ با چه چالش‌هایی مواجه شدید؟ اگر درباره ماتریس سوات، سوالی داشتید، می‌توانید در بخش نظرات از ما بپرسید.

صفر تا صد تحلیل SWOT (سوات) ابزار تحلیل استراتژیک

تحلیل SWOT یا نمودار SWOT از مشهورترین ابزارهای تحلیل استراتژیک است و برخی از آن به عنوان سنگ‌بنای اصلی تحلیل استراتژیک یاد می‌کنند. این تکنیک که به عنوان تحلیل سوات یا اس دبلیو او تی نیز خوانده می‌شود نمایانگر فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط ضعف و نقاط قوت سازمان است. اگر بخواهید در کسب‌وکار خود موفق باشید و از رقبا جلو بزنید، یکی از ابزارهایی که در تحلیل کسب‌وکار باید استفاده کنید همین ماتریس SWOT است!

این ابزار گرچه در نهایت به شکل یک ماتریس ساده نمایش داده می‌شود و خط مشی سازمان را مشخص می‌سازد اما برای تنظیم هرچه بهتر، در دل خود اصول و قواعد بسیاری دارد.

در حقیقت شاید هر کسی بتواند طی آموزشی کوتاه و چند دقیقه‌ای از تحلیل SWOT، روش تنظیم آن را فرا بگیرد و آن را اجرایی کند اما تا زمانی که تفکر استراتژیک و مدیریت استراتژیک سرلوحه این اقدام نباشد، احتمالا کیفیت خروجی چندان کارساز نخواهد بود و در طولانی مدت نیز این مورد خود را عیان خواهد کرد.

در نتیجه در این مطلب از PMPiran تحلیل SWOT را از صفر تا صد خواهید آموخت. موضوع این تحلیل را با مقدمه‌ای از مدیریت استراتژیک شروع خواهیم کرد و سپس به بیان چگونگی ترسیم آن خواهیم پرداخت و با چند مثال آموخته‌ها را تقویت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

مدیریت استراتژیک (Strategic Management)

حتما تا کنون با واژه­‌های استراتژی و استراتژیک برخورد کرده‌­اید ولی ممکن است مفهوم دقیق آن را به خوبی درک نکرده باشید.

مدیریت استراتژیک یا مدیریت راهبردی عبارت است از مدیریت منابع سازمان برای دستیابی به اهداف آن. در نظر داشته باشید که اهداف بلندمدت سازمان توسط مدیران ارشد تدوین می‌­شود و در دسترس تمام سطوح سازمانی قرار می­‌گیرد.

اهمیت مدیریت استراتژیک

دنیای پر مخاطره امروز و تغییرات محیط کسب و کار (داخلی و خارجی) نیاز توجه به برنامه‌­ریزی را انکارناپذیر ساخته است. یکی از این برنامه‌­ریزی­‌ها، برنامه­‌ریزی استراتژیک می‌­باشد.

اخذ تصمیمات با اندیشیدن به مخاطرات و فرصت‌­ها باعث می­‌شود یک گام از رقبا جلوتر باشید و کنترل سرنوشت سازمان خود را به دست گیرید.

مدیریت استراتژیک که تحلیل SWOT را نیز به همین منظور می‌آموزیم، مزایای دیگری هم دارد که در زیر به برخی از آن‌­ها اشاره می­‌شود:

• افزایش مشارکت کارکنان و ایجاد انگیزه در آن­‌ها
• افزایش حمایت مدیران ارشد
• افزایش تعهد کارکنان و مدیران
• کاهش ریسک‌­های تصمیم‌­گیری
• افزایش اختیارات به کارکنان
• شفاف‌­سازی مسیر فعالیت‌­های سازمان در بلند مدت
• هم­سوسازی اقدامات عملیاتی در راستای اهداف مشخص

ابزار تحلیل مدیریت استراتژیک ؛ تحلیل SWOT چیست؟

با توجه به فهم ضرورت وجود مدیریت استراتژیک اکنون باید به دنبال ابزاری برای تحلیل آن باشیم. بدین منظور تحلیل SWOT یکی از قدرتمندترین ابزارها برای سازمان­‌های امروزی است. این ماتریس به شما کمک می­‌کند که فرصت‌­ها را کشف کنید و با شناخت تهدیدها آن‌­ها را مدیریت و با تمرکز بر نقاط قوت و کاهش نقاط ضعف در مناسب­ترین جایگاه قرار گیرید.

در ضمن در نظر داشته باشید از این ابزار معمولا با عنوان تحلیل سوات یا نمودار سوات هم یاد می‌شود.

اجزای ماتریس SWOT

همانطور که متوجه شدید، تحلیل SWOT چهار جزء دارد:

نقاط ضعف (Weaknesses):

این بخش از تحلیل SWOT در واقع نقاط ضعف عملکرد سازمان را در سطح مطلوب خود متوقف می­‌کند. این­‌ها مناطقی هستند که برای ادامه رقابت باید بهبود یابد. به عنوان مثال مارک تجاری ضعیف، بدهی‌­های زیاد، زنجیره تأمین ناکافی یا کمبود سرمایه.

نقاط قوت (Strengths):

قابلیت­‌ها و ویژگی‌­های مثبتی که منجر به انجام موفقیت­‌آمیز ماموریت‌­های سازمان می‌گردد مانند: یک برند قوی، مشتری وفادار، ترازنامه قوی، فناوری منحصر به فرد و غیره.

فرصت‌­ها (Opportunities):

به عوامل خارجی مطلوبی اشاره دارد که می­‌تواند یک سازمان را از مزیت رقابتی برخوردار سازد. به عنوان مثال، اگر کشوری تعرفه­‌ها را کاهش دهد، یک تولیدکننده خودرو می­‌تواند با افزایش فروش و سهم بازار، خودروهای خود را به بازار جدید صادر کند.

تهدیدها (Threats):

به عواملی گفته می­‌شود که امکان آسیب رساندن به یک سازمان را دارند. به عنوان مثال، خشکسالی تهدیدی برای یک شرکت تولید کننده گندم است، زیرا ممکن است عملکرد آشنایی با تحلیل SWOT محصول را از بین ببرد یا کاهش دهد. سایر تهدیدات معمول شامل مواردی مانند افزایش هزینه مواد، افزایش رقابت و غیره است.

ذکر این نکته حائز اهمیت است که قوت­‌ها و ضعف­‌ها مربوط به عوامل داخل سازمان و فرصت‌­ها و تهدیدها به عوامل خارج از سازمان مرتبط می­‌باشند.

تحلیل SWOT (SWOT Analysis)

ماتریس سوات محدود به شناسایی فرصت‌­ها، تهدیدها، ضعف­‌ها و قوت­‌ها نمی‌­شود بلکه می‌بایست با تحلیل آن­‌ها به استخراج استراتژی­‌ها منجر شود.

