مفهوم EPS و DPS در بورس

تفاوت EPS و DPS چیست؟

به منظور ورود به بازار سرمایه و شروع فرآیند سرمایه گذاری در این بازار شما باید با اصطلاحات گوناگون آشنا شوید و نحوه کار با اصطلاحات در این بازار را فرا بگیرید. در مقالات گذشته به بسیاری از اصطلاحات پرداختیم و جزئیات آن را برای شما شرح دادیم. در همین راستا اهمیت بررسی وضعیت شرکت‌ها و صورت های مالی آن‌ها در تحلیل بنیادی و یا بررسی روند نموداری شرکت‌ها از منظر تکنیکال از جایگاه حساسی در امر سرمایه گذاری برخوردارند.

EPS چیست؟

مفهوم EPS مخفف عبارت Earning per Share به معنی درآمد به ازای هر واحد سهم است. در نظر داشته باشید که شرکت‌ها در پایان سال مالی خود، درآمد کل شرکت را به صورت سود خالص بعد از کسر مالیات محاسبه می‌کنند. در این فرآیند اگر ما درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت مدنظر تقسیم کنیم، درآمد هر سهم یا به اصطلاح EPS شرکت به دست می‌آید. در فرآیند سرمایه گذاری در بازار بورس باید به این نکته دقت نمایید مفهوم EPS و DPS در بورس که EPS یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در قیمت سهام به صورت مستقیم و غیرمستقیم است.

برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: اگر یک شرکت در پایان سال مالی خود 1.000.000.000 ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهم‌های شرکت به اندازه 1 میلیون برگه سهم باشد. EPS شرکت مدنظر برابر است با 1.000 ریال.

۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

همین‌طور EPS محقق شده به سودی گفته می‌شود که شرکت بعد از یک سال مالی کسب می‌کند. این سود مفهوم EPS و DPS در بورس معمولاً به وسیله مدیران و حسابداران شرکت بعد از بررسی و ارزیابی های کلی شرکت و … محاسبه می‌شود. باید توجه داشته باشید حتی EPS تحقق یافته نیز تأثیر خود را بر روی قسمت سهام می‌گذارد.

نکاتی مهم پیرامون محاسبه EPS

تا همین دو سال گذشته شرکت‌ها ملزم بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیش بینی کرده و آن را اعلام نمایند. طبیعتاً به این سود EPS پیش بینی شده گفته می‌شد. این درآمد پیش‌بینی شده بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه می‌شد و انتظار می‌رفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیش‌بینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.

در این پروسه باید به این امر هم توجه داشت که با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت مدنظر و یا تغییر در روند سودآوری آن، EPS پیش‌بینی شده دستخوش تغییرات خواهد شد. در این قانون شرکت‌ها باید در پایان سالی مالی خود، EPS پیش‌بینی شده برای سال بعدی را اعلام می‌کردند. این عدد می‌توانست با EPS قبلی برابر یا با آن مغایر باشد. از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکت‌ها باشد و EPS پیش‌بینی شده در ابتدای دوره حذف گردید. در همین راستا شرکت‌ها به جای پیش بینی سود، گزارش تفسیری که شامل صورت های مالی و دیگر داده‌های آماری مربوط به شرکت هست را ارائه می‌دهند.

قبل از اینکه این قانون اجرایی شود، EPS پیش بینی شده با استفاده از سایت TSETMC.COM در دسترس بود و تمام افراد به آن دسترسی داشتند. بعد از اجرای این قانون شرکت‌ها ملزم هستند که از یکی از روش های جهانی گزارش EPS خود را ارائه دهند. این فرآیند یا روش ارزیابی به دوازده ماه گذشته یا روش TTM شناخته می‌شود که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

ای پی اس (eps) بالا خوب است یا پایین؟

همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، فاکتورهای مختلفی برای خرید یک سهم در بازار بورس وجود دارد. یکی از این فاکتورها، EPS یا سود هر سهم در بازار است. این مولفه به نوعی نشان‌ دهنده میزان قدرت سودآوری شرکت مورد نظر است به عبارت دیگر با استفاده از آن می‌توان، مقدار سودی که شرکت در یک بازه زمانی مشخص (یک سال) به ازای هر سهم ایجاد می‌کند را محاسبه کرد. هر چه قدر مقدار EPS در یک شرکت بیشتر باشد به معنی سودآوری بالاتر آن شرکت برای سهام‌دارانش خواهد بود، پس بالا بودن میزان EPS، برای سهام‌داران بسیار خوب است.

بررسی روش TTM

اصطلاح TTM در اصل مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این پروسه سهامداران می‌توانند با استفاده از EPS 12 ماه گذشته شرکت، به بررسی و ارزیابی EPS سال جاری شرکت بپردازند. طبق آخرین مصوبه و قانون سازمان بورس در خصوص شفاف سازی اطلاعات، شرکت‌ها باید صورت های مالی سه ماهه خود را منتشر نمایند از این رو سود هر سهم در دوره های سه ماهه در دسترس تمام افراد بازار سرمایه قرار می‌گیرد.

یکی از مزایای روش TTM در بازار سرمایه این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن بررسی تعیین می‌شود. در این روش ارزش گذاری سهم با استفاده از سود پیش بینی شده سهم انجام نشده و سرمایه گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی منتشر شده قادر به ارزیابی ارزش قیمت سهم بوده و در این پروسه طبیعتاً نتایج بهتری حاصل می‌شود. در ادامه برای درک بهتر باید بگوییم که EPS یک سهم بر مبنای درآمد خالص کل 12 ماه گذشته محاسبه می‌شود. درصورتی‌که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را ارزیابی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم را نمایش می‌دهد؛ اما درصورتی‌که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه‌شده توسط شرکت می‌توان EPS را محاسبه کرده و به دست آورد.

DPS چیست؟

واژه DPS مخفف عبارت Dividend per Share به معنی آن قسمت است از EPS است که به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌شود، در واقع DPS سود تقسیمی به ازای هر برگه سهم است. طی تجربه دیده شده که شرکت‌ها EPS را به صورت کامل بین سهامداران تقسیم نکرده و قسمتی از آن را برای سرمایه گذاری‌های آتی شرکت، نگهداری می‌کنند. در این فرآیند مدیران و روسای شرکت در انتهای سال مالی که جلسه مجمع برگزار می‌شود تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از EPS به سهامداران شرکت تعلق بگیرد. برخی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولاً از EPS کمتر است.

