در روزهای پر نوسان که سایر پلتفرم‌ها با مشکلات پایداری سیستم و یا نقدینگی رنج می‌بردند، بایننس با مشکلاتی اندک روبه‌رو بود.
عملکرد قرارداد آتی
انعقاد ۵۱ هزار قرارداد آتی طی هفته گذشته
به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از کالاخبر، طی هفته گذشته، ارزش معاملات بازار قراردادهای آتی در سه دارایی پایه زعفران نگین، صندوق طلا و نقره بیش از ۴۲۶ میلیارد و ۱۸۳ میلیون تومان و حجم این معاملات نیز به ۵۰ هزار و ۹۵۷ قرارداد رسید.در جریان معاملات هفته قبل، انعقاد .
به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از کالاخبر، طی هفته گذشته، ارزش معاملات بازار قراردادهای آتی در سه دارایی پایه زعفران نگین، صندوق طلا و نقره بیش از ۴۲۶ میلیارد و ۱۸۳ میلیون تومان و حجم این معاملات نیز به ۵۰ هزار و ۹۵۷ قرارداد رسید.
در جریان معاملات هفته قبل، انعقاد ۲۷ هزار و ۴۰ قرارداد آتی صندوق طلا ارزش بیش از ۳۲۴ میلیارد و ۱۸۲ میلیون تومانی را در بازار به ثبت رساند. این دارایی پایه در سه سررسید مرداد، مهر و آذر ۱۴۰۱ رتبه اول معاملات هفتگی را به دست آورد.
همچنین در جریان معاملات هفته قبل، تعداد ۲۲ هزار و ۹۱۰ قرارداد آتی زعفران نگین منعقد شد که ارزش بیش از ۱۰۰ میلیارد و ۱۱۷ میلیون تومان را برای آن به ثبت رساند.
زعفران نگین با این عملکرد معاملاتی توانست مقام دوم معاملات را در متغیر حجم و ارزش از آن خود کند و پس از صندوق طلا بایستد.
معامله گران این تعداد قرارداد را در ۳ سررسید تیر، شهریور و آبان ۱۴۰۱ منعقد کردند.
در ۲ سررسید تحویل مرداد و مهر امسال نیز ۱۰۰۷ قرارداد آتی نقره در بازار منعقد شد که ارزش بیش از یک میلیارد و ۸۸۴ میلیون تومان برای آن به ثبت رسید.
قراردادهای آتی ابزار پوشش ریسک یا ابزار پر ریسک؟
قراردادهای آتی ابزار پوشش ریسک یا ابزار پر ریسک؟
مدت زمان زیادی نیست که در بورس کالای ایران معاملات قرارداد های آتی یا فیوچر انجام می شود. کالای مربوط به این قراردادها در حال حاضر بیشتر شامل سکه طلاست. اگرچه مدتهاست که وعده افزوده شدن انواع دیگر کالا به این مجموعه داده می شود. اما در این میان شاید سوالی برای علاقه مندان به این ابزار پیش آمده باشد. اگر به وبسایت بورس کالای ایران مراجعه فرمایید در صفحه اصلی سایت جمله ای خواهید خواند که به شما اخطار می دهد که خرید و فروش قراردادهای آتی امری پر ریسک است و مسئولیت زیان در آنها به عهده خود فرد معامله گر است. هنگامی که شما برای اخذ کد جهت خرید و فروش قراردادهای آتی به یک کارگزاری مراجعه می کنید، علاوه بر پر کردن فرم های مربوط به مشخصات خود، بایستی فرمی را مبنی بر اینکه از ریسک این معاملات مطلع هستید و آن را می پذیرید، امضا کنید.
اما همانطور که در مقاله آشنایی با قراردادهای آتی گفته شد، کاربرد قراردادهای آتی پوشش دادن ریسک است. چگونه این ابزار پر ریسک به ما کمک می کند تا ریسک خود را کاهش دهیم برای مشخص شدن مفهوم این ادعا از یک مثال کمک می‌گیریم. تصور کنید که شما یک تولید کننده هستید که مفتول مس ماده اولیه اصلی برای تولیداتتان است. طبیعتا مانند هر تولید کننده دیگر قیمت مواد اولیه با قیمت تمام شده و در نتیجه سود خالص شما رابطه مستقیم دارد. طبیعتا شما نگران نوسانات قیمت مفتول مس هستید. می‌دانید شما یک تولید کننده‌اید و به اصول صنعت و تولید و فروش واقفید. اما یک تحلیلگر تکنیکال یا فاندامنتال نیستید عملکرد قرارداد آتی که با پیش بینی قیمت مفتول مس بتوانید با سفته بازی و خرید در قیمت پایین قیمت تمام شده خود را پایین بیاورید. نوسان در قیمت تمام شده، نوسان در سود را موجب می‌شود و این یعنی ریسک. ریسک بالا موجب می‌شود که بانک‌ها از دادن وام به شما امتناع کنند و ارزش سهام شما نیز به دلیل ریسکی بودن پایین بیاید و نهایتا خود شما به درستی ندانید که روی چه میزان سود می‌توانید حساب باز کنید. بالا رفتن ریسک مطمئننا چیز مطلوبی نیست.
