سود و زیان تحقق نیافته
عصر خودرو- در نخستین روزهای مهرماه بخشنامه جدید گمرک مبنی بر رفع ممنوعیت صادرات تایر توسط مدیرکل دفتر صادرات گمرک جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شد. براساس این بخشنامه که تاریخ ۳۰شهریور ۱۴۰۱را بر خود دارد، ممنوعیت برخی اقلام صادراتی ازجمله انواع لاستیک سبک و سنگین، به گمرکات ابلاغ شده و تولیدکنندگان تایر برای صادرات نامحدود محصولات خود مجوز گرفتند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از روزنامه همشهری، صادرات لاستیک از ابتدای سال 97از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت دولت قبل ممنوع اعلام شد و این تصمیم گرچه شهریور سال گذشته به‌صورت آزادسازی درصدی و موردی برخی انواع تایر تا حدودی اصلاح شد اما آثار و نتایج خود را به‌صورت کاهش تولید، زیان شرکت‌های تولیدی، انباشت میلیون‌ها حلقه لاستیک در انبارها و از دست رفتن بازارهای صادراتی ایران باقی گذاشت. حال با تصمیم تیم اقتصادی دولت این ممنوعیت به‌طور کامل برداشته شده و تایرسازان می‌توانند مازاد تولید خود را به شرط تامین بازار داخلی، بدون هیچ‌گونه محدودیتی سود و زیان تحقق نیافته به کشورهای دیگر صادر کنند. سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر در گفت‌وگو با همشهری در این زمینه گفت: ممنوعیت چندساله صادرات لاستیک مورد اعتراض انجمن و تولیدکنندگان بود و باعث شد بازارهایی که در طول سال‌ها برای لاستیک ایران ساخته بودیم از دست تولیدکنندگان ایرانی خارج شود و در اختیار رقبا قرار گیرد. مصطفی تنها افزود: در نهایت با پیگیری‌های انجمن و با توجه به اینکه بازار داخلی مدت‌هاست که وضعیت متعادلی دارد، دولت با اخذ تعهد از تولیدکنندگان مبنی بر تامین بازار سود و زیان تحقق نیافته داخلی این ممنوعیت و محدودیت 4ساله را لغو و مجوز صادرات را صادر کرد. وی با اشاره به افزایش توان تولید شرکت‌ها، تعیین قیمت تایر از سوی دولت را اقدامی دانست که گرچه با هدف تنظیم بازار مصرف و در راستای حمایت از مصرف‌کنندگان انجام می‌شود اما در سال‌های اخیر به موازات ممنوعیت صادرات، زیان سنگینی به تولیدکنندگان وارد کرده است. تنها ادامه داد: درخواست و پیگیری تولیدکنندگان برای دریافت مجوز صادرات به این دلیل بود که شرکت‌ها بتوانند بخشی از زیان خود سود و زیان تحقق نیافته را از ناحیه صادرات جبران کنند چراکه بیشتر شرکت‌های تولیدی هم‌اکنون یا در مرز زیان یا در نقطه سربه‌سر سود و زیان به‌سر می‌برند.
رقبا بازارهای ایران را گرفتند
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر کشور در پاسخ به این پرسش که صادرات در چه حجمی انجام خواهد شد گفت: خروج طولانی‌مدت ایران از بازارهای بین‌المللی باعث شد بازارهای هدف ایران در اختیار رقبا قرار گیرد و این یکی از بدترین پیامدهای ممنوعیت صادرات بود. تنها افزود: ما امروز در مرحله شروع بازاریابی هستیم و به همین دلیل مشخص نیست که صادرات در چه حجمی انجام خواهد شد. این کارشناس صنعت تایر، بازارهای هدف ایران را کشورهای منطقه و همچنین شمال آفریقا عنوان کرد و افزود: کشورهای منطقه در سال‌هایی که صادرات انجام می‌شد در اختیار تولیدات صنایع تایر ایران بود و حتی بعضی از شرکت‌ها در کشورهای منطقه دفاتر نمایندگی فروش داشتند که این دفاتر امروز جمع شده و باید از نو بازارسازی انجام شود.
