طلا بخریم یا صندوق طلا؟
آیا اگر با قسمتی از سرمایه صندوق قرض الحسنه خانوادگی طلا بخریم تا ارزش پول صندوق کم نشود اشکال شرعی دارد؟
ما یک قرض الحسنه خانوادگی داریم، اگر قسمتی از سرمایه صندوق را طلا بخریم تا ارزش پول صندوق به مرور کم نشود آیا اشکال شرعی دارد؟
اگر این کار با رضایت سایر اعضا باشد، اشکالی ندارد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: [1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
اگر با رضایت سایر اعضا باشد، مانعى ندارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اموال مربوط به شرکا است و بدون اجازه آنها تصرف جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
اگر این کار با رضایت همه شرکت کنندگان باشد و برخلاف قوانین و مقررات نباشد اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در صورت رضایت همۀ افراد مانعی ندارد.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
اشکالی ندارد. لینک به سایت استفتائات
[1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
1.اصل برپایی صندوق قرض الحسنه (با رعایت موازین شرعی) که باعث گره گشایی مشکلاتی از مردم می شود امر پسندیده ای است. 2. با توجه به قرض بودن ماهیت وامهایی که توسط این صندوقها پرداخت می شود، هرگونه شرط زیادی .
برخی از مراجع تقلید[1] معتقدند گرفتن کارمزد، اگر واقعاً مزدِ کار باشد نه مجرّد تغییر اسم، اشکال ندارد. اما برخی دیگر[2] اخذ هر گونه زیادی در قرض را ولو در قالب کارمزد جایز نمی دانند، البته در این موضوع، .
صندوق طلا(Gold fund)، نحوهی سرمایهگذاری و مزایا
برای اکثر افراد طلا بهخصوص سکهی طلا به دلایل گوناگون همیشه زمینهی جذابی برای سرمایهگذاری کل دارایی یا لااقل اختصاص بخشی از سبد سرمایهگذاری در راستای حفظ ارزش پول و بهعنوان پساندازی سریعنقدشونده بوده است. اما چگونه میتوان این سرمایهگذاری را با روشی حرفهایتر و پوشش ریسک بهتر انجام داد؟ چگونه میتوان بهجای معاملهی طلای فیزیکی یا مسکوکات طلا، از اوراق بهاداری که جایگزین و همارزش آنها هستند استفاده نمود و در عین بهرهمندی از مزایای معاملات طلا، از ریسکهای نگهداری و هزینههای خریدوفروش طلا بهدور ماند؟ چگونه طلا بخریم یا صندوق طلا؟ میتوان با سرمایههای بسیار جزئی نیز وارد این بازار شد و سرمایههای نقدی سرگردان خود را در مسیری وارد نمود که ارزش خود را در برابر تورم حفظ کند؟ پاسخ این سؤال در دل یک ابزار سرمایهگذاری به نام صندوق سرمایهگذاری طلا است. با داشتن کد بورسی شما میتوانید در بورس طلا بخرید، بدون آن که نیاز به مراجعه به صرافی یا طلا فروشی باشد. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا پیرامون صندوقهای طلا بیشتر بدانید.
صندوق سرمایهگذاری طلا (Gold fund) چیست؟
صندوق طلا نوعی صندوق سرمایهگذاری است که در داراییهای مرتبط با طلا سرمایهگذاری مینماید. داراییِ انواع رایج این صندوقها، طلای فیزیکی (مسکوکات یا شمش طلا)، قراردادهای آتی طلا یا سهام شرکتهای استخراج معادن طلا (این مورد در خارج از کشور رواج دارد) است. قیمت سهام این صندوقها عمدتاً با قیمت لحظهای جهانی طلا و دلار مرتبط است. هدف این صندوقها کسب بازده از سرمایهگذاریهای مرتبط با طلا و مزایای بالقوههای آن، با روشهای مناسب بدون تحمل ریسکهای نگهداری طلای فیزیکی است. صندوقهای طلا ابزار سرمایهگذاری محبوبی در میان سرمایهگذارانی هستند که میخواهند سرمایهی خود را در برابر ریسکهای تورمیِ پیشبینیشده یا بیثباتیهای سیاسی محافظت کنند. اغلب سرمایهگذاران چنین شرکتهایی بهاصطلاح “شیفتگان طلا” هستند – کسانی که بهویژه در مورد چشمانداز طلا، همیشه خوشبیناند. طلا اغلب یکی از گزینههای باثبات و همیشه ارزشمند، با رشد نسبتاً تضمینشده است، بنابراین بسیاری از افراد برای تنوع بخشیدن به سبد سرمایهگذاری خود مایلاند بخشی از دارایی خود را به طلا بخریم یا صندوق طلا؟ طلا بخریم یا صندوق طلا؟ طلا اختصاص دهند.
محبوبیت طلا و صندوقهای طلا
از دیدگاه سرمایهگذاری و حفظ ارزش پول در برابر نوسانات تورمی، طلا اغلب و در اکثر نقاط دنیا بازدهی بالاتر از تورم و نسبتاً تضمین شدهای در بلندمدت داشته است، همین امر موجب شده بسیاری از افراد برای جلوگیری از کاهش ارزش سرمایهشان و حفظ آن در برابر ریسکهای سرمایهگذاری و ازدسترفتن اصل سرمایه، به انواع مدلهای سرمایهگذاری در “طلا” رویآورند. از آنجا که طلا پشتوانهی پولی بانکهای جهان است همهی دولتها طالب مالکیت سهم بیشتری از موجودی طلای استخراج شده در جهان هستند، از سوی دیگر طلا در بسیاری از صنایع و تولیدات، یک مادهی اولیهی حیاتی محسوب میشود، هیچگاه چرخهی عرضه و تقاضای طلا در جهان متوقف نخواهد شد و طلا همیشه مشتریان خود را خواهد داشت.