حال می‌خواهیم از ابزار آتی برای کاهش ریسک کمک بگیریم. فرض کنید شما به ۱۰۰۰ تن مفتول نیاز دارید و می‌خواهید از طریق بازار به صورت نقدی ماده اولیه خود را تهیه کنید. این مقدار مفتول نیاز شما را برای ۶ ماه آینده تامین می‌کند. شما نگران هستید که تا سه ماه دیگر قیمت مفتول مس کاهش یابد رقبای شما مفتول ارزان خریداری کرده و به وسیله آن با ارائه محصول ارزان‌تر بازار را از دست شما بگیرند و شما متضرر شوید. شاید بگویید که بهترین چاره برای این مشکل این است که کالا در همان زمان که نیاز به آن است خریداری شود. اما نباید آن روی سکه را فراموش کنید. اگر قیمت مفتول افزایش یابد تکلیف چیست؟ در هر صورت ریسک مسئله ایست که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. اما شما همزمان با خرید ۱۰۰۰ تن مفتول مس با قیمت هر تن هزار دلار می‌توانید به ۱۰۰۰ قرارداد یک تنی فروش مفتول خریداری کنید به قیمت یک دلار خریداری کنید. سر رسید این قراردادهای آتی ۳ ماه دیگر است. در همین جا بگویم که اعداد و ارقام و قیمت‌هایی که در اینجا بیان شده کاملا فرضیست. به عنوان مثال قیمت یک تن مس در همین الان که این مقاله نوشته می‌شود ۷۹۱۴ دلار است، نه هزار دلار.
اجازه بدهید ۳ ماه بعد را با در نظر گرفتن سه حالت مختلف پیش بینی کنیم. حالت اول بالا رفتن قیمت مفتول مس به ۱۲۰۰ دلار در هر تن است. حالت دوم این است که قیمت در طول این زمان مورد نظر ما ثابت بماند. حالت سوم هم این است که طی سه ماه آینده قیمت به ۸۵۰ دلار کاهش یابد. در اینجا هدف ما این است که بگوییم قراردادهای آتی به ما کمک می‌کند تا ریسک کاهش بیابد.
در حالت افزایش قیمت شما به خاطر داشتن مفتول که با قیمت ۱۰۰۰ دلار خریده‌اید مس سود کرده‌اید. چقدر؟ به ازای هر تن، ۲۰۰ دلار. یعنی ۲۰۰۰۰۰ دلار. اما در حال حاضر شما طبق قرارداد آتی که در دست دارید موظف هستید ۱۰۰۰ تن مفتول مس را با قیمتی که از قبل معین شده، یعنی ۱۰۰۰ دلار بفروشید. برای این کار شما باید ۱۰۰۰ تن مفتول مس از بازار با قیمت ۱۲۰۰ دلار تهیه کنید و با قیمت هر تن ۱۰۰۰ دلار به فروش برسانید. خب! اینجا شما ضرر کرده‌اید. به چه میزان؟ به همان اندازه قبل یعنی ۲۰۰ هزار دلار. در واقع سود نهایی شما در این فرایند صفر است. شاید بپرسید پس چرا این کار را کردیم. در جواب باید این را از یاد نبرد که هدف ما از این خرید و فروش کسب منفعت نبود. بلکه ما می‌خواستیم ریسک را کاهش عملکرد قرارداد آتی بدهیم. شاید بهتر است اینجا چند جمله‌ای در مورد مفهوم ریسک صحبت کنیم. عموما ریسک یک واژه منفی و به معنی خطر است. به عنوان مثال در فرهنگ وبستر ریسک را «مواجه شدن با خطر» معنی می‌کند. اما شاید نماد ریسک در زبان چینی بتواند نگرش درست تری از مفهوم به ما بدهد. علامت زیر به معنی ریسک در زبان چینی است.
علامت اول به معنی خطر و دومی به معنی فرصت است. ریسک ترکیب خطر و فرصت است. اگر شما در موقعیتی باشید که دو گزینه داشته باشید، یکی به شما ۵۰۰ دلار سود بدهد و گزینه دیگر به احتمال ۵۰ درصد ۱۰۰۰ دلار و به احتمال ۵۰ درصد هیچ سودی نداشته باشد. در این حالت هر دو گزینه دارای میانگین سود مساوی هستند به عبارت دیگر امید ریاضی سود هر دو پروژه برابر است. اما ریسک گزینه دوم بیشتر است.
ریسک «احتمال محقق نشدن وضعیت مورد نظر ماست». ریسک نامطلوب است اگر شما در کسب و کارتان ریسک بالایی دارید. باید بتوانید بازده بیشتری به دست بیاورید تا آن کسب و کار برایتان جذاب باشد. حال با این توضیحات شما می‌توانید تشخیص بدهید که قراردادهای آتی چگونه با کم کردن ریسک به ما کمک می‌کنند، حتی اگر سود ما را تغییری ندهد.
برگردیم به پیش بینی‌هایمان.
در حالت دوم قیمت تغییری نمی‌کند. همان ۱۰۰۰ دلار برای هر تن در سه ماه آینده حفظ می‌شود. در این حالت شما به دلیل خرید ۱۰۰۰ تن مفتول به قیمت ۱۰۰۰ دلار هیج سودی نکرده‌اید. همچنین بابت در اختیار داشتن هزار قرارداد آتی فروش به قیمت ۱۰۰۰ دلار برای هر تن. باز هم سود شما در این حالت صفر است.