برای تامین بازار داخلی تعهد دادیم
بازار داخلی سال گذشته وضعیت آرامی را پشت سر گذاشت اما در 3 سال پیش از آن مالکان خودروهای سواری بارها شاهد افزایش قیمت لاستیک داخلی بودند و در برهه‌هایی از زمان برخی از رینگ‌های پرمصرف نیز در بازار با کمبود مواجه شده بود؛ در چنین شرایطی واردات تایر نیز در راستای حمایت از تولیدکنندگان ممنوع شد و ممنوعیت برای صادرات تولید داخلی نیز با هدف کاهش قیمت در بازار داخلی اجرایی شد. حال که تولیدکنندگان داخلی موافقت دولت را برای صادرات محصولاتشان گرفته‌اند، باز هم دولت این سود و زیان تحقق نیافته مجوز را با الزام و اخذ تعهد از شرکت‌ها برای تامین بازار داخلی صادر کرده است. تنها در این زمینه گفت: انجمن صنفی صنعت تایر به دولت اعلام کرده که تامین بازار داخلی در اولویت است و هرگاه در هر قلم از کالاها با کمبود مواجه بودیم صادرات در آن زمینه متوقف می‌شود.
چه لاستیک‌هایی صادر می‌شود
شهریور ماه سال گذشته، با تصمیم ستاد تنظیم بازار، شرکت‌های داخلی برای صادرات بخشی از تولیدات خود مجوز گرفتند، به این شکل که صادرات 10درصد تایر سواری تولیدی و 30درصد تایرهای کشاورزی و راهسازی و صنعتی آزاد شد، حال پس از گذشت یک سال با ابلاغیه مدیرکل دفتر مقررات صادرات، ممنوعیت صادرات این کالای صنعتی به‌صورت کامل لغو شده است.
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر درباره اینکه چه محصولاتی قابلیت صادرات دارند گفت: ما امیدواریم که برای تایرهای باری، سواری و کشاورزی ایران بازار خوبی داشته باشیم، البته ما صادرات تایرهای دوچرخ مثل موتورسیکلت را از قبل داشته‌ایم که از غرب آفریقا تا غرب آسیا را شامل می‌شود و کماکان این بازارها بدون مشکلی همچنان موجود است. وی با اشاره به توان صادراتی تایرهای سنگین افزود: تولیدکنندگان داخلی تایرهای سنگین بایاس همیشه مازاد تولید و ظرفیت داشته‌اند و سال‌هاست که وارداتی نداریم و ظرفیت تولید روی دست شرکت‌ها مانده اما در زمینه تایرهای رادیال سنگین نیز در برخی از سایزها توان صادرات نزد شرکت‌های تولیدی داخلی وجود دارد.
برای آگاهی از تازه های جهان خودرو، جدیدترین قیمت ها و بازار خودرو ایران اینستاگرام خودرو امروز را دنبال کنید
مزایای عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای/ وضعیت اقتصاد ایران با عضویت در شانگهای چه خواهد شد؟
ساعت24-عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای فارغ از افزایش روابط دوجانبه ایران با تک‌تک اعضا، ظرفیت اقتصادی جدیدی را برای کشور باز خواهد کرد.ایران از سال‌های دور همواره به دنبال عضویت کامل در پیمان شانگهای بوده است؛ با این وجود، اعضای این سازمان تحت‌تأثیر تحریم‌های اقتصادی، موافق عضویت کامل ایران نبودند و حتی در سال ۲۰۱۵، چین علت مخالف را تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل عنوان کرده بود.
گفتنی است، سازمان همکاری‌های شانگهای یک نهاد همکاری میان دولتی است که باهدف همکاری چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی، از سوی رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در سال ۱۹۹۶ تشکیل شد.
با این وجود، در سال‌های اخیر به دلیل بالا گرفتن تنش‌های روسیه و چین با ایالات متحده، فضای مساعدی جهت عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای فراهم شد؛ در واقع چین و روسیه در سال‌های اخیر به دلیل تنش با آمریکا تحت برخی از تحریم‌های این کشور و اتحادیه اروپا قرار گرفته‌اند و همین امر فرصت مناسبی را برای ایران ایجاد کرد تا عضویت کامل ایران در این سازمان که یک‌سوم از اقتصاد دنیا را شامل می‌شود، تحقق یابد.
