حذف معاملات آتی سکه، قیمت را به پس‌کوچه‌ها کشاند
سکه طلا اکنون مرز هشت میلیون تومان را رد کرده و چند روزی است در این کانال نوسان دارد. دو سال قبل بازار آتی سکه با این بهانه که معاملات این بازار در حال سیگنال‌دهی به بازار فیزیکی است تعطیل شد. اکنون با روند رو به رشد قیمت طلا و سکه، درخواست‌ها برای گشایش مجدد بازار آتی با هدف کنترل قیمت‌ها افزایش یافته است.
در همین ارتباط یک کارشناس بازار سرمایه گفت: با بررسی تحولات بازار سکه طی ماه‌های اخیر، این موضوع اثبات می‌شود که توقف معاملات آتی سکه از اواسط سال ۹۷، پیامدهای خوبی برای این بازار و سرمایه‌گذاران به همراه نداشته است. شایان کرمی افزود: برخی افراد در سال ۹۷ مدعی بودند که به دلیل سیگنال‌دهی معاملات آتی به بازار نقدی، با حذف این معاملات، قیمت سکه پشتوانه اصلی خود مزایای بازار آتی سکه برای رشد را از دست می‌دهد و دیگر بالا نخواهد رفت اما برخلاف این ارزیابی، نرخ سکه از دو سال پیش تاکنون سیر صعودی داشته و حتی با عبور از رقم هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، رکورد بی‌سابقه‌ای ثبت کرده است. وی تاکید کرد: اینکه بگوییم دلیل رشد قیمت سکه معامله آتی یا گواهی سکه در بورس کالاست، ادعایی غلط است. کرمی یادآور شد: نرخ سکه به بالا و پایین رفتن قیمت جهانی طلا و دلار وابسته است.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص تاثیر توقف معاملات آتی سکه بر روند بازار فیزیکی این کالا در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: برای شروع این بحث باید به مرداد و شهریور سال ۹۷ برگردیم که فشار برخی افراد برای توقف بازار آتی سکه زیاد و در پایان نیز این معاملات متوقف شد.
ادعای این افراد این بود که قیمت‌های سکه در بورس به واسطه ابزار مشتقه بازار آتی باعث افزایش قیمت سکه شده است. وقتی که بازار آتی سکه تعطیل شد، قیمت سکه حدود ۵ میلیون تومان بود، اما بعد از حدود دو سال از آن تعطیلی قیمت آن به حدود هشت و نیم میلیون تومان رسیده است. اگر بخواهیم دلیل این مزایای بازار آتی سکه رشد را بررسی کنیم و واقعیت موضوع را نگاه کنیم باید بدانیم که دلیل اصلی رشد قیمت سکه، افزایش قیمت طلای جهانی بوده است. قیمت طلا در دو سال پیش در کانال ۱۲۰۰ دلار بود اما اکنون در کانال ۱۷۰۰ دلار معامله می‌شود. کرمی تشریح کرد: از سوی دیگر امسال نیز برخی مدعی بودند، چون گواهی سکه در بورس کالا معامله می‌شود باعث رشد قیمت سکه شده که این هم ادعای غلطی است.
قیمت سکه و طلا به نرخ دو متغیر وابسته است؛ طلای جهانی و دلار. طلای جهانی در دو سال گذشته رشد ۵۰۰ دلاری داشته و در بالاترین حد قیمت خود است و نرخ دلار نیز رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. اگر ادعای نقش معاملات بورسی در افزایش قیمت سکه درست است، با همین منطق می‌توان پرسید، چرا دلاری که در بورس معامله نمی‌شود، چنین جهش قیمتی داشته است؟ افزود: نکته اصلی تورم است؛ قیمت همه کالاها در حال افزایش است و سکه و طلا نیز از این واقعیت مستثنا نیستند، بنابراین متهم کردن بازار آتی یا گواهی سکه به ایفای نقش در گرانی این کالا از اساس اشتباه است و حتی می‌توان تاکید کرد کمبود ابزار و امکانات معامله سکه، در غیاب معاملات آتی، از جمله نکات تاثیرگذار در گرانی سکه بوده است. وقتی قیمت سکه در کوچه پس‌کوچه‌ها و بازارهای غیرشفاف تعیین شود، با چه منطقی بورس، مقصر معرفی می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: قیمت هر کالایی در بورس بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و تجربه نشان داده توقف بورس آتی سکه نه‌تنها منجر به کاهش قیمت آن نشد بلکه شاهد افزایش ۵۰ درصدی بودیم.
