سررسید اوراق قرضه

اوراق قرضه پرداختنی (بدهیهای بلند مدت) چیست؟

آن دسته از بدهیهایی که پرداخت آنها در طول یکسال مالی و یا یک دوره عادی عملیات (هرکدام بیشتر باشد) صورت نمیگیرند ، بدهیهای بلند مدت گفته میشوند. یکی از انواع اینگونه بدهیها اوراق قرضه پرداختنی می باشد.اوراق قرضه وسیله ای میباشد که توسط آن بدهیهای بلند مدت به تعدادی واحدهای کوچکتر تقسیم میشود.شرایط این استقراض به وسیله قراردادی که بین شرکت و خریداران اوراق قرضه منعقد میگردد مشخص میشود.

انواع اوراق قرضه پرداختنی:

اوراق قرضه پذیره نویسی شده:

اوراق قرضه پذیره نویسی شده معمولا در دفتر اوراق قرضه شرکت صادر کننده و یا بانک تضمین کننده ثبت میگردد.در این صورت مبلغ بهره و اصل آن فقط به اشخاصی که نام آنها به ثبت رسیده است پرداخت میگردد.

اوراق قرضه کوپنی :

اوراق قرضه کوپنی اوراق قرضه ای است که به آن کوپن الصاق شده باشد . بهره متعلقه این اوراق به شخصی که کوپن را ارائه دهد پرداخت میگردد.

اوراق قرضه سریالی :

اینگونه اوراق قرضه دارای سررسیدهای مختلف بوده و بازپرداخت آن در تاریخهای متفاوت (سال به سال یا مواعد دیگر) برای هر قسمت که سررسید آن رسیده است صورت میگیرد.

اوراق قرضه مدت دار :

اوراق قرضه قابل مطالبه (بازخرید) :

اکثر اوراق قرضه هائی که صادر میگردد قابل مطالبه میباشندکه به اختیار شرکت صادر کننده قابل مطالبه و بازپرداخت است.

اوراق قرضه قابل سررسید اوراق قرضه تعویض و اوراق قرضه قابل تبدیل :

اوراق قرضه به اختیار دارنده آن قابل تعویض یا تبدیل به سهام عادی شرکت میباشد .این اوراق به منظور افزایش سرمایه صادر میگردد.در صورت صدور اوراق قرضه قابل تعویض با سهام ابتدا باید افزایش سرمایه شرکت اقلا برابر با مبلغ قرضه به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت صادر کننده آن رسیده باشد .صدور اوراق قرضه قابل تبدیل نیز مستلزم این است که مجمع عمومی فوق العاده اجازه افزایش سرمایه را تصویب و شرایط و مهلتی که دارندگان اوراق قرضه می توانند آن را به سهام تبدیل نمایند تعیین کرده باشد .

عملیات حسابداری اوراق قرضه مدت دار (با سررسید معین):

1. پرداخت مبلغی ثابت (مبلغ اسمی اوراق قرضه ) در یک تاریخ معین .
2. پرداخت بهره در فواصل زمانی مشخص (معمولا ۶ماهه و یا یکساله) که به نسبت درصدی از مبلغ اسمی اوراق قرضه می باشد .

هزینه بهره اوراق قرضه به وسیله مبلغی که بر آن اساس اوراق قرضه به فروش میرسد تعیین میشود.بنابراین نرخ بهره (نرخ بازده) به وسیله بازار مشخص میشود.بهره اوراق قرضه ای که به صورت درصدی از مبلغ آن تعیین میشود نرخ اسمی نامیده میشود . لذا اگر نرخ بهره بازار با نرخ بهره اسمی (نرخ بهره اوراق قرضه ) برابر باشد . اوراق قرضه به مبلغ اسمی به فروش میرسد .اگر نرخ بهره بازار بالاتر از نرخ بهره اسمی اوراق قرضه باشد اوراق قرضه به مبلغی کمتر از مبلغ اسمی آن (به کسر) فروخته میشود .برعکس اگر نرخ بهره اسمی اوراق قرضه از نرخ بهره بازار بالاتر باشد اوراق بیش از مبلغ اسمی (به صرف) عرضه میشود.بنابراین اختلاف بین نرخ بهره اسمی اوراق و نرخ بهره بازار با تغییر مبلغی که اوراق قرضه طی آن به فروش میرسد بدون اینکه نیاز به تغییر مبلغ اسمی اوراق قرضه باشد ، اصلاح میشود.

