آشنایی با انواع بورس

آشنایی با انواع بورس

اگر به چند سال قبل بازگردیم و در مورد بورس با فردی صحبت می کردید به احتمال زیاد متوجه حرف های شما نمیشد و یا فکر می کرد شما متخصص بورس و اوراق بهادار هستید. در آن زمان کمتر کسی وجود داشت که در مورد کار بورس با فرد دیگری صحبت کند. تا چند سال پیش اشخاص بسیار کمی در مورد مفهوم بورس اطلاعات و دانشی داشتند و سرمایه گذاری در بازار بورس نیز فقط مختص افرادی خاص بود. اما امروزه چیز تغییر کرده است!
امروزه هنوز هم بورس یک دانش تخصصی بخ حساب می آید و فعالیت در آن نیازمند یک سری دانش ها و مهارت های پایه است، اما مفهوم بورس جنبه ای عمومی تر پیدا کرده و می توانیم ادعا کنیم ،هر بزرگسالی که در اطراف ما وجود دارد قدم در بازار بورس گذاشته است.

تاریخچه بورس

حتما برای شما هم این سوال پیش آمده که بورس چیست باید بگوییم اندیشه ی ایجاد بازار بورس زمانی شکل گرفت که عده ای از بازرگانان اروپایی از فعالیت های تجاری خود ضرر کردند، سپس به فکر راه حلی افتادند تا به بتوانند مانع این ضرر شوند و یا آن را به حداقل برسانند.
بنابریان تعدادی از بازرگانان عده ای را در فعالیت های خود شریک کردند تا با این روش سود و زیان احتمالی بین آنها تقسیم شود .
این تجربه موفقیت آمیز بود و به تدریج هر تاجری تلاش می کرد تا فعالیت های تجاری خود را از این طریق ادامه دهد؛ به خصوص که این روش برای افرادی که فعالیت های بزرگ اقتصادی انجام می دادند بسیار مطلوب تر بود.
رفته رفته این تجربه شکل قانونی به خود گرفت و به شرکت های سهامی تبدیل گردید. اولین تشکیل یک شرکت سهامی در کشور روسیه ، در سال ۱۳۵۳ میلادی تصمیم گرفت کالاهایی را بدون این که آفریقا را دور بزند، از شمال اروپا به شرق آسیا و چین ارسال کند و این اقدامی بود که احتمال ضرر در آن بیشتر بود.
به منظور این کار عده ای از تجار سرمایه ی لازم را تأمین کردند و هر کس به نسبت سرمایه ی خود در سود و زیان شرکت شریک شد و این کار با موفقیت انجام شد .مدت ها بعد با گسترش مبادلات در اروپا به سرمایه های زیادتر و شرکای بیشتری نیاز شد. برای این کار نیاز به مراکزی بود تا بتوان بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران رابطه برقرار کرد. چنین مراکزی تأسیس شدند و بورس نام گرفتند.

اولین بازار بورس دنیا

اولین بورس دنیا در قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام واقع در کشور هلند تشکیل شد و امروزه اکثر کشورهای جهان دارای بازار بورس هستند.بورس واژه ای فرانسوی و معنای آن در زبان فرانسه کیف پول می‌باشد. تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن پانزدهم میلادی بازمی‌گردد.بازرگانان و کسبه‌ شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی کشور بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) رو به رو خانه‌ بزرگ‌زاده‌ای به نام «واندِر بورس» تجمع کرده و به خرید و فروش کالاهای خود بر اساس حراج می‌پرداختند.از آن زمان به بعد مکان‌هایی که مردم در آنجا به حراج کالا خود می پرداختند ، به مرور زمان توسعه یافته و شکل ساختمان به خود که آن مکان را بورس می نا میدند .بطور کلی فلسفه کلیدی به وجو آمدن بازار بورس در جهان، تجمیع سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌ها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است. مبنای اساسی تشکیل این بازارها همان مفهوم اولیه و ساده شراکت، تقسیم سود و زیان احتمالی میان شرکا است.

تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران

ابتدایی ترین اقدام برای تأسیس بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۱۵ انجام شد. در آن بازه زمانی ، کارشناسان خارجی زیادی جهت بهبود وضعیت آشنایی با انواع بورس اقتصادی و سیستم بانکداری کشور استخدام شدند ، دولت از بین این کارشناسان خبره، فردی به نام وان لوترفلد را که اصالتی بلژیکی داشت مشئولیت راه اندازی بورس ایران ره به این شخص واگذار کرد .
این شخص به همراه همکار هلندی خود موفق به تدوین اساسنامه بورس شدند و بانک ملی نیز منابع مالی را مورد تحقیق و بررسی قرار داد ولی با شروع جنگ جهانی دوم این طرح اقتصادی به فراموشی سپرده شد و ایران با مشکلات مختلفی اهم از اقتصادی و امنیتی رو به رو شد. درسال ۱۳۳۳ نیز مجدد کارگروهی متشکل از آشنایی با انواع بورس بانک مرکزی، وزارت بازرگانی، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جهت راه‌اندازی بورس تشکیل شد ، بعد از ۱۲ سال تلاش و تحقیق در سال ۱۳۴۵ موفق شدند قوانین لازم جهت تأسیس بورس اوراق بهادار ایران را تدوین کنند. در نهایت، لایحه مربوط به تأسیس بورس در اردیبهشت ماه همان سال به تصویب مجلس رسید و بازار بورس اوراق بهادار کشور رسماً فعالیت خودش را در ۱۵ بهمن ۱۳۴۶ با دو شرکت نفت پارس و بانک صنعت و معدن شروع کرد.

بورس چیست؟

به مکان یا محیطی که در آن خرید و فروش صورت می‌گیرد، بازار می‌گویند. بازار ها هم می‌تواند بازار حضوری و هم خرید و فروش به صورت اینترنتی انجام شود. در بازار حضوری شخص به صورت فیزیکی در محل خرید و فروش می رود و دارایی‌‌های خود یا دیگران مانند زمین، خانه، ماشین و اموال دیگر را معامله کند.در بازار های اینترنتی همانطور که از نامش پیداست فرد به صورت غیر حضوری و از طریق اینترنت دارایی‌های مالی اسنادی خود مانند اوراق مشارکت و سهام را خرید و فروش می‌کند.اگر مردم را از لحاظ اقتصادی به گروه تقسیم کنیم،گروه اول شامل اشخاصی هستند که سرمایه و پس انداز خود را نگهداری می‌کنند و هیچ وقت وارد فعالیت‌های اقتصادی نمی‌شوند‌‌. گروه دوم دوم نیز افرادی هستند که روش‌های فعالیت اقتصادی را می‌دانند اما برای انجام این فعالیت‌ها به سرمایه نیاز دارند. نظر مردم برای سرمایه‌گذاری با هم فرق دارد.بهضی ها دارای اهداف دراز مدت و برخی دیگر اهداف کوتاه مدت دارند. به بازاری که تمام اهداف و فعالیت‌های اقتصادی مردم را در جهت سرمایه‌گذاری پوشش می‌دهد، بازار بورس و سرمایه می‌گویند.‌

دلیل افزایش سرمایه‌ گذاری در بورس

امروزه سرمایه گذاری در بورس خواهان زیادی پیدا کرده است.‌ به اعتقاد بیشتر کارشناسان اقتصادی و بورسی، سرمایه گذاری در این بازار به دلیل ریسک و نوسان کمتر، نتایج به مراتب بهتری نسبت به سرمایه‌گذاری در بازارهای ارز یا طلا دارد. بازار بورس نهادی ساختار یافته و یکی از ارکان مهم بازار سرمایه به حساب می آید.دانش کافی و تحلیل‌های مناسب و اصولی تاثیر بسیار زیادی در کسب درآمد و موفقیت در بازار بورس دارد.‌ بازار بورس تحت حمایت قانون است و امن‌ترین مکان برای نگهداری سرمایه در برابر تورم می‌باشد.سرمایه گذاری در بورس و خرید و فروش بورس اوراق بهادار از کاهش ارزش اقتصادی و از راکد ماندن پول جلوگیری می‌کند. نقدینگی سریع یکی دیگر از مزایا سرمایه گذاری در بورس می باشد.

انواع بورس ها

بورس اوراق بهادار

در بورس اوراق بهادار دارایی‌ های مالی مثل؛ سهام، اوراق مشارکت و … معامله میشود. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به صورت رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می‌ گردد “بورس اوراق بهادار” گفته می شود.