در برخی موارد خیلی کم پیش می‌آید که یک شرکت علاوه بر سود به دست آمده در سال جاری، مقداری از سود انباشته طی سال‌های گذشته را بین سهامداران خود تقسیم کند. اگر چنین حالتی پیش بیاید معمولاً مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد بود. باید این نکته را در نظر داشته باشید که میزان یا روش تقسیم سود نقدی بین سهامداران به سیاست های شرکت بستگی داشته و شرکت‌ها بر اساس قانون 8 ماه فرصت دارند که سود نقدی را بین سهامداران خود تقسیم نمایند. در همین راستا هر شخصی که سهام شرکت مدنظر را داشته باشد، قادر است که DPS اعلام شده شرکت را بر اساس میزان دارایی خود در بازار بورس، دریافت نماید.

برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: یک شرکت به ازای هر سهم6000 ریال درآمد دارد و تصمیم دارد که از این مقدار، 4000 ریال را بین سهامداران خود به صورت سود نقدی تقسیم کند. در این حالت اگر یک شخص 1000 سهم داشته باشد، کل سود نقدی که می‌تواند دریافت کند 4.000.000 هست.

4،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × 4،۰۰۰

در ادامه باید دقت داشته باشید که بعد از تقسیم سود نقدی و باز شدن سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته خواهد شد. به عنوان مثال اگر در مثال قبل قیمت هر برگه سهم شرکت قبل از برگزاری جلسه مجمع 14000 ریال باشد، بعد از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم به 10.000 ریال می‌رسد.

1۰،۰۰۰ = 4،۰۰۰ – 14،۰۰۰

بررسی تفاوت EPS و DPS

DPS در واقع بخشی از EPS است. هر دوی این مفاهیم بر مبنای سود شرکت مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. تفاوت این دو در این است که در اکثر مواقع مقدار آن‌ها با هم برابر نیست. طی بررسی‌های انجام شده از شرکت‌های مختلف می‌توان فهمید که مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است و این امر به این دلیل است که شرکتها دوست دارند بخشی از سود خود را حفظ نمایند. اما همان‌طور که در بخش‌های پیش اشاره کردیم خیلی کم پیش می‌آید که شرکت علاوه بر سود جاری شرکت از سودهای انباشته شده نیز بین سهامداران تقسیم نماید که در این وضعیت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم به صورت دقیق راجع به دو مفهوم مهم یعنی EPS و DPS در بازار بورس بپردازیم و تفاوت های آن‌ها را بررسی نماییم. حال که شما با این دو مفهوم مهم در بازار بروس آشنا شدید بهتر است که برای تحلیل شرکت‌ها و بررسی روند قیمت سهام شرکت‌ها بیشتر دقت نمایید. شما با استفاده از این دو عامل می‌توانید راجع به عملکرد شرکت، میزان سودآوری و روند شرکت در آینده اطلاعات مفیدی را کسب نمایید. بنابراین توجه داشته باشید که به منظور خرید یک سهم باید علاوه بر ارزیابی هایی که در گذشته خدمت شما معرفی شد، از این روش نیز استفاده نمایید تا ارزش واقعی قیمت سهم را به درست آورید.

مفهوم EPS و DPS در بورس

EPs و Dps ؟! امروز در این مقاله می خواهیم در مورد این واژه ها صحبت کنیم که هر فردی که در بازار بورس فعال هست باید آن را بلد باشد. این دو اصطلاح eps و dps هست که کلمات اختصاری earning per share و dividend per share هستند.

در این مقاله می خواهیم به طور مفصل در مورد این دو مفهوم صحبت کنیم و انواع آن ها را بررسی کنیم.
پس تا پایان این مقاله جذاب و خواندنی با ما همراه باشید.

Eps در بازار بورس چیست؟!

یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی رو می توانیم ای پی اس بدونیم. مفهومی که چه سرمایه گذاران خیلی مبتدی و چه سرمایه گذاران خیلی حرفه ای باید آن و انواع آن رو بدونن و از آن برای انتخاب سهام مناسب استفاده کنند. شاید جالب باشد اگر بدانید حتی اگر تا الان معنا و مفهوم دقیق eps رو نمیدانستید، تحلیل هایتان تا حدودی به طور مستقیم یا غیر مستقیم به این مفهوم مربوط بوده

همون طور که گفتیم، eps مخفف شده عبارت Earning Per Share‌ هست. به معنای درآمد هر سهم.

حال اگر بخواهیم دقیق تر این عبارت رو توضیح بدیم به این معنا هست که اگر کل سود یک شرکت رو تقسیم بر تعداد کل سهام آن شرکت بکنیم، درآمدی که از هر یک سهم ایجاد شده رو می توانیم به دست بیاوریم.
یعنی به طور مثال اگه کل سود یه شرکت در یک سال معادل ۱ میلیارد تومن باشه و تعداد سهام اون شرکت برابر ۱ میلیون برگه سهم باشه، سود هر سهم یا ای پی اس اون شرکت میشه ۱۰۰۰ تومن.

انواع eps ؟

به طور کلی دو مدل ای پی اس در بازار سرمایه داریم که می خواهیم در این مقاله به اون ها اشاره کنیم. ویژگی های هر یک رو بیان خواهیم کرد و در پایان هم چند تا از ویژگی های کلی eps رو به شما خواهیم گفت

نوع اول: EPS پیش‌بینی شده

این مدل ای پی اس همون طور که از اسمش پیداست هنوز محقق نشده و روی کاغذ هست.
در اصل هر شرکتی که در بازار بورس ( یا فرابورس ) هست موظف هست که ابتدای هر سال مالی یه پیش بینی داشته باشه از این که چه میزان می تواند فروش داشته باشه، هزینه ها چقدر خواهد بود و در نهایت سود شرکت با کم کردن مالیات و هزینه ها چقدر خواهد ماند.
بعد از این حساب و کتاب ها، این عدد رو تقسیم بر تعداد کل سهام میکنن تا eps پیش بینی شده رو ارائه بدن.
این مدل رو می توانیم تو سایت tsetmc برای هر سهم ببینیم.

نوع دوم: EPS محقق شده

این مدل از ای پی اس چیزی هست که حقیقی هست و بر اساس مستندات و شواهد موجود ارائه می شودیعنی شرکت ‌های بورسی و فرابورسی بعد از هر سال مالی میان حساب و کتاب میکنن تا ببینن چقدر تونستن eps رو درست پیش بینی کنن.بعضی اوقات حتی تفاوت‌های چشمگیر این دو عدد رو میبینیم.حسابداران مدیران هر شرکت بورسی برای این نوع عملکرد و درآمد واقعی رو در نظر میگیرن و بعد از محاسبه تمام درآمدها و هزینه‌ها مبلغی رو به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام میکنن.