امیدوارم از این مباحث استفاده لازم را برده باشید. در ضمن میتوانید برای آشنایی با مباحث بیشتر حسابداری محصولات ما را از این لینک تهیه بفرمایید .

دریافت کد بورسی سریع و رایگان

دریافت کد بورسی اولین قدم هر معامله‌گر بازار سرمایه است. شناسه‌ منحصر به فردی که با آن در بورس شناخته می‌شوید و انجام معاملات در این بازار بدون آن امکان‌پذیر نیست. برای دریافت این کد، می‌توانید به صورت حضوری به شعب آگاه و دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید یا این کار را به صورت آنلاین انجام دهید. کد معاملاتی نیز شناسه‌ای است که با آن نزد کارگزاری شناسایی می‌شوید.

چگونه کد بورسی بگیریم؟

• 1. ورود به سامانه آگاه اکسپرس
• 2. انتخاب گزینه «ثبت‌نام کد بورسی اوراق بهادار»
• 3. انتخاب گزینه «ثبت‌نام جدید»
• 4. ثبت کد ملی و کد امنیتی
• 5. درج مشخصات فردی
• 6. وارد کردن کد تایید ارسال شده به تلفن همراه
• 7. درج مشخصات هویتی
• 8. ثبت اطلاعات شغلی
• 9. وارد کردن اطلاعات مالی و تحصیلی
• 10. انتخاب گزینه «صحت اطلاعات وارد شده را تایید می‌نمایم» در صورت صحیح بودن اطلاعات
• 11. انتخاب یکی از روش‌های احراز هویت (سجام و کارگزاری آگاه)
• 12. دریافت کد بورسی و کد معاملاتی

آدرس دفتر مرکزی

تهران- خیابان نلسون ماندلا(آفریقا)- بالاتر از میرداماد- بن بست پیروز - پلاک 13

آمار شوکه‌کننده بانک مرکزی / کسری بودجه ۱۴۰۰ تشدید می‌شود؟

شش ماه از سال گذشته و از مجموع ۱۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی که امسال دولت باید بفروشد تنها ۱۸٫۳ هزار میلیارد تومان به فروش رفته است. یعنی حدود ۱۵ درصد! حالا یا دولت باید کسری بودجه بیشتری را متحمل شود یا بانک‌ها را ملزم به خرید اوراق کند.

به گزارش تجارت‌نیوز، براساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰ دولت باید از محل فروش انتشار اوراق مالی اسلامی و سررسید اوراق قرضه اسناد خزانه اسلامی ۱۲۵ هزار میلیارد تومان برای بودجه عمومی امسالش تامین کند.

البته مجلس امسال تلاش کرده که تامین مالی دولت از طریق فروش اوراق را محدود کند. به همین خاطر از این ۱۲۵ هزار میلیارد تومان، حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان سهم اوراق سلف موازی است.

بخشی از این ۱۲۵ هزار میلیارد تومان برای هزینه‌های عمومی دولت، بخشی برای طرح‌های عمرانی و بخشی برای بازپرداخت بدهی دولت از سررسید اوراق در سال‌های گذشته صرف خواهد شد.

بنابراین از یکسو تداوم تحریم و کسری بودجه و از سوی دیگر فروش چشمگیر اوراق دولتی در سال گذشته، این انتظار را به وجود آورد که در نهایت میزان فروش اوراق و تامین مالی دولت از این محل حتی بیشتر از ۱۲۵ هزار میلیارد تومان شود.

اما حالا آمارهای بانک مرکزی وضعیت شوکه‌کننده‌ای را به تصویر می‌کشد. از ابتدای سال تاکنون ( پایان پانزدهمین مرحله حراج) فقط ۱۸٫۳ هزارمیلیارد تومان اوراق بدهی فروخته شده‌است! در حالی که سال گذشته تا این جای سال ۶۶٫۷ هزار میلیارد تومان اوراق به فروش رفته بود. یعنی در حالی که رقم کسری بودجه بسیار بزرگتر از سال گذشته شده، فروش اوراق امسال ۷۲ درصد کاهش یافته است.

بدتر اینکه ۶ هزار میلیارد تومان از اوراق فروخته شده امسال نیز مربوط به فروش در مرحله‌ پذیره‌نویسی است که در آمار بانک‌ مرکزی آورده نمی‌شود. یعنی شش ماه از سال گذشته و فقط حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان از این طریق نصیب دولت شده است.