از دیدگاه پسانداز برای مواقع نیاز نیز پساندازِ دارایی در قالب طلا منطقی است زیرا در اکثر موارد قدرت نقدشوندگی سریعتری نسبت به دیگر انواع پسانداز همچون ملک، اتومبیل، کالا، سپردهگذاریهای بانکی بلندمدت، قراردادهای آتی و حتی سهام دارد زیرا هریک از این موارد ممکن است در مواقع بحرانی بهسرعت نقد نشوند اما “طلا” در مدت زمانی بسیار کوتاه و در سراسر دنیا با نرخی تقریباً یکسان قابل معاملهی پایاپای یا نقد شدن خواهد بود و همیشه مشتریان بالقوه برای خرید آن وجود خواهند داشت، در واقع میتوان گفت طلا هیچگاه بدون خواستار نخواهد بود؛ بهعلاوه هزینههای تعمیر و نگهداری، عوارض سالانه، بیمه، مالیات، استهلاک و تخریب همچون برخی انواع دیگر دارایی را دربر نخواهد داشت.
اما نگهداری طلا در قالب فیزیکی از جمله مسکوکات، شمش یا زیورآلات معایبی هم دارد که گاه برای دارندگان این کالای ارزشمند بسیار پرهزینه و دردسرساز است، به همین علت حرفهایهای دنیای سرمایهگذاری روشهایی برای سرمایهگذاری در این کالای ارزشمند ابداع نمودند که علاوه بر کسب سود از نگهداری و معاملات مرتبط با طلا، بتوانند خطرات ناشی از مبادله و نگهداری طلای فیزیکی را نیز به حداقل برسانند؛ در پی این نیاز، صندوقهای سرمایهگذاری طلا ابداع گردید که در ادامه با انواع آن آشنا خواهیم شد.
انواع صندوقهای طلا در دنیا و ایران
در سطح بینالمللی سه نوع صندوق سرمایهگذاری با پشتوانهی طلا وجود دارد:
- صندوقهای قابل معاملهی طلا (Gold ETFs): این نوع صندوقهای قابل معامله برای سرمایهگذارانی ایدهآل هستند که مایل به سرمایهگذاری در طلای فیزیکی هستند اما نمیخواهند دردسر ذخیره یا نقلوانتقال طلا را در برابر خطر سرقت داشته باشند؛ بنابراین سهام شرکتهای سرمایهگذار در زمینهی طلا را خریداری و معامله میکنند.
- صندوقهای استخراج طلا (Gold Mining Funds): این صندوقها در طلای فیزیکی سرمایهگذاری نمیکنند، بلکه در شرکتهایی سرمایهگذاری میکنند که در استخراج طلا نقش دارند؛ بازده این نوع صندوقها به عملکرد شرکتهای دارندهی معدن طلا بستگی دارد.
- صندوقهای سرمایهگذاری در صندوقهای طلا (Gold Fund of Fund): این صندوقها در واحدهای سهام شرکتهای ETF طلا سرمایهگذاری میکنند و از قراردادهای آتی و مشتقات سود خود را کسب میکنند.
اما در ایران صندوقهای طلا تنها از نوع صندوق سرمایهگذاری قابل معامله (Gold طلا بخریم یا صندوق طلا؟ ETFs) وجود دارند که عمدهی دارایی آنها (حداقل 70%) بهجای خرید سهام شرکتهای بورسی یا خرید داراییهای گوناگون، به سرمایهگذاری در اوراق مبتنی بر سکهی طلای بانکی (رسمی کارشناسی شده) و قراردادهای آتی سکه اختصاص دارد در نتیجه سهام آنها بر اساس نرخ روز سکه ارزشگذاری میگردد، نرخ روز سکه نیز عددی متأثر از نرخ طلای جهانی و دلار است؛ بنابراین هنگام سرمایهگذاری در این نوع صندوق لازم است به متغیّر بودن قیمت سهام آنها ناشی از عوامل اثرگذارِ ذکرشده و غیرثابت بودن درآمد این صندوقها (احتمال ضرر و کاهش قیمت سهم در کوتاهمدت) توجه داشته باشید.
سود صندوقهای طلا
سود صندوقهای طلا در بلند مدت دقیقاً مشابه صندوق طلا در ایران است. اگر سود سالانهی صندوقهای طلا را در سایت فیپ ایران مشاهده کنید، خواهید دید که سود این صندوقها کاملاً مشابه طلا و سکهی طلا است. سود طلا در ایران هم کاملاً وابسته به قیمت دلار و قیمت طلای جهانی است.
مقایسهی سود صندوقهای سرمایهگذاری در طلای بورس ایران
بهطور کلی بازدهی صندوقهای سرمایهگذاری در طلا در بورس ایران کاملاً وابسته به قیمت دلار و طلای جهانی است، از این رو تفاوت چندانی میان بازدهی بلند مدت انواع صندوقهای سرمایهگذاری وجود ندارد. اگر به وبسایت فیپایران مراجعه کنید، در بخش صندوقهای سرمایهگذاری و صندوقهای سرمایهگذاری در اوراق بهادار مبتنی بر سپردهی کالایی لیست صندوقهای سرمایهگذاری را مشاهده خواهید کرد. همانطور که از جدولی که خواهید دید پیداست، بازدهی سالانهی صندوقهای سرمایهگذاری با یکدیگر در حدود 1 الی 2 درصد متفاوت است.
مقایسهی سرمایهگذاری در گواهی سپردهی سکهی طلا و صندوق سرمایهگذاری طلا
ابزار کار صندوقهای سرمایهگذاری طلا، گواهی سپردهی سکهی طلا (سکهی یکروزه) است که بهعنوان یک ورق بهادارِ مبتنی بر سکهی طلای بانکی، بهجای سکهی فیزیکی، در سایت بورس کالا بهصورت آنلاین قابل معامله است. این گواهی بهمنظور شفافیت معاملات سکه و کاهش ریسک سرمایهگذاری در سکهی طلا از سال 1394 ایجاد گردید. حال شاید سؤال شما این باشد که چگونه میتوان گواهی سپردهی سکهی طلا را دریافت، معامله یا در صورت نیاز مجدد نقد نمود؛ در ادامه به کاربرد این ورق بهادار، روند سپردهگذاری و نحوهی ابطال آن خواهیم پرداخت.
