بازده سهام چیست؟

احسان والیان

آموزش بورس و بازده سهام

در چند مطلب اخیر سایت آموزش بورس با دو روش اصلی و مهم کسب سود در بورس آشنا شدیم.

امروز با روش سوم کسب سود در بازار بورس و سهام آشنا می‌شویم. این روش افزایش سرمایه نام دارد.

این روش یکی از بهترین روشهای کسب سود و بازده سهام عالی در بلندمدت می‌باشد.

تمام سهامداران بلندمدتی بازار بورس با این روش ثروت خود را چند برابر می‌کنند.

در ابتدا روشهای دوگانه کسب دارایی را در شرکتهای دنیا نام می‌بریم. این روشها عبارتند از:

۱- کسب دارایی با سرمایه سهامداران شرکت

۲- کسب دارایی از طریق وام و بدهی‌ها

یعنی دارایی‌های شرکتها، مساوی با جمع سرمایه و بدهی‌های شرکت است.

اگر خوب دقت کنیم این همان معادله اصلی ترازنامه و حسابداری است.

پس یکی از راههای کسب دارایی این است که شرکت از سهامداران قدیمی یا جدید بخواهد سرمایه جدیدی تزریق نمایند.

مثال افزایش سرمایه

حال فرض می‌کنیم یک شرکت بورسی در حال حاضر ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه دارد.

این شرکت می‌خواهد یک خط تولید جدید ایجاد کند و به ۴۰۰ میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد.

یعنی به پولی معادل ۲ برابر سرمایه فعلی نیاز دارد و جمعا سرمایه‌اش به ۶۰۰ میلیارد تومان خواهد رسید.

این شرکت برای رسیدن به این پول دو راه دارد، اول کسب پول و سرمایه جدید از سهامداران و دوم دریافت وام.

اگر شرکت از روش اول این پول و سرمایه جدید را کسب نماید، اصطلاحا میگوئیم افزایش سرمایه داده است.

پس از انجام افزایش سرمایه هم، سرمایه جدید شرکت یا همان سهام سهامدارانش، ۳ برابر سرمایه قبلی خواهد شد.

سرمایه اولیه شرکت ۲۰۰ میلیارد تومان (۱۰۰ درصد)

مبلغ افزایش سرمایه ۴۰۰ میلیارد تومان (۲۰۰ درصد یا ۲ برابر سرمایه قبلی)

سرمایه جدید شرکت ۶۰۰ میلیارد تومان (۳۰۰ درصد یا ۳ برابر سرمایه قبلی)

یعنی پس از اعمال افزایش سرمایه هر ۱۰۰۰ سهم سهامداران تبدیل به ۳۰۰۰ سهم یا ۳ برابر قبل خواهد شد.

اما قانون مهمی در افزایش سرمایه‌ها وجود دارد.

میزان دارایی قبل و بعد از افزایش سرمایه سهامداران نباید تغییر نماید.بازده سهام چیست؟

بدین ترتیب بعد از اینکه افزایش سرمایه انجام شد، قیمت سهام شرکت به یک سوم قبل تقلیل پیدا می‌کند.

به عنوان مثال برای کاهش قیمت سهام پس از افزایش سرمایه شرکت می‎توان گفت:

قیمت اولیه سهم ۹۰۰ تومان با سرمایه اولیه ۲۰۰ میلیارد تومان

قیمت جدید سهم ۳۰۰ تومان با سرمایه جدید ۶۰۰ میلیارد تومان

یعنی پس از افزایش سرمایه، قیمت سهام به همان نسبت افزایش سرمایه، کاهش پیدا می‌کند.

آموزش بورس و افزایش قیمت

حال شاید بپرسید پس از افزایش سرمایه، وقتی قیمت به همان نسبت کم شود، چطور سود خواهیم کرد؟

در ابتدای مطلب گفتیم شرکت برای ایجاد یک خط تولید جدید تصمیم به افزایش سرمایه گرفته است.

قطعا این شرکت پس از ایجاد و بهره برداری از خط تولید جدید خود، سودهای جدیدی کسب خواهد نمود.

در بازده سهام چیست؟ نتیجه ایجاد سود جدید نیز، مسلما قیمت سهام شرکت و سهامداران رشد خواهد داشت.