بانک‌ها اوراق نمی‌خرند

از آغاز سال، ۱۵ مرحله فروش اوراق بدهی صورت گرفته و بانک‌ها در هفت مرحله آن هیچ اوراقی خریداری نکردند.

حتی در همین مرحله آخر حراج با این که ۱۳٫۷ هزار میلیارد تومان اوراق عرضه شد فقط ۱٫۸ هزار میلیارد تومان آن به فروش رفت و بانک‌ها چیزی نخریدند.

عدم تمایل بانک‌ها به خرید اوراق دولتی دلایل متفاوتی دارد؛ از جمله کمبود منابع مازاد یا طولانی مدت بودن سررسید این اوراق. اما مهم‌ترین علت این تمایل در حال حاضر منفی بودن نرخ بهره حقیقی آن است.

نرخ تورم نقطه‌ای در مرداد ١۴٠٠ به ۴٣,٢ درصد رسیده است. در مقابل حداکثر نرخ بهره اسمی اوراق فروخته شده در مرحله آخر حراج بانک‌مرکزی، ۲۱.۵ درصد بوده است. این یعنی خرید این اوراق ۲۱٫۷درصد بهره حقیقی منفی برای بانک‌ها دارد.

تاثیر کاهش خرید اوراق بر وضعیت بانک‌ها

کامران ندری، کارشناس امور بانکی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تایید می‌کند که در حال حاضر علت این عدم تمایل از سوی بانک‌ها به مسئله نرخ بهره باز می‌گردد. او می‌گوید: نرخ بهره ما به لحاظ ساختاری، نهادی و سیاست‌گذاری مشکل دارد. متاسفانه در ایران بعد از انقلاب نرخ بهره معادل ربا فرض شده است؛ پس هم در مباحت تئوریک حذف شده و هم در عمل هیچ ساختاری برای اعمال نرخ بهره به شکل صحیح به وجود نیامده است.

ندری ادامه می‌دهد: نه تنها فروش اوراق بلکه بازار بین بانکی، نرخ بهره سپرده، نرخ بهره تسهیلات و حتی توسعه بازارهای مالی به خاطر نرخ بهره با چالش جدی مواجه است. در این شرایط راه حلی هم ندارد مگر این که مثل سال گذشته بانک‌ها را مجبور کنند با نرخ دستوری اوراق را بخرند و دوباره متضرر شوند.

به گفته این کارشناس سال گذشته که بانک‌ها به اجبار اوراق دولت را با نرخ بازدهی ۱۵ درصد خریدند در حالی که تورم بالا بود، سررسید اوراق قرضه هم زیان دیدند هم اگر با کسری نقدینگی مواجه می‌شدند و نمی‌توانستند اوراقشان را با همان نرخی که خریدند بفروشند. پس مجبور بودند تا سررسید اوراق را نگه دارند. درحالی که دارایی بانک باید نقدپذیرباشد نه اینکه منجمد شود.

ندری می‌افزاید: فضای ایدئولوژیک حاکم بر اقتصاد مانع از بحث درباره نرخ بهره می‌شود. بهره از ابتدا با ربا اشتباه گرفته است و نگاه‌ها به آن منفی است همین هم موجب شده ما زیر ساخت درست برای تعیین صحیح و غیر دستوری نرخ بهره نداشته باشیم. با این وضعیت و تعیین نرخ دستوری بهره هم مردم سفته‌بازی در بازارهای مختلف را به خرید اوراق دولتی ترجیح می‌دهند هم دولت نمی‌تاند تورم را کنترل کند و مشکل کسری بودجه را حل کند.

با وجود تمام این‌ها با توجه به مسئله کسری بودجه دور از ذهن نیست که امسال هم دوباره بانک‌ها ملزم به خرید اوراق دولتی و دوباره متضرر ‌شوند. ضمن این که به گفته ندری بانک‌ها معمولا در قبال پذیرش این موضوع از بانک‌مرکزی امتیازاتی هم طلب می‌کنند مثلا ممکن است درخواست خطر اعتباری کنند یا از بانک‌مرکزی بخواهند روی وضعیت بد کفایت سرمایه‌شان چشم بپوشد.