چندتا نکته در مورد eps که بهتر است بدانید

１- از اونجایی که eps پیش بینی شده فقط پیش بینی هست و عملا روی کاغذ هست، در نتیجه این امکان وجود داره که در طول سال مالی چندین بار عوض بشه و این عوض شدن از نظر سازمان بورس هیچ مانعی نداره.
２- شرکت های بورسی و فرابورسی موظف هستند بعد از گذشت هر فصل (یعنی هر ۳ ماه) از سال مالی خودشون، گزارشی رو ارائه بدن که دوباره بر اساس اون eps رو پیش بینی کنند. این جوری می توانیم نتیجه بگیریم در کدام فصل یا ماه‌ های سال این شرکت ضرر یا سود بیشتری داشته.
３- هر چقدر از سال مالی یه شرکت می گذرد eps پیشبینی شده دقیق تره چون اطلاعات بیشتری از عملکرد واقعی شرکت وجود داره و اطلاعات مالی که در دسترس مدیران شرکت هست واقعی ‌تر هست.

Dps در بازار بورس چیست؟!

همون طور که در ابتدای مقاله هم گفتیم، dps مخفف شده ی عبارت dividend per share هست. به معنای سود تقسیم ‌شده ی هر سهم.

اگر بخواهیم این مفهوم رو با مفهوم قبلی یعنی ای پی اس ارتباط دهیم باید بگوییم که dps بخشی از ای پی اس هست.

با تعریف eps آشنا هستید. Dps بخشی از ای پی اس هست که بین سهام داران تقسیم می شود و با توجه به مقدار سهمی که هر سهام دار دارد مقدار عددی دریافتی آن متفاومت هست. در اصل درصد سود تقسیمی هست. این درصد بین شرکت ها با توجه به سیاست ها و برنامه هایی که دارند ممکن است متفاوت باشد و گاهی حتی ممکن است این سود شیرین تر از سود های کوتاه مدتی که از تحلیل خود سهم به دست می آید باشد!

سیاست تقسیم DPS در صنایع مختلف و حتی سهم های مختلف از یک صنعت با هم متفاوت هست. بعضی شرکت ها ترجیح می دهند سود سهام بیشتری بین سهام دار ها تققسیم کنند و برخی شرکت های دیگه تصمیم می گیریند درصد کمی از eps رو بین سهام داران تقسیم کنند و بیشترش رو صرف اهداف دیگر شرکت کنند. مثل تامین نقدینگی برای انجام طرح های توسعه ای شرکت و یا تعمیم سازمان و اهدافی که برای شرکت پرونده شان باز هست.

کلام اخر

این که بنیاد سهم رو بدانیم و بدانیم که روند eps شرکت چطور هست و یا چقدر در سال dps تقسیم می کند ، آیا اصلا این کار انجام می شود یا خیر، به وضوح می تواند نتیجه مستقیمی در روند سرمایه گذاری ما داشته باشد.
اگر نظری در مورد این مقاله دارید حتما در کامنت ها با ما به اشتراک بگذارید

EPS و DPS چیست و چه تفاوت هایی بین آنها وجود دارد؟

بسیاری از سرمایه گذاران بورسی حتی زمانی هم که در انجام معاملات مهارت لازم رو به دست آوردند، ولی با هم نمی دانند که EPS و DPS چیست و چه کاربردی در انجام معاملات بورس دارد! جالب است بدانید که اگر این سوال که EPS چیست و DPS چیست را از چند سرمایه گذار بورسی بپرسید، احتمالا هیچ یک نمی تواند جواب دقیق و کاربردی به شما بدهد و این در حالی است که مفهوم EPS و همین طور مفهوم DPS در بورس خیلی ساده است و اصلا پیچیدگی سختی ندارد و خیلی ساده و راحت می توان فهمید که EPS چیست و DPS چیست و چه تفاوت هایی بین آنها وجود دارد. در این مطلب از کد بورسی سعی داریم تا در خصوص معنی eps و مفهوم dps برای شما عزیزان صحبت کنیم و هرچیزی که باید درباره EPS و DPS در بورس بدانید را با شما به اشتراک بگذاریم، پس در ادامه با ما همراه باشید.

EPS و DPS چیست

پس همان طور که گفتیم، در این مقاله بنا داریم به بررسی یک عبارت ساده، ولی بسیار کارآمد در میان سرمایه گذاران یعنی، سود پیش بینی شده (EPS) و تفاوت آن با DPS بپردازیم.

لذا پیشنهاد می کنیم در صورتی که با این این اصطلاح چندان آشنا نیستید، در این مقاله با کد بورسی همراه باشید.

EPS چیست؟

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران مختلف بازار بورس است. هر کجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار بررسی می شود، به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps هم در میان است. در حقیقت می توان این طور گفت که EPS یکی از حائز اهمیت ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت سهام شرکت های مختلف پذیرفته شده در بورس اثرگذار هستند.

هنگامی که شما سرمایه گذاری در بورس را آغاز می کنید، همواره به اشکال مختلف با این کلمه درگیر خواهید بود. چنانچه قصد داشته باشیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم این طور عنوان کنیم که که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت حاصل می شود.

EPS مخفف عبارت Earning per Share، به معنی درآمد به ازای هر سهم است. شایان ذکر است شرکت‌ ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ شکل سود خالص پس از کسر مالیات مورد ارزیابی قرار می دهند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، درآمد هر سهم یا همان EPS آن سهم در آن سال مالی حاصل خواهد شد.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم کسب می کند. EPS یکی از موارد حائز اهمیتی به حساب می آید که به ‌صورت مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت سهام شرکت ‌ها در بازار بورس موثر است. به عنوان مثال این طور فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهام شرکت ۱ میلیون سهم باشد، به این صورت EPS شرکت برابر است با ۱،۰۰۰ ریال : ۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

این نکته را در خاطر داشته باشید؛ به سودی که شرکت پس از یک سال مالی به دست می آورد، EPS محقق شده نیز گفته می شود. این سود به وسیله مدیران و حسابداران شرکت پس از بررسی عملکرد شرکت، محاسبه درآمدها و هزینه‌ ها به‌ عنوان سود خالص و سود هر سهم حاصل می شود. EPS محقق شده تأثیر خود را در قیمت سهم خواهد گذاشت.

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده یا همان درآمد پیش بینی شده هر سهم در طول یک سال مالی شرکت، مقدار سودی به حساب می آید که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود تخمین می زند که در انتهای همان سال مالی به آن سود دست پیدا کند. شرکت های بورسی هر ساله این وظیفه را بر گردن دارند که پیش از شروع سال مالی جدید، یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه دهند که در آن پیش بینی طبق عملکرد گذشته شرکت و همین طور نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می گردد.