فرابورس

نوع دوم از انواع بورس در ایران فرا بورس می باشد که به بازار اول و دوم و پایه (الف، ب، ج) و بازار سوم تقسیم بندی شده است. در بازار فرابورس سهام و برخی دیگر از انواع اوراق بهادار معامله میشوند که به دلایل مختلفی درحال حاضر شرایط
پذیرش و معامله در بورس را نداشته اند. شرکت های بازار پایه براساس ریسک سرمایه گذاری، شفاف بودن صورت های مالی و میزان بدهی و … در یکی از بازار های الف، ب و ج قرار می گیرند.

بورس کالا

به بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین انجام میشود و به صورت منظم و دائم فعال است، بورس کالا گفته میشود. در بورس کالا معمولا مواد خام و مواد اولیه معامله می شود. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که معامله می شود، نام‌ گذاری خواهد شد، به عنوان مثال؛ سکه ، صندوق های طلا، پسته و زعفران.بورس های کالایی را در مقابل بورس های اوراق بهادار تعریف می کنند و چیزی که در زمینه 1- فلزات و مواد معدنی ( کانی ها ) 2- انرژی و 3- محصولات کشاورزی مورد داد و ستد قرار می گیرد در زمره بورس کالایی قرار می دهند.
منظور بورس کالا ، کالاهای خام و فرآوری‌نشده است که معمولا بین فعالان زنجیره تولید دست‌به‌دست می‌شود. به طور مثال شرکت‌های تولیدکننده ورق و میلگرد و شمش آهن می‌توانند محصولات‌شان را در بورس کالا عرضه کنند و به شرکت‌هایی که از این محصولات به عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنند ارسال کنند. مهم‌ترین ویژگی بورس کالا ایجاد شفافیت در بازار دادوستد محصولات کالایی است.
فعالان و سرمایه گذاران بورس کالا اغلب اشخاص حقوقی هستند. در واقع خریدوفروش در رینگ محصولات پتروشیمی و فلزی فقط به اشخاص حقوقی محدود است و اشخاص حقیقی فقط در رینگ معاملات کشاورزی و آتی امکان فعالیت دارند.

بورس انرژی

جوان ترین بازار در بورس ایران به حساب می آید. بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور از سال ۱۳۹۱ شروع به کار کرد که هدف از آن معاملات هرگونه مواردی که دارای انرژی هستند، مانند برق، نفت و گاز می باشد.بورس حامل‌های انرژی در واقع یک بورس کالایی می باشد که زمینه لازم به منظور خرید و فروش حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها را ایجاد می‌کند.تمامی معاملات و خرید و فروش‌های مربوط به با حامل‌های انرژی از سال ۱۳۹۱ تاکنون در بازار چهارم بورس و عمدتاً به ‌صورت اینترنتی انجام می‌شوند. منظور از حامل‌های انرژی در اینجا، گاز، بنزین، نفت، برق، زغال‌سنگ و. هستند که امکان انتقال انرژی را به‌صورت شیمیایی یا الکتریکی میسر می‌سازند.

نماد بورسی چیست؟

بورس ادبیات خاص خودش را دارد که در نگاه اول می‌تواند باعث سردرگمی شود. در واقع که وقتی اصطلاح یا عبارتی پرکاربرد باشد، مشتاق هستیم آن اصطلاح یا عبارت را مختصر کنیم تا راحت‌تر باشیم.در بازاری که قرار است سهام شرکت‌ها با استفاده از نام شرکت های استفاده کامل از این نام ها به دلیل طولانی دردسرهای زیادی دارد. به طور مثال در یک گفت‌وگوی بورسی دشوار است که بگوییم «قیمت سهام توسعه معادن روی ایران افزایش یافت» و یا در تابلوی آشنایی با انواع بورس معاملات بورس از نام کامل شرکت‌ها استفاده کنیم. به همین دلیل از همان گام اول برای هر شرکتی که وارد بورس می‌شود یک نماد خاص و منحصربه‌فرد در نظر می‌گیرند تا فرایند معاملات ساده‌تر باشد. به طور مثال فعالان بازارسرمایه «بانک صادرات ایران» را با نماد «وبصادر» و «گسترش سرمایه‌گذاری ایرانخودرو» را با نماد «خگستر» می‌شناسند.