حالت سوم حالتی است که قیمت‌ها کاهش بیابد. در این حالت شما به دلیل اینکه مفتول مس را ۱۰۰۰ دلار خریده‌اید متضرر شده‌اید. اما در طرف دیگر شما بابت داشتن ۱۰۰۰ قرارداد آتی فروش با قیمت ۱۰۰۰ دلار می‌توانید با خرید آن مقدار از بازار به قیمت هر تن ۸۵۰ دلار و فروش آن به قیمت ۱۰۰۰ دلار ضرر خود را در طرف دیگر جبران نمایید.
می‌بینیم که در هر سه حالت علیرغم تغییرات قیمت مفتول مس سود و زیان ما برابر شده. در واقع ریسک ما در حالت‌های مختلف صفر شده است. شادی کمی گیج کننده بوده باشد.
مثالی که در اینجا مطرح شد یک نمونه بسیار بسیار ساده شده بود تا فهم مسئله راحت‌تر بشود. ما در اینجا بسیاری و از موانع و محدودیت‌ها را در نظر نگرفتیم.
- ما ارزش زمانی پول را در این مثال در نظر نگرفتیم.
- برای خرید قرارداد آتی نیاز هست شما تقریبا ده درصد قیمت آن را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای تا پایان مدت معین شده بگذارید.
یک مشکل دیگر هم وجود دارد. عموما مدیران اجرایی درک درستی از این فرایند پوشش ریسک ندارند. بگذارید فرض کنیم شما مدیر مالی شرکت مثال ما هستید که با استفاده از قراردادهای آتی به پوشش ریسک برای خرید مفتولهای مس اقدام کرده‌اید. شما از مدیریت خواسته‌اید که شرکت هزار قرارداد آتی فروش بخرد. فرض کنید بین سه حالت مورد تصور ما در مثال حالت اول اتفاق می‌افتد. یعنی قیمت مفتول افزایش پیدا کرده و شرکت باید به دلیل داشتن قرارداد آتی ۱۰۰۰ تن مفتول را از بازار با قیمت ۱۲۰۰ دلار بخرید و به قیمت ۱۰۰۰ دلار به طرف مقابل قرارداد آتی بفروشید.
- جناب آقای مدیر مالی من واقعا نمی‌توانم چه بگویم. پیشنهاد شما برای خرید ۱۰۰۰ عدد قرارداد آتی وحشتناک بود. شرکت به دلیل این پیشنهاد شما متحمل ۲۰۰ هزار دلار زیان شده.
- اما جناب مدیر از طرف دیگر ما با خرید ۱۰۰۰ تن مفتول توانستیم این ضرر را جبران کنیم.
- این چه دلیلیست که می‌آورید مثل این است که واحد فروش ما در نیویورک برای عملکرد بد خود چنین توجیهی بیاورد که واحد فروش در سانفرانسیسکو توانسته ضرر او را جبران کند.
این مکالمه به هیچ عنوان دور از ذهن نیست. توضیح ماجرا برای مدیری که از دید خودش متضرر شده کار ساده‌ای نیست. اگر شما هم جای مدیرعامل بودید شاید همین مشکل را داشتید.
اما علیرغم این قراردادهای آتی به عنوان ابزار پوشش ریسک در دنیا به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع در بورس‌های معتبر کالا فقط قراردادهای آتی معامله می‌شود و معاملات به صورت نقدی صورت نمی‌پذیرد.
تفاوت میان کریپتوهای آتی و آپشن یا اختیاری چیست؟
قراردادهای آپشن یا اختیاری و آتی (Options and futures)، ابزارهای بسیار مفیدی برای تریدرها یا همان معامله‌گران رمزارزها محسوب می‌شوند که روزبه‌روز هم به شهرتشان اضافه می‌شود. حجم معاملات بیت‌کوین و اتریوم با هم به حدود ۳۸۷ میلیارد می‌رسد. در چنین بازاری است که چنین قراردادهایی مفید خواهد بود. سؤال اینجاست که قراردادهای آپشن یا اختیاری و قراردادهای آتی چطور کار می‌کنند و مفید واقع می‌شوند؟ تفاوت میان اینها عملکرد قرارداد آتی در چیست؟ در ادامه، دربارۀ تمام این موضوعات صحبت خواهیم کرد.
نگاهی به قراردادهای آتی و اختیاری
قراردادهای آتی و اختیاری محصولات و ابزارهایی هستند که تریدرها برای سودآوری یا حفاظت از سرمایه‌هایشان در برابر نوسانات بازار به‌کار می‌گیرند. تفاوت‌های میان این دو در چیست؟ هر دوی اینها از ابزارهای مشتقه هستند. منظور این است که ارزش خودشان را از دارایی‌هایی مانند سهام، کالاهای تجاری یا رمزارزها دریافت می‌کنند. هیچ‌یک از این قراردادها مالکیت دارایی‌های مذکور را به شما پیشکش نمی‌کنند و این از مزایای آنها به‌شمار می‌رود؛ چون در این صورت، شما به‌عنوان مالک ابزارهای مشتقه می‌توانید از نوسانات بازار رمزارز سود ببرید درحالی‌که اصلاً اقدام به خریدوفروش رمزارزهای مختلف هم نمی‌کنید. شباهت‌هایی میان ابزارهای مشتقۀ قراردادهای آتی و اختیاری وجود دارد اما پای تفاوت‌هایی هم به‌میان است.