گواهی سپردهی سکهی طلا چیست؟
هرکس که دارندهی یک سکهی طلای بانکی با مشخصات سکه طلای تمام بهار آزادی طرح جدید (با تصویر امام خمینی) با وزن 8.133 گرم و عیار 900 در هزار، ضرب سال 1386 به بعد است، میتواند بهجای نگهداری فیزیکی، آن را به انبار خزانهی طلای یکی از بانکهای رفاه، ملت، صادرات یا سامان تحویل داده، در مقابل قبض انبار (گواهی سپردهی سکهی طلا) صادرشده توسط خزانهی بانک را دریافت نماید که به نام وی است. گواهی سپردهی سکهی طلا، نمایانگر مالکیت سکهی سپردهشده در ذخایر این صندوقها و درواقع قبض انبار آن سکههاست، پس ارزشی معادل سکهی فیزیکی به نرخ روز دارد. این گواهی سپرده، در هر جایی فقط توسط مالک آن قابل نقد شدن یا معامله است زیرا این گواهی به نام دارندهی سکه صادر میگردد و تنها توسط خود او یا وکیل قانونی وی قابلیت ارائه به بانک یا صرافی و تحویل گرفتن سکه را دارد، از همین رو خطر گمشدن، سرقت و نقد شدن توسط افراد دیگر به صفر میرسد. در ضمن این گواهی 24 ساعت پس از سپردهگذاری سکه نزد خزانهی بانک، در سبد بورسی کارگزاری منتخب مشتری ثبت شده، قابلیت نقدشوندگی مییابد از همین جهت به آن گواهی سکهی یکروزه نیز میگویند. همانطور که گفته شد، معاملهی این گواهیها تنها در بورس کالا قابل انجام است به همین جهت داشتن کد بورسی و قرارداد با یک کارگزاری که دارای مجوز معاملهی کالا باشد، پیشنیاز معامله و نقد نمودن گواهی سپردهی سکه است.
در نظر داشته باشید از آنجا که سکه یک کالاست و گواهی سپردهی سکه نوعی اوراق بهادار دارای سررسیدِ تحویل است، باید تا پیش از تاریخ سررسیدش یا بهصورت سکهی فیزیکی تحویل گرفته شود یا به فروش رسیده مالکیتش به شخص دیگر منتقل گردد و یا با ثبت درخواست از نماد قدیمی به نماد جدید با تاریخ سررسید جدید تبدیل گردد. تاریخ سررسید گواهی در نماد واحد بهصورت کد مشخص است مثلاً کد “سکه۰۰۱۲پ۰۴ ” نماد سکه با تاریخ سررسید ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۰ است که باید تا پیش از این تاریخ نسبت به تحویل گرفتن سکه از خزانه یا انتقال مالکیت آن از نماد قدیم به نماد جدید (پس از کسر هزینههای انبارداری از حساب کاربری مشتری) اقدام شود در غیر اینصورت دیگر قابلیت معامله نخواهد داشت؛ این عملیات بهصورت آنلاین انجام میگردد.
ابطال گواهی سپردهی سکهی طلا چگونه است؟
فرایند ابطال گواهی سپردهی سکهی طلا و دریافت سکهی فیزیکی بهاینترتیب است که با مراجعهی خود شخص یا نمایندهی قانونی وی به کارگزاری و یا ارسال ایمیل به سامانهی معاملاتی آنلاین کارگزاری ناظر و ثبت درخواست مبتنی بر ابطال گواهی، نامهی خروج سکه از انبار صادر و بهصورت پیامک یا تماس به فرد ابلاغ میگردد؛ سپس شخص میتواند با مراجعه به خزانهی سکهی طلای بانک مربوطه در موعد مقرر، سکهی فیزیکی معادل سپرده را دریافت نماید.
برای فروش گواهی سکه و دریافت وجه نقد آن نیز فرد میتواند در روزهای معاملاتی هفته (شنبه تا چهارشنبه) به حساب کاربری خود وارد شده، درخواست فروش به قیمت روز را ثبت نماید؛ پس از دو روز مبلغ در حساب کاربری وی واریز خواهد شد.طلا بخریم یا صندوق طلا؟
سرمایهگذاری در صندوق طلا
روش دیگر سرمایهگذاری در طلا بدون ریسک نگهداری طلای فیزیکی، خرید واحدهای سرمایهگذاریِ صندوقهای سپردهگذاری طلا است که افراد میتوانند با هر میزان سرمایهی نقدی که مایلاند، تعدادی سهم از یک صندوق طلا بخرند. قیمت هر سهم ممکن است مثلاً یک درصد از قیمت یک سکهی بانکی کامل باشد؛ بدین ترتیب فرد با خرید هر سهم مالک یک درصد از یک سکهی کامل خواهد شد؛ یا با سپردهگذاری یک سکهی تمام بهارآزادی، معادل 100 گواهی سپردهی سکهی طلا در حساب کاربری وی ثبت خواهد شد. صندوق نیز در مقابل سرمایهگذاری افراد، بخش عمدهی دارایی صندوق را به خرید سکه از بانک یا صرافی اختصاص داده، آن سکهها را نزد یک بانک عامل نگهداری میکند و در ازای این طلای پشتوانه، گواهی سپردهی طلا دریافت مینماید. قیمت هر سهم از این صندوقها به نسبت نرخ روز سکه متغیّر خواهد بود. بدین ترتیب اصلاً لازم نیست افراد دارندهی یک سکهی فیزیکی برای سپردهگذاری باشند، حتی لازم نیست مالک یک سکهی کامل باشند و در هنگام نقد نمودن سرمایه نیز مجبور به فروش یک سکهی کامل باشند. بهجای گواهی سپردهی سکه، واحدهای این نوع صندوقها در بورس کالا قابل معامله است، پس پیشنیاز آن داشتن کد بورسی برای خرید واحدهای این صندوقهای ETF است. بدین ترتیب بدون نیاز به تحویل و دریافت سکهی فیزیکی بهعنوان کالا در تاریخ سررسید محدود، قادر به سرمایهگذاری در سکهی طلا به نرخ روز خواهید بود.