استراتژی چیست؟

استراتژی ابزاری است که مدیران برای رسیدن به یک یا چند هدف بلند مدت سازمان از آن استفاده می­‌نمایند. استراتژی همچنین می‌­تواند به عنوان یک جهت کلی برای شرکت و اجزای مختلف آن برای دستیابی به وضعیت مطلوب در آینده تعریف شود. استراتژی از روند برنامه­‌ریزی دقیق استراتژیک حاصل می­‌شود.

انواع استراتژی در تحلیل SWOT:

در ادامه به بررسی استراتژی‌هایی که حاصل تحلیل SWOT هستند می‌پردازیم.

استراتژی SO در تحلیل SWOT (استراتژی Maximax):

در واقع هدف از این استراتژی (Strengths – Opportunities) این است که از فرصت‌­های خارجی با تمرکز بر نقاط قوت شناسایی شده به بهترین شکل بهره‌­برداری گردد.

استراتژی WO در تحلیل SWOT (استراتژی Minimax):

استراتژی Weaknesses – Opportunities به منظور کاهش اثرات ناشی از نقاط ضعف سازمان ازفرصت‌­های موجود استفاده می‌­شود.

استراتژی ST در تحلیل SWOT (استراتژی Maximin):

در استراتژی Strengths – Threats تمرکز بر این است که چه تدابیری اندیشیده شود تا به منظور غلبه (کاهش یا از بین بردن) بر تهدیدهای خارج از سازمان از نقاط قوت و توانمندی‌های سازمان استفاده نمود.

استراتژی WT در تحلیل SWOT (استراتژی Minimin):آشنایی با تحلیل SWOT

هدف Weaknesses – Threats این است که چه تصمیماتی اتخاذ گردد که در برابر تهدیدهای شناسایی شده، ضعف­‌های سازمان به حداقل ممکن برسد.

کاربرد ماتریس اس‌دبلیواوتی

ماتریس SWOT علاوه بر این که در محیط کسب و کار کاربرد دارد و با ارزیابی شرایط مطلوب و نامطلوب سازمان به تدوین سند استراتژی کمک می­‌کند می‌­تواند در زمینه شخصی نیز مفید باشد و با شناخت استعدادها و توانمندی­‌ها بر ضعف­‌های خود غلبه کند و فرد را در مسیر شغلی یا فردی به موفقیت نزدیک نماید.

مزايا و محدوديت­‌های استفاده از روش تجزيه و تحليل سوات چیست؟

با این­که در قدرتمند و سودمند بودن ابزار سوات شکی نیست منتها اگر بخواهیم واقع­‌بین باشیم مانند هر تکنیکی محدودیت‌­هایی نیز دارد که در زیر هم به مزیت­‌ها و هم به معایب آن اشاره می‌­شود.

مزیت­‌ها:

• اتخاذ استراتژی متناسب با اهداف واقع‌­بینانه
• بهره­‌وری موثر از منابع سازمان با شناخت ضعف­‌ها و قوت­‌ها
• شناخت وضعیت موجود و ترسیم چشم­انداز آینده
• استفاده مطلوب از فرصت‌­های احتمالی
• اندیشیدن تدابیر و راهکارهای لازم در مقابل تهدیدات پیش رو با استفاده از توانمندی‌­های مثبت سازمان
• استفاده از فرصت‌­ها برای غلبه بر ضعف­‌ها

محدودیت‌ها:

• ارزیابی­‌های ذهنی
• تناقض در تشخیص یک عامل به عنوان تهدید یا فرصت توسط مدیران
• گاها ارائه استراتژی‌های متناقض

نمونه تحلیل SWOT

نمونه­‌ای از ماتریس تحلیل SWOT یک شرکت در حوزه نفت و گاز

– عدم توجه کافی به پرسنل جهت فراهم آوردن تسهیلات رفاهی مناسب

– نامناسب بودن فضای اداری محیط کار (ارگونومی، چیدمان و موقعیت فیزیکی محیط کار)

– عدم ارزیابی مصرف انرژی، منابع و مواد مصرفی

– حمایت مدیریت عامل

– تشکیل دوره­ایی کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار در پروژه­‌ها

– توجه مدیر ارشد به مسائل مسئولیت­‌های اجتماعی

– وجود نیروهای خبره در زمینه HSE پروژه

– تلاش شرکت­‌های رقیب برای تقویت سیستمهای HSE

– قرار گرفتن در Black list در صورت بروز حادثه کاری منجر به فوت

– کاهش اعتبار سازمان

– مشکلات قضایی در شرایط رخداد حوادث

– تخفیف­‌ها و حمایت‌­های دولت در خصوص مصرف انرژی

– توجه مجامع ملی و بین‌المللی به مسئله محیط زیست

– فارغ‌التحصیلان مجرب دانشگاهی در حوزه HSE

نمونه استراتژی‌­های استخراج شده از ماتریس سوات

استراتژی SO:	استقرار سیستم‌های مدیریتی و التزام به رعایت قانون و مقررات
استراتژی WO:	اصلاح الگوی مصرف انرژی

فرهنگ‌سازی، توانمندسازی و ارتقا آگاهی کارکنان در حوزه HSE

به چالش کشاندن حرفه‌ای ذهن با Case Study!

شاید تاکنون اسم مطالعه موردی (case study) را شنیده باشید. اما مطالعه موردی دقیقاً چیست و چه مزایایی دارد؟

یک مطالعه موردی شامل بررسی دقیق، عمیق و جزئی یک مورد یا موارد خاص در یک زمینه دنیای واقعی است که در آن محقق داده‌های عمیق مربوط به چندین متغیر را بررسی می‌کند.

مطالعه موردی زمانی طراحی می‌شود که بخواهید دانش کامل، متنی و عمیق در مورد یک موضوع خاص در دنیای واقعی کسب کنید. به شما اجازه می‌دهد مشخصات اصلی، معانی و پیامدهای پرونده را کشف کنید.

در کیس استادی ممکن است فقط از یک مطالعه موردی استفاده شود که در آن یک موضوع واحد را عمیقاً کاوش می‌کند، یا چندین مورد را برای مقایسه و روشن‌کردن جنبه‌های مختلف مسئله تحقیق انجام می‌دهد.

مطالعه موردی در حال حاضر یکی از متداول‌ترین روش‌های تحقیق کیفی در تحقیقات آکادمیک است و در بسیاری از دوره‌های مطالعاتی در مقطع ارشد و دکتری در دانشگاه‌ها و سازمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد و افراد می‌توانند قدرت حل مسئله و دانش خود را در زمینه موردنظر به چالش بکشانند.

کیس استادی‌ها پدیده‌های پیچیده در محیط را بررسی می‌کنند. این روش تحقیق به محقق اجازه می‌دهد تا یک موضوع یا پدیده را در نظر بگیرد و آن را با سؤال تحقیق حل و بررسی کند.

مطالعات موردی در تجارت ممکن است بررسی استراتژی یک مسئله شرکت خاص یا یک مورد گسترده‌تر را پوشش دهد.