تفاوت قراردادهای آتی و اختیاری
قراردادهای اختیاری همانطور که از نامشان مشخص است، به شما حق انتخاب می‌دهند. درواقع، اجباری در کار نیست. به‌موجب چنین قراردادی، می‌توانید رمزارزی مشخص را در تاریخی از پیش تعیین‌شده و با قیمتی توافقی بخرید و یا بفروشید. برای محکم‌کاری در چنین معامله‌ای، باید مبلغی را هنگام خرید قرارداد پرداخت کنید. در قراردادهای آتی، با رسیدن انقضای قرارداد، الزامی برای خرید یا فروش رمزارزی مشخص با قیمتی توافق‌شده وجود ندارد. در این قراردادها نیازی به پرداخت مبلغی به‌عنوان اطمینان معامله یا بیعانه وجود ندارد. از میان این دو قرارداد، ریسک معاملات آپشن یا همان اختیاری به‌واسطۀ نبود الزام در خریدوفروش رمزارز بسیار کم‌تر از قراردادهای آتی است.
نگاهی دقیق‌تر به قراردادهای آتی و اختیاری
قراردادهای آتی و اختیاری راهی مفید را برای کنترل و مدیریت نوسانات بازار فراهم می‌کنند. این دو نوع قرارداد تا حدودی شبیه به هم هستند اما برای استفاده از آنها، شناخت دقیق هریک ضروری است.
قراردادهای اختیاری یا آپشن (Crypto Options)
قراردادهای مشتقۀ آپشن، حق خریدوفروش دارایی را با قیمتی توافق‌شده و پیش از سررسید انقضای قرارداد به خریدار می‌دهند. زمانی که قراردادی اختیاری را برای یک رمزارز می‌خرید یا می‌فروشید، صاحب خود آن رمزارز نمی‌شوید؛ درواقع، قراردادهای اختیاری به شما اجازه می‌دهند که بدون تملک رمزارزها روی آنها معاملاتی انجام دهید. این قراردادها تاریخ انقضایی دارند که نشان می‌دهد مفاد قرارداد در چه زمانی باید محقق شود. برای خرید و فروش دارایی موردنظر در این قرارداد هم قیمت قید می‌شود.
قراردادهای اختیاری رمزارزها به دو شکل مطرح می‌شوند: آمریکایی که امکان اجرای آن به هر شکل و شیوه‌ای پیش از سررسید قرارداد وجود دارد و نوع اروپایی. در نوع اروپایی فقط اجرای قرارداد در زمان و تاریخ پایان و انقضا صورت می‌گیرد. انتخاب یکی از این دو نوع، به میزان و سطح ریسک‌پذیری‌تان و به اطمینانتان نسبت به مسیر بازار بستگی دارد. براساس نظری که دربارۀ افت یا افزایش قیمت یک دارایی دارید، باید برای مدیریت قراردادتان تصمیم بگیرید.
اختیار خرید (Call options)
اختیار خرید در قراردادهای آپشن به شما اجازه می‌دهد تا قبل از سررسید انقضای قرارداد، امکان خرید یک دارایی را با قیمتی مشخص داشته باشید. با صعود قیمت‌ها بعد از خرید شما، چنین خریدهایی برایتان سودآور می‌شوند.
اختیار فروش (Put options)
با پایان قرارداد، اختیار فروش به شما اجازه می‌دهد تا یک دارایی را با قیمتی توافق‌شده بفروشید. این روند به شما کمک می‌کند تا در زمان افت بازار، دارایی‌تان را حفظ کرده و زمانی که قیمت‌ها مطلوب است، اقدام به فروش‌شان کنید.
هر زمان که قراردادی اختیاری می‌خرید، باید بیعانه‌ای هم پرداخت کنید. اگر پیش از سررسید انقضای قرارداد آن را اجرایی نکنید، بیعانه‌تان از دست می‌رود. مبلغ این بیعانه هم بنا به اینکه چقدر زمان تا انقضای قرارداد مانده، متغیر است. نوسانات بازار و قیمت جاری هر دارایی هم روی این مبلغ اثر می‌گذارد.
قراردادهای اختیاری در عمل چگونه‌اند؟
در ادامه، روند عملکرد ملموس قراردادهای اختیاری را می‌خوانید:
فرض کنید که قرارداد اختیار خرید اتریومی را می‌خرید. قیمت آن 3.000 دلار است. زمان انقضا هم 90 روز اعلام می‌شود. بیعانه یا پرمیوم پرداختی برای این قرارداد هم ۳۰۰ دلار است. به‌عبارت بهتر ، این قرارداد به شما اجازه می‌دهد تا اتریوم را با 300 دلار در ۹۰ روز آینده بخرید. اگر قیمت اتریوم به 4.000 دلار برسد، می‌توانید قرارداد را اجرایی کنید و سودی ۱.۰۰۰ دلاری منفی آن مبلغ ۳۰۰ دلار بیعانه به‌دست بیاورید.
اگر قیمت اتریوم به زیر 3.000 دلار برسد، شما مبلغ ۳۰۰ دلارتان را از دست می‌دهید اما مجبور به خرید اتریوم زیر قیمت هم نیستید. درنتیجه، بیشینۀ ضررتان همان ۳۰۰ دلار خواهد بود. اجازه بدهید که نگاهی هم به قرارداد اختیار فروش داشته باشیم. شرایط این قرارداد هم ۹۰ روزه است و طی آن، شما می‌توانید با بیعانه‌ای ۳۰۰ دلاری، اتریوم را به مبلغ ۳.۰۰۰ دلار بفروشید.