مزایای عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای
بدون شک، عضویت ایران در این پیمان سبب می‌شود که روابط دوجانبه کشور با تک‌تک اعضا بهبود یابد و ایران از ظرفیت‌های اقتصادی جدید بهره‌مند شود؛ از سوی دیگر به دلیل عدم عضویت غربی‌ها در این سازمان، ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای ایران ایجاد خواهد شد و کشور قادر خواهد بود بدون امتیازدهی به غرب، در مسیر خنثی‌سازی شرایط تحریمی قدم بردارد.
همچنین ایران قادر خواهد بود از ظرفیت کشورهای چین و روسیه در پرونده هسته‌ای یا قطعنامه شورای امنیت بهره ببرد، درعین‌حال بستر مناسبی جهت نهایی شدن قرارداد ۲۵ سال با چین و قرارداد بلندمدت با روسیه فراهم خواهد شد.
به‌طورکلی «امکان تجارت مستقیم و پایدار با کشورهای عضو»، «ایجاد اعتماد همه اعضا جهت تعامل همه‌جانبه»، «تقویت اثرگذاری در بازار بین‌المللی نفت و گاز»، «کاهش هزینه حمل‌ونقل در صادرات و واردات»، «سرعت بخشیدن به روند حذف دلار از معاملات»، «مشارکت سازنده در حل‌وفصل مناقشات منطقه‌ای»، «افزایش همکاری در زمینه‌های مختلف از قبیل انرژی و تورسیم» و «برقراری امکان مشارکت گسترده در ساختارهای سیاسی نظامی و امنیتی»، از مهم‌ترین مزایای عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای به شمار می‌رود.
واکنش‌های جهانی نسبت به عضویت ایران در شانگهای
عضویت ایران در پیمان شانگهای در برهه زمانی رخ داد که نشست مجمع‌عمومی سازمان ملل در پیش بوده و از سوی دیگر احیای توافق هسته‌ای میان ایران، کشورهای اروپایی و آمریکا در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
شورای روابط خارجی اروپا، عضویت ایران در پیمان شانگهای را راهی برای بیمه‌شدن جمهوری اسلامی از تحریم‌های دانست، بر این اساس ایران قادر است با کمک چین و روسیه، وضع تحریم‌های جدید سازمان ملل ناکام سازد.
علاوه بر این تریتا پارسی، مدیر اندیشکده Quincy، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای را کلید خروج از انزوا و آغاز راه ورود به اقتصادی جهانی عنوان کرد.
واکنش‌های داخلی به عضویت ایران در پیمان شانگهای
خبر تغییر عضویت ایران از ناظر به رسمی در پیمان شانگهای واکنش‌های مثبت و منفی فراوانی به دنبال داشت، هرچند این خبر، تحت‌تأثیر راهپیمایی شکوهمند اربعین و برخی حواشی دیگر، بازخورد فراوانی نداشت؛ با این وجود بررسی واکنش‌های کاربران در فضای مجازی، خالی از تأمل نیست.
محمد مهاجری در توییتی نسبت به اخبار منتشر شده مبنی بر عضویت ایران در پیمان شانگهای واکنش نشان داد و نوشت: «سازمان شانگهای اگر قرار بود فایده‌ای داشته باشد دو سوم اعضایش برای اقتصاد روزمره‌شان، لنگ نبودند… ذوق‌زدگی دولت رئیسی برای پیوستن به این سازمان تشریفاتی، یعنی الکی‌خوش بودن به اینکه دیپلماسی‌مان سقف آسمان را شکافته!».
این در حالی است که بخش قابل توجهی از کاربران فضای مجازی از اظهارنظر این فعال رسانه‌ای، ابراز تعجب کردند چراکه اولاً عضویت در سازمان شانگهای در دولت‌های گذشته نیز پیگیری می‌شد کمااینکه بهانه‌هایی همچون رفع تحریم‌های آمریکا و تعامل با سازمان بین‌الدولی FATF از سوی دولتمردان برای عدم عضویت ایران در سازمان شانگهای مطرح شده بود. حال چرا باید دستیابی به چنین موفقیتی در دولت سیزدهم که می‌تواند زمینه دستاوردهای اقتصادی را فراهم کند بایستی به واسطه دلایل کاملاً سیاسی، مورد مغالطه‌های اینچنینی قرار گیرد؟!
پیمان مولوی، دبیر انجمن اقتصاددانان ایران نیز نوشت: «پیمان شانگهای بله مهم است و لازم نیست کسی به آن اذعان کند، اما سوال این است. ایران چه طرفی از آن خواهد بست؟ آیا می‌تواند داده ستانده را متوازن کند؟ تجربه فرصت‌سوزی‌های قبلی در بخش نفت، گاز و … ما را مأیوس می‌کند؛ چون در تمام کشورهای عضو این پیمان اقتصاد، اولویت اصلی است.»