محقق پس از مطالعه کیس استادی، بینش عمیق‌تری نسبت به پدیده به دست می‌آورد و پس از مطالعه باید به درکی نسبت به موردمطالعه برسد و برای سؤالات مطالعه دنبال پاسخ باشد.

مانند پرستار و پزشکی که بیماری را مورد ارزیابی قرار می‌دهند تا راه‌حل مناسبی را برای بهبود بیمار پیدا کنند.

اکنون ما می‌خواهیم مطالعات موردی کامل و غنی تهیه کنیم و در اختیار شما بگذاریم. هدف ما همراهی و کمک به شما برای به چالش کشاندن دانش و توانایی حل مسئله ذهن شماست.

در اولین مورد از سری کیس استادی‌ها، ما برای شما کیس کمپانی اپل را آورده‌ایم. در این کیس شما با تحلیل و بررسی متن و جداسازی نکات مهم، ابزار استراتژیک SWOT را طراحی کنید؛ بنابراین متن کیس را با دقت بخوانید و نکات مورداستفاده برای طراحی SWOT را جدا کنید.

پس از بررسی و رسم SWOT برای اطمینان از درست بودن تحلیل خود یا نقد و بررسی آن، نتیجه تحلیلتان را از طریق آدرس ایمیل [email protected] با ما به اشتراک بگذارید.

در صورت تمایل برای مطالعه کیس استادی‌های بعدی ما می‌توانید از طریق شبکه اجتماعی لینکدین نیز ما را دنبال کنید.

فایل کیس استادی را از این جا دانلود کنید :

جمع­‌بندی

به منظور جمع­‌بندی باید گفت تحلیل SWOT ابزاری است برای برنامه­‌ریزی استراتژیک و تقریبا همواره می‌­تواند نقاط قوت، ضعف، تهدیدات و فرصت‌­ها را شناسایی و در نتیجه برای رسیدن به موفقیت و حفظ مزایای رقابتی و تدوین تصمیمات بلند مدت مفید باشد.

ماتریس Swot چیست و چه کاربردی دارد؟

ادر این مقاله می‌خواهیم به این بپردازیم که تحلیل Swot چیست چه زمانی و چگونه از آن استفاده کنیم. ماتریس Swot یکی از ابزارهایی است که امروزه در فعالیت‌های مختلف هر کسب و کاری ازجمله برنامه ریزی استراتژیک، مدیریت استراتژیک و مدیریت منابع انسانی و… استفاده می‌شود. این ماتریس گاهی با نام ماتریس سوات هم شناخته می‌شود. جدول Swot یک ابزار ساده و پرکاربرد برای تحلیل و طراحی استراتژی است . تحلیل Swot شیوه‌ای از تفکر استراتژیک است که توانسته مسیرهای سخت برنامه‌ریزی با آمار و ارقام و داده‌های کمی را به مسیری کوتاه، زودبازده، شهودی و قابل فهم تبدیل کند.

همین امر باعث شده تا این روش با استقبال بسیاری روبه‌رو شود. ماتریس Swot قبلاً در علوم نظامی در طراحی موقعیت‌های استراتژیک جنگی استفاده می‌شد؛ اما کم‌کم از سال ۱۹۹۰ وارد فرایندهای مدیریتی و برنامه ریزی راهبردی در سازمان‌ها شده است.

بسیاری از مشاوران حوزه کسب و کار از این ماتریس در فرایند مشاوره بیزنیس برای یافتن دیدی کلی و سریع و جامع استفاده می‌کنند. روشی که با گذشت چندین دهه از ظهورش، همچنان جزو پرکاربردترین متدهای تحلیل استراتژیک است.

«موفقیت و درنهایت بقای هر کسب و کار کوچک یا بزرگی به توانایی آن از آخرین تحلیل وابسته است.»

این جمله پیتر دراکر نشان می‌دهد که توانایی تحلیل شرایط برای هر کسب و کاری چقدر حیاتی است. ماتریس تحلیل Swot یکی از ابزارهایی است که دست شما را برای تحلیل وضعیت صنعت، بازار و کسب و کارتان باز می‌گذارد.

در ادامه با چیستی Swot کاربردهای آن در کسب و کار بیشتر آشنا می‌شویم و یک مثال Swot (نمونه تحلیل Swot ) ارائه می‌دهیم.

برای یادگیری حرفه‌ای مباحث مدیریتی پیشنهاد می‌کنیم به دوره آنلاین MBA مدیربان نگاهی بیندازید.

ماتریس Swot چیست؟

ماتریس یا جدول Swot مخفف چیست؟ SWOT مخفف کلمات Strengths به‌معنی قوت‌ها و Weakness به‌معنی ضعف‌ها و Opportunities به‌معنی فرصت‌ها و Threats به‌معنی تهدیدهاست. در ادامه به تعریف مختصری از هرکدام از این چهار کلمه می‌پردازیم.

قبل از ادامه به این نکته اشاره می‌کنیم که ۲ بعد از این ماتریس (قوت‌ها و ضعف‌ها) داخلی و درون‌سازمانی بوده و دو بعد دیگر آن (فرصت‌ها و تهدیدها) خارجی یا برون‌سازمانی است.

قوت‌ها (Strengths)

قوت‌ها مجموعه‌ای از توانمندی‌ها و تخصص‌های قطعی و واقعی سازمان یا کسب و کار شماست که می‌توانید روی آن‌ها ۱۰۰درصد حساب کنید. ویژگی‌هایی که با آن‌ها قادر به انجام ماموریت اصلی سازمان هستید یا می‌توانید هدف اصلی کسب و کار را با آن‌ها محقق کنید.

نقاط قوت در جدول Swot می‌توانند فردی یا سازمانی باشند. شما یک نیروی روابط عمومی قوی و حرفه‌ای دارید (قوت فردی) یا کسب و کار شما در تولید محصولات، خلاق و سریع عمل می‌کند ( قوت سازمانی)؛ پس قابلیت‌ها توانمندی‌های داخلی سازمان شما نقاط قوت هستند.

نقاط ضعف (Weakness)

هرکدام از ما دربارۀ ضعف‌ها و کاستی‌های خودمان یا کسب و کارمان آگاهی‌هایی داریم و با کمی تامل وخودنقادی می‌توانیم فهرستی از آن‌ها را در تهیه کنیم. نقاط ضعف در تحلیل به اشکالات درونی Swot اشاره دارد؛ اشکالاتی که مانع آشنایی با تحلیل SWOT رسیدن ما به اهدافمان می‌شود.

به‌عنوان مثال تاخیر در ارسال سفارش محصولات، استفاده نادرست از مواد اولیه و هدررفتِ درصدی از آن‌ها، تمیزنبودن محیط کاری، کمبود یا نبود نیروی بسته‌بندی و… نمونه هایی از نقاط ضعف در بیزینس هستند.