اگر قیمت اتریوم افزایش پیدا کند و به 4.000 دلار برسد، قرارداد اختیاری‌تان را محقق نمی‌کنید؛ چون چنین کاری باعث می‌شود که ضرری ۱۰۰۰ دلاری را تجربه کنید. درعوض، باید اجازه دهید که قرارداد منقضی شود تا فقط همان ۳۰۰ دلار بیعانه از دست برود. اگر بازار تغییر کرد و قیمت اتریوم به ۱.۵۰۰ دلار رسید، قراردادتان به شما اجازه می‌دهد که آن را به مبلغ 3.000 دلار بفروشید و ضررها را جبران کنید.
فروش قراردادهای اختیاری
تا اینجای مقاله فقط از خرید قراردادهای اختیاری صحبت کردیم. شما می‌توانید برای فروش این قراردادها هم اقدام کنید. کاربری که برای چنین قراردادی اقدام می‌کند، در اصطلاح، نویسندۀ آپشن‌ها یا آپشن رایتر (options writer) است. این کاربر پرمیوم‌ها یا همان بیعانه‌هایی را جمع‌آوری می‌کند که از سوی خریداران پرداخت شده است. لازم است بدانید که بیشتر فروشندگان قراردادهای اختیاری دست‌کم مقادیری از دارایی متناظر با قرارداد مشتقه‌شان را تحت تملک دارند و در صورتی از آنها استفاده می‌کنند که بازار در جهتی نامناسب برایشان در حرکت باشد.
زمانی که فروشندۀ قراردادهای اختیاری هیچ‌یک از دارایی‌های متناظر با قرارداد مشتقه عملکرد قرارداد آتی را تحت‌تملک ندارد، چیزی به نام اختیار یا آپشن بی‌پوشش شکل می‌گیرد. چنین چیزی ریسک بالایی دارد و در ادامه، توضیح داده خواهد شد.
آپشن‌های بی‌پوشش چه مواردی هستند؟
فروش آپشن‌های بی‌پوشش (options nake) به شما اجازه می‌دهد تا بدون صرف مبلغ زیادی برای سرمایه‌گذاری به سود برسید. چنین کاری هم ریسک بسیار بالایی دارد. هیچ مرزی دربارۀ افزایش قیمت رمزارزها وجود ندارد؛ این یعنی ریسک فروش آپشن‌های بی‌پوشش هم نامحدود است. معمولاً در معاملات این‌چنینی باید مقدار مشخصی وثیقه هم در میان بگذارید. این وثیقه‌ها به مارجین‌آپشن (option margin) یا حاشیۀ قرارداد اختیاری معروف‌اند و پیش از معامله باید ارائه شوند.
برای عملکرد قرارداد آتی شرح دقیق ماجرا و آگاهی از تفاوت میان معاملات بی‌پوشش با موارد باپوشش، به ادامۀ بحث توجه کنید.
فرض کنید که شما معاملۀ اختیار خرید بی‌پوشش ۹۰ روزهای برای بیت‌کوین به قیمت 30.000 دلار تعیین می‌کنید. طبق این قرارداد باید بیت‌کوین را با همین قیمت بفروشید؛ فرقی نمی‌کند که قیمت آن چقدر شده باشد.
اگر قیمت بیت‌کوین یک‌روزه به 40.000 دلار برسد (که کاملاً هم محتمل است)، باید بیت‌کوین را با پرمیوم یا بیعانه‌ای ۳۳درصدی بخرید و بعد آن را به کسی بفروشید که به مبلغ 30.000 دلار می‌خرد. در این میان، 10.000 دلار از دست می‌دهید. این در حالی است که اگر بیت‌کوین را به‌ارزش 30.000 دلار (یا کم‌تر) پیش از فروختن قراداد آپشن می‌خریدید، نیازی به خرید بیت‌کوین با قیمتی بالاتر پیش نمی‌آمد. حتی می‌توانستید از افزایش قیمت بیت‌کوین، در صورت داشتن بیت‌کوین‌های بیشتر از مقدار فروشی که در قرارداد آپشن بود، سود ببرید.
قراردادهای آتی چیست؟ (Futures)
قراردادهای آتی به شما اجازه می‌دهند که دارایی مشخصی را با قیمتی از پیش تعیین‌شده در زمانی مشخص بخرید یا بفروشید. چنین قراردادهایی برای هموارکردن بازارهای کشاورزی و مواد غذایی طرح شده بودند. درواقع، این روش به کشاورزان اجازه می‌داد که بذر و دانه‌ها را از پیش با قیمتی مشخص خریداری کنند. اینجا هم مشابه قراردادهای اختیاری، ارزش قرارداد از دارایی‌ای گرفته می‌شود که تحت نامش خریدوفروشی شکل می‌گیرد؛ درواقع، اینجا هم پای قراردادهای مشتقه به میان است. معاملۀ رمزارزها در قراردادهای آتی، بدون خریدوفروش مستقیم آنها هم صورت می‌گیرد. هر زمان که دو نفر وارد معاملاتی با این قراردادها می‌شوند، دارایی تحت قرارداد باید با سررسید تاریخ انقضای معامله خریده یا فروخته شود. این اجبار برای فروش در زمانی مشخص است که ریسک چنین قراردادهایی را بالا می‌برد.
تفاوت میان خرید و فروش قراردادهای آتی چیست؟
زمانی که قراردادی آتی را می‌فروشید، مجبور هستید که یک دارایی را با قیمتی مشخص در زمانی عملکرد قرارداد آتی تعیین‌شده بفروشید. بنابراین، زمانی که بازار افت می‌کند، هرکسی که قراردادتان را بخرد، از نظر قانونی مجبور است که دارایی را از شما در تاریخ پایان و انقضای قرارداد خریداری کند.