نقدشوندگی؛ مزیت گواهی سکه
کرمی همچنین در ارزیابی این انتقاد برخی منتقدان به گرانی قیمت گواهی سکه در بورس نسبت به نرخ سکه مزایای بازار آتی سکه فیزیکی گفت: ابتدا باید مزیت‌های گواهی سکه بورسی در قیاس با خرید و فروش فیزیکی سکه را یادآور شد. یکی از مزیت‌های گواهی سکه، بحث نقدشوندگی آن است که این امکان را می‌دهد چندین بار خرید و فروش انجام شود، اما در مورد سکه فیزیکی، این تعدد معاملات به سختی رخ می‌دهد. وی افزود: بحث دیگر درباره نگهداری است. گواهی سکه این امکان را ایجاد می‌کند که سکه در خزانه نگهداری شود. نکته دیگر آنکه اگر خزانه‌های بانک‌ها ظرفیت خود را افزایش دهند منجر به این خواهد شد که سکه‌های فیزیکی بازار به بورس وارد شوند و عمق این بازار را افزایش دهند. مانند اتفاقی که در عرضه سهام افتاده و دولت اصرار به خرید و فروش آن دارد زیرا می‌خواهد نقدینگی به سمت بورس هدایت شود تا در نهایت، قیمت‌ها در بازار ، متعادل شوند.
این کارشناس بازار سرمایه با ذکر مثالی توضیح داد: در بازار ملک و مسکن، هیچ معیاری برای قیمت‌گذاری نیست و گاهی معاملات رونق می‌گیرد و گاهی بازار خرید و فروش کساد است، اما در بورس ، هر روز، کالاهای بسیاری خرید و فروش می‌شوند و قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضای واقعی مشخص می‌شوند. بنابراین هر چه گواهی سکه و خزانه افزایش پیدا کند، عمق و نقدشوندگی آن افزایش می‌یابد و قیمت سکه واقعی‌تر و شفاف‌تر می‌شود و بازارهای خارج از بورس، تعیین‌کننده قیمت نخواهند بود. از این منظر، نه فقط نباید این بازارها تعطیل شوند بلکه باید به سمت رونق آن رفت. نکته بعد اینکه سهولت انجام معاملات الکترونیک، اصالت سکه‌های بورسی و کنار رفتن ریسک حمل‌و‌نقل و سرقت از جمله مزایای معاملات گواهی سکه به نسبت معاملات نقدی است.
ذات قراردادهای آتی سکه پوشش ریسک است
کرمی همچنین در خصوص اینکه ریشه تصمیم تعطیلی بورس آتی سکه چه بوده است، تصریح کرد: یک سال قبل از توقف معاملات آتی سکه، بانک کارگشایی، حراج سکه و پیش‌فروش سکه را عملیاتی کرد که نتیجه آن حراج ذخایر طلای کشور بود. این در حالی است که اگر دولت و بانک مرکزی از ظرفیت بازار آتی سکه استفاده می‌کردند، می‌توانستند قیمت سکه مزایای بازار آتی سکه را از طریق اوراق سکه کنترل کنند. دولت می‌توانست متناسب با تقاضای آن بازار، سکه بفروشد نه آنکه با یک قیمت ثابت آن را عرضه کند، بازار به دست دلالان بیفتد و ذخایر طلای کشور نیز کاهش یابد. او تاکید کرد: نکته مهم این است که ذات قراردادهای آتی سکه برای پوشش ریسک است.