به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده می گویند. این eps به همان صورت که از اسم آن هم پیداست، یک پیش بینی است که هنوز تحقق نیافته است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکت ها می بینید. بنابراین می بایست توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت سازمان بورس به عنوان eps یک شرکت می بینید، تنها پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال حاصل می شود و هیچ قطعیت و تضمینی وجود نخواهد داشت که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت حاصل شود و این عدد تنها جنبه پیش بینی سود و دادن یک دید مناسب و نزدیکی در خصوص با روند سودسازی شرکت در سال مالی مد نظر است.

EPS محقق شده

در واقع این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت ۱ سال مالی کسب نماید. حسابداران و مدیران شرکت پس از اتمام سال مالی شرکت، عملکرد واقعی شرکت را مورد تحلیل و بررسی خود قرار می دهند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps محقق شده است، بنابراین به صورت خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند، در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت پس از اتمام سال مالی خود به آن دست پیدا می کند.

تعدیل EPS چیست؟

تعدیل EPS بدین معنی است که با بررسی مشخص می ‌شود سود پیش ‌بینی شده کم تر یا بیش تر از مبلغ پیش ‌بینی شده به دست آمده است. لازم به ذکر است که تعدیل به معنای متعادل ‌سازی است. زمانی که می گوییم یک سهم تعدیل EPS دارد به زبان ساده یعنی این که سود سهم قرار است کم یا زیاد شود. تعدیل مثبت به معنای افزایش سود و تعدیل منفی به معنای کاهش سود خواهد بود.

نکات مهم در مورد EPS شرکت ها

• از آنجایی که eps پیش بینی شده تنها یک پیش بینی است، در نتیجه امکان دارد که در طی سال چندین بار عوض شود، به خاطر این که وضعیت امکان دارد در طی سال با تغییراتی روبرو شود. به عنوان مثال امکان دارد با گذشت عملکرد شرکت بهتر یا بدتر شود. یا اتفاق خاصی در روند سودآوری شرکت اتفاق افتد، همچنین این احتمال وجود دارد که شرکت به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد. به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps می گویند که سعی کردیم در بخش قبل توضیحات مفصلی در خصوص با آن ارائه دهیم.
• هر اندازه از شروع سال مالی می گذرد، به این دلیل که اطلاعات بیش تری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت واقعی تر است، eps پیش بینی شده شرکت به آن eps که در انتهای سال تحقق خواهد یافت نزدیکتر می شود و امکان اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت دارد.
• جالب است بدانید که شرکت های بورسی موظف هستند پس از گذشت هر فصل از سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود در اختیار همگان قرار دهند. این eps جدید می تواند به نسبت eps پیش بینی شده پیشین تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و شرکت تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته وابسته است.
• اغلب eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، به این دلیل که eps تحقق یافته بعد از اتمام سال مالی شرکت حاصل می شود و اثر آن پیش از این بر روی قیمت سهم گذاشته شده است، پس یک سرمایه گذار باید این توانایی را کسب کند که خودش مورد بررسی قرار دهد که آیا طبق شرایط موجود eps پیش بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است یا این که شرکت پیش بینی درستی مفهوم EPS و DPS در بورس از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش را تجربه نماید.

DPS چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend per Share، به معنی سود تقسیمی به ازای هر سهم است. اغلب شرکت ها EPS را به ‌صورت کامل میان سهامداران تقسیم نخواهند کرد و قسمتی از آن را برای سرمایه ‌گذاری‌ های آینده شرکت، نزد خود حفظ می کنند. مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عادی سالیانه شرکت، تصمیم خواهند گرفت که چه میزان از EPS را بین سهامداران تقسیم کنند. امکان دارد بعضی از شرکت ‌ها درصد زیادی از EPS را به ‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و بعضی دیگر امکان دارد درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر قسمت های شرکت اختصاص دهند، پس مقدار DPS اغلب از EPS کم تر است.

گاها دیده شده است که شرکت تصمیم می ‌گیرد علاوه بر سود ساخته ‌شده در سال جاری، قسمتی از سود انباشته طی سالیان گذشته را نیز میان سهامداران تقسیم کند، در این حالت مقدار DPS از EPS بیش‌ تر خواهد بود ولی خب این حالت را خیلی در بازار بورس نمی بینیم. میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست ‌های هر شرکت وابسته است. شرکت ‌‌ها طبق قانون، ۸ ماه فرصت در اختیار دارند تا سود نقدی را به سهامداران خود تخصیص دهند.

هر فردی که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام شرکت را در پرتفوی سهام خود داشته باشد، می ‌تواند DPS اعلامی شرکت را طبق میزان دارایی خود دریافت نماید. به ‌عنوان مثال فرض کنید یک شرکت به ازای هر سهم ۷،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تصمیم بگیرد از این میزان، ۵،۰۰۰ ریال را میان سهامداران به‌ صورت سود نقدی تقسیم کند. حال چنانچه فردی ۱،۰۰۰ سهم از این شرکت را داشته باشد، کل سود نقدی که دریافت می‌ کند، ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است : ۵،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × ۵،۰۰۰

توجه به این نکته ضروری است که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته می‌شود. برای مثال اگر در مثال قبل، قیمت سهم شرکت موردنظر قبل از برگزاری مجمع ۱۵،۰۰۰ ریال باشد، پس از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم ۱۰،۰۰۰ ریال می‌شود : ۱۰،۰۰۰ = ۵،۰۰۰ – ۱۵،۰۰۰

DPS به چه کسانی تعلق می گیرد؟

در سال های پیش، سود سهام روز به روز برای سهام داران مورد محاسبه قرار می گرفت تا کسی که روزی معامله می کند، سود روز هایی که سهام دار بوده را نیز کسب نماید که مشکلات بسیار زیادی را به دنبال داشت و سیستم را به صورت کلی تغییر دادند، به این دلیل که دوره مالی شرکت ها اغلب سالیانه است و طبیعتا برای تقسیم سود و رسیدگی به وضعیت صورت های سود زیان یک سال طول می کشد، ولی در طی سال و هر روز هزاران معامله انجام می شود و سهام داران در حال تغییر هستند.

به منظور برطرف کردن این مشکل مصوب شد تا فقط و فقط افرادی که در روز مجمع سهام دار شرکت هستند از DPS آن این سود بهره مند شوند و این بدین معنی است که امکان دارد سال مالی شرکتی اسفند باشد، ولی مجمع آن در خرداد ماه برگزار شود، پس چنانچه کسی در اردیبهشت سهام آن شرکت را بخرد، از سود سال مالی پیش استفاده خواهد کرد و حتی امکان دارد از سود انباشته سالیان قبل نیز به او پرداخت شود، همین طور حتی اگر یک روز قبل از تاریخ برگزاری مجمع سهام خود را به فروش برساند، ریالی از بابت سود نقدی DPS دریافت نخواهد کرد.