زمانی که قراردادی آتی را می‌خرید، در قیمتی مشخص اسیر می‌شوید. این قرارداد به شما اجازه می‌دهد که از افزایش قیمت‌های بازار سود ببرید؛ چون زمانی که دارایی تحت این قرارداد را به‌قیمتی زیر ارزش آن می‌خرید، با فروشش با قیمتی بالاتر در آینده سود می‌کنید.
زمانی که قراردادی آتی را می‌خرید، نیازی به اشتراک‌گذاری تمام ارزش قرارداد نخواهید داشت. درعوض، می‌توانید درصدی را برای اجرای قرارداد نگه دارید که به آن معاملۀ مارجین (trading on margin) می‌گویند.
زمانی که ارزش دارایی تحت قراردادتان با افت ارزش روبه‌رو شود، صرافی‌ای که قراردادتان را از آنجا خریده‌اید، حاشیۀ خریدی را منتشر می‌کند. اگر حاشیۀ خرید دریافت کنید، نیاز به درمیان‌گذاشتن وثیقۀ بیشتری پیش می‌آید و یا خطر فسخ قرارداد قوت می‌گیرد.
همانطور که می‌بینید، با وجود اجبار در معاملات و قراردادهایی که در قرارداد آتی وجود دارد، ریسک آن از قرارداد اختیاری بیشتر می‌شود؛ از سوی دیگر، نیازی به پرداخت بیعانه یا همان پرمیوم هم وجود ندارد. بنابراین، درصورت سودآوری قرارداد هیچ مبلغ اضافه‌ای خرج نمی‌شود.
عملکرد قرارداد آتی چگونه است؟
فرض کنید که قیمت بیت‌کوین 30.000 دلار است و شما می‌خواهید قراردادی آتی برای سودبردن از افزایش قیمتی پیش‌بینی‌شده منعقد کنید. اگر بر این باور باشید که قیمت بیت‌کوین افزایش می‌یابد، می‌توانید قرارداد آتی به ارزش 30.000 دلار بخرید؛ این قرارداد شما را متعهد به خرید بیت‌کوین به مبلغ 30000 دلار می‌کند.
پس اگر ارزش بیت‌کوین به 35.000 دلار برسد، با رسیدن تاریخ انقضای قرارداد، امکان خرید بیت‌کوین با ۳0.00۰ دلار برایتان وجود دارد و می‌توانید بلافاصله آن را 35.000 دلار بفروشید و 5.000 دلار سود کنید.
حالا فرض کنید که صاحب یک بیت‌کوین هستید اما معتقدید که ارزش آن افت می‌کند. در این حالت، می‌توانید قرارداد آتی بیت‌کوین را به مبلغ 30.000 دلار بفروشید. در این حالت، خریدار باید 30.000 دلار با انقضای تاریخ قرارداد بپردازد. اگر ارزش بیت‌کوین افت کند و به 20.000 دلار برسد، از ضرری 10.000 دلاری نجات پیدا می‌کنید. اگر هم ارزش آن افزایش بیابد و به 40.000 دلار برسد، باید بیت‌کوین‌تان را به ارزش 10.000 دلار بفروشید که کم‌تر از ارزشی است که داشت.
سؤالات متداول:
قرارداد آتی چیست؟
قراردادی برای معاملۀ رمزارزها است که توافق بر سر قیمت و زمان تبادل آن از پیش تعیین می‌شود. فارغ از قیمت بازار در زمان سررسید انقضای توافق، معامله با همان نرخ ازپیش‌تعیین‌شده انجام می‌گیرد.
قرارداد اختیاری چیست؟
قراردادی برای معاملۀ رمزارزها است که توافق بر سر قیمت و زمان تبادل آن از پیش تعیین می‌شود و اگر طرفین نخواهند، ملزم به اجرای آن نیستند.
تفاوت قرارداد آتی و اختیاری چیست؟
در قراردادهای اختیاری مبلغی با عنوان بیعانه یا پرمیوم گذاشته می‌شود و اگر طرفین از خرید یا فروش سر باز بزنند، این مبلغ از سوی آنها باید پرداخت شود.
ریسک قرارداد آتی بیشتر است یا اختیاری؟
ریسک قراردادهای آتی به‌دلیل اجبار و تعهدی که در اجرایشان وجود دارد، بیشتر از نوع اختیاری است.
بازار مشتقه: ابزار، تعاریف و عملکرد قرارداد آتی ویژگی ها
بازارهایی که ابزارهای مشتقه در آن معامله می شوند به عنوان بازارهای مشتقه تعریف می شوند. به عبارت دیگر، بازارهایی هستند که در آنها معاملات خرید و فروش برای قراردادهایی انجام می شود که قیمت ها و شرایط آنها برای سررسید آینده از پیش تعیین شده است.
ابزار مشتق چیست؟
قراردادهای مبتنی بر طلا با شرایط خاصی خرید و فروش می شود، نه خود طلا. طبیعتاً به این قراردادها مشتق می گویند . زیرا از ابزار سرمایه گذاری مشتق شده اند.