انواع اوراق قرضه و ویژگی آنها

در دنیای تجارت و بازارهای مالی، اوراق قرضه کاربردهای فراوانی دارد. شرکت‌ها و نهادهای مالی از انواع اوراق قرضه به منظور تامین مالی و کنترل نقدینگی در بازار استفاده می کنند. این اوراق جزو اوراق با درآمد ثابت بحساب میاد که در ایران و پس از رواج بانکداری اسلامی، انتشار آن ممنوع شد. اما با تمام این تفاسیر، این اوراق جذابیت هایی برای ناشران و سرمایه گذاران دارند که در این مقاله ضمن معرفی انواع اوراق قرضه سررسید اوراق قرضه به آنها اشاره خواهیم کرد.

انواع اوراق قرضه و ویژگی های آن

شرکت ها به منظور توسعه امور تجاری خود به سرمایه نیاز دارن. این سرمایه می‌تواند از طریق انتشار سهام و یا استقراض تامین گردد. استقراض به نوبه خود به دو بخش اخذ سررسید اوراق قرضه تسهیلات بانکی و صدور اوراق قرضه تقسیم می شود. برای وام گرفتن از بانک باید ضمن وثیقه گذاشتن، در موعد های تعیین شده سرمایه استقراضی باز پرداخت گردد؛ اما اوراق قرضه با توجه به سررسید طولانی مدتی که دارن، فشار زیادی به شرکت برای تامین و بازپرداخت استقراض وارد نمی‌کنند.

اوراق قرضه عبارتند از اوراقی که نشانگر حقوق دارنده اوراق نسبت به دریافت اصل و سود ثابت تعیین شده است و به نوعی سند بدهکاری بحساب میاد. این اوراق را می‌توان بر حسب معیارهایی هم چون سررسید، نوع کوپن و … تقسیم بندی کرد. اما بهتر است قبل از آشنایی با انوع اوراق قرضه، با ویژگی این اوراق بیشتر آشنا بشیم.

ویژگی های اوراق قرضه

• تاریخ سررسید معین : اوراق قرضه با سررسید معین و مشخص شده منتشر می شوند.
• سند بستانکاری : دارنده اوراق قرضه بعنوان بستانکار حق دریافت اصل (ارزش اسمی) و بهره آن را دارد. ولی هیچ مالکیتی در شرکت نداشته و این موضوع برای انتشار دهنده این اوراق نوعی مزیت بحساب میاد، که مجبور نیست برای تامین سرمایه مورد نیازش کسی را شریک خود کند.
• حق رای : صاحبان اوراق قرضه تنها بستانکار بحساب میان و حق دخالت در تصمیم گیری ها و اداره شرکت را ندارند؛ مگر اینکه ناشران از تعهدات خود سر باز زنند.
• ارزش اسمی : هر ورقه قرضه دارای ارزش اسمی مشخص بوده و در هنگام انتشار به قیمت بازار که معمولاً از ارزش اسمی کمتره، منتشر می گردد.
• اولویت در دریافت حقوق : همان طور که اشاره کردیم و اوراق قرضه سند بستانکاری هستن؛ بنابراین اگر شرکت ورشکسته شود، ابتدا صاحبان این اوراق اصل و فرع پول خود را می‌گیرند و سپس دارندگان سهام عادی و ممتاز به دنبال احیای حقوق خود باید باشند.
• وثیقه و ضمانت برای اوراق قرضه : ناشران انواع اوراق قرضه برای اطمینان خاطر سرمایه‌گذاران، معمولاً زمین و ساختمان شرکت را بعنوان وثیقه اوراق قرار می دهند؛ تا دارندگان این اوراق نگران ریسک نکول نباشند.

دیگر خصوصیات اوراق قرضه …

• نرخ بهره : اکثر اوراق قرضه دارای نرخ بهره ثابت در قالب کوپن هستند که در طول مدت سررسید و فواصل زمانی مشخص، به دارندگان این اوراق پرداخت می شود. اما جدیداً اوراق قرضه با نرخ شناور و بر اساس نرخ بهره سایر اوراق رایج در بازار هم منتشر می گردد.
• اوراق قرضه با نام یا بی نام : در اوراق قرضه با نام، اسم و آدرس صاحب این اوراق در دفاتر شرکت ناشر ثبت می گردد و هرگونه نقل و انتقال این اوراق نیازمند امضای اسناد و ثبت آن در دفاتر شرکت است. اما برای خرید و فروش اوراق قرضه بی نام نیازی به حضور در شرکت و اطلاع دادن نیست؛ و این اوراق با دست به دست شدن تغییر مالکیت می دهند.
• کوپن : هر ورق قرضی دارای نرخ کوپن مشخص است. کوپن در اصل برگه دریافت بهره‌ای است که ناشر متعهد به پرداخت آن در فواصل زمانی معین به سرمایه گذار می باشد. کوپن ممکن است ماهیانه، سه ماهه، شش ماهه و… باشد؛ ولی فارغ از فواصل زمانی پرداخت آن، نرخ کوپن بصورت سالیانه و درصدی از ارزش اسمی تعیین می شود.