فرصت‌ها (Opportunities)

فرصت، موقعیتی است در بیرون سازمان که اگر درست استفاده شود، زمینه‌هایی را برای جهش سازمان فراهم می‌کند. فرصت‌ها، بهترین موقعیت‌ها برای به جریان‌افتادنِ قوت‌ها و قدرت‌های آشکار و پنهان سازمان هستند. کسب و کار شما در استفاده به‌موقع از فرصت‌ها می‌تواند راه چندین‌ساله را یکساله طی کند و به موفقیت‌های چشمگیری برسد.

رصد فرصت‌ها توسط مدیر کسب و کار بسیار اهمیت دارد. فرصت‌ها شکل‌های مختلفی دارند؛ ممکن است خلائی که رقبا نمی‌توانند آن را پر کنند، برای شما فرصت باشد یا دسترسی به اطلاعاتی جدید و بکر می‌تواند برای کسب و کارتان فرصت‌ساز باشد.

تهدیدها (Threats)

تهدیدها مسائلی در بیرون از سازمان هستند که موقعیت شما را به خطر می‌اندازند و ادامه مسیر کسب و کارتان را با مشکلاتی مواجه می‌کنند. تهدید، عاملی بیرونی است و قوت‌های شما در ایجاد بهترین موضع‌گیری در برابر این تهدیدها بسیار تعیین‌کننده است.

اگر تهدیدها نادیده گرفته شوند، می‌توانند بقای یک سازمان را تحت‌تاثیر قرار بدهند؛ تهدیدهایی مانند گرانی مواد اولیه، رقبای جدید، فشارهای اقتصادی بر مشتریان (به‌عنوان یکی از ارکان اصلی بیزینس پلن )، تغییر ذائقه و سلیقه مشتریان.

تهدیدها عموما خارج از کنترل شما هستند و پتانسیل ایجاد مشکل برای شما را دارند؛ از چیزهایی مثل یک بیماری همه‌گیر جهانی مانند کوید ۱۹ گرفته تا تغییرات صنعتی مربوط به کسب و کار شما یا تصمیمات دولت‌مردان در امور سیاسی، تجاری و … .

کاربرد ماتریس سوات در کسب و کار

استفاده از Swot در بیزنس دیدی واقع‌بینانه به کسب و کارتان برای شما به ارمغان می‌آورد؛ به این صورت که شما با آنچه هست، برنامه ریزی می‌کنید نه با آنچه آرزو دارید. علت شکست بسیاری از کسب و کارها برنامه ریزی بر اساس گزاره‌های ذهنی و غیرواقعی است.

نقش Swot در بیزینس مانند عینک واقع‌بینی است که مدیران کسب و کار را خیلی ساده از ابعاد پنهان کارشان آگاه می‌کند. ماتریس سوات می‌تواند درک مدیر را از نقاط قوت و ضعف آسان‌تر کند و مشوقی برای تقویت تفکر استراتژیک در سازمان باشد.

مدیران با Swot می‌توانند فرصت‌ها را بهتر ببینند و حتی الگوهای دستیابی به آن فرصت‌ها را هم طراحی کنند. با کمک تحلیل Swot مدیران می‌توانند هر لحظه شرایط موجود را تحلیل و سناریوهای موردنیازشان را پیش‌بینی کنند.

چه زمانی به تحلیل Swot نیاز داریم؟

میزان استفاده بهینه از هر ابزاری را هدف از انجام کار تعیین می‌کند. ابزار تحلیل Swot نیز با اهداف مختلفی استفاده می‌شود؛ به‌عنوان مثال اگر می‌خواهید هنگام بررسی یک فرصت یا موقعیت تجاری می‌توانید از این ابزار استفاده کرده و ۴ بخش اصلی ماتریس را درباره آن موقعیت تجاری کامل کنید و به تحلیل برسید.

ممکن است شما برای ابتدای یک پروژه به تجزیه‌وتحلیل نیاز داشته باشید و از سوات استفاده کنید یا در میانه راه برای اینکه بدانید در چه موقعیتی هستید از آن بهره ببرید. Swot در انتهای کار و پروژه هم برای ارزیابی مجدد کاربرد دارد و برای بررسی پایان کار نیز استفاده می‌شود.

دلایل اهمیت جدول Swot

• ماتریس Swot به شما در شناسایی عوامل موفقیت یا عدم موفقیت کارتان دیدگاه تازه‌ای می‌دهد ؛ عواملی که حیات کسب و کار شما هستند و مزیت رقابتی بیزینس شما را تعیین یا تقویت می‌کنند. جدول Swot به شما این فرصت را می‌دهد تا با تحلیل محیط بیرونی کسب و کارتان از وضعیت رقبا غافل نشوید و نسبت فاصله خود را با آن‌ها مشخص کنید؛
• از دلایل دیگر اهمیت تحلیل Swot شناسایی کمبودهای کسب و کارتان است. این کمبودها راه‌های ورود خطرها و آسیب‌ها به کسب و کار شماست؛ به‌عنوان مثال شناسایی دلایل نارضایتی مشتریان به شما کمک می‌کند تا با دیدی واقع‌بینانه برای حل آن اقدام کنید؛
• یکی دیگر از دلایل اهمیت Swot این است که مانع از بعضی خطاها می‌‌شود؛ به‌عنوان مثال بعضی مدیران تهدیدها را با نقاط ضعف اشتباه می‌گیرند و این خطا باعث اشتباهات راهبردی بعدی در تعیین راه‌حل خواهد شد. ضمن اینکه تهدیدها عوامل خارجی هستند و نقاط ضعف عوامل داخلی و هرکدام به تدبیرهای مخصوص به خود نیاز دارند.

مزایای ماتریس Swot

هر ابزار مدیریتی دارای مزایا و محدودیت‌هایی است. نمی‌توان ابزاری پیدا کرد که تمام خروجی‌های مدنظر ما را داشته باشد. همیشه ترکیبی از ابزارها و تکنیک‌هاست که به کار می‌آید. Swot نیز از این قاعده مستثنا نیست. در ادامه به بعضی از مهم‌ترین مزایا و محدودیت‌های تحلیل Swot می‌پردازیم.

۱. بی‌طرف بودن تحلیل

منظور ما از بی‌طرف بودن آن است که Swot جهت‌گیری خاصی ندارد؛ زیرا عوامل داخلی و خارجی و مثبت و منفی را برمی‌شمارد و مانند آینه‌ای صاف و شفاف وضعیت موجود را نشان می‌دهد؛ این خنثی‌بودن به مدیران آزادی عمل و تفکر می‌دهد.

۲. تحلیل چندجانبه

یک مزیت دیگر ماتریس سوات این است که پس از از تکمیل آن می‌توانید ماتریس را تحلیل کرده و از ترکیب اطلاعات به‌دست‌آمده آن به راه‌حل‌های بسیار بدیعی برسید و کمبودهای سازمان را برطرف کنید؛ به‌عنوان مثال ترکیب فرصت‌ها و قوت‌ها برای ایجاد یک جهش قدرتمند در کسب و کار بسیار مفید خواهد بود.