همین طور جالب است بدانید که در گذشته هر شرکت DPS مورد نظر را به حساب بانک های مختلفی واریز می کرد و سهام داران با مراجعه به شعبات بانک اعلام شده به وسیله شرکت در کدال DPS خود را به صورت نقدی دریافت می کردند، ولی با راه اندازی سامانه سجام از این پس هر شخص یک حساب بانکی معرفی شده به سجام دارد و شرکت های بورسی DPS را از طریق سجام به حساب شخصی سهام داران واریز می کنند، ولی خب هنوز این مورد خیلی بین شرکت ها جا نیوفتاده است و کمی زمان می برد تا تمامی شرکت ها خود را ملزم به استفاده از سامانه سجام برای پرداخت سود تقسیمی سهامداران نمایند.

نکات مهم در مورد DPS شرکت ها

• اغلب شرکت ها کلیه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نخواهند کرد، بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه داشته تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست نمایند.
• شرکت ها بر اساس قوانین بورس، ۸ ماه فرصت در اختیار دارند تا سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. برخی از شرکت ها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.
• هر شخصی که در زمان مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع مصوب شده است به او تعلق خواهد گرفت، بنابراین حتی اگر فردای مجمع سهام خود را به فروش برساند هم dps خود را میتواند دریافت کند.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

در حقیقت خود dps قسمتی از eps است. جنس هر دوی آن ها از سود شرکت است. تفاوت در این است که در بیش تر اوقات با هم برابر نیستند. همان طور که پیش تر هم اشاره هایی داشتیم، اغلب مقدار dps از eps شرکت کم تر است، به خاطر این که شرکت ها علاقه دارند قسمتی از سود را نزد خود نگهدارند، ولی گاها این مورد هم دیده شده است که به دلایلی dps از eps بیشتر شود. به عنوان مثال شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار موجب خواهد شد که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود. در نهایت این که میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاست های شرکت وابسته است و به منظور فهمیدن این رویه می توانید روند گدشته شرکت را مورد بررسی خود قرار دهید.

روش TTM چیست؟

TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی ۱۲ ماه اخیر است. در این روش سهامداران و تحلیلگران قادرند طبق EPS دوازده ماه گذشته که یعنی ۴ دوره ۳ ماهه، به ارزیابی یک شرکت بپردازند. بر اساس الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت ‌ها می بایست صورت‌ های مالی ۳ ‌ماهه خود را انتشار دهند، پس سود هر سهم در دوره‌ های ۳ ‌ماهه، در دسترس سرمایه‌ گذاران خواهد بود. مزیت روش TTM این است که قیمت سهم طبق قیمت واقعی آن مشخص می شود.

در حقیقت ارزش‌ گذاری سهم به وسیله سود پیش ‌بینی شده شرکت صورت نمی پذیرد و سرمایه‌ گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی قادرند عملکرد شرکت را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند و نتایج بهتری بهاز معاملات خود کسب کنند، لذا برای درک ساده‌ تر می ‌توان گفت EPS یک سهم طبق درآمد خالص کل ۱۲ ماه اخیر ارزیابی خواهد شد. در صورتی که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را بررسی کنیم، سود/زیان خالص کل در پایان آن سال تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم می‌ شود، ولی تحت شرایطی که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه ‌شده به وسیله شرکت می ‌توان EPS را محاسبه کرد.

به عنوان مثال، اگر در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ قرار داشته باشیم، EPS یک شرکت برابر با مجموع سود/زیان خالص ۶ ماهه اول امسال به‌ اضافه ۶ ماهه سال گذشته تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت است. برای مثال اطلاعات زیر را درباره سهمی خاص در نظر بگیرید. با استفاده از گزارش تفسیری می ‌توان EPS سهم را در زمان اکنون این‌ گونه محاسبه کرد. مقدار EPS شرکت در صفحه سهم مربوطه در سایت tsetmc.com قابل‌ ملاحظه می باشد.

سود خالص به ازای هر سهم در پایان سال مالی ۱۳۹۸ : ۶،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۸ : ۴،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۹ : ۳،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۸ : ریال ۲،۰۰۰ = ۴،۰۰۰ – ۶،۰۰۰

EPS = ریال ۵،۰۰۰ = ۳،۰۰۰ + ۲،۰۰۰

نتیجه گیری نهایی و کلام آخر

در این مقاله در ابتدا به این پرداختیم که EPS و DPS چیست و تفاوت آن‌ ها با هم در چیست. حال که با مفهوم دو اصطلاح EPS و DPS آشنا شده‌ایم، لازم است پس ‌از این برای تحلیل سهام شرکت ‌های گوناگون و همین طور بررسی قیمت‌ ها به این دو پارامتر نیز توجه کافی را داشته باشیم. در نظر داشته باشید که هر دوی این اصطلاحات، نکات مهمی را درباره عملکرد، میزان سودآوری و روند رشد شرکت نشان می‌ دهد؛ لذا پیش از سرمایه ‌گذاری در یک سهم باید بتوان طبق این اطلاعات ارزیابی مناسبی از آینده شرکت کسب کرد.

حال دیگر متوجه این موضوع هستید که EPS و DPS چیست و می توانید به صورت ساده آن را برای دیگران هم توضیح دهید. این که می دانید EPS و DPS چیست قطعا در سرمایه گذاری شما در بازار مالی مانند بورسی می تواند کمک کننده باشد ولی در نظر داشته باشید که آموزش تحلیل تکنیکال ، تحلیل بنیادی بورس ، تابلوخانی در بورس و … موارد کمکی اصلی در فرآیند سرمایه گذاری در بورس به حساب می آیند.

مفهوم EPS و DPS در بورس به چه معناست؟

اگر جزء فعالان بازار سرمایه هستید، محتمل واژه های EPS و DPS برای تان آشناست. افرادی که در بازار سرمایه فعالیت دارند باید اصطلاحات و مفاهیم این بازار را به خوبی بشناسند تا بتوانند درمعاملات و تصمیم گیری های خود به خوبی از این مفاهیم بهره گیرند. در ادامه به این دو مفهوم مهم یعنی EPS و DPS می پردازیم.