مثالی ساده برای آشنایی با اوراق قرضه

سرمایه گذاری قصد خرید اوراق قرضه با سررسید 3 ساله، نرخ کوپن 10%، ارزش بازار ۸۰۰ تومان و ارزش اسمی ۱۰۰۰ تومان را دارد. پرداخت‌های این اوراق هر 6 ماه یکبار است. با توجه به این اطلاعات یعنی سرمایه گذار باید در زمان خرید ورق قرضه معادل ارزش بازار آن یعنی ۸۰۰ تومان را بپردازد.

مبلغ سررسید اوراق قرضه کوپن بصورت درصدی از ارزش اسمی برابر با ۱۰۰ تومان می شود که با توجه به بازه زمانی پرداخت، دارنده آن هر ۶ ماه مبلغ ۵۰ تومان و در۶ نوبت (3 سال معادل 36 ماه) خواهد گرفت. در انتها و پس از سه سال (همزمان با آخرین نوبت پرداخت مبلغ کوپن) دارنده این اوراق معادل ارزش اسمی هر ورقه قرضه، یعنی همان هزارتومان را پس می‌گیرد. پس با این تفاسیر کل دریافتی دارنده ورقه قرضه برابر خواهد شد با :

1300 = 1000 + ( 50*6 )

که این یعنی پس از سررسید اوراق قرضه سه سال ۵۰۰ تومان سود کسب کرده است.

انواع اوراق قرضه موجود در بازار

ورقه‌های قرضه را می‌توان بر اساس معیارهای متفاوت تقسیم بندی کرد. بطور مثال این اوراق را بر حسب سررسید به سه نوع کوتاه مدت (کمتر از یک سال)، میان سررسید اوراق قرضه مدت (بین ۱ تا ۱۰ سال) و بلند مدت (با سررسید بیش از ۱۰ سال) تقسیم بندی می کنند.

تقسیم بندی اوراق قرضه شرکت ها بر حسب ماهیت

طبق مواد اصلاحی قانون تجارت، تنها شرکت‌های سهامی عام تحت شرایط مندرج در قانون، اجازه انتشار اوراق قرضه را دارند. انواع اوراق قرضه انتشاری توسط شرکت ها شامل دو نوع است.

1 – اوراق قرضه عادی

این نوع از ورق قرضه تمامی شرایط عادی را هم چون قیمت اسمی و بازار مشخص، سررسید معین و نرخ کوپن تعیین شده را داشته و میزان بهره متعلقه آن نیز تصریح شده است. سرمایه گذاران این اوراق را خریداری کرده و در فاصله زمانی تعیین شده برای دریافت اصل و فرع پول خود به شرکت مراجعه کرده و حق دخالت در امور شرکت را ندارند. پذیره‌نویسی این اوراق عمل تجارتی به حساب نمیاد و معمولاً برای اطمینان خاطر سرمایه‌گذاران وثیقه و ضمانت هایی برای این نوع از اوراق قرضه تعیین می شود.

2 – اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم

در صورت پیشنهاد هیئت مدیره و گزارش بازرسان شرکت و هم چنین تصویب آن در مجمع عمومی فوق‌العاده، شرکت ها می تونن اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم منتشر کنند. لذا دارندگان این اوراق پس از مراجعه به شرکت در زمان تعیین شده، ورقه قرضه خود را به سهام با نام شرکت تبدیل خواهند کرد.

انواع اوراق قرضه برحسب نوع کوپن

1 – اوراق قرضه با نرخ کوپن صفر

دارندگان این اوراق تا سررسید هیچ مبلغی را نمی گیرند. در واقع این نوع از اوراق قرضه به صورت تنزیل شده در زمان صفر فروخته می‌شود و در سررسید معادل ارزش اسمی آن را به دارندگان این اوراق می‌دهند. این اوراق برای هر دو طرف معامله جذابیت دارد؛ چون سرمایه‌گذار نگران بکارگیری پول دریافتی در طول مدت تا سررسید نیست و ناشر هم در طول این مدت هر سال بهره آن را به روش خط مستقیم مستهلک می سازد.