یا ترکیب قوت‌ها و تهدید‌ها زمینه‌ای فراهم می‌کند که شما می‌توانید تهدیدهای ورودی به کسب و کارتان را با کمک قوت‌های سازمان مهار کنید. یا ترکیب تهدیدها و ضعف‌ها به شما نشان می‌دهد که به‌هیچ عنوان وارد اقدامات یا پروژه‌هایی در آن محدوده نشوید.

۳. ساده و بی‌هزینه

یک امتیاز مثبت این جدول سادگی خاص آن است. این ویژگی به هر فردی با هر میزان دغدغه کمک می‌کند بدون نیاز به مهارت‌های فنی یا پژوهش و تحلیل‌های پیچیده به تحلیل‌ روشنی از وضع خود برسد.

از طرفیswot تحلیل ارزان یا حتی بدون هزینه برای کسب و کار است و مدیر می‌تواند بدون صرف هزینه سنگین برای مشاور، با دانش خودش آن را انجام بدهد.

معایب یا محدودیت‌های جدول Swot

۱. عدم اولویت‌‌بندی

به‌علت کیفی‌بودن گزاره‌ها در ماتریس Swot امکان اولویت‌بندی کمیتی بین گزاره‌های هرکدام از آن ۴ بخش وجود ندارد و این امر بر عهده تحلیل‌کننده گذاشته شده است. این محدودیت باعث می‌شود بعضی مدیران که توان اولویت‌بندی اجرایی آن‌ها پایین‌تر است، دچار سردرگمی شده و نتوانند ابهام به‌وجودآمده را به اقدام تبدیل کنند.

۲. شفافیت کم

در بعضی موارد ممکن است یکی از گزاره‌های ماتریس هم قوت باشد و هم ضعف؛ به‌عنوان مثال اینکه فروشگاه شما در یک خیابان پر رفت‌وآمد قرار دارد، یک قوت است؛ اما اینکه به‌واسطه موقعیت مکانی، هزینه‌های اجاره و نگهداریش بسیار بالاست، یک ضعف محسوب می‌شود.

۳. اعمال نظر شخصی

با‌توجه‌به اینکه عموما در نوشتن ماتریس Swot از اطلاعات ذهنی استفاده می‌شود، نظر و درک شخصی افراد از ۴ عنصر قوت، ضعف، فرصت و تحلیل باهم متفاوت است؛ بنابراین ممکن است داده‌ها به‌اندازه کافی معتبر نباشند یا سوگیری خاصی داشته باشند.

این اشکال باعث تغییر در تحلیل نهایی می‌شود. به همین علت امتیاز کارشناسی و اصولی‌بودن بعضی گزاره‌ها در این نوع تحلیل پایین است.

تحلیل SWOT چیست و چه کاربردی در کسب و کارها دارد؟

سوات چیست؟ SWOT از اصطلاحات رایج و تحلیل‌های کاربردی در دنیای دیجیتال مارکتینگ است. هربار که می‌خواهید میزان عملکرد کسب و کارتان را بسنجید، آن را بهبود بدهید، در بازار برای خودتان اسم و رسمی به هم بزنید یا استراتژی بازاریابی جدیدی را پیاده کنید، تحلیل سوات پای ثابت ماجرا خواهد بود. در این مطلب از سوات می‌گوییم و چند مثال عینی و معروفش را با هم بررسی ‌می‌کنیم.

سوات (SWOT) فقط مختص کسب‌وکارها نیست

قبل از این‌که برویم سراغ سوات (SWOT) یا به قول ویکی‌پدیا «تحلیل اس دبیلو او تی» و تعریفش کنیم، باید بگوییم که این تحلیل برای زندگی شخصی و رشد فردی هم کاربرد دارد. اگر همین الان به انگلیسی در اینترنت راجع به SWOT for personal development جستجو کنید، کلی نتیجه خواهید دید که هرکدام اطلاعات خیلی خوبی راجع به رشد فردی می‌دهند.

اگر کارشناس دیجیتال مارکتینگ باشید و می‌خواهید تحلیل سوات را برای خودتان انجام دهید، این تحلیل برای نمونه کمک‌تان می‌کند.

پس تحلیل سوات می‌تواند در تمامی جنبه‌های کسب و کار و زندگی شخصی شما هم کاربرد داشته باشد. به شرطی که اصول آن را بدانید و مدام تمرین کنید تا بتوانید به تمامی بخش‌هایش آگاهی داشته باشید.

سوات یعنی چه؟

حالا با اولین سوال شروع می‌کنیم: سوات چیست؟ SWOT مخفف چهار کلمه‌ی انگلیسی است:
S= strengths (نقاط قوت)
W= weaknesses (نقاط ضعف)
O= opportunities (فرصت‌ها)
T= threats (تهدیدها)

با تعریف این 4 بخش، از همین اول تکلیف‌مان مشخص شد. تحلیل swot به ما کمک می‌کند که نقاط ضعف و قوت‌مان را بشناسیم و آن‌ها را بنویسیم. بعد از آن باید ببینیم با توجه به شرایط کنونی بازار یا حتی در زندگی شخصی‌مان چه فرصت‌هایی پیش روی ماست یا از آن طرف با نگاهی به رقبا و وضعیت‌مان، با چه تهدیدهایی روبرو هستیم. از جاهایی که می توان از این روش استفاده کرد سئو سایت است.هرچند که شناسایی این نکات، ساده به نظر می‌رسد، اما باید بگوییم با تحلیل درست از سوات، می‌توانیم گام بلندی برای رسیدن به اهداف موردنظرمان برداریم.
پس چه یک نفر باشید، چه دو نفر که به صورت هم بنیان‌گذار، استارتاپی راه انداختید و چه شرکت 500 نفره‌ای را اداره می‌کنید، سوات به شما کمک خواهد کرد تا عملکرد خود را بهبود بدهید.

دوره دیجیتال مارکتینگ منتوریکس، قدم آخر حرفه‌ای شدن است.

سوات از کی نقل محافل شد؟

در دهه‌ی 1960 و 1970 میلادی،آلبرت هامفرِی (Albert Humphrey)، در مرکز تحقیقاتی اِستنفورد (Stanford) مشغول تحقیق روی موضوع مهمی بود: چرا کسب و کارها شکست می‌خورند؟ او مشاور مدیریت بود و با تحقیق روی 500 شرکت قرار بود که به جواب برسد. هامفری و تیمش مدل swot را ارائه دادند: راهی برای ارزیابی عملکرد و رسیدن به اهداف موردنظر. این مدل از آن زمان تاکنون مورد استفاده خیلی‌ها قرار گرفته.
هامفری مدل تحلیلی سوات را براساس فاکتورهای مهمی مثل محصولات، روند تولید، مشتریان، اقتصاد شرکت و مدیریت درست کرد.