منافع بازاربورس

بازار بورس با کنترل نقدینگی در جامعه یک فرصت عالی برای سرمایه گذارانی که سرمایه های کوچکی دارند ، ایجاد می کند و سبب توزیع عادلانه ثروت می شود. منافع بازار بورس برای جامعه عبارتند از :

آشنایی با انواع بورس

اوراق بهادار

• معرفی اوراق بهادار
• فرم اوراق
• سجام و احراز هویت
• کد بورسی

ضوابط اجرایی

• ضوابط اجرایی سنجش شرایط مشتری
• کارمزد
• اعتبار

بورس کالا

• معرفی بورس کالا
• فرم‌های بورس کالا
• رینگ‌های معاملاتی
• معاملات آتی

لینک‌ها

بورس انرژی

• معرفی بورس انرژی
• فرم‌های بورس انرژی
• شماره حساب‌ بورس انرژی

معاملات

• معاملات بورس انرژی

عرضه و پذیرش

سامانه معاملات

• پشتیبانی سامانه معاملات
• منابع آموزشی سامانه‌های معاملاتی
• راهنمای سامانه‌های معاملاتی

اطلاعات بازار

• وبلاگ تحلیل‌ها و گزارشات
• گزارش روزانه
• تحلیل بنیادی
• بولتن هفتگی

آمار و اخبار و تحلیل‌ها

درباره ما

تماس‌ با ما

• راه‌های ارتباطی
• شماره حساب‌ها
• دعوت به همکاری
• اخبار ویژه کارگزاری

آشنایی با بورس اوراق بهادار

تاریخچه

تاریخچه بورس در دنیا

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام “واندر بورس” اخذ شده که در اوایل قرن چهاردهم در شهر بروژ بلژیک میزیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدهابه کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاري بوده است.بورس سهام و جاافتادن آن در عملیات تجاري و اقتصادي، با انقلاب صنعتی اروپا و شکوفایی اقتصاد تازه متحول شده آن همراه بوده است. اولین بورس معتبر دنیا، در سال 1611 در شهر آمستردام تشکیل شد و کمپانی معروف هند شرقی سهام خود را در آن بورس عرضه کرد. بورس آمستردام امروزه نیز یکی از منابع مهم تأمین سرمایه در سطح بین‌المللی است. نکتۀ قابل توجه آن است که در هنگام افزایش قابل ملاحظه معاملات سهام، کشورهاي اروپایی نظیر انگلستان، آلمان، سوئیس، قوانین و مقررات ناظر بر معاملات سهام و ضمانت‌های اجرایی لازم براي آن را وضع کردند تا از هرگونه تقلب و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام جلوگیري شود.بورس اتریش در وین در سال 1771 افتتاح شد که عمدتاً به معاملات اوراق قرضه دولتی جهت تامین مالی جنگ می‌پرداخت. بورس اتریش در پایان قرن 19 میلادي 2500 سهم را در تابلوي خود داشت و یکی از مهمترین مراکز مالی اروپا به شمار می‌رفت.

در لندن معامله‌گران در بورس جهت انجام معامله در قهوه‌خانه گرد هم می‌آمدند. براي نظم بخشیدن به بازار، قهوه‌خانه نیوجاناتان در سال 1698 به بورس اوراق بهادار تبدیل شد.بورس نیویورك در اواخر قرن هجدهم (1792 (تأسیس شده و با وجود رقباي دیگر، از نظر حجم معاملات و اهمیت در بازار سرمایه آمریکا، در مقام اول قرار دارد.درآمریکا، اولین محل شناخته شده به عنوان بورس اوراق بهادار، در نیویورك و در محوطه‌ای در زیر سایه درخت نارون بزرگی در “وال استریت” بود که بعدها به قهوه‌خانه‌ای در همان نزدیکی انتقال یافت.بورس وال استریت با جمع‌آوری مبالغی به عنوان ورودیه از دلالان (کارگزاران) و گسترش عملیات، تقویت شد و به مجتمع تجاري عظیمی مبدل گردید که بعدها به نام “بورس سهام نیویورك ” به ثبت رسید. درحال حاضر تعداد کارگزاران این بورس به چند هزار شخص حقیقی و حقوقی بالغ می‌گردد. در حال حاضر در اغلب کشورهاي دنیا، بورسهای اوراق بهادار فعالیت می‌کنند.

آشنایی با انواع بورس

بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می گیرد و به طور منظم و دائم فعال است بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می گیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می گیرد نامگذاری می کنند. مثل بورس نفت و بورس گندم.

بورس ارز :

در بورس ارز، همان طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول های خارجی انجام می گیرد. این بورس در کشور ایران فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.

بورس اوراق بهادار :

در بورس اوراق بهادار دارایی های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار می گیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می شود “بورس اوراق بهادار” می گویند.