بررسی شبهات عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای
داده‌های گمرک ایران حکایت از این دارد که تا پایان مردادماه سال جاری، مجموع صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای عضو شانگهای بیش از ۹ میلیارد بوده که نسب به سود و زیان تحقق نیافته سود و زیان تحقق نیافته مدت مشابه سال ۱۴۰۰ حدود ۸۰۰ میلیون رشد داشته است.
نکته جالب‌توجه این بوده که میزان صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در پنج ماهه نخست سال ۱۳۹۷ و پیش از خروج آمریکا از برجام، ۷.۸ میلیارد دلار بوده؛ اما تحت‌تأثیر تحریم و ضعف در دیپلماسی اقتصادی شاهد کاهش صادرات غیرنفتی به این کشورها بوده‌ایم.
به‌گونه‌ای که تا پایان مردادماه سال ۱۳۹۸ فقط ۴ میلیارد و ۷۶۴ میلیون دلار و در پنج ماه نخست سال ۱۳۹۹ نیز فقط ۳ میلیارد و ۸۵۴ میلیون دلار صادرات غیرنفتی به کشورهای عضو پیمان شانگهای، کالا ارسال شده بود.
اما این نرخ در سال ۱۴۰۰ افزایش یافت به بیان دیگر تیم اقتصادی دولت سیزدهم اثبات کرد که با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بین‌المللی، بخشی از مشکلات اقتصادی قابل حل است و تکیه به برجام تنها راه خروج از مشکلات اقتصادی نخواهد بود.
علاوه بر این، بررسی سهم ایران از تجارت خارجی هریک از کشورهای عضو نشان می‌دهد، ظرفیت تجاری قابل توجهی برای کشور وجود دارد که، عضویت سود و زیان تحقق نیافته دائم ایران می‌تواند شرایط تجارت و حضور ایران در بازارهای کشورهای عضو را تا حدودی تسهیل نماید.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این بوده که شبه عضویت هرساله ایران در پیمان شانگهای از اساس اشتباه بوده و درگذشته سندی مبنی بر عضویت دائم ایران به امضا نرسیده بود.
از سوی دیگر داده‌های صادراتی و وارداتی ایران به‌خوبی نمایانگر آن است که در صورت عضویت دائم کشور، ایران به دلیل قرارگیری در نقطه خاص (شاهراه حیاتی) به دروازه عبور و مرور این کشورها تبدیل خواهد شد و این امر شرایط خوبی را برای کشور فراهم خواهد کرد.
البته نباید به عضویت ایران در پیمان شانگهای دید عجیبی و انتظار خارق‌العاده‌ای از آن داشت، به بیان دقیق‌تر، این سازمان با وجود اینکه یک‌سوم از اقتصاد دنیا را شامل می‌شود؛ اما تا حدودی تحت‌تأثیر مشکلاتی از قبیل درگیری‌های مرزی میان برخی از کشورها، تنش‌های اقتصادی جهت کسب سود بیشتر و … است؛ با تمام این اوصاف، عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای را می‌توان آغاز راه حضور ایران در بازارهای جهانی دانست و در صورت حصول توافق هسته‌ای و توجه به اقتصاد دانش بنیان دستیابی به رشد اقتصادی بیش از ۸ درصدی نیز دور از انتظار نیست.
البته در سال ۲۰۱۶ دو کشور هند و پاکستان به عضویت دائم این سازمان درآمدند و ایران، افغانستان، بلاروس و مغولستان به‌عنوان اعضای ناظر شناخته می‌شوند، البته از این پس، ایران نیز به‌عنوان یکی از اعضای دائم پیمان شانگهای، همکارهای اقتصادی، فرهنگی و امنیتی خود را با دیگر کشورها توسعه خواهد داد.
در انتها باید گفت هرچند عضویت صرف ایران در پیمان شانگهای نتایج شگرفتی برای کشور نخواهد داشت اما تداوم این مسیر و انعقاد توافق‌نامه‌های دوجانبه در حوزه‌های مختلف با تک‌تک کشورهای عضو، اتفاقات مثبتی را در عرصه اقتصاد ایران رقم خواهد زد.
