قرارداد خرید دین
در ادامه مقالات پولی بانکی و قرارداد های بانکی، در این مقاله به قراداد خرید دین پرداخته ایم که یکی دیگر از انواع قرارداد بانکی میباشد. در ادامه این مقاله به موضوعات مهمی در خصوص قرارداد خرید دین خواهیم پرداخت از جمله: قراداد خرید دین چیست؟ کاربرد قرارداد خرید دین، شرایط لازم برای خرید دین و… . همچنین در پایان این مطلب، نمونه قرارداد خرید دین، جهت دانلود رایگان موجود میباشد.
⚖️ جهت مشاوره رایگان با وکیل بانکی کلیک کنید! ⚖️
قرارداد خرید دین چیست؟
به زبان ساده، قراداد خرید دین قرادادی است که طی آن، بانک به عنوان شخص ثالث، اسناد و اوراق تجاری صادره از سوی اشخاص حقوقی و حقیقی(بدهکار) را با اعطای تسهیلاتی از ذینفع این اوراق ( داین یا طلبکار) به قیمتی کمتر از ملبغ اسمی آنها میخرد و در سررسید اسناد، وجه آنها را از بدهکار وصول میکند.
نکته1 : در قرارداد عقد دین، منظور از اسناد و اوراق تجاری، اوراق بهاداری است که به نشان دهنده بدهی یا دین واقعی باشد.
نکته 2: منظور از ارزش اسمی، ارزش ذکر شده روی اسناد تجاری مانند چک، سفته و برات میباشد.
مزیت قرارداد خرید دین چیست؟
فرض کنید یک بنگاه معاملات، اقدام به انجام معامله ای کرده است که مبلغ معامله را پیش از سررسید اوراق و اسناد تجاری نیار دارند. در این حالت میتواند از قرارداد خرید دین استفاده نماید.
**** بیشتر بخوانید: انواع وام های بانکی ****
کاربرد خرید دین
عقد خرید دین در سیستم بانکداری بدون ربا، کاربرد زیادی دارد. به عنوان مثال قراداد های اعتباری که جزو فعالیت های اصلی بانک ها به حساب میآید، میتواند به شکل قرارداد خرید دین منعقد شود. همچنین کارت بانکی و سپرده ها و وام ها نیز میتوانند با استفاده از عقد خرید محقق شوند.
یه صورت کلی میتوان گفت که تمامی قرارداد ها و معاملات بین بانک ها و اشخاص حقوقی و حقیق، به دو شکل تجهیز منابع و تخصیص منابع میباشد که در ادامه به تشریح هر یک خواهیم پرداخت:
1. تجهیز منابع
به قراردادی که مشتری جهت سپرده گذاری بر حسب نیز فعلی یا آتی خود با بانک منعقد میکند قرارداد تجهیز منابع میگویند به این دلیل که بانک از طریق این سپرده ها، منابع مالی خود را تامین مینماید. این نوع تجهیز منابع توسط بانک عمئتا به دو شکل زیر انجام میشود:
سپرده بانکی
بسیاری از فقها معتقدند که سپرده های بانکی مشتتریان که در قالب قرارداد مضاربه، قرض و غیره توجیه میشوند، مصداق ربا هستند. یکی از بهترین روش ها برای مشروعیت بخشیدن به این عملیات، توجیه آن با قراداد خرید دین میباشد.
طبق این قرارداد، در واقع مشتری به بانک قرض میدهد و بانک به واسطه همین سپرده، مدیون مشتری میشود. بانک دین حال خود را از سپرده گذار به صورت اقساطی و با قیمت بیشتر میخرد. همچنین بانک موظف است قیمت افزوده شده را به صورت اقساطی در زمان های دلخواه طلبکار یا داین به او بپرداز (ضمن حفظ یا پرداخت اصل سپرده)
کارت اعتباری بانکی:
یکی از پرکاربردترین کارت های دنیای امروز، کارت بانکی میباشد که صادر کننده آنها بانک یا موسسات اعتباری میباشد. در واقع بانک به دارنده این کارت ها این امکان را میدهد که بدون پرداخت وجه نقد کالا و خدمات بخرند و بهای آن را طی مدت زمانی مشخص به صادر کننده کارت (بانک) بپردازد.
البته نکته قابل توجه این است که درخواست کننده کارت باید وجهی را قبل از انعقاد قرارداد با بانک در اختیار بانک قرار دهد. به زبان ساده تر، بانکی که کارت های اعتباری را صادر میکند، با مراکز تجاری و خدماتی قراردادی منعقد میکند که دارنده کارت اعتباری بتواند از آن مرکز خرید خود را به صورت نسیه انجام دهد و سپس در زمان مشخص هزینه آن را بپردازد. از سمت دیگر بانک با تنزیل بدهی خریدار به مبلغی کمتر، دین مشتری را از آن مرکز خریداری مینماید. به این ترتیب، فروشنده زودتر از موعد پردخت خریدار به طلب خود میرسد.