پس در شرایط جدید تعداد سهام سهامداران افزایش داشته و قیمت سهام نیز رشد خواهد نمود.

بدین ترتیب کاهش قیمت موقتی سهام جبران شده و کسب سود و بازده سهام آغاز خواهد شد.

سهامداران قدیمی و بلندمدتی بورس ایران و همه بورسهای جهان، با این ابزار سودهای بسیار خوبی کسب می‌نمایند.

نباید فراموش کنیم که تنها راز کسب سود در بورس، سرمایه گذاری بلندمدت در بازار بورس می‌باشد.

فرمول محاسبه بازده سهام، محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس

فرمول محاسبه بازده سهام می‌تواند در استراتژی هر سرمایه گذاری تأثیر بگذارد. همه ما مقداری پول به عنوان سرمایه کنار گذاشته‌ایم. کم و زیادش مهم نیست، مهم این است که بتوانیم بازده خوبی به دست بیاوریم یعنی در مدت مشخصی مقدار قابل توجهی سود به دست آورده و از این طریق سرمایه خود را افزایش دهیم.

مسلماً پیش از وارد شدن به هر سهامی باید به خوبی آن را بررسی کرده و با نحوه محاسبه بازده سهام آشنا باشیم تا با اطمینان بیشتر سرمایه گذاری انجام دهیم. از طرف دیگر سنجیدن جوانب تنها پیش از خرید سهام کارایی ندارد. یعنی اینگونه نیست که سهام را خریداری کنیم و کاری به حساب و کتابش نداشته باشیم. پس از خرید و سرمایه گذاری در هر سهم باید ببینیم که آیا توانسته‌ایم بازده خوبی از آن دریافت کنیم یا خیر. در این مقاله انواع فرمول کارامد در زمینه محاسبه بازده سهام را به شما معرفی خواهیم کرد.

بازده سهام

بازده سهام یا (Stock returns) به معنای میزان سود و تغییرات قیمتی یک سهام است که البته تغییرات قیمت حاصل افزایش سرمایه و سود سهمی در فرمول محاسبه بازده سهام به حساب نمی‌آیند. عددی که به دست می‌آید به صورت درصدی است و از روی آن می‌توانید تصمیمات مهمی در ارتباط با سهام مورد نظر را اتخاذ کنید. بنابراین بازده سودی است که به صورت مستقیم از محل سرمایه گذاری به دست می‌آورید و یا سودی است که از تغییرات قیمت ناشی می‌شود. وقتی از بازده صحبت می‌کنیم منظورمان همان بازده مثبت سهام است. در همین راستا برای آشنایی با میزان بازده واقعی بورس می توانید مقاله مربوطه را مطالعه نمایید.

ما باید حساب و کتاب پول و سرمایه‌مان دستمان باشد. باید بدانیم که چقدر پول سرمایه گذاری کرده‌ایم، چقدر هزینه پرداخته‌ایم و در این بین چه میزان سود نصیبمان شده است. البته اینکه همه این اتفاقات در چه بازه زمانی اتفاق می افتد نیز بسیار با اهمیت است. اطلاع داشتن از بازده سهامی که در آن سرمایه گذاری کرده‌ایم و سایر اتفاقات همچون تاثیر سهام شناور در میزان قیمت می‌تواند به عنوان یک ابزار محرکه و انگیزشی کمک کننده باشد.

از طرف دیگر سرمایه گذار متوجه می‌شود که آیا در نقطه مناسبی سرمایه گذاری کرده است یا خیر؟ و اگر نه، می‌تواند به فکر سرمایه گذاری‌های جایگزین در سهام پربازده‌تر باشد. لازم به ذکر است که از فرمول محاسبه بازده سهام صرفاً برای بررسی سهامی که خریداری کرده‌اید نباید استفاده کنید. اگر سهامی را مد نظر دارید در یک بازه زمانی قیمت خرید و فروش و میزان سود نقدی تعلق گرفته به آن را محاسبه کنید و اگر عددی که به دست آمد نشان دهنده بازده مناسبی بود پس می‌توانید برای ورود به آن سهم خود را آماده کنید.

در نظر داشته باشید که در بازاری همچون بورس شما باید از تمام دانش، تجهیزات و تحلیل‌ها استفاده کنید. یعنی یک سهام را با ابزار مختلف و از جوانب متفاوت بسنجید.