سرمایهگذاری در صندوقهای طلا شامل مزایای زیادی است که آن را برای دارندگان سرمایهی طلا جذاب نموده است. در ادامه به عللی که افراد، سرمایهگذاری در این نوع صندوقها را به نگهداری فیزیکی طلا ترجیح میدهند میپردازیم.
مزایای سرمایهگذاری در صندوق طلا نسبت به نگهداری فیزیکی طلا
سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری طلا به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به روشی آسان مالک دارایی طلا باشند بدون آن که متحمل خسارات و هزینههای نگهداری آن در قالب فیزیکی گردند. در مقایسهی این دو نوع سرمایهگذاری میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
صندوق سرمایهگذاری طلا (گواهی سپردهی سکه)
طلای فیزیکی (شمش، سکه، طلای آبشده، دستدوم، زیورآلات)
برای این سرمایهگذاری داشتن کد بورسی و عضویت در کارگزاریهایی که مجوز معاملات در بورس کالا را دارند لازم است زیرا گواهی سپردهی سکه تنها در بورس کالا و بهصورت آنلاین معامله میگردد. این مبادلات شفاف و قابلپیگیری است و مانع فساد، پولشویی و دستکاری عمدهی بازار توسط محتکران و دلالان میگردد.
هرکسی بدون نیاز به داشتن کد بورسی میتواند طلا را خریدوفروش و نگهداری نماید، این امر سرمایهگذاری را تسهیل اما درعینحال آن را غیرشفاف ساخته است.
سبدگردانی توسط جمعی از افراد حرفهای انجام میشود که بهتناسب وضع بازار پورتفوهای متنوعتر و کمریسکتری را تشکیل میدهند. این شرکتها در شرایط بازار صعودی 100% سرمایه را در طلا و در شرایط نزولی 70% را در طلا و 30% باقیمانده را در سپردههای با درآمد ثابت سرمایهگذاری مینمایند.
تکیه بر تحلیل شخصی و دسترسی به منابع آمار و اطلاعات محدود و غیررسمی که میتواند افراد غیرحرفهای را طلا بخریم یا صندوق طلا؟ در شرایط نزولی متحمل ضرر نماید.
قوانین داخلی صندوقهای طلا
صندوقهای طلا موظفاند حداقل 70% از دارایی خود را برای خرید سپردهی طلا اختصاص دهند و حق مالکیت آن را بهصورت سهمهای مثلاً 100 هزارتومانی بین سرمایهگذاران تقسیم نمایند. همچنین میتوانند حداکثر 20% از دارایی صندوق را در اوراق مشارکت یا سپردههای بانکی با درآمد ثابت یا اوراق مشتقه سرمایهگذاری نمایند تا در دورههای رکود بتوانند پوشش ریسک مناسب داشته باشند. در تابلوی بورس میتوانید خالص ارزش دارایی (NAV) صندوقها را بهروز مبتنی بر قیمت روز طلا مشاهده نمایید. در انتخاب صندوق مناسب لازم است بازدهی، حجم دارایی خالص صندوق، تعداد سهامداران، سرعت نقدشوندگی، بازارگردان فعال و میزان حباب قیمت سکه در نظر بگیرید. حجم معاملات صندوق هم عامل مهم در حفظ سرمایهی شما خواهد بود زیرا معاملات پرحجم در بازار صعودی، منجر به سودهای بزرگتر اما در بازارهای نزولی موجب ضررهای بزرگتر خواهد شد.
نتیجهگیری آکادمی دانایان
نرخ طلا همیشه بهصورت موازی با سایر اقلام و زمینههای سرمایهگذاری افزایش یا کاهش قیمت دارد یعنی اگر نرخ دلار، مسکن، خودرو، کالاها و … افزایش یابد نرخ طلا نیز متعاقباً افزایش خواهد یافت و اگر نرخ طلا کاهش یابد نرخ بقیهی اقلام نیز با کاهش مواجه بوده است، درنتیجه از کاهش نرخ طلا چندان متضرر نخواهید بود، البته در این مورد نباید درگیر نوسانات کوتاهمدت و اختلاف قیمتهای موقتی گردید و با حفظ دیدگاهی بلندمدت و خودداری از خریدوفروش در نوسانات شدید، میتوانید ارزش اصل سرمایهی خود را حفظ نمایید زیرا آنگونه که آمار نشان میدهد در بازههای بلندمدت نرخ طلا اغلب از نرخ تورم پیشی داشته، حتی گاه 150-200 درصد سود سالانه برای سرمایهگذار بلندمدت بهارمغان آورده است؛ پس سرمایهگذاری در طلا بهنوعی تضمینشده و منطقی است. در ضمن طلا تقریباً از خطراتی چون تخریب در سیل، زلزله، تصادف، آتشسوزی و… که سایر انواع دارایی را تهدید مینماید مصون است، اما جهت کاهش ریسکهایی که نگهداری طلای فیزیکی ممکن است به سرمایهی شما تحمیل کند، میتوانید از مزایای سپردهی گواهی سکه بهجای معامله و نگهداری اشکال مختلف طلای فیزیکی بهرهمند گردید.
برای مطالعهی بیشتر در رابطه با دانش سرمایهگذاری وارد شوید.
چگونه شمش طلا بخریم؟
دنياي اقتصاد - سارا اصغري : با گرفتن یک کد معاملاتی از هر کدام از کارگزاری های بورس طلا بخریم یا صندوق طلا؟ کالا می توان از بورس کالا شمش طلای نیم و یک کیلوگرمی بدون پرداخت مالیات ارزش افزوده خرید که یک مسیر جدید و جذاب برای سرمایهگذاری محسوب میشود اما در کنار آن شمش طلا کاربرد گستردهای نیز در اشتغالزایی دارد.
طلا تا رسیدن به صنایع پاییندست خود سبب ارزشآفرینی و اشتغالزایی بسیاری میشود. سرمایهگذاری در حوزه طلا با استفاده از روشهای نوین میتواند با مزیتهای بسیاری همراه باشد. خریداری شمش طلا از طریق بورس کالا با در نظر گرفتن ریسکهای آن، یک سرمایهگذاری مطمئن برای صنایع پاییندستی آن محسوب میشود؛ چراکه قیمتهای آن نیز با قیمت واقعی و منطقی مشخص میشود.