کمی عمیق‌تر شویم

حالا که تاحدودی با سوات آشنا شدیم و فهمیدیم کارش چیست، نوبت تعریف دقیق هر بخش رسیده. به طور کلی می‌توانید سوات را مثل تصویر زیر مدنظر داشته باشید: یک مربع با 4 بخش که هرکدام مخت یکی از قسمت‌های سوات است. بعد از تعریف دقیق هر بخش و اشاره به مثال‌هایش، سراغ 2 تا از برندهای معتبر دنیا یعنی زارا و کوکا کولا می‌رویم تا ببینیم می‌شود برای‌شان سوات تعریف کرد؟

برای یاد گرفتن سوات، کافیست همین مربع‌ها را روی کاغذ بکشید و پا به پای ما مطلب را بخوانید.

نقاط قوت: Strengths

پیدا کردن نقاط قوت معمولا راحت است. کافی‌ست خودتان را با رقبا مقایسه ‌کنید. متوجه چه نقاط قوتی می‌شوید؟ منظورمان این است که در چه بخش‌هایی قوی هستید؟ آن ارزش خاص و منحصر به فردی که شما دارید و بقیه ندارند چیست؟ منظورمان از ارزش می‌تواند خدمات شما، موقعیت فروشگاه و مغازه، معروفیت و محصولات متنوع یا خاصش باشد. خلاصه باید ببینید شما چه چیزی دارید که بقیه ندارند و از طرف دیگر در ارائه‌ی آن قوی هستید، یعنی مزیت رقابتی؛ این مزیت می‌تواند استفاده از تکنولوژی خاصی باشد یا دسترسی راحت به منابع اولیه برای تولید محصولی خاص. مثلا استارباکس، قهوه‌ی مخصوص خودش را پرورش می‌دهد و به تمامی شعبه‌هایش در سراسر جهان ارسال می‌کند.

این جدول به شما کمک می‌کند تا با تحلیل سوات بیشتر آشنا شوید.

تعریف نقاط قوت شما، در حقیقت موقعیت کنونی کسب و کارتان را تعریف می‌کند. پس با این کار می‌توانید نگاهی دقیق‌تر به مزایای کارتان بیندازید و از آن به عنوان اهرم فشار روی رقبا هم استفاده کنید و نظر مشتری‌های‌شان را به سمت خود جلب کنید.

نقاط ضعف: Weaknesses

همانطور که معلوم است، نقاط ضعف نقطه‌ی مقابل نقاط قوت شماست. شاید برای‌تان سخت باشد که از ضعف‌ها یا بدی‌های کسب و کار و آشنایی با تحلیل SWOT خودتان بنویسید اما باور کنید این قسمت خیلی خیلی مهم است. در این بخش باید ببینید رقبای شما در چه زمینه‌هایی از شما بهتر هستند و چه مزیت رقابتی نسبت به شما دارند؟
از طرف دیگر می‌توانید به خدمات و محصولات‌تان هم نگاهی بیندازید. آیا می‌توانید بهبودی در ارائه‌ی خدمات‌تان داشته باشید؟ کمبودی در خدمات پس از فروش یا حتی ارتباط با مشتری دارید؟ سرعت وبسایت‌تان در مقایسه با رقبا پایین است؟ رقیبان شما در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند اما شما نیستید؟ تمامی این‌ها می‌تواند ضعف‌های شما باشد. همانطور که متوجه شدید، نقاط قوت و ضعف، عواملی هستند که از داخل سازمان و شرکت شما نشات می‌گیرند.

فرصت‌ها: Opportunities

بعد از این‌که راجع به عوامل داخلی کسب و کارتان تحقیق کردید، حالا باید نگاهی به بازار بیندازید. یعنی آنچه که در بازار برای شما به عنوان فرصت وجود دارد. باید ببینید که از چه فرصت‌هایی می‌شود استفاده کرد. معمولا می‌توان از تغییرات مثبتی یا حتی منفی که در صنعت موردنظر شما اتفاق می‌افتد، به عنوان فرصت استفاده کرد. مثلا شرکت‌های نایک و آدیداس با همه‌گیری کرونا، از این فرصت استفاده کردند و خط تولید ماسک را راه‌اندازی کردند.

تهدیدها: Threats

یکی دیگر از عوامل سوات که بسته به فضای بیرونی کسب و کار شما دارد، تهدیدهاست. با این‌که شما هیچ دخالتی در ایجاد تهدیدها ندارید، اما آن‌ها اثرشان را روی شما خواهند گذاشت. درست مثل کرونا که چه روی کسب و کارها و چه روی سلامت روانی ما تاثیرش را گذاشته. می‌بینید؟ با استفاده درست از تهدیدها می‌توان آن‌ها را به آشنایی با تحلیل SWOT فرصت تبدیل کرد. درست مثل کاری که نایک انجام داد.
حتی بعضی وقت‌ها نقاط قوت شما ممکن است به تهدید شما هم تبدیل شود. مثلا زنجیره‌ای بودن فروشگاه‌ها در سطح یک کشور اگرچه نقطه ‌قوت است اما اگر اجناس و کالای فروشگاه‌های زنجیره‌ای به خوبی و سر موقع تامین نشود، به تهدید تبدیل خواهد شد. مثلا ممکن است آن شرکتی که اجناس فروشگاه را تامین می‌کند، کارشکنی کند.
پیدا کردن تهدیدها سخت است. شما باید به دقت همه چیز را بررسی کنید تا آن‌ها را پیدا کنید. مطمئن باشید اگر خیلی سریع توانستید تهدیدی را پیدا کنید، یعنی اینکه کار از کار گذشته و خیلی دیر شده تا رفعش کنید. در این زمینه باید خیلی حواس‌تان جمع باشد. مثلا در واحد ارتباط با مشتریان خود به لحن حرف زدن یا برخورد مشتریان دقت کنید. آیا تغییری در رفتارشان می‌بینید؟ اگر جواب‌تان بله است، باید دنبال دلیل اصلی‌اش بگردید.

سوات در زارا و کوکا کولا

تحلیل سوات زارا (ZARA): حالا وقتش رسیده که این همه تعریف از سوات را با مثال بخوانیم. از این راه، خیلی راحت‌تر متوجه قضیه خواهیم شد. اول با زارا (ZARA) شروع می‌کنیم. زارا بخشی از شرکت بزرگ ایندیتکس است که چندتا برند بزرگ مثل برشکا هم دارد. هدف اصلی زارا تولید لباس‌های مقرون به صرفه و ارزان اما با قیمت مناسب نسبت به سایر برندها است.