به هر حال اگر قرار است در بورس سرمایه گذاری کنید پس از دریافت کد بورسی باید بدانید این سرمایه گذاری چقدر برایتان سود داشته است؟ اگر این عدد، رقم کم و پایینی ست نشان دهنده این است که یک جای کار و یا شاید چندین جای کار می‌لنگد، جدا از اینکه گاهی بازار سرمایه با رکود و افت و خیز مواجه می‌شود. گاهی عدم کسب سود مناسب به علت عملکرد نادرست ما در بورس است. یا سهام خوبی انتخاب نمی‌کنیم و یا گاهی شناسایی سهام مستعد رشد انجام می‌شود اما در زمان مناسب وارد نشده و یا از آن خارج می‌شویم. تمام این مسائل در کاهش سود ما و حتی گاهی ضرر و زیانی که می‌بینیم تأثیر گذار است.

انواع فرمول محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس

محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس و یا فرمول محاسبه بازده سهام یکی از روش‌هایی است که افق‌های پیش رویمان را روشن می‌کند و به بازده سهام چیست؟ دو نوع تقسیم می‌شود.

• بازده قیمتی
• بازده نقدی

بازده قیمتی : این بازده به تفاوت قیمت خرید و فروش یک سهام یا دارایی اطلاق می‌شود. فرمول محاسبه بازده قیمتی به این صورت است.

بازده نقدی: سود نقدی است که به صورت دوره‌ای به دست سرمایه گذار می‌رسد. فرض کنید شما سرمایه خود را به خرید یک مغازه اختصاص داده‌اید. اگر مغازه را اجاره دهید، اجاره بهایی که ماهیانه دریافت می‌کنید در واقع همان بازده نقدی سرمایه گذاری شماست. در مورد سهام همان سود نقدی که سالیانه دریافت می‌کنید بازده نقدی محسوب می‌شود.. فرمول این نوع از بازده نقدی به صورت زیر است

فرمول محاسبه بازده سهام نیز به این طریق محاسبه می‌شود

منظور از (P1) قیمت فروش

منظور از (P0) قیمت خرید

منظور از (D) جریان نقد است.

فرض کنید که شما سهامی را از یک شرکت دارویی به مبلغ 5000 ریال خریداری کرده‌اید (P0). پس از گذشت 6 ماه سهام خود را به قیمت 7200 ریال به فروش می‌رسانید (P1). شما شانس حضور در مجمع عادی سهام شرکت دارویی را داشته و به هر سهم مبلغ 1300 ریال نیز سود نقدی تعلق گرفته است (D). با جایگزین کردن اعداد در فرمول بازده سهام که در بالا به آن اشاره شد. به بازده کل سهام دست پیدا خواهید کرد. مطالعه مقاله "بهترین سرمایه گذاری با 10 میلیون" میتواند مفید باشد.

روش‌ها و فرمول‌های کاربردی دیگر

روش سود بر قیمت

این روش خیلی کاربردی نیست زیرا بازده ناشی از تغییرات قیمت در آن محاسبه نمی‌شود و تنها بازده سهامدار برای یک دوره معین اندازه گیری می‌شود.

ke=e/p

ke: بازده هر سهم

e: سود سالیانه هر سهم

P: قیمت خرید سهم

روش پیش بینی سود نقدی

در این مدل فرض بر این گذاشته می‌شود که سهامدار قرار نیست سهام خود را به فروش برساند و هیچ معامله‌ای در کار نخواهد بود. بنابراین تغییرات قیمت محاسبه نمی‌شود. تنها چیزی که به حساب می‌آید سود حاصل از نگهداری سهام است که همان سود نقدی می‌باشد. این روش بیشتر برای سهامدارانی که سهام را با اهداف بلند مدت خریداری می‌کنند جوابگو خواهد بود.

Ke: نرخ بازده مورد انتظار سهامدار

Dt: سود نقدی مورد انتظار در پایان سال

.P: قیمت سهم در ابتدای دوره

روش بازده کل

بازده کل شامل تمام مزایایی است که در طول سال شامل سهام می‌شود همانند، سود نقدی، تغییرات قیمتی، بازده ناشی از سهام حق تقدم و بازده حاصل از اعطای سهام جایزه.