2 – اوراق با کوپن ثابت

حالت عادی انتشار اوراق قرضه که در مثال آن را توضیح دادیم و دارای نرخ کوپن مشخص در فواصل زمانی است.

3 – اوراق با کوپن شناور

نوع جدیدی از انواع اوراق قرضه، اوراق با نرخ کوپن شناور هستند. نرخ کوپن این اوراق ثابت نیست و بر اساس نرخ بهره سایر اوراق موجود در بازار و یا نرخ های جهانی چون Libor تعیین می شود.

4 – اوراق قرضه با کوپن تاخیر

ناشر این دسته از اوراق قرضه پس از انتشار تا مدت زمانی معین (مثلاً یکساله) ملزم به پرداخت نرخ بهره کوپن نیست. این کار در اصل همانند دوره تنفس در نظر گرفته شده برای وام بوده و نوعی مزیت برای ناشر بهمراه دارد.

جذابیت های انتشار ورق قرضه برای سرمایه گذاران

• نرخ سود بالاتر در مقایسه با سپرده کوتاه مدت
• داشتن ضمانت و یا وثیقه بازپرداخت اصل و سود
• نقدشوندگی مطلوب : اوراق قرضه بازاری برای خرید و فروش دارد و در صورت نیاز در سریعترین زمان ممکن می‌توان آن را نقد کرد؛ که تعیین قیمت آن مقوله ای پیچیده و خارج از بحث ماست.

جذابیت ورق قرضه برای ناشران

• نرخ پایین تر پرداختی در قیاس با تسهیلات بانکی
• تامین مالی بلند مدت
• انتشار اوراق قرضه بعنوان اعتباری برای ناشر بحساب میاد
• مشخص بودن فرایند و زمان تامین مالی

در این مطلب شما را با انواع اوراق قرضه و ویژگی های آن آشنا کردیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص جایگزین اوراق قرضه در ایران، می تونین از دیگر مقالات تخصصی نت نظر استفاده کنید.

اوراق بهادار

انواع اوراق بهادار کدامند؟ چگونه اوراق بهادار را نقد و یا معامله کنیم؟ امروزه که بورس و فرابورس بازارش داغ شده و در هر زمان و مکان و قشری از مردم از بورس صحبت می شود، شاید در این صحبت از اوراق بهادار هم شنیده باشید و لازم بدانید اوراق بهادار را بهتر بشناسید و با انواع آن هم آشنا شوید.

در مقاله حاضر تلاش می شود اوراق بهادار و انواع آن را توضیح دهیم و در ادامه شرح دهیم اوراق بهادار شامل چه نوع سرمایه گذاری می باشد و همچنین ارتباط اوراق بهادار با بورس و فرابورس را شرح دهیم.

اوراق بهادار:

در تعریف و تخصصی از اوراق بهادار که در زبان لاتین با عبارت (Securities) شناخته می شود تضمین کننده حقوق مالی برای مالک می باشد که می تواند آن را معامله کند. اوراق بهادار (Securities) یک نوع دارایی نا مشهود به شمار می آید. دارنده این دارایی مالی می تواند در هر زمان که بخواهد این اوراق بهادار را به شخص دیگری منتقل کند.

دارندگان اوراق و بهادار حق و حقوق مشخصی دارند. در واقع اصطلاح اوراق بهادار یک ابزار مالی دارای ارزش پولی هستند که قابلیت تبدیل به پول نقد را دارند. اوراق بهادار علاوه بر سرمایه گذاری، می تواند یکی از مسیر های تأمین مالی هم باشد.

اوراق بهادار شامل برگه هایی می باشند که به خودی خود فاقد ارزش مالی هستند، ولی با داشتن اوراق بهادار می توان این اوراق را خرید و فروش و به پول نقد تبدیل کنید. به عبارتی اوراق بهادار می تواند نمایان و نشان دهنده نوعی از مالکیت در یک شرکت سهامی عام (از طریق سهام) باشد یا رابطه طلبکاری با یک نهاد دولتی یا یک شرکت (از طریق اوراق قرضه) یا حقوق مالکیت دیگری را سررسید اوراق قرضه نشان دهد.

سرمایه گذاری به وسیله اوراق بهادار:

نهادی که اوراق بهادار را برای فروش انتشار می دهد، به عنوان صادر کننده اوراق بهادار نام برده می شود و افرادی که این اوراق را خریداری می کنند، سرمایه گذار نامیده می شوند.