مزایای عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای/ وضعیت اقتصاد ایران با عضویت در شانگهای چه خواهد شد؟
ساعت24-عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای فارغ از افزایش روابط دوجانبه ایران با تک‌تک اعضا، ظرفیت اقتصادی جدیدی را برای کشور باز خواهد سود و زیان تحقق نیافته کرد.ایران از سال‌های دور همواره به دنبال عضویت کامل در پیمان شانگهای بوده است؛ با این وجود، اعضای این سازمان تحت‌تأثیر تحریم‌های اقتصادی، موافق عضویت کامل ایران نبودند و حتی در سال ۲۰۱۵، چین علت مخالف را تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل عنوان کرده بود.
گفتنی است، سازمان همکاری‌های شانگهای یک نهاد همکاری میان دولتی است که باهدف همکاری چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی، از سوی رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در سال ۱۹۹۶ تشکیل شد.
با این وجود، در سال‌های اخیر به دلیل بالا گرفتن تنش‌های روسیه و چین با ایالات متحده، فضای مساعدی جهت عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای فراهم شد؛ در واقع چین و روسیه در سال‌های اخیر به دلیل تنش با آمریکا تحت برخی از تحریم‌های این کشور و اتحادیه اروپا قرار گرفته‌اند و همین امر فرصت مناسبی را برای ایران ایجاد کرد تا عضویت کامل ایران در این سازمان که یک‌سوم از اقتصاد دنیا را شامل می‌شود، تحقق یابد.
مزایای عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای
بدون شک، عضویت ایران در این پیمان سبب می‌شود که روابط دوجانبه کشور با تک‌تک اعضا بهبود یابد و ایران از ظرفیت‌های اقتصادی جدید بهره‌مند شود؛ از سوی دیگر به دلیل عدم عضویت غربی‌ها در این سازمان، ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای ایران ایجاد خواهد شد و کشور قادر خواهد بود بدون امتیازدهی به غرب، در مسیر خنثی‌سازی شرایط تحریمی قدم بردارد.
همچنین ایران قادر خواهد بود از ظرفیت کشورهای چین و روسیه در پرونده هسته‌ای یا قطعنامه شورای امنیت بهره ببرد، درعین‌حال بستر مناسبی جهت نهایی شدن قرارداد ۲۵ سال با چین و قرارداد بلندمدت با روسیه فراهم خواهد شد.
به‌طورکلی «امکان تجارت مستقیم و پایدار با کشورهای عضو»، «ایجاد اعتماد همه اعضا جهت تعامل همه‌جانبه»، «تقویت اثرگذاری در بازار بین‌المللی نفت و گاز»، «کاهش هزینه حمل‌ونقل در صادرات و واردات»، «سرعت بخشیدن به روند حذف دلار از معاملات»، «مشارکت سازنده در حل‌وفصل مناقشات منطقه‌ای»، «افزایش همکاری در زمینه‌های مختلف از قبیل انرژی و تورسیم» و «برقراری امکان مشارکت گسترده در ساختارهای سیاسی نظامی و امنیتی»، از مهم‌ترین مزایای عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای به شمار می‌رود.
واکنش‌های جهانی نسبت به عضویت ایران در شانگهای
عضویت ایران در پیمان شانگهای در برهه زمانی رخ داد که نشست مجمع‌عمومی سازمان ملل در پیش بوده و از سوی دیگر احیای توافق هسته‌ای میان ایران، کشورهای اروپایی و آمریکا در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
شورای روابط خارجی اروپا، عضویت ایران در پیمان شانگهای را راهی برای بیمه‌شدن جمهوری اسلامی از تحریم‌های دانست، بر این اساس ایران قادر است با کمک چین و روسیه، وضع تحریم‌های جدید سازمان ملل ناکام سازد.
علاوه بر این تریتا پارسی، مدیر اندیشکده Quincy، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای را کلید خروج از انزوا و آغاز راه ورود به اقتصادی جهانی عنوان کرد.
واکنش‌های داخلی به عضویت ایران در پیمان شانگهای
خبر تغییر عضویت ایران از ناظر به رسمی در پیمان شانگهای واکنش‌های مثبت و منفی فراوانی به دنبال داشت، هرچند این خبر، تحت‌تأثیر راهپیمایی شکوهمند اربعین و برخی حواشی دیگر، بازخورد فراوانی نداشت؛ با این وجود بررسی واکنش‌های کاربران در فضای مجازی، خالی از تأمل نیست.