بورس انرژی :

بورس انرژی نسبت به سایر بورس های فعال در ایران بورس جوانی محسوب می‌شود که در آن حامل های انرژی (نفت، گاز، برق و سایر حامل های انرژی) و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای ذکر شده معامله می‌شوند. بورس انرژی در اسفند ماه ۱۳۹۱ بطور رسمی فعالیت خود را با معاملات برق، قطران و زغال سنگ آغاز کرد.

معنای انواع شاخص بورس :

شاخص کل بورس :

همان طور که از اسمش پیداست، شاخص یک معیار است برای سنجیدن وضعیت عمومی بازار. شاخص کل از بررسی تعداد مشخصی سهم (سهم‌های شاخص‌ساز) تشکیل می‌شود. طبیعی است که در این شاخص ارزش تمام شرکت‌ها برابر نیست و وزن شرکت‌ها در شاخص کل متفاوت است.

شاخص قیمت :

شاخص قیمت نیز یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس است. این شاخص بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است و برخلاف شاخص کل، سود تقسیمی شرکت‌ها در این شاخص لحاظ نمی‌شود. مثلا اگر شاخص قیمت بورس در مدت یکسال ۲۰ درصد رشد داشته باشد، به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس نسبت به یکسال گذشته به طور متوسط ۲۰درصد رشد داشته است.

تفاوت عمده این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار می‌گیرد، در صورتی که در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود.

شاخص قیمت هم‌وزن :

در شاخص قیمت هم وزن، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص قیمت سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این شاخص تاثیرگذار است.

بورس برای چه کسانی مناسب نیست؟

• اگر زمان کافی روزانه (حتی ۱ ساعت) در اختیار ندارید، بورس برای شما مناسب نیست.

• اگر به فکر این هستید که در مدت خیلی کوتاهی ثروتمند شوید، بورس برای شما مناسب نیست.

• در صورتی که شغلی ندارید و یا در هر صورت به فکر درآمد ثابت ماهانه هستید، بورس برای شما مناسب نیست.

• اگر سرمایه‌ای که در اختیار دارید وام و قرض است، بورس برای شما مناسب نیست.

• در صورتی که فکر می‌کنید بورس قمار است و فقط با داشتن شانس و اقبال می‌توان موفق شد، بورس برای شما مناسب نیست.

• اگر تحمل زیان احتمالی و ریسک بالا را ندارید، بورس برای شما مناسب نیست.

در چه صورت بورس برای شما مناسب است؟

• سرمایه‌ای پس‌انداز کرده‌اید که فعلا به آن نیازی ندارید و قصد دارید سودی بیشتر از سود بانکی کسب کنید.

• تصمیم گرفته‌اید بصورت حرفه‌ای شغل سرمایه‌گذاری یا معامله‌گری سهام را در پیش بگیرید.

• ریسک‌پذیری و صبر بالایی دارید و می‌خواهید آشنایی با انواع بورس طی سال‌های آینده سرمایه‌تان را افزایش دهید.

• آینده مالی‌تان برای شما مهم است و مایلید برای بهبود آینده خودتان و فرزندان‌تان قدمی مثبت برداشته باشید

نحوه به دست آوردن سود در بازار بورس چگونه است؟

سهامدارن از دو طریق در بورس سود به دست می آورند:

افزایش قیمت سهام (بازده سرمایه ای)

بازدهی است که سرمایه گذار از محل افزایش قیمت سهام کسب می کند.

دریافت سود نقدی (بازده نقدی)

اگر شرکت های بورسی در پایان سال مالی سود آور باشند درصدی از این سود را بین سهامداران خود تقسیم می کنند. میزان پرداخت سود به سیاست های آن شرکت بستگی دارد.

بورس چیست؟ آشنایی با 7 بازار کلی بورس

بورس مکانی است که در آن خرید و فروش و معاملات تجاری انجام می شود. مکانی که در آن خریدار و فروشنده با یک دیگر ارتباط برقرار می کنند و معاملات خود را انجام می دهند. این بازار می تواند مکان و یا شبکه ای اینترنتی هم باشد که در آن دارایی های مالی و دارایی های واقعی مورد معامله قرار می گیرند. دارایی های واقعی و فیزیکی مانند زمین و ساختمان و دارایی های مالی نیز مانند سهام و اوراق مشارکت هستند. فعالیت تجاری مزبور در واقع بازاری است که این نوع از دارایی ها در آن مورد معامله قرار می گیرند.