به عبارتی، اوراق بهادار به عنوان یک سرمایه گذاری و ابزاری برای سرمایه گذاری که به وسیله آن، شهرداری ها، شرکت ها و سایر مراکز تجاری می توانند سرمایه های جدیدی برای خود جذب کنند. شرکت ها می توانند با مراجعه به مردم سرمایه قابل توجهی به دست آورند.

مثالی برای برای جذب سرمایه از طریق اوراق بهادار:

برای نمونه می توان به سهام اشاره داشت که سهام را با عرضه اولیه عمومی به فروش می رسانند. نهاد های کشوری، استانی و شهری هم می توانند با صادر کردن اوراق قرضه شهری، برای یک پروژه خاص سرمایه متفاوت و زیادی را جذب کنند.

با توجه به نیاز بازار (تقاضای بازار) یا سیستم قیمت گذاری یک موسسه، افزایش سرمایه از طریق اوراق بهادار صورت می گیرد که می تواند یک جایگزین بسیار مناسب باشد برای تأمین اعتبار و سرمایه مورد نیاز پروژه از طریق وام بانکی باشد.

خرید در حاشیه در اوراق بهادار:

خرید اوراق بهادار با پول وام، عملی که با نام خرید در حاشیه شناخته می شود، که یکی از روش های سرمایه گذاری و جذب سرمایه محبوب می باشد. در واقع، در این حالت یک شرکت امکان دارد حقوق مالکیت را به صورت پول نقد یا سایر اوراق بهادار بدهی (چه در زمان شروع و چه به طور پیش‌فرض) یا سایر تعهدات به نهاد دیگری تحویل دهد.

امروزه این تصفیه دیون وثیقه ای، سررسید اوراق قرضه به ویژه در بین سرمایه گذاران نهادی یه شکلی زیادی افزایش پیدا کرده است.

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله رابطه حجم معامله با قیمت سهام را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

اوراق بهادار در بورس

اوراق بهادار در بورس:

اوراق بهادار قابل معامله که در بورس اوراق بهادار ذکر شده اند و صادرکنندگان آن می توانند با اطمینان از بازار منظمی که در آن تجارت صورت می گیرد، به دنبال جذب سرمایه گذار باشند. سیستم های تجارت الکترونیکی در سال های اخیر رواج و طرفدارن چشم گیری داشته اند سررسید اوراق قرضه و همین موضوع برای اوراق بهادار مسیر هایی را فراهم کرده است.

برای مثال همچون بورس، فرابورس یا مستقیما در بین سرمایه گذاران به صورت آنلاین معامله انجام می شوند. (در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله بورس و فرابورس مراجعه بفرمایید).

روند پیشرفت اوراق بهادار:

تا قبل از سال1390، اوراق مشارکت به عنوان تنها ابزار مالی از گروه اوراق بهادار با درآمد ثابت (به اختصار بازار اوراق بدهی) شناخته می شد، که این اوراق هم تنها در شبکه بانکی معامله می شد.

قسمت زیادی سررسید اوراق قرضه از مشکل خرید و فروش و معامله اوراق در شبکه بانکی به شکل بود که اوراق همواره با قیمت اسمی معامله می شدند و در این صورت زمانی که نرخ ها در بازار تغییر پیدا می کردند، طبیعتا اوراق با نرخ بالاتر کمیاب می شد و دارندگان آن اوراق تمایلی به عرضه اوراق نداشتند و در عوض اوراق با نرخ پایین تر بدون مشتری می ماند و یا به طور کامل به فروش نمی رسید.

این یکی از عوامل تاثیر گذار در این امر نبود یک سیستم معاملاتی مناسب در شبکه های بانکی بود که اجازه نوسان را به قیمت نمی داد. در حالی که در سیستم معاملاتی بازار سرمایه، امکان معامله اوراق با نرخ توافقی و بر اساس عرضه و تقاضا صورت می گرفت و به همین علت نیز از سال 1390 به تدریج یک سری تغییرات در بازار معاملاتی صورت گرفت که موجب انتقال همه اوراق بدهی از سیستم های بانکی به سیستم های معاملاتی بورس‌های کشور را شاهد هستیم.