💡 بیشتر بخوانید: قرارداد جعاله چیست؟ 💡
1. تخصیص منابع
همانطور که پیش تر اشاره شد، بانک ها ابتدا منابع خود را تجهیز مینمایند و در مرحله بعد، شروع به تخصیص منابع میکنند. به این معنی که افراد میتوانند به بانک ها مراجعه شرایط اوراق مضاربه چیست نمایند و با تامین مدارک مورد نیاز بر حسب نیاز امروز یا آینده خود از بانک درخواست تسهیلات نمایند. برخی از انواع تسهیلاتی که بانک ها در اختیار مشتریان خود میگذارند در ادامه معرفی خواهیم کرد.
- تنزیل اسناد تجاری
- قرارداد های اعتباری
- وام بانکی
- تنزیل اعتبارات اسنادی
شرایط لازم برای قراداد خرید دین
- عدم صوری بودن دین باید برای بانک شفاف شود
- شرعی بودن معامله و قانونی بودن دین
- سررسید اسناد و اوراق تجاری قابل خریداری باید پس از تحویل کالا موضوع آن اسناد و اوراق قرضه باشد.
- در هنگام خرید دین زمان باقی مانده تا سررسید اوراق و اسناد تجاری کمتر از یک سال باشد
- بدهکار باید قدرت بازپرداخت بدهی خود را داشته باشد و به بانک اطمینان بدهد.
- بدهکار باید دارای حساب جاری با گردش حساب و میانگین موجودی مناسب باشد.
- اهلیت قانونی بدهکار باید ثابت شده باشد.
مدل عملیاتی خرید دین
در ادامه یک مدل آماده کرده ایم که فرآیند خرید دین را نمایش میدهد.
وکیل بانکی
همانطور که در این مطلب و مطالب پیشین مطالعه فرمودید، گستردگی و پیچیدگی قرارداد های بانکی بسیار بالا میباشد. لذا توصیه میکنیم جهت جلوگیری از پیش آمدن دعاوی پولی و بانکی، با یک وکیل بانکی حرفه ای در ارتباط باشید.
موسسه حقوقی دادخواهان مجد به عنوان یکی از قدیمی ترین و با سابقه ترین موسسات حقوقی ایران در زمینه پولی و بانکی آماده ارائه مشاوره به موکلین گرامی میباشد. جهت دریافت مشاوره رایگان، میتوانید با شماره 09126131767 تماس بگیرید و یا با پر کردن فرم مشاوره رایگان منتظر تماس مشاورین ما در اسرع وقت باشید.
قرارداد مضاربه چیست و برای انجام آن باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
قراردادها
قرارداد مضاربه شرعی جزو معاملاتی است که در اسلام مطرح شده است و سودی که از آن به دست میآید کاملا حلال است. احتمالا این نام را در معاملات بانکی شنیدهاید یا حتی تجربهای در مورد آن داشتهاید.
قرارداد مضاربه چیست ؟
در این نوع معامله دو نفر در یک کار شریک میشوند؛ یکی مالک و دیگری ضارب؛ پول لازم برای کار توسط یکی تامین میشود و کار هم توسط دیگری انجام میشود.
افراد باید یک تعهد و قراردادی برای تقسیم سود بین خودشان ببندند و به نسبت پول و کار، سود را تقسیم کنند، در این امر میتوان از یک وکیل قرارداد کمک گرفت. ماده 546 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران میگوید: “مضاربه عقدی است که در آن یکی از متعاملین سرمایه را تامین میکند با شرط اینکه طرف دیگر با آن تجارت کند. دو طرف در سود آن شریک هستند. همچنین صاحب سرمایه مالک و فرد کارکننده ضارب نامیده میشود “. یکی دیگر از مواردی که در قانون مطرح شده است، این است که میتوان در معامله نوع تجارت را مشخص نکرد. در چنین صورتی فرد عامل میتواند هر نوع تجارتی را با توجه به عرف و دین انجام دهد. به طور مثال میتوان قرارداد مضاربه بورس یا قرارداد مضاربه بانکی انجام داد و سود را بین طرفیت تقسیم کرد.
نکات قرارداد مضاربه از لحاظ شرعی
یکی از نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که امکان حرام شدن این معامله شرعی وجود دارد.