روشهای نوین سرمایهگذاری در زمینه طلا
یک سال است که شمش طلا راهی بورس کالا شده و تالار طلایی در این بازار راهاندازی شده است تا در این بازار علاوه بر خریداران حقوقی، افراد حقیقی نیز بتوانند این فلز گرانبها را از طریق بورس کالا در یک سیستم شفاف و روشن خریداری کنند.
یکی از تالارهای بازار فیزیکی در بورس کالا، تالار طلا است. شمش طلا زیرمجموعه بازار صنعتی بوده و تالار معامله این کالا مجزا است. برای خرید طلا در بورس کالا میتوان شمشهای نیم و یک کیلویی و بدون محدودیت خریداری کرد. تمام اشخاصی که کد بورس کالا دارند، قادر به خرید شمش طلا در بازار فیزیکی بورس کالا هستند و هیچگونه محدودیت و مجوز خاصی برای انجام این معاملات نیاز نیست. این تالار طلایی برای صنایع پاییندستی میتواند با مزایای بسیاری همراه باشد.
نیما تقوایی کارشناس اقتصادی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» درباره نحوه سرمایهگذاری نوین در زمینه فلز گرانبها بهویژه شمش طلا عنوان کرد: یکی از روشهای نوین برای سرمایهگذاری فلزات گرانبها، بازار سرمایه و عرضه در بورس کالاست. این روش سرمایهگذاری بهدلیل رقابت خرید و فروش باعث جذابیت این فلز گرانبها شده است. یکی از دلایل جذابیت فلزات گرانبها در بورس کالا به این دلیل است که نسبت حجم ریالی معامله به حجم فیزیکی معامله بالاست.
به صورت معمول شمش طلا در صنایع زینتی و صنعتی و نظامی کاربردهای بسیاری دارد و سبب ایجاد ارزشافزوده بالایی میشود. تقوایی در ادامه با اشاره به کاربرد فلز طلا در صنایع مختلف عنوان کرد: طلا به عنوان یک فلز آلیاژی به سایر فلزات افزوده میشود و در صنایع مختلف نظامی، مخابرات، ابزارهای الکترونیک و. کاربردهای بسیاری دارد.
وی در ادامه با تاکید بر این موضوع که سرمایهگذاری در زمینه شمش طلا در بورس کالا بسیاری از هزینهها را کاهش میدهد، عنوان کرد: اگر به اندازه سرمایهگذاری در شمش طلا برای مثال در زمینه سنگ آهن سرمایهگذاری کنیم، برای ایجاد ارزشافزوده در آن نیاز به سرمایهگذاری بیشتری است، در حالی که درباره طلا با یک کارگاه کوچک میتوان چندین برابر ارزشآفرینی کرد. بازگشت سرمایه در فلزات غیرگرانبها چه از نظر زمانی و چه از نظر ریالی فرآیندی زمانبر است.
خریدهای نقدی و اعتباری
کارشناس اقتصادی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در ادامه با اشاره به آغاز کار تالار طلایی در بورس کالا یادآور شد: حدود یک سال است که محدودیت اشخاص برای خرید در بورس کالا برای خرید شمش طلا برداشته شده و این اقدامی است که در دولت سیزدهم به سرانجام رسیده است. تا پیش از آن محدودیتهایی وجود داشت، اما هماکنون و در سیستم جدید، بهصورت نقدی و اعتباری اشخاص حقیقی و حقوقی قادر به خرید هستند.
خریداران با ارائه ضمانتنامه بخشی را به صورت نقدی و بخشی را بهصورت ضمانتنامه میتوانند خرید کنند. تا پیش از ورود شمش به بازار بورس کالا، شمش طلا یا وارداتی بود یا بهصورت قاچاق وارد میشد یا در بازارهای سنتی بهصورت رانتی معامله میشود. با ورود شمش طلا به بورس کالا از واردات قاچاق پیشگیری به عمل آمد.
نحوه قیمتگذاری شمش طلا
تقوایی در پاسخ به این پرسش که نحوه قیمتگذاری شمش طلا در بورس کالا به چه روشی انجام میگیرد، خاطرنشان کرد: قیمت شمش در بورس کالا براساس قیمتهای متعارف جهانی و ارزهای غیرریالی و از سوی اتحادیه مربوطه تعیین میشود، از اینرو خریدار از قیمت تعیین شده و اصالت کالا مطمئن است. این در حالی است که اصالت و عیار شمشهای وارداتی نامشخص است. درباره شمش قاچاق نیز ممکن است خریدار از عیار آن مطمئن نباشد. از اینرو هم تولیدکنندگان در صنایع مختلف و هم اشخاص حقیقی میتوانند با اطمینان از عیار و قیمت شمش طلا از بورس کالا خرید کنند.
به شمش طلا در بورس کالا مالیات ارزشافزوده تعلق نمیگیرد
کارشناس اقتصادی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در ادامه با اشاره به این موضوع که شمش طلا در بورس کالا مشمول مالیات ارزشافزوده نمیشود، گفت: موضوعی که سبب مزیت خرید از بورس کالا میشود آن است که بر شمش طلا مالیات ارزشافزوده تعلق نمیگیرد، چراکه شمش به عنوان یک فلز خام در نظر گرفته میشود و در این راستا این همکاری است که بین بورس کالا و سازمان مالیاتی انجام شده است. تقوایی با تاکید بر این موضوع که این معامله با هیچ نوع ریسکی نیز همراه نیست، یادآور شد: شمشهای طلا در بورس کالا با وزنهای نیم و یک کیلو عرضه میشود. وی در ادامه توضیح داد: با توجه به این موضوع که در کشور معادن مس و طلای قابلتوجهی وجود دارد، به راحتی میتوان شمش طلا را در بورس کالا عرضه کرد.