تعریف ابزارهای مشتقه در بازار مشتقه؛ همچنین می تواند در قالب ابزارهایی ساخته شود که ارزش آنها مستقیماً با ارزش دارایی یا دارایی مالی دیگر گره خورده است. هنگامی که ارزش طلا تغییر می کند، تغییراتی در قراردادهای مبتنی بر طلا نیز ایجاد می شود. در این مرحله ویژگی هایی مانند ریسک، سرمایه گذاری و آربیتراژ در نظر گرفته می شوند. به لطف ویژگی هایی که ابزار مشتقه ارائه می دهند، از خطرات آنی در بازار لحظه ای جلوگیری می شود.
انواع و ویژگی های ابزارهای مشتق
عملکرد مشتقات بسته به ارزش دارایی های اساسی در سررسید آنها متفاوت است. علاوه بر این، آنها در ۲ نوع مختلف بازار، سازمان یافته و بدون نسخه خرید و فروش می شوند. بازارهای سازمان یافته مکان هایی هستند که مقررات قانونی و محصولات مشتقه استاندارد در آن خرید و فروش می شود.
ابزارهای مشتقه
ما می توانیم آنها را به ۴ گروه محصول به عنوان قراردادهای پیش رو، آتی، اختیاری و مبادله تقسیم کنیم. حال بیایید تعاریف و ویژگی های این محصولات مشتق شده را یک به یک بررسی کنیم:
قرارداد پیش رو و ویژگی های آن
در بازار مشتقه؛ قراردادهایی که دارایی اصلی را با قیمت از پیش تعیین شده در آینده می فروشند را پیش رو می نامند. در این ابزار مشتق، فروشنده دارایی اصلی را در آینده با شرایطی که قبلاً تعیین شده است تحویل می دهد. خریدار هزینه را در سررسید پرداخت می کند و دارایی اصلی را خریداری می کند.
قراردادهای فوروارد یا پیش رو عموما بین شرکت های بزرگ تجاری معامله می شوند و برای طرفین قرارداد خصوصی است. این قراردادها خطر نکول در قراردادها را کاهش می دهد. بطور کلی؛ قراردادهای کتبی در مورد نرخ ارز، سهام، کالاها و نرخ بهره هستند.
این مشتقات در بازارهای بدون نسخه معامله می شوند. اگرچه آنها با قراردادهای آتی اشتباه گرفته می شوند، اما یکی از تفاوت های مهم آنها این است: قراردادهای آتی در بازارهای سازمان یافته مورد معامله هستند.
قرارداد آتی و ویژگی های آن
قراردادهای آتی منحصر به احزاب نیستند. علاوه بر این، قراردادهای آتی خطر نکول را به طور کامل حذف می کند. ریسک پیش فرض، که به عنوان عدم پرداخت بدهی یک طرف تعریف می شود، توسط حساب های وثیقه در قراردادهای آتی از بین می رود.
این فرآیند خرید و فروش یک کالا یا ابزار مالی در تاریخ آینده با قیمتی است که امروز توافق شده است. جزئیاتی مانند کیفیت و کمیت دارایی اصلی در قراردادهای آتی به وضوح بیان شده است. در عین حال، قرارداد با تحویل فیزیکی یا پرداخت نقدی به موقع فسخ می شود. از آنجا که این قراردادها در بورس خرید و فروش می شوند، استانداردهای آنها به وضوح مشخص شده است.
قرارداد اختیاری و ویژگی های آن
قراردادهایی که خرید و فروش آنها در موعد مقرر اجباری نیست. آنها حق خرید یا فروش دارایی زیربنایی را با قیمت از پیش تعیین شده در پایان دوره مشخص در تاریخ آینده می دهند. تفاوت اصلی با قراردادهای پیش رو و آتی این است که هیچ تعهدی برای خرید یا فروش وجود ندارد. به عبارت دیگر، حق انصراف در قراردادهای اختیاری، وجود دارد. این حق برای سرمایه گذاران در زمان خرید یا فروش قرارداد محفوظ است.
دارنده اختیار می تواند از حق خرید یا فروش تحت شرایطی که به نفع وی است استفاده کند. در صورت عدم وجود شرایط مناسب، او حق دارد از گزینه خود استفاده نکند. از طرف دیگر، فروشنده اختیاری باید طبق تصمیم خریدار تعهد خود را انجام دهد. آنچه به خریدار این حق را می دهد، حق بیمه ای است که در ازای قرارداد اختیاری به فروشنده پرداخت می شود.
قرارداد مبادله و ویژگی های آن
این قراردادها، از سویی، محصولات مشتقه ای هستند که توسط دو طرف به منظور مبادله جریانات نقدی که در دوره های خاصی تحت شرایط خاصی رخ می دهد، شکل گرفته اند. اساساً، دو قرارداد مبادله متفاوت وجود دارد. اینها؛ سود و مبادلات ارزی می باشند.
در مبادله سود؛ پرداخت وام با نرخ شناور را می توان با پرداخت نرخ ثابت عوض کرد. در مبادله ارز، احزابی که به ارزهای مختلف نیاز دارند می توانند اصل و سود را عوض کنند.
در مورد شبکه اجتماعی سهام بیشتر بدانید.
قراردادهای مبادله، مانند سایر مشتقات در بازار مشتقه، می تواند برای اهداف ریسک یا سوداگری استفاده شود. آنها همچنین می توانند برای تنظیم جریان نقدینگی شرکت برای سازگاری با تغییر شرایط مالی یا پروژه ایجاد شوند.