یعنی اگر کمی بیدقتی شود معامله مضاربه سر از ربا در خواهد آورد. این معامله برای افرادی مفید است که دارای سرمایه کافی هستند. اما به دلایلی نمیخواهند کار کنند. در این صورت باید با یک نفر معامله کنند و به اصطلاح معروف بازاریان به شکل “کار از یکی و سرمایه از یکی” عمل کنند. اما باید مواظب بود که این قرارداد به ربا آلوده نشود.
شرایط مهم برای قانونی بودن قرارداد مضاربه
سهم هر یک از افراد چگونه است؟
باید توجه داشته باشید که سهم هر یک از طرفین قرارداد باید جزء مشاع از کل باشد.
یعنی یا نصف یا ثلث یا ربع باشد. البته این مقدار میتواند درصدی هم تعیین شود. طبق قانون سهم یکی از طرفین نمیتواند 100% باشد. حتی نمیتوان مبلغ مشخصی برای یکی از افراد تعیین کرد و گفت مابقی سود برای فرد دیگر است. یک نمونه قرارداد مضاربه را در تصویر زیر میبینید.
سرمایه الزاما باید به صورت نقدی باشد
طرفین معامله باید در نظر داشته باشند که سرمایه کار باید به صورت نقدی باشد.
این مورد در ماده 547 قانون مدنی هم گفته شده است. به طور مثال نمیتوان یک وسیله یا دستگاه را در اختیار یک فرد قرار داد و بعد از او سود حاصل از کار را طلب کرد. در این مورد باید یادآوری کنیم که وجه نقد میتواند پول رایج هر کشوری باشد.
عدم استفاده از طلب و شرایط اوراق مضاربه چیست بدهی
هیچ وقت نمیتوان طلب و بدهی را به عنوان سرمایه قرار داد. همچنین نمیتوان چک مدتدار یا چیزی شبیه به آن دریافت کرد و مبلغ سرمایه را برعهده گرفت.
سود حاصل از مضاربه به چه صورت است؟
سودی که از این قرارداد به دست میآید، شامل منافعی است که از خرید و فروش جنس به دست میآید. پس سودی که از این کار به دست میآید، باید ناشی از یک تجارت خاص باشد و حتما منفعتی در آن وجود داشته باشد.
در ابتدای معامله باید سهم هر طرف مشخص باشد و همانطور که در بخشهای قبلی گفته شد، این سهم به صورت یک دوم، یک سوم و یک چهارم باشد. البته ممکن است این مقدار به صورت درصدی هم باشد. مثلا یکی از طرفیت 35% و دیگری 65% از سود را ببرد.
ابطال قرارداد مضاربه به چه صورت است؟
ماده 551 قانون مدنی میگوید که معامله مضاربه با یکی از شرایط زیر فسخ میگردد:
- اگر یکی از افراد در طرفین معامله فوت کند یا دچار جنون شود، معامله فسخ میشود. البته اگر در وصیت طرف به معامله مضاربه اشاره شود، مرگ فرد باعث فسخ نخواهد شد.
- در صورتی که فرد مالک ورشکسته یا مفلس شود، عامل میتواند سود خود را خارج از نوبت و خارج از صف طلبکاران دریافت کند. در واقع عامل جزو طلبکاران محسوب نمیشود و در سود مضاربه، شریک است.
- اگر کل سرمایه یا سود حاصل از آن تلف شود و از بین برود، قرارداد باطل میشود.
- در شرایط اوراق مضاربه چیست صورتی که امکان انجام تجارت مدنظر طرفین وجود نداشته باشد، حکم مضاربه چیست ؟ مثلا ممکن است طرفین در نظر داشته باشند گاوداری بزنند بنا به دلایلی امکان آن وجود نداشته باشد. در این حالت معامله فسخ میشود.
ضرر در مضاربه بر عهده کیست ؟
طبق قانون، ضرر در قرارداد مضاربه بر عهده مالک میباشد.
حتی اگر طرفین شرط کنند که یا عامل یا هر دو نفر خسارت را برعهده بگیرند، شرط باطل است. البته در صورتی که در معامله بیان شود که خسارت وارد شده بر مالک توسط عامل جبران میشود و عامل از مال خودش خسارت مالک را پرداخت میکند، شرط درست میباشد.
جمعبندی
همانطور که دیدید، قرارداد مضاربه ای شامل مشارکت دو نفر ضارب و مضارب (عامل) است که طی آن معاملهای شامل پرداخت وجه نقد و کار قانونی عقد میشود.