تعریف و مفهوم EPS

EPS مخفف عبارت Earning per Share به معنی درآمد به ازای هر سهم در طول یک سال است. شرکت‌ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ صورت سود خالص، پس از کسر مالیات و مخارج محاسبه می‌کنند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود به ازای هر سهم یا EPS شرکت به دست می‌آید. به‌ بیان ساده‌تر‌، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم به دست می‌آورد. EPS یکی از موضوعات بسیار مهمی است که به‌ صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار بورس تأثیر می‌گذارد.

برای درک بهتر این پادکست رو گوش کنید:

برای مثال فرض کنید درآمد خالص یک شرکت در انتهای سال مالی و پس از کسر مالیات و مخارج برابر با 100.000.000 میلیون تومان باشد. حال فرض کنید که اگر تعداد کل سهام این شرکت برابر با 1.000.000 میلیون سهم باشد، از تقسیم 100.000.000 بر 1.000.000 عدد 100 بدست می آید که بدین معناست EPS تحقق یافته ی این سهم برای سال مالی گذشته برابر با 100 تومان به ازای هر سهم است.

تعریف و مفهوم DPS

DPS مخفف عبارت Dividend per Share به معنی سود تقسیمی بین سهامداران به ازای هر سهم است. معمولا شرکت‌ها EPS را به‌ صورت کامل بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند و بخشی از آن را برای سرمایه گذاری‌های آتی شرکت نزد خود نگه می‌دارند. مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عمومی عادی سالیانه ی شرکت، تصمیم می‌گیرند که چه میزان از EPS به سهامداران تعلق بگیرد.

برخی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند. بنابراین مقدار DPS معمولا از EPS کمتر است. همچنین در بعضی مواقع که به ‌ندرت اتفاق می‌افتد، شرکت تصمیم می‌گیرد علاوه بر سود ساخته ‌شده در سال جاری به ازای هر سهم، بخشی از سود انباشته شده طی سالیان گذشته را نیز بین سهامداران تقسیم کند که در این حالت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.

میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست‌های هر شرکت بستگی دارد. شرکت‌‌ها بر اساس قانون ۸ ماه فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران تقسیم کنند. هر شخصی که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، سهامدار شرکت باشد، می‌تواند DPS اعلامی شرکت را بر اساس میزان دارایی خود دریافت کند. همچنین به این نکته ی مهم هم توجه داشته باشید که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم، از قیمت سهم کاسته می‌شود.

نمیدونی حجم مبنا چیه؟! » حجم مبنا چیست؟

نتیجه گیری

خب در این مطلب، در رابطه با EPS و DPS سهام شرکت ها مطالبی آموختیم و به طور مختصر و مفید دانستیم که EPS و DPS چیستند و چه تفاوتی با هم دارند. پس، زین پس در معاملات و خرید و فروش های خود به این دو فاکتور مهم هم توجه داشته باشید اما به تنهایی با اتکا به این دو فاکتور معامله نکنید. همواره موفق و پرسود باشید.

سوالات متداول در رابطه با EPS و DPS سهام شرکت ها

EPS به معنی درآمد یا سود به ازای هر سهم در طول یک سال مالی شرکت است.

آن مقدار از EPS است که طبق صلاح دید مدیران شرکت بین سهامدارانی که در طول مجمع سهامدار شرکت بودند تقسیم میشود.

DPS در واقع جزئی از EPS است که اغلب از آن کمتر است. گاهی هم به ندرت اتفاق می افتد که مقدار DPS از EPS بیشتر می شود.

EPS و DPS چیست و چه تفاوت هایی دارند؟

برای شناخت سازوکار بازار بورس اوراق بهادار، باید با مفاهیم و اصطلاحات اساسی آن آشنا باشیم. در این مقاله بررسی کرده‌ایم که مفهوم EPS و DPS چیست، هر کدام چه اطلاعاتی به ما می‌دهند و چه تفاوتی با هم دارند.

EPS چیست؟

EPS مخفف عبارت Earning per Share، به معنی درآمد به ازای هر سهم است. شرکت‌ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ صورت سود خالص پس از کسر مالیات محاسبه می‌کنند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، درآمد هر سهم، EPS، به دست می‌آید. به زبان ساده‌تر‌، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم به دست می‌آورد. EPS یکی از موضوعات بسیار مهمی است که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار بورس تأثیر می‌گذارد.

برای مثال فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهام شرکت ۱ میلیون باشد. EPS شرکت برابر است با ۱،۰۰۰ ریال:

۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

به سودی که شرکت پس از یک سال مالی کسب می‌کند، EPS محقق شده نیز می‌گویند. این سود توسط مدیران و حسابداران شرکت پس از بررسی عملکرد شرکت، محاسبه درآمدها و هزینه‌ها به‌عنوان سود خالص و سود هر سهم به دست می‌آید. EPS محقق شده تأثیر خود را در قیمت سهم می‌گذارد.

فرمول محاسبه EPS چیست؟

همانطور که اشاره کردیم ارزش سود هر سهم یا eps با تقسیم درآمد خالص یا سود سهام بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید. برای محاسبه دقیق باید به ترتیب زیر عمل کنیم:

برای محاسبه سود هر سهم از برگه ترازنامه و گزارش درآمد شرکت استفاده می‌کند. با استفاده از این اطلاعات تعداد سهام پایان دوره، سود سهام پرداختی به سهامدارانی که سهام ممتاز در دست دارند، درآمد و سود خالص محاسبه می‌شود. تعداد سهام در طول زمان متغییر خواهد بود که به همین دلیل استفاده از میانگین وزنی تعداد سهام تحت مالکیت سهامداران پیشنهاد می‌شود. در این شرایط، تقسیم سود سهام باید در محاسبات مربوط به میانگین وزنی در نظر گرفته شود. البته برای ساده شدن محاسبات می‌توان از تعداد سهام موجود در انتهای دوره نیز استفاده کرد.
سود هر سهم یکی از مهمترین شاخص‌ها برای تعیین قیمت هر سهم شرکت است. در صورت محاسبه درست، EPS می‌تواند یکی از چندین شاخص کاربردی برای خرید سهام باشد.

انواع EPS را بشناسید!

سود هر سهم یا EPS به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. به عبارتی سه نوع EPS وجود دارد که هر کدام مفهومی متفاوت دارند. در ادامه انواع EPS را بررسی خواهیم کرد:

۱/ EPS تحقق یافته

با پایان سال مالی داده‌ها و اطلاعات کاملی در دسترس مدیران شرکت قرار دارد تا توسط آن‌ها بررسی درستی از وقایع طول سال مالی داشته و بتوانند درآمد، هزینه‌های شرکت و مقدار واقعی سود هر سهم را محاسبه کنند. این سود تحت عنوان EPS تحقق یافته شناخته می‌شود.
EPS تحقق یافته اهمیت زیادی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران دارد و در نسبت P/E معمولا از همین EPS استفاده می‌شود؛ به این دلیل که نشان دهنده چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است. اثر EPS تحقق یافته در قیمت سهام لحاظ شده است و دقیقا به همین دلیل مورد توجه سرمایه‌گذاران است.