سرمایهگذاری در یک بازار پرتلاطم و جذاب
کارشناس اقتصادی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در پایان با اشاره به این موضوع که بازار طلا در کل یک بازار پرتلاطم و جذاب محسوب میشود، عنوان کرد: در حوزه طلا، خریداری از طریق بورس کالا با در نظر گرفتن ریسکهای آن، یک سرمایهگذاری مطمئن برای صنایعی که نیازمند این شمش هستند، بهشمار میرود، چراکه قیمتگذاری آن با قیمت واقعی و توسط دولت مشخص میشود.
صندوق طلا چیست؟ آموزش خرید طلا از بورس
برای بسیاری از افراد، بورس فقط به خریدوفروش سهام خلاصه میشود. درحالیکه بورس به غیر از سهام گزینههایی مثل صندوقهای درآمد ثابت، اوراق خزانه اسلامی و صندوق طلا را نیز ارائه میدهد. یعنی شما میتوانید در بورس یک پرتفوی متنوع با داراییهای متفاوت بسازید.
در این مقاله سعی میکنیم به زبان ساده صندوق طلا را توضیح دهیم و بگوییم چطور میتوانید از بورس طلا بخرید.
پسانداز به رنگ طلا
از کودکی میدانیم که همواره باید بخشی از درآمد خود را پسانداز کنیم. بارها شنیدهایم که شکستخوردهها اول خرج میکنند و باقیمانده را پسانداز، اما افراد موفق اول پسانداز دارند و از باقیمانده خرج میکنند.
اما این توصیه یک ایراد اساسی دارد. فرض کنید میخواهید برای یک گوشی 7 میلیون تومانی، ماهانه 700 هزار تومان پسانداز کنید. بعد از 10 ماه پول خرید گوشی را دارید، اما گوشی مورد نظر شما حالا 15 میلیون تومان قیمت دارد. یک سال دیگر پسانداز میکنید و 15 میلیون جمع میشود. حالا همان گوشی (که متعلق به دو سال پیش است) 25 میلیون تومان فروخته میشود.
مشکل کجا است؟ مشکل اینجا است که پول قادر نیست ارزش را ذخیره کند و رفتهرفته ارزشش کاهش پیدا میکند. حتی قدرت خرید دلار هم بهمرور افت میکند. طی سیساله گذشته قدرت خرید هر دلار نصف شده است. یعنی سیسال پیش با 100 دلار میتوانستید دوبرابر امروز خرید کنید.
افت ارزش ریال با سرعت بیشتری رخ میدهد و بجای سیسال ممکن است طی یک تا پنج سال نیمی از ارزش دارایی ریالی شما از دست برود.
چیزی که میتواند ارزش را در خود ذخیره کند، طلا است. پس اگر میخواهید برای بلندمدت پسانداز کنید، طلا بهترین انتخاب است.
چرا طلا؟
مهم است که کالایی که ذخیره میکنیم خراب نشود. گندم، موز و چوب با گذشت زمان کیفیت خود را از دست میدهند.
مهم است که کالای مورد نظر جای کمی بگیرد. فولاد ضد زنگ هم ارزشش ثابت میماند، اما انبار کردن این حجم فولاد کار آسانی نیست.
صندوق طلا چیست؟ | طلا خیلی کمتر از اسکناس 100 دلاری جا اشغال میکند.
مهم است که ارزش دارایی ما افت نکند. ماشینی که در پارکینگ میگذاریم، حتی اگر راه نرود، سال به سال قدیمی میشود. مثلا فرض کنید مدل الف و ب همقیمت هستند. الف صفر را انبار میکنید. 5 سال بعد با فروش ماشین الف، نمیتوانید یک ب صفر بخرید. اما اگر طلا انبار کرده بودید، حالا توان خرید ب صفر را داشتید. کامپیوتر، گوشی و دیگر طلا بخریم یا صندوق طلا؟ کالاهای بادوام شاید بهمرور گران شوند، اما ارزششان کم میشود. توجه کنید که قیمت و ارزش یکی نیستند.
نظرشخصی در مورد طلا
از نظر من طلا «سرمایهگذاری» نیست. چون اگر بجای خرید خانه نوساز 60 متری طلا بخرید، دهها سال بعد با طلای خود میتوانید خانهای نوساز و 60 متری بخرید.
دقت کنید که اگر خانه را بخرید، دهسال بعد نمیتوانید با فروش آن یک خانه نوساز مشابه بخرید. خانه ارزش را ذخیره نمیکند. این وظیفه بر عهده طلا است.
وقتی پول خرید ماشین الف را طلا بخرید، بعدها میتوانید شبیه همان ماشین را بخرید، نه ماشینی گرانتر را.
قیمت طلا هرقدر که بالا برود، باز هم یک گرم طلای شما یک گرم میماند و هرگز نمیتوانید با سود حاصل از این سرمایهگذاری طلای خود را دوبرابر کنید. اما مثلا با سود حاصل از یک زمین زراعی میشود زمینهای بیشتری خرید. البته اگر زراعت و اقتصاد کشاورزی را بهدرستی بلد باشید.
یعنی توقع نداشته باشید که صندوق طلا یا سکه یا طلای آب شده شما را ثروتمند کند، اما برای ذخیره ارزش (مثلا سود سیو شده از سهام) میتوانید روی طلا حساب ویژه باز کنید.
صندوق طلا چیست؟
در بورس نوعی صندوق وجود دارد که به آنها ETF یا صندوق قابل معامله در بورس میگویند. نوع دیگر صندوق، صندوق صدور ابطالی است که از شرکت سرمایهگذاری درخواست میکنید برایتان واحد صادر کند.
صندوق ETF درست مثل یک سهم، از پنل آنلاین قابل خرید و فروش است و قیمت آن با عرضه و تقاضا مشخص میشود.
این صندوقها بر اساس جنس دارایی تقسیمبندی میشوند. صندوقهای طلا صندوقهایی هستند که بیشتر پرتفوی آنها به اوراق سپرده سکه طلا اختصاص پیدا کرده است. این سکهها نزد انبارهای استاندارد بورس کالا نگهداری میشوند. بخش کمی از صندوق نیز ممکن است به سهام یا اوراق با درآمد ثابت یا وجوه نقدی اختصاص پیدا کند.