فرمول محاسبه بازده سهام با روش‌های مختلف و با استفاده از پارامترهای متفاوتی محاسبه خواهد شد و شما این اختیار را دارید با توجه به استراتژی سرمایه گذاری خود از هر یک از این روش‌ها که صلاح می‌بینید استفاده کنید.

فرمول محاسبه بازده سهام یکی از روش‌هایی است که سرمایه گذاران بازار بورس از آن برای سنجش میزان بازدهی که یک سهم برایشان داشته استفاده می‌کنند. برای این کار از فرمول‌های مختلفی استفاده می‌شود که شما با توجه به نوع سرمایه گذاری و سبکی که در پیش گرفته‌اید می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

بازده سودی است که به صورت مستقیم از سرمایه گذاری و یا از طریق تغییرات قیمتی به دست می‌آورید. این کلمه کاملاً بار مثبت دارد. هر سهمی که شما خریداری می‌کنید در یک قیمت خاصی خریداری و در یک بازده سهام چیست؟ قیمت و زمان خاصی به فروش می‌رسانید.

علاوه بر این اگر به میزانی سهامداری کنید که در مجمع عادی هم شرکت داشته باشید سهامتان مشمول دریافت سود نقدی نیز خواهد بود و همه این‌ها بازدهی است که آن سهام خاص برایتان به همراه داشته است. علاوه بر این سهام جایزه و حتی سهام حق تقدم هم در زمره بازده سهام به حساب خواهند آمد.

نحوه محاسبه بازده کل سهام چگونه است؟ با فرمول

یکی از عناوینی که در بازار بورس و فرابورس بسیار مطرح میشود بازده سهام است و به هر سرمایه گذار و سهامداری که در بورس فعالیت می کند واجب است که با عناوینی مانند بازه سهام و نحوه محاسبه بازده سهام و… آشنایی کامل داشته باشد. در این پست قصد داریم در مورد “نحوه محاسبه بازده کل سهام” و سوالاتی مانند: منظور از بازده سبد سهام در بورس چیست؟ بازده کل سهام چیست؟ نحوه محاسبه بازده سهام به چه صورت است؟ صحبت کنیم.

مواردی که در این پست مورد بررسی قرار می گیرند:

منظور از بازده سهام چیست؟ بازده سهام در بورس چیست؟

همانطور که مشاهده می کنید عنوان بازده سهام از دو قسمت ” بازده” و “سهام” تشکیل شده است و به منظور سهولت در فهمیدن تعریف بازده سهام بهتر است که هر کدام از این عنوان ها را به صورت جداگانه توضیح دهیم. پس در ادامه به تعریف جداگانه ” بازده” و ” سهام” می پردازیم و در به سوال “منظور از بازده سهام در بورس چیست؟” پاسخ می دهیم.

تعریف بازده: بازده در بازار بورس در واقع به معنی پاداشی است که سرمایه گذار در طول سرمایه گذاری خود در بورس دریافت می کند. این بازده و پاداش متناسب با نحوه انجام یک سری از طراحی هایی که سرمایه گذار انجام داده است به آن تعلق می گیرد. این طرح ها شامل (دارایی های واقعی و مالی-طرح ها و پروژه ها) می باشند.

تعریف سهام: در پست جداگانه در مورد چیستی سهام توضیح داده ایم و گفته اشد که سهام در واقع یک نوع اوراق بهادار است که به هر سهامدار که سهام یک شرکت را خریداری کرده است تعلق می گیرد و در واقع نشان دهنده مالکیت آن شخص به سهام مورد نظر است.

انواع بازده سهام

در این پست قصد داریم که انواع بازده سهام را بررسی کنیم و در آخر به سوال ” نحوه محاسبه بازده کل سهام چگونه است؟” پاسخ دهیم. بازه سهام به دو نوع تقسیم میشود که عبارت اند از:

بازده قیمتی:

برای همه سرمایه گذاران و صاحب سهام موضوعی که بسیار اهمیت دارد این موضوع است که بتوانند بازده سهام را محاسبه کنند. به تفاوت بین قیمت خرید و فروش یک ورقه بهادار یا یک دارایی بازده قیمتی می گویند.