محمد مهاجری در توییتی نسبت به اخبار منتشر شده مبنی بر عضویت ایران در پیمان شانگهای واکنش نشان داد و نوشت: «سازمان شانگهای اگر قرار بود فایده‌ای داشته باشد دو سوم اعضایش برای اقتصاد روزمره‌شان، لنگ نبودند… ذوق‌زدگی دولت رئیسی برای پیوستن به این سازمان تشریفاتی، یعنی الکی‌خوش بودن به اینکه دیپلماسی‌مان سقف آسمان را شکافته!».
این در حالی است که بخش قابل توجهی از کاربران فضای مجازی از اظهارنظر این فعال رسانه‌ای، ابراز تعجب کردند چراکه اولاً عضویت در سازمان شانگهای در دولت‌های گذشته نیز پیگیری می‌شد کمااینکه بهانه‌هایی همچون رفع تحریم‌های آمریکا و تعامل با سازمان بین‌الدولی FATF از سوی دولتمردان برای عدم عضویت ایران در سازمان شانگهای مطرح شده بود. حال چرا باید دستیابی به چنین موفقیتی در دولت سیزدهم که می‌تواند زمینه دستاوردهای اقتصادی را فراهم کند بایستی به واسطه دلایل کاملاً سیاسی، مورد مغالطه‌های اینچنینی قرار گیرد؟!
پیمان مولوی، دبیر انجمن اقتصاددانان ایران نیز نوشت: «پیمان شانگهای بله مهم است و لازم نیست کسی به آن اذعان کند، اما سوال این است. ایران چه طرفی از آن خواهد بست؟ آیا می‌تواند داده ستانده را متوازن کند؟ تجربه فرصت‌سوزی‌های قبلی در بخش نفت، گاز و … ما را مأیوس می‌کند؛ چون در تمام کشورهای عضو این پیمان اقتصاد، اولویت اصلی است.»
بررسی شبهات عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای
داده‌های گمرک ایران حکایت از این دارد که تا پایان مردادماه سال جاری، مجموع صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای عضو شانگهای بیش از ۹ سود و زیان تحقق نیافته میلیارد بوده که نسب به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ حدود ۸۰۰ میلیون رشد داشته است.
نکته جالب‌توجه این بوده که میزان صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در پنج ماهه نخست سال ۱۳۹۷ و پیش از خروج آمریکا از برجام، ۷.۸ میلیارد دلار بوده؛ اما تحت‌تأثیر تحریم و ضعف در دیپلماسی اقتصادی شاهد کاهش صادرات غیرنفتی به این کشورها بوده‌ایم.
به‌گونه‌ای که تا پایان مردادماه سال ۱۳۹۸ فقط ۴ میلیارد و ۷۶۴ میلیون دلار و در پنج ماه نخست سال ۱۳۹۹ نیز فقط ۳ میلیارد و ۸۵۴ میلیون دلار صادرات غیرنفتی به کشورهای عضو پیمان شانگهای، کالا ارسال شده بود.
اما این نرخ در سال ۱۴۰۰ افزایش یافت به بیان دیگر تیم اقتصادی دولت سیزدهم اثبات کرد که با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بین‌المللی، بخشی از مشکلات اقتصادی قابل حل است و تکیه به برجام تنها راه خروج از مشکلات اقتصادی نخواهد بود.
علاوه بر این، بررسی سهم ایران از تجارت خارجی هریک از کشورهای عضو نشان می‌دهد، ظرفیت تجاری قابل توجهی برای کشور وجود دارد که، عضویت دائم ایران می‌تواند شرایط تجارت و حضور ایران در بازارهای کشورهای عضو را تا حدودی تسهیل نماید.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این بوده که شبه عضویت هرساله ایران در پیمان شانگهای از اساس اشتباه بوده و درگذشته سندی مبنی بر عضویت دائم ایران به امضا نرسیده بود.
از سوی دیگر داده‌های صادراتی و وارداتی ایران به‌خوبی نمایانگر آن است که در صورت عضویت دائم کشور، ایران به دلیل قرارگیری در نقطه خاص (شاهراه حیاتی) به دروازه عبور و مرور این کشورها تبدیل خواهد شد و این امر شرایط خوبی را برای کشور فراهم خواهد کرد.