انواع اوراق بهادار؛

• اوراق بدهی
• اوراق حقوق صاحبان سهام
• اوراق مشتقه

اوراق بدهی:

از طریق بدهی سرمایه های خرد و کلان جمع می شود و اهداف سازمانی را می شود پیش برد. که از یک طرف تامین کننده بودجه می باشد و از طرفی موجب پیاده سازی طرح های شرکت و سازمان ها می باشد و همچنین روشی است برای پایین آوردن ریسک و ایمن کردن سرمایه گذاری.

متقاضیان اصلی نشر و انتشار اوراق بدهی به طور معمول دولت ها می باشند. اوراق بدهی دولتی از معتبر ترین نوع اوراق بدهی در همه بازار های جهان محسوب می شود که در حالت ریسک اعتباری کشور ها را نشان می دهد.

در واقع هر چه اوراق بدهی دولتی یک کشور با ارزش تر باشد به این معنای می باشد که اقتصاد و دولت آن کشور از شرایط بهتری و کم ریسک تری برخوردار هستند.

ویژگی های اوراق بدهی:

تاریخ سررسید: بهره سالانه در زمان هایی مشخص به دارنده خریدار سهام پرداخت می شود، این پرداخت همیشه در زمان مشخصی صورت می گیرد که به این پرداخت بهره زمان سر رسید گفته می شود.

ارزش اسمی: اصل مبلغ وام، در تاریخ سر رسید اوراق بدهی که به خریدار تعلق می گیرد.

نرخ سود اسمی: بهره ای که به شکل دوره ای تا سررسید اوراق پرداخت می شود.

قیمت فروش: قصد روش مالک سهام، و نگاه نداشتن سهام تا زمان سر رسید.

نرخ سود تا سررسید (YTM): زمانی که افراد اوراق بدهی را در اولین روز انتشار خریدار کنند، نرخ سودش اسمی خواهد بود. اما اگر بعد از منتشر شدن در قیمت تعیین شده در بازار اوراق بدهی را خریداری کند باید اوراق را نگاه داشته تا زمان سررسید که آن را نرخ سود تا سررسید یا YTM می گویند.

نکته مهمی که لازم است بدانید این موضوع می باشد که اوراق بدهی در بازار فرابورس و بازار اصلی انتشار می یابد.

اوراق بدهی از انواعی است:

• اوراق قرضه
• اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت
• اوراق قرضه با نرخ بهره شناور
• اوراق خزانه دولتی
• اوراق صکوک شرکتی
• اوراق مشارکت دولتی
• اوراق مشارکت شرکتی
• اوراق مرابحه
• اوراق استصناع
• اوراق منفعت
• گواهی سپرده

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله مدیریت ریسک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

اوراق سهام:

هرگاه سرمایه یک شرکت، سازمان یا نهاد مالی به قسمت های مساوی تقسیم شود به هر کدام از این قسمت ها سهم از آن شرکت سهامی گفته می شود.

به خرید هر تعداد از سهام های شرکت های سهامی صاحبان سهام گفته می شود (در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنم به مقاله سهام و انواع سهام مراجعه بفرماید.)

انواع سهام:

• سهام عادی
• سهام ممتاز
• سهام با نام
• سهام بی نام

اوراق بهادار مشتقه:

یکی از انواع اوراق بهادار می باشد، که معاملات آن مبنی بر کالا های فیزیکی و یا دارایی های پایه ای صورت می گیرد. منظور از دارایی پایه ای؛ نرخ بهره، صنعت ساخت و ساز و یا هر نمونه ای از دارایی های دیگر.

ارزش اوراق مشتقه به یک یا چند دارایی که از آن مشتق باشند بستگی دارد. مشتقه قراردادی است بین دو یا چند طرف که بر اساس یک یا چند دارایی است. ارزش مشتقه به ‌وسیله نوسانات دارایی مبنا مشخص می شود.

انواع اوراق بهادار مشتقه:

• قرار دادهای سلف
• قرار دادهای آتی
• قرار دادهای اختیار معامله
• قرار دادهای معاوضه

بازار معاملاتی اوراق مشتقه بازار بورس یا بازارهای تشکیل شده در خارج از بورس هستند. اوراق مشتقه خارج از بورس بخش بزرگ‌ تری از مشتقه ها را شامل می شود که هنوز قانون گذاری نشده اند، در حالی که مشتقه های معامله شده در بورس دارای استاندارد سازی هستند.

با این توضیح باید گفت که اوراق مشتقه معامله شده خارج از بورس در اکثر اوقات دارای ریسک بیشتری نسبت به مشتقه های استاندارد است.

نگارش: ساناز یوسفی

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله بودجه ریزی را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.