بازده نقدی:

بازده نقدی در سرمایه گذری سودی است که به صورت جریانات نقد در دوره سرمایه گذاری به دست سرمایه گذار می رسد.

نحوه محاسبه بازده کل سهام چگونه است؟

هدف اصلی از این پست پاسخ دادن به سوال ” نحوه محاسبه بازده کل سهام “ است. منظور از بازه کلی در بورس این است که، بازده نقدی و بازده قیمتی را با یکدیگر جمع کنیم. در قسمت زیر به فرمول بازده قیمتی، بازده نقدی و فرمول بازده کل سهام اشاره می کنیم.

نحوه محاسبه بازده قیمتی

باید به این نکته اشاراه کنیم که بازده قیمتی نام دیگری به اسم بازده سرمایه هم دارد.

بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

گزارش و محاسبه بازده سهام - در میان بسیاری دیگر از گزارش‌های مالی – به بررسی سود سالانه و تغییراتی که در قیمت سهام اتفاق افتاده می‌پردازد

حساب و کتاب کردن در زندگی هر کدام از ما از کم‌ترین مخارج و بازدهی‌ها گرفته تا ابعاد بزرگ‌تری مانند سرمایه گذاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. باید در نظر داشت که در هر حرکت مالی ما چه پیامدها و بازدهی‌هایی نصیب‌مان خواهد شد. از آن‌جایی که سرمایه گذاری در بورس به بعد مالی زندگی‌مان وارد شده است، پس بررسی و محاسبه بازده بورس نیز در کنار دیگر محاسبات مالی‌ بسیاری از ما قرار گرفته است. ما پرتفوی شخصی‌مان را مانند کیف پول‌مان هر روز مورد بررسی قرار می‌دهیم. انواع سهامی که داریم را چرتکه می‌اندازیم تا بفهمیم که آیا بازدهی داشته است یا خیر؟ میزان بازدهی‌مان چه مقدار بوده است؟ برای پاسخ به این سوالات – جدا از حساب‌های سرانگشتی‌مان – می‌توانیم اول با درک مفهوم بازده بورس آشنا شویم و بعد نحوه محاسبه کردن آن را بیاموزیم.

مفهوم بازده سهام

همه ما به دلیل اهدافی مشخص اقدام به سرمایه گذاری می‌کنیم؛ اولین و مهم‌ترین هدف از سرمایه گذاری این است که در بلند مدت و آینده بتوانیم با آن‌چه که به عنوان بازده به اصل سرمایه ما اضافه می‌شود، خواسته‌ها، نیازها و اهداف مالی‌مان را برآورده کنیم. بازده سهام برآورد یا بازدهی است که در طول زمان سرمایه گذاری که در سهام کرده‌ایم به ما ارائه می‌شود. در محاسبه بازده سهام علاوه بر سود و بازدهی که از سرمایه گذاری نصیب‌مان می‌شود، هزینه‌هایی هم که در طول سرمایه گذاری کرده‌ایم به حساب می‌آیند.

هدف محاسبه بازده بورس

می‌دانیم که گزارش‌های مالی و حسابداری بسیاری از انواع مختلف وجود دارند که همه ‌آن‌ها با هدفی تقریبا مشابه ارائه می‌شوند. این هدف مشترک میزان هزینه و از همه مهم‌تر محاسبه بازده را شامل می‌شود. ساده بگوییم که گزارش و محاسبه بازده سهام - در میان بسیاری دیگر از گزارش‌های مالی – به بررسی سود سالانه و تغییراتی که در قیمت سهام اتفاق افتاده می‌پردازد. بعد از این بررسی دقیق، آن‌چه که افزایش سرمایه و سود سهم است از کل رقم حاصل شده کم می‌شود و آن وقت است که نتیجه محاسبه بازده بورس در مورد سهم موردنظر به دست می‌آید. حال این سوال به وجود می‌آید که این محاسبه به چه شکل انجام می‌شود. ‌

تعریف بازده

به طور معمول چهار روش برای محاسبه بازده بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد. قبل از این که به توضیح روش‌های محاسبه بازده بورس بپردازیم باید به این موضوع اشاره کنیم که بازده بورس به صورت درصد یا نرخ نشان داده می‌شود. به توضیح 4 روش بازده سهام چیست؟ محاسبه بازده می‌پردازیم؛