در این نوع معامله قوانینی وجود دارد که پایبندی به آن مهم است. اگر قصد انجام چنین کاری را دارید، در ابتدا کاملا با آن آشنا شوید و بعدا با فردی مطمئن و قابل اعتماد وارد معامله شوید. امیدواریم از این مقاله استفاده کرده باشید. در صورتی که نظر، سوال یا پیشنهادی دارید، آن را با ما در سایت سزا آنلاین در میان شرایط اوراق مضاربه چیست بگذارید.
شرایط اوراق مضاربه چیست
آزمون آنلاین بخش 4 (مدیریت کلان اقتصادی) اقتصاد دهم مدرسه شهید مصطفی خمینی…
تیم مدیریت گاما
آزمون مجازی بخش دوم اقتصاد دهم انسانی | نهادهای پولی و مالی
تیم مدیریت گاما
آزمون آنلاین اقتصاد دهم انسانی | بخش پنجم | فصل 1: اقتصاد بین الملل
تیم مدیریت گاما
آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان شهید نصراله خورشیدی | دی 1396
سؤالات امتحان نوبت اول اقتصاد دهم رشته انسانی دبیرستان عفت | دی 95
جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 4: مدیریت کلان اقتصادی (فصل…
مریم یابنده جهرمی
سوال امتحانی بخش اول اقتصاد دهم دبیرستان جام شرایط اوراق مضاربه چیست | بخش 1 (فصل ۱ تا 3)
علی افلاکی خسروشاهی
امتحان ترم اول اقتصاد دهم انسانی دبیرستان نمونه خیامی قائنات | دی 98
آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان فاطمه الزهرا خواف | دیماه 1397 + پاسخ
نمونه سؤال امتحان نوبت دوم اقتصاد پایه دهم انسانی | خرداد 96
آیسان میر فاتحی
جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 1: آشنایی با اقتصاد (فصل…
مریم یابنده جهرمی
آزمون نوبت دوم اقتصاد دهم دبیرستان شهدای فرهنگیان | خرداد 97
جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 5: ( فصل اول: اقتصاد بین…
قرارداد بانکی چیست؟ | انواع قراردادهای شرایط اوراق مضاربه چیست شرایط اوراق مضاربه چیست بانکی را بشناسید
قرارداد بانکی چیست؟ از قرارداد های بانکی چه می دانید؟ انواع قرارداد های بانکی را در این مطلب بخوانید. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی در خصوص انواع قرارداد بانکی کسب نمایید.
وکلای وکیل پرس آماده ارائه مشاوره حقوقی به شما هستند و پیشنهاد میکنیم برای هرگونه سوال از دعاوی بانکی و یا هر گونه مشاوره حقوقی رایگان با وکیل بانکی،مشاوره حقوقی تلفنی، آنلاین و یا مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری با وکیل پرس در ارتباط باشید.
قرارداد بانکی چیست ؟
قرارداد در لغت به معنای تراضی طرفین معامله می شرایط اوراق مضاربه چیست باشد که به موجب آن طرفین ملزم می گردند که به توافقات منعقده عمل نمایند. قرارداد ممکن است به صورت کتبی و یا شفاهی منعقد گردد که قرارداد کتبی به دلیل شفافیت موضوع ضمانت اجرای بالاتری برخوردار می باشد.
قراردادهای بانکی به قراردادهایی گفته می شوند که بین بانک و افراد منعقد می گردد و چنانچه هر یک از طرفین به مفاد قرارداد عمل ننمایند، این عمل دارای ضمانت اجرا می باشد. بدین معنا که در صورت تخطی از مفاد قرارداد توسط یکی از طرفین، برای طرف مقابل قانونا حق پیگیری و احقاق حق وجود دارد.
یکی از اصلی ترین شروط یک قرارداد دارا بودن رضایت در امضاء می باشد. این گونه استنباط می گردد که زمانی که فردی قراردادی را با بانک منعقد و آن را امضا می نماید در واقع رضایت خود را اعلام می نماید. البته گاهی طرف مقابل بانک که اقدام به امضاء قرارداد فی مابین خود و بانک می نماید مدعی جهل و اشتباه می گردد که چنین امری پس از امضاء قرارداد مزبور بسیار دشوار خواهد بود و به راحتی قابل اثبات نیست.
انواع قراردادهای بانکی
قراردادهای بانکی دارای انواع متعددی می باشند که اهم آن ها عبارتند از:
1) قرارداد قرض الحسنه
2) قرارداد سپرده مدت دار
3) قرارداد فروش اقساطی
4) قرارداد مشارکت مدنی
5) قرارداد اجاره به شرط تملیک
6) قرارداد مضاربه
8) قرارداد خرید دین
9) قرارداد جعاله
10) قرارداد مزارعه
قرارداد قرض الحسنه
قراردادهای قرض الحسنه همانطور که از نام آن ها متبادر می گردد، قرض محسوب و از این جهت که قرض می باشند سود به آن ها تعلق نمی گیرد. قراردادهای قرض الحسنه به دو دسته تقسیم می شوند :
- قرارداد قرض الحسنه سپرده جاری
- قرارداد قرض الحسنه سپرده پس انداز
این موضوع در بند الف ماده 3قانون عملیات بانکی بدون ربا نیز آمده است.