این صندوقها (معمولا) مدیریت فعال دارند، یعنی مدیر صندوق ممکن است بسته به شرایط وزن سکه در پرتفوی را کم یا زیاد کند.
صندوق طلا چیست؟ | بعد از هزاران سال طلا همچنان فاسد نمیشود.
نماد های صندوق طلا
در زمان نگارش این مقاله چهار صندوق مبتنی بر گواهی سکه در بورس فعالیت دارند.
- صندوق پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان با نماد «زر»
- صندوق صندوق پشتوانه طلاي لوتوس با نماد «طلا»
- صندوق در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای کیان با نماد «گوهر»
- صندوق صندوق سرمایهگذاری در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای مفید با نماد «عیار»
ممکن است در آینده این فهرست بلندتر شود. این فهرست در سایت فیپایران قابل مشاهده است.
ساعت معاملاتی صندوق طلا
از ساعت 12:30 تا 15:30 دقیقه این صندوقها قابل معامله هستند.
مهم است که کارگزاری شما استیشن کالایی داشته باشد تا بتوانید این صندوقها را خرید و فروش کنید.
دامنه نوسان صندوقهای طلا
پیشتر این صندوقها بدون دامنه نوسان بودند. اما براساس قانون جدید قیمت این صندوقها میتواند در بازه 10± تغییر کند.
کارمزد معاملات صندوق طلا
حتما میدانید که خرید طلا شامل کارمزد و مالیات میشود. خوبی صندوق طلا این است که معافیت مالیاتی دارد و کارمزد خرید و فروش آن واقعا ناچیز است. ناچیز، یعنی تنها 0.23 درصد (بیست و سه صدم درصد، کمتر از یک درصد)
عملکرد صندوق طلا
وقتی بازار خوب باشد، بیشتر سهمها مثبت میخورند و در یک بازار بد، سهمهای خوب هم قربانی میشوند. کاش سهمی وجود داشت که مستقل از بازار عمل میکرد. یعنی مثبت و منفی بودنش ارتباط زیادی به کلیت بازار نداشت. به کمک چنین نمادی میشد ریسک سیستماتیک بازار را کنترل کرد.
خبر خوب! چنین چیزی وجود دارد! صندوق طلا دقیقا همان چیزی است که برای پوشش ریسک به دنبال آن هستیم.
بتای صندوق نشان میدهد که یک صندوق چقدر تابع بازار است. اگر طلا بخریم یا صندوق طلا؟ بتا صفر باشد، یعنی صندوق به شاخص کل ربطی ندارد. بتای یک یعنی کاملا تابع بازار است. بتای منفی یک یعنی عکس شاخص رفتار میکند. بتای بالای یک هم اثر شاخص را تقویت میکند. بتای صندوقهای طلا چقدر است؟
- بتای زر= 0.06
- بتای طلا= 0.04
- بتای گوهر= 0.07
- بتای عیار= 0.07
همانطور که میبینید هر چهار صندوق بتایی نزدیک به صفر دارند و میشود گفت که ارتباطی بین رفتار آنها و رفتار کلی بازار وجود ندارد.
سوددهی صندوق طلا
باور ما این است که سود طلا هرگز به پای سود بورس نمیرسد. اما میتواند تورم را پوشش دهد.
مقایسه خرید بیمه عمر و خرید طلا برای سرمایه گذاری
برای افرادی که آینده نگر هستند و قصد دارند که از مبلغی که به صورت ماهیانه یا سالیانه درآمد کسب می کنند مقداری را پس انداز کرده و در آینده با سرمایه ای که از این پس انداز به دست می آید، بتوانند از رفاه بیشتری برخوردار بوده و احساس رضایت از زندگی خود را افزایش دهند، همواره گزینه های متعددی برای سرمایه گذاری وجود دارد. در این مطلب قصد داریم که به دو گزینه که بسیار نزد مردم مورد توجه است بپردازیم و آن ها را با هم مقایسه کنیم.
1- بیمه عمر: این بیمه نامه که توسط شرکت های بیمه بازرگانی مثل بیمه سامان صادر می شود، یک بیمه بلند مدت هست که شما مبغلی را به عنوان حق بیمه به صورت سالیانه یا شش ماه یکبار پرداخت می کنید و در طی چندین سال شرکت بیمه با پول های شما سرمایه گذاری کرده و در نهایت مبلغی را به عنوان سرمایه در انتهای بیمه به شما پرداخت می کند یا اینکه این مبلغ را به صورت مستمری و در طول سالیان بیشتری به شما پرداخت خواهد نمود. در طی مدتی هم که شما تحت پوشش بیمه عمر هستید، از پوشش های بیمه ای نظیر سرمایه فوت، هزینه پزشکی و ازکار افتادگی و فوت بر اثر حادثه، امراض خاص و . برخوردار خواهید بود. توضیحات بیشتر در این زمینه در صفحه بیمه عمر و تشکیل سرمایه سامان آورده شده است.
2- سرمایه گذاری در طلا: در این حالت شما مبلغی را که قصد دارید پس انداز کنید به صورت سکه طلا یا به صورت طلای ساخته شده خریدای می کنید و با توجه به نرخی که طلا دارد و طبق سابقه ای که در گذشته داشته، در طول زمان ارزشمند تر خواهد شد، در نهایت می توانید در سالهای بعد این طلاها یا سکه های جمع شده را فروخته و از سرمایه آن استفاده کنید.