1. بازده قیمتی؛ می‌دانیم که با خرید سهام در واقع ما اقدام به خرید اوراق بهادار یک شرکت پذیرفته شده در بورس می‌کنیم؛ بنابراین برای محاسبه بازده هر ورقه بهادار در بورس یا بازده سرمایه طبق معادله زیر عمل می‌کنیم. گفتنی است که در این روش قیمت خرید و فروش در نظر گرفته می‌شود و رقم به دست آمده همان تفاوتی است که میان قیمت خرید و قیمت فروش وجود دارد. اگر این نسبت را در 100 ضرب کنیم، بازده قیمتی برحسب درصد به دست می‌آید.

2. بازده کل سرمایه گذاری؛ محاسبه بازده بورس در این روش که به بازده کل سرمایه گذاری مشهور است به جمع بازده سرمایه‌ای و جمع بازده نقدی می‌پردازد که معادله آن به شکل زیر است.

3. بازده نقدی؛ همان‌طور که از اسمش پیدا است از دسته بازدهی‌هایی به شمار می‌رود که به صورت نقدی در طول دوره سرمایه گذاری به دست فرد سرمایه گذار می‌رسد. اگر بخواهیم با یک مثال توضیح دهیم پس بهتر است این‌طور تصور کنیم که خانه‌ای را برای سرمایه گذاری خریده‌ایم و آن را به کسی اجاره دهیم. بعد از گذشت یک ماه، آن‌چه که از مستاجر خود می‌گیریم می‌شود بازده نقدی سرمایه گذاری ما. این نوع بازده در مورد کسانی که خودرو یا مغازه‌ای می‌خرند و آن را به شخصی برای کار کردن می‌سپارند هم مصداق دارد. این که سر ماه عایدی مشخصی – طبق قرار – از آن‎‌ها دریافت می‌شود. به ظاهر با یک حساب سرانگشتی می‌توان به بازده نقدی دست پیدا کرد. اما باید گفت که این روش هم معادله خود را دارد که به این شکل است؛

4. بازده سرمایه گذاری در بورس؛ تصور می‌کنیم که در مسیر سرمایه گذاری‌مان در بورس سهم یک شرکت را با قیمت 1000 تومان خریدیم. در پایان دوره یک ماه، قیمت از 1000 تومان به 1500 تومان رسیده و با اضافه شدن سود مجمع عمومی عادی – به عنوان مثال 500 تومان – مجموع هر سهم می‌شود 2000 هزار تومان. این نوع بازده را بازده سرمایه گذاری در بورس می‌گویند. معادله برای برآورد کردن این نوع بازده عبارت است از؛

صندوق های سهامی و بازده بورس

تا این‌جا با محاسبه بازده بورس و انواع روش‌های به دست آوردن آن آَشنا شدیم. بی شک در زمان بررسی این مفهوم مهم در بازارهای مالی به ویژه بازار سهام این سوال برای‌مان پیش آمده که آیا می‌توان با انتخاب ابزار سرمایه گذاری مناسب کاری کرد که نیازی به این دست محاسبات به صورت فردی نداشته باشیم؟ بسیاری از ما ذکاوت و دقت لازم برای انجام چنین محاسباتی را داریم. اما بسیاری از مواقع وقت کافی برای انجام‌شان نداریم و ترجیح می‌دهیم با سرمایه گذاری در جایی مطمئن و هوشمند انجام محاسبات، تحلیل‌ها و رصدهای روزانه بازار را برای پویایی سرمایه خود به متخصصین بسپاریم. به قولی که می‌گویند کار را به کاردان بسپاریم. خوشبختانه فضای سرمایه گذاری آنلاین و صندوق‌های سهامی به خوبی توانسته‌اند این انتظار و البته دیگر نیازهای ما را در مسیر سرمایه گذاری برآورده کنند. صندوق‌های سهامی مانند صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان با داشتن تیمی از متخصصین و تحلیل‌گرانی که سال‌ها سابقه فعالیت در این زمینه را دارند، صاحب این توانایی هستند که تمام حساب و کتاب‌های لازم در سرمایه گذاری را برای‌مان انجام دهند.