انواع بورس

بورس بازاری است که در آن انواع دارایی ها مورد معامله قرار خواهد گرفت. از این رو می توان بر اساس دارایی مورد معامله این بازار را به انواع مختلفی تقسیم کرد. کالا، ارز و اوراق بهادار از انواع بازارهای بورس به حساب می آیند.

1.بازار کالا:

در بازار بورس، کالاهای معین و مشخصی مورد معامله و خرید و فروش قرار خواهند گرفت. مواد خام و مواد اولیه معمولا مورد معامله قرار خواهد گرفت. خرید و فروش هر کالایی بازار آن نیز به نام آن کالا نامگذاری خواهد شد. مانند بازار نفت

2.بازار ارز:

خرید و فروش پول های خارجی را در بازار بورس ارز می نامند. البته این نوع از بازار در کشور ما فعالیت نمی کند.

3.بازار اوراق بهادار:

خرید و فروش اوراق بهادار مانند خرید و فروش اوراق مشارکت یا سهام و … به عنوان بازار بورس اوراق بهادار شناخته می شود. در کشور ما بسیاری از مردم در این بازار سهام داشته و سود و زیان هایی نیز از این بازار دیده اند.

مزایای خرید و فروش در این بازار

شکل گیری بورس با هدف ایجاد بازاری قانونمند و منسجم و شفاف برای جمع کردن سرمایه های کم و کلان می باشد. این امر مهم با هدف تامین مالی شرکت ها و پروژه های آنان انجام می شود. در حالت کلی می توان گفت هدف از تشکیل این بازار، ایجاد شراکت و تقسیم بندی سود است.

افرادی که سهام یک شرکت را در بازار بورس خریداری می کنند به نسبت سهام خود مالک این شرکت خواهند شد. همچنین از نوسانات سود سهام نفع خواهند برد. اما این بازار مهم دارای مزایایی است که افراد در استفاده از آن بهره مند می شوند. یکی از مزایای استفاده از این بازار، نقدشوندگی بالای آن است. تنها در چند دقیقه می توان سرمایه خود را نقد کرد. همچنین قابلیت سرمایه گذاری با پول های کم نیز در این بازار وجود دارد.

همچنین از دیگر مزایای استفاده از بازار بورس این است که سرمایه های خرد و کم جمع شده و تبدیل به سرمایه های عظیم شوند. تامین مالی موسسات و کارخانه ها و کسب و کار ها در نهایت منجر به رشد اقتصادی کشور خواهند شد. کنترل حجم پول و کنترل تورم و میزان نقدینگی در کشور یکی از مزایای استفاده از بازار مزبور می باشد. مثلا فروش سهام از طریق این بازار باعث جمع آوری نقدینگی و در نهایت کنترل تورم خواهد شد.

انواع بازار بورس در ایران

بازار مزبور در ایران به انواع اوراق بهادار، فرابورس، انرژی و کالا تقسیم می شود که در ادامه به توضیح مختصر هر یک خواهیم پرداخت.

1.اوراق بهادار:

در این بازار اوراق بهادار انواع دارایی های مالی مانند اوراق مشارکت و سهام شرکت ها خرید و فروش خواهند شد. شرکت ها در این آشنایی با انواع بورس بازار به دو نوع بازار اول و دوم تقسیم خواهند شد. این تقسیم بندی بر اساس معیار های نقدشوندگی، شفافیت، درصد سهام، سودآوری و … می باشند.

بازار اول خود به نوع بازار اصلی و فرعی تقسیم خواهند شد. تفاوت شرکت های تقسیم بندی شده در این بازار بر اساس درصد حقوق صاحبان سهام، تعدد سهامداران و مقدار سرمایه ثبت شده و غیره است.

2.فرابورس:

هدف از تاسیس فرابورس در ایران هدایت و ساماندهی از بازار سرمایه که به بازار های بورسی راه پیدا نکرده اند. در واقع رویه پذیرش شرکت ها به شیوه ای است در سریع ترین زمان به این بازار ورود پیدا خواهد کرد.

سازمان بازار اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر تمامی عملیات های شرکتی در این بازار و فعالیت های مالی نظارت خواهد داشت. نام اختصاری این بازار OTC می باشد.