البته نباید به عضویت ایران در پیمان شانگهای دید عجیبی و انتظار خارق‌العاده‌ای از آن داشت، به بیان دقیق‌تر، این سازمان با وجود اینکه یک‌سوم از اقتصاد دنیا را شامل می‌شود؛ اما تا حدودی تحت‌تأثیر مشکلاتی از قبیل درگیری‌های مرزی میان برخی از کشورها، تنش‌های اقتصادی جهت کسب سود بیشتر و … است؛ با تمام این اوصاف، عضویت ایران در سازمان سود و زیان تحقق نیافته همکاری‌های شانگهای را می‌توان آغاز راه حضور ایران در بازارهای جهانی دانست و در صورت حصول توافق هسته‌ای و توجه به اقتصاد دانش بنیان دستیابی به رشد اقتصادی بیش از ۸ درصدی نیز دور از انتظار نیست.
البته در سال ۲۰۱۶ دو کشور هند و پاکستان به عضویت دائم این سازمان درآمدند و ایران، افغانستان، بلاروس و مغولستان به‌عنوان اعضای ناظر شناخته می‌شوند، البته از این پس، ایران نیز به‌عنوان یکی از اعضای دائم پیمان شانگهای، همکارهای اقتصادی، فرهنگی و امنیتی خود را با دیگر کشورها توسعه خواهد داد.
در انتها باید گفت هرچند عضویت صرف ایران در پیمان شانگهای نتایج شگرفتی برای کشور نخواهد داشت اما تداوم این مسیر و انعقاد توافق‌نامه‌های دوجانبه در حوزه‌های مختلف با تک‌تک کشورهای عضو، اتفاقات مثبتی را در عرصه اقتصاد ایران رقم خواهد زد.
سود و زیان تحقق نیافته
عصر خودرو- در نخستین روزهای مهرماه بخشنامه جدید گمرک مبنی بر رفع ممنوعیت صادرات تایر توسط مدیرکل دفتر صادرات گمرک جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شد. براساس این بخشنامه که تاریخ ۳۰شهریور ۱۴۰۱را بر خود دارد، ممنوعیت برخی اقلام صادراتی ازجمله انواع لاستیک سبک و سنگین، به گمرکات ابلاغ شده و تولیدکنندگان تایر برای صادرات نامحدود محصولات خود مجوز گرفتند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از روزنامه همشهری، صادرات لاستیک از ابتدای سال 97از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت دولت قبل ممنوع اعلام شد و این تصمیم گرچه شهریور سال گذشته به‌صورت آزادسازی درصدی و موردی برخی انواع تایر تا حدودی اصلاح شد اما آثار و نتایج خود را به‌صورت کاهش سود و زیان تحقق نیافته تولید، زیان شرکت‌های تولیدی، انباشت میلیون‌ها حلقه لاستیک در انبارها و از دست رفتن بازارهای صادراتی ایران باقی گذاشت. حال با تصمیم تیم اقتصادی دولت این ممنوعیت به‌طور کامل برداشته شده و تایرسازان می‌توانند مازاد تولید خود را به شرط تامین بازار داخلی، بدون هیچ‌گونه محدودیتی به کشورهای دیگر صادر کنند. سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر در گفت‌وگو با همشهری در این زمینه گفت: ممنوعیت چندساله صادرات لاستیک مورد اعتراض انجمن و تولیدکنندگان بود و باعث شد بازارهایی که در طول سال‌ها برای لاستیک ایران ساخته بودیم از دست تولیدکنندگان ایرانی خارج شود و در اختیار رقبا قرار گیرد. مصطفی تنها افزود: در نهایت با پیگیری‌های انجمن و با توجه به اینکه بازار داخلی مدت‌هاست که وضعیت متعادلی دارد، دولت با اخذ تعهد از تولیدکنندگان مبنی بر تامین بازار داخلی این ممنوعیت و محدودیت 4ساله را لغو و مجوز صادرات را صادر کرد. وی با اشاره به افزایش توان تولید شرکت‌ها، تعیین قیمت تایر از سوی دولت را اقدامی دانست که گرچه با هدف تنظیم بازار مصرف و در راستای حمایت از مصرف‌کنندگان انجام می‌شود اما در سال‌های اخیر به موازات ممنوعیت صادرات، زیان سنگینی به تولیدکنندگان وارد کرده است. تنها ادامه داد: درخواست و پیگیری تولیدکنندگان برای دریافت مجوز صادرات به این دلیل بود که شرکت‌ها بتوانند بخشی از زیان خود را از ناحیه صادرات جبران کنند چراکه بیشتر شرکت‌های تولیدی هم‌اکنون یا در مرز زیان یا در نقطه سربه‌سر سود و زیان به‌سر می‌برند.