۲/ EPS تعدیل شده

مقدار EPS باید در صورت‌های سود و زیان شرکت که به صورت دوره‌ای ارائه می‌شود، گزارش شود. شرایط اقتصادی، سیاسی و … می‌تواند سود محقق شده دوره را با تغییر مواجه کند. سود هر سهم از شرکت که در هر دوره با تغییرات جدید محاسبه شده است، EPS تعدیل شده نامیده می‌شود.
نزدیک شدن به انتهای سال مالی شرکت مقدار EPS تعدیلی را به سود تحققی هر سهم نزدیک می‌کند. در این شرایط داده‌های واقعی بیشتر، برآورد EPS را ساده‌تر می‌کند.

۳/ EPS پیش‌بینی شده

در گذشته شرکت‌ها موظف بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیش‌بینی و اعلام کنند. به این سود، EPS پیش‌بینی شده گفته می‌شد. این درآمد پیش‌بینی شده بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه می‌شود و انتظار می‌رفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیش‌بینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.
با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت یا تغییر روند سودآوری آن، EPS پیش‌بینی شده که توسط شرکت محاسبه می‌شد، بیشتر یا کمتر می‌شد. شرکت‌ها پس از پایان هر فصل مالی، باید EPS پیش‌بینی شده برای ادامه سال مالی را اعلام می‌کردند. EPS پیش‌بینی شده جدید می‌توانست با EPS گذشته برابر و یا متفاوت از آن باشد.
پیش‌بینی سود شرکت‌ها در هر سال مالی در گزارشات و صورت های مالی درج می‌شد. این گزارش‌ها در سایت کدال به آدرس codal.ir وجود داشت.
اما از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکت‌ها باشد و EPS پیش‌بینی شده در ابتدای دوره حذف شد.

با وجود این‌که اعلام سود پیش‌بینی شده، سادگی محاسبات را برای سرمایه‌گذاران به وجود آورده بود، ولی به دلیل دخیل بودن سهامداران شرکت در محاسبات آن، سبب گمراهی نیز می‌شد. در گذشته یکی از دلایل عمده متوقف ماندن طولانی نمادهای بورسی، تفاوت بسیار زیاد بین سود محقق شده و EPS پیش‌بینی شده بود. با توجه به این موضوعات بحث انتشار گزارش در رابطه با پیش‌بینی سود حذف شد.
بنابراین شرکت‌ها به‌جای پیش‌بینی سود، گزارش تفسیری مدیریت ارائه می‌دهند که شامل گزارشی از صورت‌های مالی و دیگر داده‌های آماری از همه موارد تولید، فروش، نرخ‌ها و سایر متغیرهای مهم است که این گزارش در سایت کدال منتشر می‌شود.
این تغییر سبب خواهد شد که سهامداران و تحلیلگران با تحلیل دقیق‌تری اقدام به معامله و خرید و فروش سهام کنند و به ارزش‌های اساسی یک شرکت توجه کنند.
تا پیش از اجرایی شدن این قانون، EPS اعلام‌شده در سایت tsetmc.com، سود پیش‌بینی شده بود؛ اما پس از اجرای این تغییر، شرکت‌ها باید از یکی از روش‌های جهانی گزارش EPS استفاده کنند. این روش به نام دوازده ماه گذشته یا (TTM ) معروف است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.

روش TTM چیست؟

TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این روش سهامداران و تحلیلگران می‌توانند بر اساس EPS دوازده ماه گذشته (۴ دوره ۳ ماهه) به ارزیابی یک شرکت بپردازند. طبق الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت‌ها باید صورت‌های مالی سه‌ماهه خود را منتشر کنند؛ بنابراین سود هر سهم در دوره‌های سه‌ماهه، در دسترس سرمایه‌گذاران خواهد بود.
مزیت روش TTM این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن تعیین می‌شود. در واقع ارزش‌گذاری سهم توسط سود پیش‌بینی شده شرکت انجام نمی‌شود و سرمایه‌گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی می‌توانند عملکرد شرکت را ارزیابی کنند و نتایج بهتری به دست آورند.

بنابراین برای درک ساده‌تر می‌توان گفت EPS یک سهم بر اساس درآمد خالص کل ۱۲ ماه گذشته محاسبه می‌شود. درصورتی‌که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را بررسی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیم‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم می‌شود؛ اما درصورتی‌که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه‌شده توسط شرکت می‌توان EPS را به دست آورد.
برای مثال، اکنون‌که در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ هستیم، EPS یک شرکت برابر با مجموع سود (زیان) خالص ۶ ماهه اول امسال به‌اضافه ۶ ماهه سال گذشته تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت است.
برای نمونه اطلاعات زیر را درباره سهمی خاص در نظر بگیرید. با استفاده از گزارش تفسیری می‌توان EPS سهم را در زمان اکنون این‌گونه به دست آورد. مقدار EPS شرکت در صفحه سهم مربوطه در سایت tsetmc.com قابل‌ مشاهده است.

سود خالص به ازای هر سهم در پایان سال مالی ۱۳۹۷: ۶،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۷: ۴،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۸: ۳،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۷: ریال ۲،۰۰۰ = ۴،۰۰۰ – ۶،۰۰۰
EPS = ریال ۵،۰۰۰ = ۳،۰۰۰ + ۲،۰۰۰

Eps سهام شرکت‌ها را کجا ببینیم؟

نحوه محاسبه و فرمول eps را با هم بررسی کردیم اما به سادگی و در وبسایت tsetmc.com می‌توانید eps شرکت‌ها را ببینید. کافی است نماد مورد نظر خود را جست‌وجو و مانند تصویر زیر، eps شرکت مورد نظر خود را مشاهده کنید.

برای بررسی دقیق‌تر، می‌توانید به وب سایت کدال مراجعه کنید. کافی است نماد مورد نظرتان را جست‌وجو کنید و صورت‌های مالی سالانه را ببینید.