برآورد بهترین ها در سهام

فعالیت صندوق‌های سرمایه گذاری تنها به محاسبات و تحلیل‌ها مربوط نمی‌شود. این دست صندوق‌ها برای این‌که بتوانند بالاترین و بهترین بازدهی را برای سرمایه گذاران خود به همراه داشته باشند تلاش می‌کنند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به بررسی و محاسبه بازده بورس در سهام موجود در سبد خود دست پیدا کنند و با خرید به موقع سهام شرکت‌های موفق و پربازده گامی فراتر از آن‌چه که وضع کلی بورس ارائه می‌دهد را برای سرمایه گذاران خود به ارمغان بیاورند.

بازده چیست؟

هدف اصلی سرمایه گذاری در هر بستری، کسب سود است. آشنایی با انواع سود، بازده و نحوه دریافت آن، لازمه شروع سرمایه گذاری به شمار می‌رود. بازده سرمایه گذاری عبارت است از درآمدی که فرد از سرمایه گذاری خود در مدت زمانی مشخص به دست می‌آورد. این بازده می‌تواند از انتظار سرمایه‌گذار بیشتر یا کمتر باشد. در این مقاله به تعریف بازده، انواع و روش محاسبه آن می‌پردازیم.

تعریف بازده

بازده عبارت است از سود یا زیانی که از سرمایه گذاری نصیب سرمایه‌گذار می‌شود. افراد برای کسب سود و افزایش ثروت خود، در بسترهای مالی و دارایی‌های متعددی سرمایه گذاری می‌کنند. بعضی از گزینه‌های سرمایه گذاری دارای سود مشخص و تضمین شده هستند و بعضی دیگر هیچ نوع سودی را تضمین یا تعیین نمی‌کنند. هر شخص با توجه به اهداف و انتظارات خود در این گزینه‌ها سرمایه گذاری می‌کند.

همراه با اصطلاح بازده، اصطلاح ریسک نیز وجود دارد. ریسک و بازده دو جزء جدایی‌ناپذیر هر سرمایه گذاری هستند. به طور کلی می‌توان بیان کرد که هرچه بازده انتظاری از یک دارایی بیشتر باشد، ریسک بیشتری نیز مورد انتظار خواهد بود. با این حال استثنا هم وجود دارد. برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید مطلب ارتباط ریسک و بازده چیست را مطالعه فرمایید. عوامل متعددی بر بازده تاثیر می‌گذارند. برای نمونه می‌توان به نسبت‌های مختلف اشاره کرد؛ مواردی مانند نسبت‌های نقدینگی، اهرمی، سودآوری و فعالیت، انواع ریسک و نوسانات قیمتی.

به طور کلی دو نوع بازده وجود دارد و ماهیت این دو با هم متفاوت است:

• بازده تحقق‌یافته
• بازده مورد انتظار

بازده تحقق‌یافته در مقابل بازده مورد انتظار

بازده تحقق یافته یا Realized return به بازده‌ی گفته می‌شود که هم‌اکنون کسب شده و به وقوع پیوسته است. بازده مورد انتظار یا Expected Return بازده‌ی است که سرمایه گذاران انتظار دارند در آینده از سرمایه گذاری روی یک دارایی به دست بیاورند. این بازده با عدم اطمینان همراه است؛ زیرا امکان دارد که اتفاق نیفتد. بازه زمانی سرمایه گذاری نیز بر احتمال دستیابی به بازده مورد انتظار تاثیر دارد؛ به این صورت که در بازه‌های بلندمدت امکان به وقوع پیوستن بازده مورد انتظار افزایش می‌یابد. برای مثال شاید بازده یک دارایی در یک ماه 1 درصد ولی در بازه 1 ساله 30 درصد باشد.

اجزای بازده

بازده به طور معمول به دو بخش تقسیم می‌شود:

1- سود دریافتی

مهم‌ترین بخش بازده، سودی است که از طریق جریانات نقدی دوره‌ای سرمایه گذاری به دست می‌آید و به شکل بهره یا سود تقسیمی است. جریانات نقدی با قیمت اوراق بهادار ارتباط دارد. این سود منفی نمی‌شود. میزان سود نقدی در مجمع عمومی عادی و توسط هیات مدیره و با تایید سهامداران صورت می‌پذیرد. این بازده، سود نقدی سهام یا Dividend Yield نامیده می‌شود و نشان می‌دهد که هر شرکت، در سال به ازای هر سهم چه میزان سود پرداخت می‌کند.