رقبا بازارهای ایران را گرفتند
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر کشور در پاسخ به این پرسش که صادرات در چه حجمی انجام خواهد شد گفت: خروج طولانی‌مدت ایران از بازارهای بین‌المللی باعث شد بازارهای هدف ایران در اختیار رقبا قرار گیرد و این یکی از بدترین پیامدهای ممنوعیت صادرات بود. تنها افزود: ما امروز در مرحله شروع بازاریابی هستیم و به همین دلیل مشخص نیست که صادرات در چه حجمی انجام خواهد شد. این کارشناس صنعت تایر، بازارهای هدف ایران را کشورهای منطقه و همچنین شمال آفریقا عنوان کرد و افزود: کشورهای منطقه در سال‌هایی که صادرات انجام می‌شد در اختیار تولیدات صنایع تایر ایران بود و حتی بعضی از شرکت‌ها در کشورهای منطقه دفاتر نمایندگی فروش داشتند که این دفاتر امروز جمع شده و باید از نو بازارسازی انجام شود.
برای تامین بازار داخلی تعهد دادیم
بازار داخلی سال گذشته وضعیت آرامی را پشت سر گذاشت اما در 3 سال پیش از آن مالکان خودروهای سواری بارها شاهد افزایش قیمت لاستیک داخلی بودند و در برهه‌هایی از زمان برخی از رینگ‌های پرمصرف نیز در بازار با کمبود سود و زیان تحقق نیافته مواجه شده بود؛ در چنین شرایطی واردات تایر نیز در راستای حمایت از تولیدکنندگان ممنوع شد و ممنوعیت برای صادرات تولید داخلی نیز با هدف کاهش قیمت در بازار داخلی اجرایی شد. حال که تولیدکنندگان داخلی موافقت دولت را برای صادرات محصولاتشان گرفته‌اند، باز هم دولت این مجوز را با الزام و اخذ تعهد از شرکت‌ها برای تامین بازار داخلی صادر کرده است. تنها در این زمینه گفت: انجمن صنفی صنعت تایر به دولت اعلام کرده که تامین بازار داخلی در اولویت است و هرگاه در هر قلم از کالاها با کمبود مواجه بودیم صادرات در آن زمینه متوقف می‌شود.
چه لاستیک‌هایی صادر می‌شود
شهریور ماه سال گذشته، با تصمیم ستاد تنظیم بازار، شرکت‌های داخلی برای صادرات بخشی از تولیدات خود مجوز گرفتند، به این شکل که صادرات 10درصد تایر سواری تولیدی و 30درصد تایرهای کشاورزی و راهسازی و صنعتی آزاد شد، حال پس از گذشت یک سال با ابلاغیه مدیرکل دفتر مقررات صادرات، ممنوعیت صادرات این کالای صنعتی به‌صورت کامل لغو شده است.
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر درباره اینکه چه محصولاتی قابلیت صادرات دارند گفت: ما امیدواریم که برای تایرهای باری، سواری و کشاورزی ایران بازار خوبی داشته باشیم، البته ما صادرات تایرهای دوچرخ مثل موتورسیکلت را از قبل داشته‌ایم که از غرب آفریقا تا غرب آسیا را شامل می‌شود و کماکان این بازارها بدون مشکلی همچنان موجود است. وی با اشاره به توان صادراتی تایرهای سنگین افزود: تولیدکنندگان داخلی تایرهای سنگین بایاس همیشه مازاد تولید و ظرفیت داشته‌اند و سال‌هاست که وارداتی نداریم و ظرفیت تولید روی دست شرکت‌ها مانده اما در زمینه تایرهای رادیال سنگین نیز در برخی از سایزها توان صادرات نزد شرکت‌های تولیدی داخلی وجود دارد.
برای آگاهی از تازه های جهان خودرو، جدیدترین قیمت ها و بازار خودرو ایران اینستاگرام خودرو امروز را دنبال کنید
دیدگاه شما