قرارداد سپرده مدت دار
سپرده ای است که افراد اعم از حقیقی و حقوقی سرمایه خویش را برای مدت طولانی در نزد بانک می سپارند و در این مواقع به سپرده افراد سود روز شمار تعلق می گیرد.
قرارداد فروش اقساطی
قرارداد فروش اقساطی نیز از معنای تحت الفظی آن دور نیست، در این قرارداد عین به بهایی معین به مشتری واگذار می گردد و چنین مقرر می گردد که اقساط عین فروخته شده در سر رسیدهای معین به بانک پرداخت گردد.ا قساط بانک ممکن است به صورت مساوی و یا غیر مساوی در نظر گرفته شود.
برخی از موارد فروش اقساطی عبارتند از:
- فروش اقساطی مسکن
- فروش اقساطی وسایل حمل و نقل
- فروش اقساطی ماشین آلات و تاسیسات و…
قرارداد مشارکت مدنی
قرارداد مشارکت مدنی به قراردادی گفته می شود که بدین وسیله اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی به صورت مشترک و جهت انجام کار معین، سرمایه های مادی و معنوی خود را به صورت سهم الشرکه های نقدی و غیر نقدی قیمت گذاری می نمایند. در این نوع از قرارداد، اعطای سهم الشرکه به منظور به دست آوردن منفعت در آینده مشارکت انجام میشود پس قرارداد مشارکت مدنی یک نمونه قرارداد مشارکت در کار و سرمایه است .
قراردادهای مشارکت مدنی انواع مختلفی دارد اما از بین همه قراردادهای مشارکت مدنی اهم آن ها عبارت است از :
- قرارداد مشارکت در ساخت
- قرارداد مشارکت مدنی با بانک
- قرارداد مشارکت مدنی خصوصی
قرارداد اجاره به شرط تملیک
قرارداد اجاره به شرط تملیک، تلفیقی از بیع و اجاره است و چنین در نظر گرفته می شود که مال الاجاره هایی که مستاجر پرداخت می نماید به عنوان ثمن معامله جهت خرید مال الاجاره منظور گردد. بدین صورت که مستاجر پس از پرداخت آخرین مبلغ حق الاجاره مالک مال الاجاره می گردد.
قانون گذار در مواد ،12،11،10 قانون عملیات بانکی بدون ربا اجاره به شرط تملیک را پیش بینی نموده است و در واقع این امر یکی از تدابیر حمایتی قانون گذار برای افراد می باشد. تا از این طریق بتوانند با شرایط بهتری مالک خانه شوند.
ماده 10:”بانک ها می توانند، به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور صنعت و معدن، کشاورزی و خدمات اموال منقول را بنا به درخواست مشتری و تعهد او مبنی بر خرید و مصرف و یا استفاده مستقیم مال و یا اموال مورد درخواست خریداری نموده و با اخذ تامین به صورت اقساطی به مشتری بفروشند.”
ماده 11 :”بانکها میتوانند، به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور صنعت و
معدن، کشاورزی و خدمات اموال منقول را بنا بهدرخواست مشتری و تعهد او مبنی بر
خرید و مصرف و یا استفاده مستقیم مال و یا اموال مورد درخواست خریداری نموده و بااخذ تأمین به صورتاقساطی به مشتری بفروشند”.
ماده 12 :” بانکها میتوانند، به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور خدماتی، کشاورزی، صنعتی و معدنی، اموال منقول و غیر منقول رابنا به درخواست مشتری و تعهد او مبنی بر انجام اجاره به شرط تملیک و استفاده خود، خریداری و به صورت اجاره به شرط تملیک به مشتری واگذارنمایند”
قرارداد مضاربه
بدین معناست که بانک کل سرمایه مورد نیاز جهت انجام یک فعالیت را متحمل می گردد و طرف دیگر که با بانک قرارداد مضاربه منعقد می نماید عامل می باشد که با سرمایه مزبور فعالیتی را انجام می دهد و در نهایت هر دو طرف در سود و زیان با یکدیگر شریک می گردند.