تحلیل سوات برند زارا

تحلیل سوات کوکا کولا: نوشابه‌ی کوکا کولا آشناترین تصویری است که از شرکت کوکا کولا در ذهن ما ایرانی‌ها نقش بسته. اما در اصل این شرکت، شرکتی چند ملیتی است که کلی برند زیرمجموعه دارد، مثل اسپرایت، فانتا و کوکا کولا زیرو. کوکا کولا معروف‌ترین برند تولید نوشیدنی‌های غیرالکلی است اما با این حال نقاط ضعف و تهدیدهای خودش را هم دارد. به تحلیل سوات زیر نگاه کنید تا متوجه قضیه شوید.

با این‌که کوکا کولا حسابی معروف است و به خاطر نوشابه‌هایش معروف، اما همین نوشابه‌ها نقطه ضعفش هم هست.

وقتی مشغول تحلیل سوات هستید، حتما تمامی جوانب را بسنجید و از همه‌ی زوایا به کسب و کارتان نگاه کنید. تمام سعی‌تان را بکنید تا چیزی را از قلم نیندازید. در آخر این را هم یادتان باشد که یکی از بدترین موقعیت‌هایی که ممکن است با تحلیل سوات، برای‌تان آشکار شود، بالا بودن ضعف‌های شما و همزمانی آن با تهدیدهای بیرونی است. برای مشاوره دیجیتال مارکتینگ با منتوریکس در تماس باشید.

اگر این مطلب برای‌تان مفید بود، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «چطور مثل گوگل هدف‌گذاری کنیم؟» را هم بخوانید.

شیما یه عالمه باستانشناسی خونده. منتها بیشترین حفاری که کرده درون خودش بوده. یعنی مرتب تلاش می‌کنه همه زوایای پنهان و جالب وجودش رو کشف و دنبال کنه. به طور کلی اون عشق وافری به دنبال کردن و پیدا کردن داره.
شیما تو ادوردز - به قول گزارشگرهای کشتی- برای خودش صاحب سبکه و ضمناً دست به قلم خوبی هم داره.

انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت منتوریکس مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.

تحلیل swot چیست؟ معرفی و آموزش ماتریس swot

تحلیل swot بخشی از تفکر استراتژیک در کسب و کار است. بسیاری از فرمول‌ها و استراتژی‌هایی که امروزه برای کسب و کار استفاده می‌شوند، قبلا در میدان جنگ به کار می‌رفتند. احتمالا اگر سرلشکرهای تاریخ الان زندگی می‌کردند، بخاطر قدرت تفکر استراتژیکشان می‌توانستند بزرگ‌ترین کسب و کارهای دنیا را راه‌اندازی کنند!

زمانی که فرمانده سپاهی قصد داشت استراتژی جنگی را بچیند، باید ابعاد مختلف سپاه خود و دشمن را مورد بررسی قرار می‌داد. استراتژی او باید به گونه‌ای چیده می‌شد که دشمن متوجه ضعف‌های سپاهش نشود. همچنین باید کاری می‌کرد که کوچک‌ترین نقاط قوت هم در چشم دشمن بزرگ به نظر برسند. علاوه بر آن باید نقاط ضعف و قوت حریف را هم بررسی می‌کرد تا مبادا فریب بخورد. خلاصه آنکه چیدن استراتژی جنگی کار بسیار سختی بود و به زمان و تفکر نیاز داشت.

امروزه میدان‌های نبر جای خود را به بازارهای کار داده‌اند و فرماندهان سپاه، مدیران هستند. آن‌ها باید تفکر استراتژیک داشته باشند و سازمان را برای رسیدن به اهداف آماده کنند. در این مقاله قصد آشنایی با تحلیل SWOT داریم یکی از روش‌های فرماندهی کسب و کار به نام تحلیل swot را به شما آموزش دهیم.

swot چیست؟

ما در فارسی همه عبارات را ساده تلفظ می‌کنیم. مثلا همین عبارت swot در کشورهای دیگر سوات خوانده نمی‌شود. نام آن روش تحلیل اس دبلیو او تی است! اما باید اعتراف کنیم که سوات راحت‌تر است و به همین دلیل در این مقاله ماهم از همین روش تلفظ متداول استفاده می‌کنیم.

پیش از اینکه به سراغ تحلیل swot برویم و نمونه تحلیل swot برایتان بیاوریم باید بدانیم که swot چیست؟ این عبارت مخفف چهار کلمه است:

• Strengths: نقاط قوت.
• Weaknesses: نقاط ضعف.
• Opportunities: فرصت‌ها.
• Threats: تهدید‌ها.

به همین سادگی شما متوجه شدید swot چیست! با استفاده از روش تحلیل swot شما می‌توانید استراتژی مناسبی برای رقابت در بازار بچینید. در این روش تحلیل تمام عوامل داخلی و خارجی شرکت باید مورد بررسی قرار گیرند. نکته مهم دیگری هم در پاسخ به سوال روش swot چیست وجود دارد. در تعریف swot برای سازمان شما باید مشخص شود که در کجا قرار دارید و در آینده می‌توانید کجا باشید.

مفهوم swot بخشی از مدیریت استراتژیک است

به نظر شما چرا نمی‌توان یک ربات را در رأس یک سازمان برای مدیریت قرار داد؟ استراتژی مهم‌ترین دلیل آن است. مفهوم swot و مدیریت استراتژیک در کلمه ساده به نظر می‌رسند. تعریف‌های مختلفی برای مدیریت استراتژیک وجود دارد. مثلا یکی از تعریف‌ها می‌گوید منابع به گونه‌ای مدیریت شوند که سازمان به اهداف تعیین شده برای آن برسد. دقیقا مانند برنامه‌ای که یک فرمانده برای پیروزی در جنگ می‌چیند. اما چیدن این برنامه به همین سادگی نیست.

در مدیریت استراتژیک باید همه جوانب درونی و بیرونی را بررسی کرد. بعد از آن باید تمام راه‌هایی که به کمک آن می‌توان به هدف رسید را پیدا کرد. استراتژی در این مرحله وارد می‌شود و می‌گوید: از بین اطلاعات جمع آوری شده، راهی را انتخاب کن که کم‌ترین منابع را مصرف کند، بیشترین بازدهی را داشته باشد و در زمان کوتاه‌تری تو را به مقصود برساند. مفهوم swot به شما کمک می‌کند اطلاعات مورد نیاز برای استراتژی را به دست آورید. اما بعد از آن تحلیل swot ابزار شما برای پیدا کردن بهترین راه رسیدن به هدف خواهد بود.

حتما بخوانید: تفاوت مدیریت و رهبری

اهمیت تجزیه و تحلیل swot

برخی از مدیران به این فکر می‌کنند که مفهوم swot (نقاط ضعف و قوت، فرصت‌ها و تهدیدها) در طول مسیر مشخص می‌شود. مثلا زمانی که به پیروزی می‌رسید، یعنی نقطه قوتی داشته‌اید و زمانی که شکست می‌خورید، یعنی ضعفی در سازمان وجود دارد. آن‌ها تصور می‌کنند این‌ها کاملا بدیهی هستند و نیازی به تجزیه و تحلیل swot ندارند.