بایننس امکان معامله قراردادهای آتی سه‌ماهه بیت کوین را فراهم کرد
صرافی بایننس قراردادهای آتی سه‌ماهه بیت کوین را به پلتفرم معاملات آتی خود اضافه کرد. اضافه کردن این قراردادها با هشدار نیز همراه بود و بایننس اعلام کرد که این گونه قراردادها می‌تواند پر ریسک باشد.
به گزارش دیکریپت، صرافی بایننس از روز جمعه (۲۲ خرداد ۹۹) عرضه قراردادهای آتی سه‌ماهه بیت کوین را آغاز کرده است. عرضه این قراردادها را می‌توان جدیدترین اقدام بایننس در بازار مشتقه ارزهای دیجیتال به عملکرد قرارداد آتی حساب آورد. بایننس رفته‌رفته در حال جلب کاربران بسیاری در ارتباط با بازارهای آتی است و گفته می‌شود که به زودی گوی سبقت را از رقبا خواهد ربود.
معاملات آتی به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا بر روی قیمت مورد انتظار بیت کوین در آینده شرط‌بندی کنند. در این نوع از معاملات، معامله‌گران می‌توانند قیمت را صعودی پیش‌بینی کنند و به نوعی بر روی افزایش قیمت بیت کوین شرط ببندند که به آن قرارداد خرید (لانگ) گفته می‌شود. در سوی دیگر، می‌توانند با پیش‌بینی روند نزولی قیمت، اقدام به خرید قرارداد فروش (شورت) کنند.
بایننس از سال ۲۰۱۹ به ارائه قراردادهای آتی پرداخته است اما آنها از نوع قراردهای بدون سررسید (Perpetual Contracts) بوده‌اند که موعد مشخصی برای تسویه نداشتند. قراردادهای سه ماهه فعلی، در آخرین جمعه از دوره سه ماهه منقضی خواهند شد.
درست مانند قراردادهای بدون سررسید، معاملات آتی سه‌ماهه بیت کوین نیز قابلیت استفاده از اهرم‌هایی تا ۱۲۵ برابر را خواهند داشت. این ابزار به معامله‌گران این فرصت را می‌دهد تا سود معاملات خود را (تا ۱۲۵ برابر) افزایش دهند. صد البته باید به یاد داشته باشید که میزان ضرر نیز تا همین اندازه بالا خواهد رفت.
چانگ‌پنگ ژائو (Changpeng Zhao) مدیرعامل بایننس به دیکریپت گفت:
ما دیر به بازار مشتقات ورود کردیم.
با اینکه بایننس در این زمینه سابقه کمتری نسبت به رقبایش دارد، اما به خوبی توانسته است جای خود را در میان سایر پلتفرم‌ها پیدا کند. هفته گذشته گزارشی که کریپتوکامپر (CryptoCompare) در این خصوص منتشر کرد نشان داد که حجم معاملات مشتقه بایننس بعد از هیوبی (Huobi) و صرافی اوککس «OKEx»، رده سوم را در اختیار دارد. براساس داده‌های اسکیو (Skew)، در ۲۴ ساعت گذشته چیزی در حدود ۲٫۴۲ میلیارد دلار در بازار معاملات آتی این شرکت معامله شده است.
براساس اطلاعات کریپتوکامپر، در ماه مه (اردیبهشت) سهم بایننس از معاملات مشتقه ۵۸ درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافته است. طبق اعلام بایننس، حجم معاملاتی که توسط نهادهای مالی در این صرافی صورت گرفته است با رشدی ۲۱۷ درصدی همراه بوده است.
ژائو گفت که ویژگی‌هایی همچون نام تجاری بزرگ، امنیت و همچنین کارمزدهای پایین‌تر، چیزی است که بایننس پیش روی سرمایه‌گذاران دانه درشت و نهادهای مالی گذاشته است. او در این باره افزود:
بایننس در حال حاضر یکی از قوی‌ترین برند‌ها در صنعت ارزهای دیجیتال و همچنین دارای بیشترین تعداد VIP و مؤسسات مالی است که این پلتفرم را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده‌اند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت:
ما برای جلوگیری از خطر هک شدن، سرمایه‌گذاری فراوانی در امر امنیت انجام داده‌ایم و همچنین برای اطمینان از امن بودن سرمایه‌گذاری‌ها در بایننس، صندوق «SAFU» را ایجاد کردیم.
عبارت «SAFU» یکی از عبارات موردعلاقه ژائو است و بدان معنا است که وجوه سرمایه‌گذاری شده در برابر هک شدن بیمه‌اند.
به‌عقیده ژائو ثبات سیستم بایننس و ثبات در میزان نقدینگی آن، از جمله دیگر مزیت‌های این پلتفرم است. او در این خصوص گفت:
در روزهای پر نوسان که سایر پلتفرم‌ها با مشکلات پایداری سیستم و یا نقدینگی رنج می‌بردند، بایننس با مشکلاتی اندک روبه‌رو بود.
در ماه فوریه (بهمن ۹۸)، بخش معاملات آنی (لحظه‌ای) بایننس با مشکلاتی در عملکرد خود مواجه شد. این مشکلات همزمان با افزایش قیمت بیت کوین رخ داد. پس از آن و حتی با وجود حجم معاملات بی‌سابقه، دیگر شاهد مشکلات فنی در پلتفرم بایننس نبودیم.
بایننس همزمان با اعلام عرضه قراردادهای آتی جدید، هشدار داد که به‌واسطه نوسانات گسترده بازار بیت کوین، ممکن است تمام موجودی حساب شما لیکویید شود.
دیدگاه شما