در تعریف عقد مضاربه باید بگوییم مضاربه قراردادی است که میان عامل و صاحب سرمایه ( مالک ) بسته شده و به این صورت است که عامل با سرمایه صاحب مال به تجارت پرداخته و در برابر آن به نسبت درصدی در سود با وی شریک میشود که البته اگر سودی به دست آید آن را با دارنده مال بر پایه قرارداد تقسیم میکند .
قانون گذار در ماده 9 قانون عملیات بانکی بدون ربا عقد مضاربه را پیش بینی نموده است و چنین آورده است:
” بانکها میتوانند به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور بازرگانی
در چهار چوب سیاستهای بازرگانی دولت، منابع مالی لازم را بر اساس قرارداد مضاربه
در اختیار مشتریان با اولویت دادن به تعاونیهای قانونی قرار دهند”
قرارداد سلف
سلف به معنای پیش فروش می باشد. در این قرارداد مشتری محصول خود را پیش از موعد به بانک می فروشد و مبلغ آن را نقدا دریافت می نماید اما محصول را در آینده تحویل می دهد. سلف در واقع حواله ای است که نسبت به اوراق مشارکت امنیت بالاتری نیز دارد.
قرارداد سلف می تواند کمک شایانی به تولید کنندگان داشته باشد چرا که افرادی شرایط اوراق مضاربه چیست که در روند تولید قرار دارند، ممکن است با کمبود منابع مالی مواجه گردند که در این صورت با فروش محصولات کشاورزی و صنعتی خود می توانند این کمبود را جبران نمایند.
قرارداد خرید دین
قرارداد خرید دین در واقع قرارداد خرید اوراق تجاری به قیمتی پایین تر از مبلغ شرایط اوراق مضاربه چیست اسمی آن اسناد می باشد.
بانک ها اسناد تجاری مدت دار مشتریان را به کمتر از مبلغی که در اسناد نوشته شده است خریداری می نمایند. و در سر رسید اسناد مزبور مبلغ واقعی نوشته شده بر روی اسناد را دریافت می نمایند.
البته لازم به ذکر است که اسناد تجاری که بانک از مشتریان خریداری می نماید بایستی حقیقی و منشاء آن معاملات تجاری باشد تا صدمه ای به اصل مبلغ و سود مورد انتشار قابل برگشت وارد نگردد.
قرارداد جعاله
جعاله عقدی است که قانون گذار در ماده 561 قانون مدنی تعریف آن را آورده است:
“شرایط اوراق مضاربه چیست جعاله عبارت است از التزام شخصی به اداء اجرت معلوم در مقابل عملی اعم از اینکه طرف معین باشد یا غیر معین.”
جعاله به سبب آن فردی با دریافت اجرت معینی تعهد می نماید که امری را برای دیگری انجام دهد. به فردی که انجام عمل را بر عهده می گیرد عامل یا پیمانکار گفته می شود.
جعاله قراردادی است که بانک ها به جهت ایجاد تسهیلات لازم برای گسترش امور تولیدی و بازرگانی و خدماتی منعقد می نمایند. با تنظیم قرارداد جعاله به عنوان عامل یا جاعل وارد عمل می شوند.
نحوه اجرای عقد جعاله در مواردی که بانک عامل است اینگونه است که بانک ضمن انعقاد قرارداد با متقاضی، انجام کار مشخصی را قبول مینماید سپس با توجه به شرایط موضوع قرارداد، بانک حسب مورد، تمام یا قسمتی از عملیات اجرایی کار پذیرفتهشده را طبق قرارداد دوم به غیر وامیگذارد بهاینترتیب ایفای تعهد میکند.
در ماده 68 آیین نامه قانون عملیات بانکی بدون ربا در باب اینکه بانک عامل جعاله باشد چنین آمده است:
” در مواردی که بانک عامل جعاله می باشد باید در قرارداد جعاله، اختیار بانک برای واگذاری انجام قسمتی از عمل معین به غیر تحت عنوان جعاله ثانوی و یا هر عنوان دیگر قید شود. در این صورت بانک مکلف است بر عملیات اجرائی و نحوه مصرف و واریز وجوه نظارت نماید.
تبصره ـ در موارد دیگر بانک جاعل جعاله باشد عامل می تواند با موافقت بانک انجام قسمتی از کار به دیگری واگذار نماید. “
قرارداد مزارعه
قراردادی است که بین مالک زمین یا مالک منافع زمین با عامل منعقد می گردد. قانون گذار در ماده 522 قانون مدنی عقد مزارعه را چنین تعریف نموده است:
“مزارعه عقدی است که به موجب آن احد از طرفین، زمینی را برای مدت معینی به طرف دیگر می دهد که آن را زراعت کرده و حاصل را تقسیم کند.”