انواع بازار بورس در ایران

3.بورس انرژی:

بستری برای انجام معاملات معامله های حامل انرژی مانند نفت و گاز و اوراق بهادار مربوط به آنها است. مانند سایر بازار های مرتبط نوعی بازار رقابتی است. اثر معاملات خریداران و فروشندگان در نهایت باعث قیمت حامل انرژی خواهد شد. این بازار در سه بازار فیزیکی و فرعی و مشتقه است.

4.بورس کالا:

بورس کالا بازار منسجمی است که تولید کنندگان بسیاری در این بازار کالای خود را عرضه می کنند. این کالا پس از قیمت کارشناسی شده در اختیار خریداران قرار خواهد گرفت. کالا های خام و فرآوری نشده مانند پسته و زعفران و فلزات خرید و فروش می شود.

نهاد های نظارتی بر قیمت های این بازار نظارت مستقیم دارند. تمامی افراد فعال در این بازار از قوانین حاکم بر آن برخوردار خواهند شد.

تاریخچه پیدایش این بازار

تاریخچه پیدایش بورس به قرن پانزدهم میلادی بر می گردد. خرید و فروش کالا در مقابل منزل بزرگ زادگان در بلژیک باعث شد انسان ها به فکر تاسیس مکانی برای تجارت خود بیفتند. اولین بازار اوراق بهادار در قرن هفدهم میلادی در هلند تشکیل شد. با گذشت زمان کم کم این بازار به شکل امروزی و به حالت شبکه اینترنتی در آمد.

سخن آخر

بازار بورس یکی از بازار های مهم برای انجام فعالیت های تجاری و خرید و فروش می باشد. امروزه همه افراد تا حدودی با این بازار و عملکرد آن آشنا هستند. اما واقعیت آن است که قوانین حاکم بر این بازار مهم و پیچیده است.

بازار بورس دارای انواع مختلفی است که در ایران برخی از آنها دارای اهمیت بسیاری هستند. این بازار در تمام دنیا از بازار مهم و حیاتی هر اقتصادی است که نقش مهمی را در ثبات اقتصادی کشورها ایفا می کند. شرکت های بسیاری در این بازار مهم اقدام به ارائه سهام و کالای خود می کنند که هدف جذب سرمایه های خرد و کلان است. این هدف در نهایت به رشد اقتصادی کشور منجر خواهد شد.

بورس کالا چیست؟ آشنایی با انواع معاملات بورس کالا

در کشور ما بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا به عنوان چهار بازار مالی رسمی شناخته می‌شوند. بورس کالا یکی از انواع بازارهای مالی است که در کشورهای مختلف به محل خرید و فروش برخی از کالاها معروف است. در این مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم که بورس کالا چیست و چه کالاهایی در آن خرید و فروش می‌شود. تا پایان ما را همراهی کنید.

بورس کالا چیست؟

بورس کالا به عنوان بازار مالی شناخته می‌شود که در آن بستری برای معامله برخی از کالاها فراهم می‌شود. کالاهایی که در این بازار قابل معامله هستند، عمدتا از نوع آشنایی با انواع بورس محصولات خام و فرآوری نشده است. به عبارت دیگر مواد اولیه‌ای هستند که برای تولید محصولات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله این کالاها می‌توان به محصولاتی مانند زعفران، فلزات، برنج، گندم، سیمان و … اشاره کرد.

دلیل راه‌اندازی بورس کالا چیست؟

شاید این سؤال برای شما به وجود بیاید که دلیل راه‌اندازی بورس کالا چیست؟ چرا باید بازاری برای خرید و فروش برخی از کالاها ایجاد شود در حالی که بسیاری از کالاهای دیگر بدون نیاز به این بازار داد و ستد می‌شوند. واقعیت این است که در سازوکار بازارهای سنتی نوعی عدم شفافیت حاکم است که باعث می‌شود کالاها با قیمت واقعی معامله نشوند. همین مسئله مانع از کشف قیمت واقعی محصولات می‌شود.

اجازه دهید با یک مثال بحث را پی بگیریم. در سال‌های اخیر خرید و فروش سیمان در کشور ما به بورس کالا محدود شد. تا قبل از این تصمیم، این محصول در بازار آزاد تبادل می‌شد. به همین دلیل نوعی فضای دلالی در بازار سیمان شکل گرفته بود که باعث می‌شد یک کیسه سیمان تا 2 یا 3 برابر قیمت واقعی به دست مصرف کننده برسد. عرضه سیمان در بورس کالا باعث شد که کشق قیمت این محصول در فاصله زمانی کوتاهی صورت بگیرد. در نتیجه این شفافیت، دست دلالان و سودجویان قطع شد و سیمان با قیمت درست به دست مصرف کننده واقعی رسید.