EPS بالا خوب است یا پایین؟

همانطور که اشاره کردیم، EPS یک شرکت نشان می‌دهد که به ازای هر سهم شرکت چه میزان درآمد داشته است. از آن جا که این مفهوم یکی از شاخص‌های مهم برای تخمین ارزش شرکت است، عدد EPS باید برای سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی داشته باشد.
EPS بالاتر به معنی ارزش بیشتر شرکت خواهد بود. به عبارتی اگر شرکتی سودآوری بیشتری نسبت به ارزش سهام خود داشته باشد، علاوه بر این که نشان از فعالیت درست و موفق آن است، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار حاضر به پرداخت پول بیشتری برای سهام آن شرکت است.
به این ترتیب، یک شرکت با عدد EPS بالاتر بین اهالی بازار محبوبیت ویژه‌ای خواهد داشت. به هر میزان که جذابیت سهم برای خریداران بیشتر باشد، باید در انتظار تقاضای بیشتر برای آن و به تبع افزایش قیمت هر سهم باشیم. بنابراین این مسئله می‌تواند ارزش بیشتری برای سهام ایجاد و مالکان سهام را منتفع کند.
همچنین مقدار عددی بیشتر برای EPS نشان دهنده نقدینگی بیشتر شرکت خواهد بود. نقدینگی بیشتر می‌تواند به گسترش فعالیت‌های شرکت کمک کند و یا منجر به پرداخت سود بیشتری به سهامداران شرکت شود. هر دو موردِ افزایش سود سهامداران و گسترش فعالیت‌های شرکت برای افرادی که سهمی در شرکت دارند، مزیت بزرگی محسوب می‌شود.

DPS چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend per Share و به معنی سود تقسیمی یا سود نقدی به ازای هر سهم است. معمولا شرکت‌ها EPS را به‌صورت کامل بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند و بخشی از آن را برای سرمایه‌گذاری‌های آتی شرکت، نزد خود نگاه می‌دارند.
مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عادی سالیانه شرکت، تصمیم می‌گیرند که چه میزان از EPS به سهامداران تعلق بگیرد. بعضی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولا از EPS کمتر است.
در بعضی مواقع که به ‌ندرت اتفاق می‌افتد، شرکت تصمیم می‌گیرد علاوه بر سود ساخته‌شده در سال جاری، بخشی از سود انباشته طی سالیان گذشته را بین سهامداران تقسیم کند، در این حالت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.
میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست‌های هر شرکت بستگی دارد. شرکت‌‌ها بر اساس قانون ۸ ماه فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران تقسیم کنند. هر شخصی که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام شرکت را داشته باشد، می‌تواند DPS اعلامی شرکت را بر اساس میزان دارایی خود دریافت کند.
به ‌طور مثال فرض کنید یک شرکت به ازای هر سهم ۷،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تصمیم بگیرد از این میزان، ۵،۰۰۰ ریال را بین سهامداران به‌صورت سود نقدی تقسیم کند. حال اگر فردی ۱،۰۰۰ سهم از این شرکت را داشته باشد، کل سود نقدی که دریافت می‌کند، ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است.

۵،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × ۵،۰۰۰

توجه به این نکته ضروری است که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته می‌شود.
اگر در مثال قبل، قیمت سهم شرکت مورد نظر قبل از برگزاری مجمع ۱۵،۰۰۰ ریال باشد، پس از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم ۱۰،۰۰۰ ریال می‌شود.

۱۰،۰۰۰ = ۵،۰۰۰ – ۱۵،۰۰۰

DPS به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

همانطور که عنوان کردیم DPS بخشی از سود شرکت است و شرکت‌ها باید سالانه مبلغی را تحت این عنوان به سهامداران خود اختصاص دهند. تمام سود شرکت تحت عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی‌شود و مقداری از سود شناسایی شده برای موارد مشخصی در شرکت نگهداری می‌شود.
اما سوال بسیاری از سهامداران این است که در چه صورت DPS به آن‌ها تعلق می‌گیرد؟! هر سهامداری که در تاریخ برگزاری مجمع سالانه شرکت سهام شرکت را در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود داشته باشد، می‌تواند برای دریافت سود نقدی یا DPS اقدام کند. سهامداری در تاریخ برگزاری مجمع در دریافت سود نقدی شرط اصلی است.
حتی اگر بعد از برگزاری مجمع و بازگشایی سهم، موجودی سهام خود را بفروشید، هنوز هم می‌توانيد dps را از شرکت دریافت کنید. طبق قانون برای پرداخت سود نقدی شرکت‌ها تا ۸ ماه زمان دارند. بنابراین مشخص نیست که پس از گذشت چند روز از تاریخ مجمع و بازگشایی سهم این سود به سهامداران پرداخت می‌شود. برای اطلاع از dps شرکت مورد نظرتان، در سامانه کدال نماد آن را جست‌وجو و گزارش مجمع عمومی سالانه را بررسی کنید.

تفاوت DPS و EPS چیست؟

برای این که تفاوت DPS و EPS را بشناسیم، باید ابتدا مفهوم DPS را بدانید. مقداری از سود شرکت که به ازای هر سهم بین سهامداران شرکت تقسیم می‌شود را DPSیا همان سود تقسیمی هر سهم می‌گویند.
از آن جا که سود تقسیم شده به ازای هر سهم، بخشی از سود کلی شرکت است، اگر شرکتی در یک سال مالی سودآوری داشته باشد، باید حداقل میزان ۱۰% از سود هر سهم را به سهامداران خود پرداخت کند. در حقیقت DPS بخشی از EPS است که به هر سهامدار پرداخت می‌شود. مبلغ باقی‌مانده از سود، باید به حساب اندوخته شرکت برای افزایش سرمایه احتمالی شرکت واریز شود.
مبلغ DPS بالاتر سهامداران بیشتری را به سهم جذب می‌کند. در این شرایط علاوه بر این که سهامداران سود نقدی دریافت می‌کنند، با افزایش محبوبیت سهم در بازار و به تبع افزایش قیمت سهم، سهامداران از راه تغییر مثبت قیمت سهم نیز منتفع خواهند شد.
در نهایت باید بدانید که EPS با DPS ارتباط مستقیم دارد و برابر با تفاضل DPS و مجموع اندوخته قانونی و سود انباشته است.

سخن آخر

در این مقاله درباره EPS، DPS و تفاوت آن‌ها صحبت کردیم. حال که با مفهوم EPS و DPS آشنا شدید، برای تحلیل سهام شرکت‌ها و بررسی قیمت‌ها، به این دو پارامتر نیز دقت کنید. هر دوی این اصطلاحات، نکات مهمی را درباره عملکرد، میزان سودآوری و روند رشد شرکت نشان می‌دهد؛ بنابراین قبل از سرمایه‌گذاری در یک سهم باید بتوانید بر اساس این اطلاعات ارزیابی درستی از آینده شرکت داشته باشید.