حداکثر طول مدت مزارعه یک سال است و اگر موعد محصول دهی زراعتی خاص بیش از یک سال باشد مدت مزارعه یک دوره زراعی است، در این نوع از قرارداد بانکی یکی از طرفین زمین را می دهد و دیگری بر روی زمین کار می کند و منافع و محصول مطابق عرف بین طرفین تقسیم می گردد که البته قرارداد مزارعه دارای شروط خاص خود می باشد از جمله اینکه یکی از طرفین نمی تواند شرط نماید که تمام محصول متعلق به او باشد و….
انواع قرارداد های بانکی در این مقاله به صورت اجمالی مورد بحث قرار گرفت و نقش هر کدام در معاملات آشکار شد. البته بحث و بررسی برخی از قراردادهای فوق نیازمند بحث و بررسی های تخصصی می باشد که در بیان آنها سبب اطاله کلام می گردد از این رو به تعاریف کوتاه و قابل فهم بسنده شده است اما چنانچه نیاز به نکات تکمیلی در این باب می باشید مقاله های مجزا در این مباحث را از دست ندهید.
گروه وکلای وکیل پرس به جهت عدم آگاهی بسیاری از افراد با جرایم و دعاوی بانکی تدبیری اندیشیده است و بدین جهت گروهی از وکلای متخصص در زمینه قراردادها و دعاوی بانکی را گرد هم آورده است.
قراردادهای بانکی چه جور قراردادهایی هستند، میشه توضیح بدید ؟
قراردادهایی هستند که بین بانک و افراد عادی بسته می شوند واگرهر کدام از طرفین به شرایط قرارداد عمل نکنند ، از طریق قانون می توان پیگیری کرد. واین قراردادها انواع متعددی دارند.
اگه کسی قرارداد قرض الحسنه ببنده، آیا بهش سود تعلق میگیره؟
خیر، چون قرض محسوب می شوند، سود به آن ها تعلق نمی گیرد.
سپرده مدت دار یعنی چی؟
یعنی افراد عادی و شرکت ها پول و سرمایه شان را برای مدت زمان طولانی در بانک می گذارند و به این پول و سرمایه که سپرده گفته می شود ، سود روز شمار تعلق می گیرد.
جهت مشاوره حقوقی با وکلای متخصص بانکی با ما در تماس باشید.
مرابحه چیست؟ (تفاوتهای مرابحه با فروش اقساطی)
یکی از عقود اسلامی در بانکداری اسلامی ، مرابحه است که در آن بهای اصلی کالا به مشتری گفته می شود و مشتری تمام آن را به مقداری از آن را به صورت اقساط به صاحب کالا پرداخت می کند. در این روش فروشنده در واقع قیمت تمام شده آن کالا را به مشتری می گوید، در عوض مبلغی را به عنوان بهره کالا از او می خواهد. این سود را به عنوان بهره کاری یا مرابحه می شناسند. این مرابحه می تواند نقد یا قسطی پرداخت شود که مبلغی که برای نسیه انتخاب می شود معمولاً بیشتر از مبلغ تمام شده نقدی است.
تعریف مرابحه از دیدگاه مراجع
آیت الله خامنهای
مرابحه عبارت است از فروختن به اصل مال با زیاده و سود و به طور کلى خرید و فروش کالا به صورت نسیه به قیمتى بیشتر از قیمت نقد، اشکال ندارد و در حکم ربا نیست.
آیت الله مکارم شیرازی
بیع مرابحه به معاملهای اطلاق میشود که فروشنده با اعلام بهای کالای خریداری شده آن را گرانتر از قیمت خرید بفروشد و در مورد فروش نسیه یا اقساط با قیمت بیشتر. با توجّه به اینکه معمولاً قیمت در معامله نسیه یا اقساط گرانتر است این کار اشکالى ندارد و ربا محسوب نمىشود، ولى لازم است از ابتدا نوع معامله مشخص باشد.
آیت الله نوری همدانی
در عقد مرابحه لازم است اِخبار به اصل قیمت صحیح باشد و ربح و سود زاید بر اصل نیز معلوم و معین باشد و با حفظ شروط صحت، شرایط اوراق مضاربه چیست بلا مانع است.
آیت الله هادوی تهرانی
اگر کسی، چیزی را به قیمت تمام شده همراه با مقداری سود به دیگری بفروشد، عقد مرابحه و جایز است.
ممکن است شما در ضمن مطالعه این مقاله با موضوع مرابحه، سوالاتی در زمینه استفاده از نرم افزار های بانکداری نیز داشته باشید. در این خصوص به اطلاع شما عزیزان می رسانیم که شرکت برنامه نویسان نو اندیش پاسارگاد ، در زمره پیشروترین ها در برنامه نویسی نرم افزار حسابداری و بالاخص نرم افزار مدیریت صندوق قرض الحسنه و تعاونی اعتبار می باشد.