2- سود (زیان) سرمایه

دومین بخش بازده، سود (زیان) سرمایه است که با سهام عادی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار با درامد ثابت نیز ارتباط دارد. این بخش از بازده، ناشی از افزایش (کاهش) قیمت دارایی و اختلاف بین قیمت خرید و قیمت اکنون دارایی است. این اختلاف می‌تواند به ‌صورت مثبت باشد که منجر به سود می‌شود یا منفی باشد که به زیان منتهی خواهد شد.

مجموع این دو بخش، بازده کل اوراق بهادار را تشکیل می‌دهد.

بازده کل اوراق بهادار = سود دریافتی + سود (زیان) سرمایه

بازده کل

همان‌طور که بیان کردیم، بازده کل یا Total Return از دو بخش اصلی سود دریافتی و تغییرات قیمت تشکیل می‌شود. به ‌عبارت ‌دیگر، بازده کل در یک دوره زمانی معین، شامل هرگونه وجوه نقدی دریافتی به علاوه تغییرات قیمت در طول دوره، تقسیم بر قیمت اوراق یا دارایی در زمان خرید است. بازده کل به صورت زیر محاسبه می‌شود:

معادله اصلی بازده کل به صورت زیر است:

CF_t : جریانات نقدی در طول دوره t

P_E : قیمت در پایان دوره t (قیمت فروش)

P_B : قیمت در ابتدای دوره t (قیمت خرید)

P_c : تغییر قیمت در طول دوره (P_E منهای P_B)

جریانات نقدی برای اوراق مشارکت و اوراق بدهی از دریافت‌های مربوط به پرداخت بهره حاصل می‌شود. این جریانات برای سهام عادی از سود تقسیمی نقدی و یا سهام جایزه، حق تقدم حاصل از افزایش سرمایه و یا حاصل از تجزیه سهام است.

مفهوم بازده کل، به عنوان معیاری برای محاسبه بازده حاصل از سرمایه گذاری، اهمیت دارد.

برای مثال فرض کنید فردی 1000 سهم یک شرکت را به قیمت 5000 ریال خریداری کند و سال بعد کل سهام را به قیمت 10000 ریال بفروشد. سود تقسیمی سهم در طی این سال 50 ریال است. بازده کل سهام برای این فرد 101 درصد است.

بازده نسبی

گاهی اوقات برای محاسبه بازده، بازده نباید منفی باشد؛ بنابراین از بازده نسبی استفاده می‌شود. بازده نسبی همیشه بیشتر از یک است و اعداد منفی در معادله را حذف می‌کند. در محاسبه بازده نسبی، جریانات نقدی و قیمت فروش بر قیمت خرید تقسیم می‌شود.

معادله بازده نسبی به صورت زیر است:

P_E : قیمت در پایان دوره t (قیمت فروش)

P_B : قیمت در ابتدای دوره t (قیمت خرید)

CF_t : جریانات نقدی در طول دوره t

بازده نسبی مثال قبل 201 درصد است.

کلام آخر

هر نوع سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی یا فیزیکی، به قصد افزایش قیمت و کسب سود انجام می‌شود. بهره ناشی از سرمایه گذاری را بازده می‌نامند. به طور معمول بازده دو بخش دارد. بخش اول وجه نقدی است که به طور مستقیم از درآمد حاصل از سرمایه گذاری به دست می‌آید و بخش دوم، سود یا زیانی است که از تغییر قیمت فروش یا خرید نصیب سرمایه گذار می‌شود.

در مورد سهام، بازده سود حاصل از سرمایه گذاری در سهام است که به قیمت روزانه سهام بستگی دارد. به طور کلی می‌توان گفت که هرچه بازده یک دارایی بیشتر باشد، سرمایه گذاری در آن ریسک بیشتری خواهد داشت. بنابراین قبل از در نظر گرفتن هر گزینه سرمایه گذاری، افراد باید میزان ریسک‌پذیری و انتظار خود از سرمایه گذاری را مشخص کنند.