در ادامه دلایل اهمیت تجزیه و تحلیل swot را بیان می‌کنیم. با این کار متوجه می‌شوید که بدون سوات، چه فرصت‌هایی را از دست می‌دهید.

• با استفاده از تجزیه و تحلیل swot می‌توانید پیشبینی کنید. بنابراین خیلی از مشکلات در سازمان شما ایجاد نخواهد شد.
• با استفاده از سیستم مدیریت استراتژیک و سوات می‌توانید برنامه مدونی برای حرکت در مسیر داشته باشید. بنابراین نیاز شما به تصمیمگیری‌های فورس کم‌تر می‌شود.
• سوات فقط برای استراتژی کلی سازمان کاربرد ندارد. شما می‌توانید در ابتدای هر کمپین تبلیغاتی هم از تجزیه و تحلیل swot استفاده کنید.

مزیت‌های تحلیل swot

دلایلی که در قسمت‌های قبل بیان کردیم، مربوط به دلیل اهمیت تفکر استراتژیک بودند.

اما سوات مزیت‌های انحصاری هم دارد. مزیت‌های تحلیل swot عبارت است از:

• نقاط ضعف و قوت، فرصت‌ها و تهدیدها به صورت کاملا شفاف شناخته می‌شوند.
• هدایت جلسات استراتژی کسب و کار با استفاده از داده‌های جدول اس دبلیو او تی بسیار ساده‌تر است.
• از دیگر مزیت‌های تحلیل swot این است که ذهن افراد را منسجم می‌کند. بنابراین اعضای اتاق فکر شرکت شما راحت‌تر می‌توانند به ایده‌های خلاقانه فکر کنند.
• زمانی که برای نوشتن جدول اس دبلیو او تی اقدام می‌کنید، متوجه نکاتی می‌شوید که تا پیش از این توجه شما را جلب نکرده بودند.
• استفاده از این روش، ریسک تصمیم‌گیری را کاهش می‌دهد. چرا که با اطلاعات دقیق‌تری تصمیم گیری خواهید کرد.

معایب تحلیل سوات

تعداد مزیت‌ها خیلی بیشتر از معایب تحلیل سوات است. در ادامه به نقاط ضعف این سیستم ارزیابی و مدیریت استراتژِیک اشاره کرده‌ایم.

• احتمال دارد مدیران نتوانند تشخیص دهند هر داده باید در کدام قسمت از ماتریس قرار بگیرد. این موضوع تحلیل سوات را با مشکل مواجه می‌کند.
• ارزیابی‌ها به صورت کاملا ذهنی انجام می‌شود. به همین دلیل ممکن است یک شخص متوجه همه swotهای موجود در سیستم نشود.
• در برخی موارد ممکن است مدیران تحلیل swot را به اشتباه انجام آشنایی با تحلیل SWOT دهند و استراتژی نامناسبی برای سازمان در نظر بگیرند.

در دام نگاه به درون سازمان نیفتید

بعضی از مدیران زمانی که ماتریس سوات را می‌کشند، تصور می‌کنند همه مشکلاتی که اکنون دارند، بخاطر نقاط ضعفشان است و هر موفقیتی را هم بخاطر قوت‌هایشان به دست آورده‌اند. به همین دلیل تمرکزشان را به از بین بردن ضعف‌ها و تمرکز روی قوت‌ها اختصاص می‌دهند و از توجه به فرصت‌ها و تهدیدها باز می‌مانند.

بیایید با ذکر یک مثال این تله را بهتر توضیح دهیم. ناخدای یک کشتی را تصور کنید که در طول سفر از ابزاری شبیه به ماتریس سوات استفاده می‌کند؛ یعنی ضعف‌ها و قوت‌های کشتی‌ را به همراه فرصت‌ها و تهدیدها بررسی می‌‌کند. او می‌داند که کشتی امکانات لازم برای این سفر را دارد، اما در حین سفر متوجه می‌شود که یک نقص فنی کوچک در موتور کشتی وجود دارد. او سعی می‌کند برای حل مشکل اقدام کند و با استفاده از سایر امکانات کشتی، نقص موجود را پوشش بدهد.

اگر تمرکز او روی این موضوع، باعث غفلت از شرایط دریا شود، ممکن است با مسائل مهم‌تری روبرو شود. مثلا ممکن است صخره‌ای که مقابل مسیر کشتی قرار دارد و یک تهدید است را نبیند و نتواند در زمان درست کشتی را در مسیر عبور از صخره قرار بدهد. یا ممکن است متوجه جریان آب یا باد موافق نشود، در نتیجه از این فرصت برای افزایش سرعت کشتی استفاده نمی‌کند. احتمالا می‌توانید پیش بینی کنید که با این بی‌توجهی‌های کاپیتان، چه مشکلاتی برای کشتی و مسافران پیش می‌آید!

بعضی از کارشناسان می‌گویند برای دوری از این دام می‌توانید به جای نوشتن SWOT، OTSW بنویسید. یعنی اول فرصت‌ها و تهدیدها را بررسی کنید و بعد به ضعف‌ها و قوت‌ها بپردازید. تمرکز انحصاری روی فرصت‌ها و تهدیدها هم نتیجه‌ای مشابه به دنبال دارد و بهتر است مدیر به هر چهار ربع سوات تسلط داشته باشد.

ماتریس swot چیست؟

جدول یا ماتریس swot جمع بندی تمام اطلاعاتی است که درباره سازمان به دست می‌آورید. ماتریس swot ۲×۲ است که هر یک از حروف S، W، O، T در یکی از خانه‌‌‌های آن قرار می‌گیرند.
ماتریس پیش از تحلیل swot باید کشیده شود. در ادامه درباره قسمت‌های مختلف ماتریس اس دبلیو او تی صحبت کرده‌ایم.

• در ردیف اول جدول ماتریس اس دبلیو او تی، نقاط قوت و نقاط ضعف سازمان نوشته می‌شوند. به این ردیف مسائل درونی سازمان می‌گوییم.
• در ردیف دوم فرصت‌ها و تهدید‌ها نوشته می‌شود. به این ردیف مسائل بیرونی سازمان می‌گوییم.
• در ستون اول باید نکات مثبت نوشته شود. بنابراین نقاط قوت و فرصت‌ها در ستون اول نوشته می‌شوند.
• در ستون دوم نکات منفی نوشته می‌شود. بنابراین نقاط ضعف و تهدیدها باید در ستون دوم نوشته شوند.

با توجه به تعاریف بالا، جدول ماتریس swot شبیه شکل زیر خواهد شد.

تا اینجای کار همه چیز را به صورت کامل تعریف کردیم و مفاهیم را مورد بررسی قرار دادیم. اکنون اطلاعات کافی درباره اینکه مفهوم، تعریف و ماتریس swot چیست را در اختیار دارید. از بخش‌‌های بعدی وارد آموزش عملی مارتیس و تحلیل swot خواهیم شد.