حال به مزیت ها و معایب هر یک از این دو گزینه می پردازیم:
امنیت سرمایه گذاری
شما با خرید بیمه عمر تحت قوانین بیمه مرکزی ایران خواهید بود و در واقع طبق قانون سرمایه شما توسط بیمه مرکزی ضمانت شده است. در مورد طلا هم شما مالک طلای خود هستید و می توانید از آن بهره مند شوید، فقط مسئله این است که نگهداری این مقدار طلا که در طول زمان مقدارش بیشتر و بیشتر هم می شود، کمی مشکل است و خطر سرقت از آن هم وجود دارد. یک گزینه می تواند سپردن طلاها در صندوق امانات بانک یا نگهداری از گاوصندوق های شخصی باشد که آن هم هزینه بر خواهد بود. همچنین این احتمال وجود دارد که طلا یا سکه هایی که به شما فروخته می شود، تقلبی بوده یا وزن آن ها با وزن فروخته شده به شما یکسان نباشد. این موضوع زمانی که شما به دفعات اقدام به خرید می کنید احتمالش بالاتر می رود.
استهلاک سرمایه گذاری
خرید بیمه عمر معمولاً برای شما استهلاک خاصی ندارد. فقط پرداخت های حق بیمه هست که امروز با روش پرداخت اینترنتی از طریق کارت بانکی انجام می شود و هزینه خاصی برای شما در بر نخواهد داشت. ضمن اینکه فرآیند خرید بیمه عمر هم یکبار انجام شده که شامل تکمیل پرسشنامه و اگر لازم بود آزمایش پزشکی و مشاوره نهایی هنگام تحویل بیمه نامه از نمایندگی بیمه خواهد بود. اما اگر شما طلای ساخته شده خریداری کرده باشید، هنگام فروش، خریدار طلا ارزش ساخت طلا را از آن کم خواهد کرد و فقط به میزان وزن طلا به شما پرداختی خواهد داشت. درواقع ارزش ساخت طلا به عنوان استهلاک این سرمایه گذاری نام برده خواهد شد.
نقد شوندگی
طلا و سکه در کشور ما نقد شوندگی بسیار بالایی دارند به این معنی که وقتی شما قصد داشته باشید طلای خود را بفروشید بلافاصله به یکی از طلافروشی ها یا اگر سکه داشته باشید به یکی از صرافی های مجاز مراجعه می کنید و آن ها را می فروشید و به نرخ روز هم از شما خریداری می کنند. در مورد بیمه عمر هم گرفتن پول به سه روش امکان پذیر است: برداشت از اندوخته صندوق، گرفتن وام به اندازه ارزش اندوخته، و بازخرید یا فسخ قرارداد. در هر یک از این حالت ها مبلغ درخواستی به فاصله حدود یک هفته به حساب شما واریز خواهد شد. اما اینجا یک نکته ظریف وجود دارد: با توجه به ماهیت سرمایه گذاری بلند مدت بهتر است که سرمایه خیلی هم در دسترس شما نباشد. چرا که با کمترین کمبود مالی، به سرمایه گذاری بلند مدت خود رجوع کرده و حساب خود را خالی می کنید. در واقع در این حالت باز هم بیمه عمر بسیار بهتر عمل می کند.
بازدهی سرمایه گذاری
بازدهی سرمایه گذاری در طلا به قیمت روز طلا وابسته است. قیمت طلا هم در ایران به دو عامل بستگی دارد: قیمت جهانی اونس طلا، و قیمت دلار در ایران. در مورد قیمت جهانی طلا، عوامل بسیاری مثل نرخ بهره و امنیت سرمایه گذاری در کشورهایی مثل آمریکا یا بالا و پایین بودن شاخص دلار، و همچنین مسائلی مثل جنگ و ویروسهای همه گیر یا رقابت اقتصادی و تعرفه هایی که کشورها وضع می کنند می تواند روی قیمت جهانی تأثیرگذار باشد. چرا که زمانی که امنیت سرمایه گذاری در دنیا بالا باشد، افراد سرمایه های خود را به گردش در می آورند و زمانی که امنیت به هر دلیلی پایین می آید سرمایه های خود را تبدیل به طلا می کنند و قیمت آن به دلیل تقاضای زیاد بالا می رود. بنابراین شما نمی توانید به طور دقیق تشخیص دهید که در زمانی که شما قصد فروش طلای خود را دارید، قیمت جهانی به اندازه بازدهی مورد انتظار شما خواهد بود یا خیر. حکایت قیمت دلار در ایران هم که به قیمت گذاری و تنظیم دستوری دولت و بانک مرکزی وابسته است و امکان دارد که قیمت دلار طی چندین سال ثابت نگه داشته شود. اما در بیمه عمر و تشکیل سرمایه سامان، اصل سرمایه شما به همراه مقداری سود تضمین شده است. ضمن اینکه شرکت بیمه سامان با اندوخته شما در موارد مختلفی نظیر صندوق های سرمایه گذاری، پروژه های عمرانی و تولیدی، خرید سهام، و . سرمایه گذاری می کند و همواره سعی می کند بازدهی بسیار بالاتری نسبت به سایر سرمایه گذاری ها داشته باشد. بازدهی سرمایه گذاری اندوخته های بیمه عمر سامان که هر ساله توسط شرکت بیمه سامان اعلام رسمی می کند گواه این موضوع هست و شما می توانید آن را از طریق همین سایت نیز مشاهده نمایید.
نظم سرمایه گذاری
وقتی بیمه عمر سامان خریداری می کنید، از همان ابتدا جدول پرداختی های شما تا روز آخر به صورت منظم برای شما مشخص می شود و شما می دانید که هر ماه چه مبلغی را باید کنار بگذارید. اما زمانی که در طلا یا سکه سرمایه گذاری می کنید، اولاً این نظم را باید خودتان رعایت کنید و ضمن اینکه خرید طلا باید به نرخ روز انجام شود و گاهی طلایی که قصد خریداری آن را دارید یا کمتر یا بیشتر از مبلغی است که قصد سرمایه گذاری آن را دارید. همچنین امکان اینکه تنبلی کرده و بعضی مواقع سرمایه گذاری را به دوره های بعد منتقل کنید وجود دارد و یا شاید مبلغی را که برای طلا کنار گذاشته اید، خرج موارد دیگر کنید و از برنامه خود عقب بیافتید.
با توضیحاتی که داده شد و مقایسه ای که انجام شد، مشخص است که با شاخص های مختلف، خرید بیمه عمر بسیار بهتر از سرمایه گذاری در سکه و طلا است.
دیدگاه شما