شما عزیزان می توانید برای درخواست دمو و گرفتن پاسخ سوالات خود در این زمینه با ما تماس بگیرید، تا مشاوران ما راهنمایی های لازم را در اختیارتان قرار دهند.
تفاوت مرابحه با فروش اقساطی
فروش اقساطی معامله ای است که در آن کالا به مشتری تحویل داده شده و بهای آن بعدا در قالب یک یا چند قسط پرداخت می شود و ممکن است به این دلیل کمی گران تر از فروش نقدی باشد که البته این امر جایز است. در مرابحه، فروشنده مبلغی را بیش تر از بهای اصلی کالا می گوید که پرداخت آن می تواند نقدی یا قسطی باشند. همچنین در فروش اقساطی، کالا یا خدماتی به مشتری داده می شود، که گرانتر از حالت معمول است و بعدا در چند قسط توسط مشتری پرداخت می شود.
شرایط و ضوابط استفاده از مرابحه
از شرایطی که می توان به عنوان مرابحه در نظام بانکی و پولی کشور استفاده کرد می توان موارد زیر را نام برد:
- حسن شهرت، اهلیت، سابقه کار مناسب، داشتن صلاحیت فنی، متناسب با تسهیلات در خواستی
- می توان از عرضه کنندگان یا تولیدکنندگان تخفیف بگیرد.
- امکان انتخاب خدمات و اموال برای متقاضی وجود دارد.
- قسمت تمام شده و قیمت که قرار است ارائه داده شود به مشتری گفته می شود.
- مبلغ تسهیلات مرابحه براساس سود بانکی و بهای تمام شده ارائه داده خواهد شد.
- اقساطی که در نظر گرفته می شود، می تواند به میزان مساوی و یا غیر مساوی در زمان های معین باشند.
- اگر مشتری بتواند زودتر از موعد تمام بدهی را بپردازد، بانک می تواند طبق دستور العمل تخفیف لازم را به او بدهد.
اوراق مرابحه و کاربرد آن
یکی از مهمترین عقود در معاملات اسلامی، عقد مرابحه است. اوراق آن نیز از همین اهمیت برخوردارند، این اوراق بهادر نمادی بر بدهی معامله مرابحه بوده و آنکه آن ها را دارد مالک آن است. از مرابحه می توان برای تامین مالی اسلامی در صنعت و کشاورزی و معدن بهره برد.
صکوک مرابحه چیست؟
جهت برطرف کردن مشکلی که حذف اوراق قرضه برای معاملات اسلامی ایجاد کرده بود، متخصصان امور مالی مسلمان تلاش کردند با استفاده از خصوصیات بیع مرابحه اوراق بهاداری را طراحی کنند که بتواند در بازار پول و سرمایه اسلامی برای تامین مالی و ابزار سیاست پولی استفاده شوند. این اوراق را صکوک مرابحه نامیدند.
مرابحه از ماده-۹۸ قانون برنامه پنجم توسعه گرفته شده است. قانون گذار در قانون برنامه پنجم توسعه، به عقود مندرج در فصل ۳ قانون عملیات بانکی بدون ربا، عقود دیگری را با عنوان عقود اسلامی (استصناع، مرابحه، خرید دین) اضافه نموده و در این قانون قید شده است که آییننامه اجرایی این عقود باید به تصویب هیئت وزیران برسد.
شرایط فروشنده در بیع مرابحه
در کنار تمام موادری که گفته شد فروشنده نیز در مرابحه باید شرایط به خصوصی داشته باشد که در ادامه به آن می پردازیم :
- معامله طبق مرابحه در صورتی که فروشنده و خریدار از قیمت تمام شده کالا و سود آن با خبر نباشند، باطل خواهد بود.
- بهای خرید و اجرت زمانی که در نتیجه کار فروشنده قیمت کالا بالا رفت، باید دوباره محاسبه شود.
- بهتر است سود معامله با نسبت مشخصی از قیمت تمام شده کالا محاسبه نشود.
- در صورتی که فروشنده قیمت تمام شده کالا را در مبادله بیشتر بگوید، خریدار در زمان فهم موضوع می تواند قرارداد را فسخ کرده و یا نگه دارد.
*آیا می دانید که تمامی صندوق های قرض الحسنه زیر نظر سازمان اقتصاد اسلامی است اگر میخواهید با سازمان اقتصاد اسلامی بیشتر آشنا شوید مقاله ما در این زمینه را بخوانید
(9 votes, average: 5٫00 out of 5)
دیدگاه شما