اگر بخواهیم اهداف راه‌اندازی بورس کالا را به صورت موردی بررسی کنیم، موارد زیر را می‌توان به عنوان اصلی‌ترین دلایل برشمرد:

• ایجاد فضای شفاف در خرید و فروش کالاها
• کمک به کشف قیمت کالاها بر اساس عرضه و تقاضا
• امکان نظارت بر بازار کالاهای مختلف
• امکان رهگیری کالاها در بازار
• ایجاد امکان دسترسی برابر به عموم متقاضیان

چه کسانی در بازار بورس کالا فعالیت می‌کنند؟

یکی دیگر از سؤالات مهمی که باید در بحث بورس کالا چیست، پاسخ دهیم این است که چه کسانی در این بازار فعالیت می‌کنند. اصلی‌ترین فعالان بازار بورس کالا، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان عمده کالا هستند. تولیدکنندگان محصولات خود را در بازار به صورت عمده عرضه می‌کنند. مصرف‌کنندگان نیز بنا به نیاز سفارش خود را در بازار ثبت کرده و کالاها را در زمان و مکان معین دریافت می‌نمایند.

در کنار این افراد گروه دیگری نیز هستند که صرفا با هدف کسب سود در بازار بورس کالا فعالیت می‌کنند. این دسته از افراد خرید و فروش کالاها را به جهت استفاده برای تولید محصولات دیگر انجام نمی‌دهند. بلکه سعی می‌کنند از نوسانات قیمتی که در ارزش کالاها ایجاد می‌شود، به دنبال کسب سود هستند.

انواع معاملات بورس کالا

در ادامه بحث بورس کالا چیست، باید به موضوع مهمی بپردازیم. معاملات در بازار بورس کالا به شکل‌های گوناگونی قابل انجام هستند. به طور کلی 6 روش ثبت معامله در بازار بورس کالا وجود دارد که عبارت‌اند از:

1. قرارداد نقدی

در این قرارداد، خریدار تمام هزینه معامله به همراه کارمزد کارگزاری را نقدا می‌پردازد. فروشنده نیز موظف است حداکثر ظرف سه روز کالای خریداری شده را به او تحویل دهد.

2. قرارداد سلف

در این قرارداد همه مبلغ خرید کالا توسط خریدار پرداخت می‌شود. به موجب قرارداد، فروشنده متعهد می‌شود که کالای مورد نظر را در زمان معینی به خریدار تحویل دهد.

3. قرارداد نسیه

در این قرارداد کالا به خریدار تحویل داده می‌شود. سپس به موجب قرارداد، خریدار متعهد می‌شود که در زمان مشخصی، مبلغ قرارداد را به فروشنده بپردازد.

4. قرارداد آتی

در این قرارداد ابتدا وجه تضمینی از سوی خریدار و فروشنده بدون رد و بدل شدن کالا پرداخت می‌شود. به موجب قرارداد فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که میزان مشخصی کالا آشنایی با انواع بورس را در زمان معین و قیمت مشخص، مبادله کنند.

5. قرارداد سلف استاندارد

در این قرارداد مقدار معین از یک کالا مبتنی بر متن یک قرارداد در مهل معینی باید به خریدار تحویل داده شود و تسویه حساب نیز مبتنی بر متن قرارداد صورت می‌گیرد.

6. قرارداد اختیار معامله

همان‌طور که از اسم این قرارداد مشخص است، در آن اختیار خرید یا فروش مقدار معینی از کالا به یک خریدار یا فروشنده اعطا می‌شود.

کلام پایانی

در این مقاله بررسی کردیم که بورسی کالا چیست و چه نوع معاملاتی در آن انجام می‌شود. بورس کالا یکی از بازارهای آشنایی با انواع بورس در خدمت تولید کشور است. فعالیت در این بازار ریسک کمتری را برای کسب‌وکارهای مختلف به دنبال دارد. علاوه بر آن دسترسی فعالان اقتصادی به کالاهای مختلف در سطح کشور نیز افزایش پیدا می‌کند. شما تجربه فعالیت در بازار بورس کالا را داشته‌اید؟ نظر شما درباره این بازار چیست؟