اما چون در کشور ما چشم‌انداز اقتصادی بر مبنای تورم است، طبیعی است که قیمت سررسیدهای آینده گواهی سکه کمی گرانتر از سکه فیزیکی باشد؛ اما این روند منجر به تعیین و افزایش قیمت نمی‌شود بلکه باعث می‌شود تا سکه‌هایی که در خانه‌های مردم وجود دارد به بورس بیاید و سکه از حالت راکد خارج شود و عرضه و تقاضای واقعی تعیین‌کننده قیمت می‌شود. اما تا وقتی که جای ابزارهایی مانند قرارداد آتی سکه و توسعه همه‌جانبه گواهی سکه خالی باشد، هر تقاضایی باعث افزایش قیمت می‌شود.
کرمی تاکید کرد: لازمه برگشت معاملات آتی سکه این است که به این تقاضاها پاسخ داده شود. بانک مرکزی نیز این مجال را پیدا می‌کند که با جلب سرمایه‌های سرگردان بازار را کنترل کند. مثلا وقتی مانند دو سال گذشته تقاضای خرید زیاد می‌شود از طریق بازار آتی سکه، طرف عرضه را تقویت کند و هرگاه عرضه زیاد شد می‌تواند در سررسیدهای آتی تعهد خرید بگیرد.
بازگشت بازار آتی اقدام مثبتی است
این کارشناس بازار سرمایه راهکار جلب اعتماد مردم برای حضور فعال در بازار سکه بورسی را به اطمینان بخشی مسوولان وابسته دانست و ابراز کرد: اگر مسوولان به مردم اطمینان بدهند که به بازار آتی سکه به عنوان یک ابزار مالی با استانداردهای دنیا اعتماد دارد و معاملاتی مانا و پایدار است، قطعاً مردم و سرمایه‌گذاران ترجیح خواهند داد به جای قبول ریسک‌های فراوان خرید و فروش سکه فیزیکی، سکه را آنلاین و به صورت اوراق خرید و نگهداری کنند. سرمایه‌ها هوشمند هستند و اگر سرمایه‌گذار ببیند، سکه در سررسید آتی بالاتر از قیمت نقدی است و امکان پوشش ریسک وجود دارد ،حتما سکه خود را وارد چرخه بورس می‌کند و عمق بازار بیشتر می‌شود و همانند بازار فعلی سکه با یک تقاضای مزایای بازار آتی سکه کوچک ناگهان قیمت سکه چند برابر نمی‌شود بلکه مبنای واقعی قیمت سکه را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند. کرمی همچنین بیان کرد: چندی پیش اعلام شد که آقای همتی گفته‌اند باید کارگروهی برای راه‌اندازی مجدد بازار آتی تشکیل شود. من این نگاه را نکته مثبتی می‌دانم که بانک مرکزی نیز در جریان ریز اتفاقات قرار دارد. نظارت بانک مرکزی قدم مثبتی در این زمینه است چون در گذشته بانک مرکزی فعالیتی در بازار آتی سکه نداشت در صورتی که یکی از رکن‌های عرضه‌کننده سکه است، ذخایر زیادی دارد و می‌تواند در کنترل بازار براساس عرضه و تقاضا تعیین‌کننده باشد. وی ادامه داد: اگر بانک مرکزی در حوزه سکه با بورس کالا هماهنگ شود، اتفاقات خوبی خواهد افتاد. مثلا اگر زمان سررسیدها خیلی دور نباشد تقاضای سفته‌بازی نیز کاهش خواهد یافت و اهرم‌های معاملاتی مناسبی اعمال می‌شود. کرمی همچنین تاکید کرد: البته باید اصلاحاتی نیز صورت گیرد، مثلا یکی از پیشنهادات قابل طرح این است که اگر بنا بر راه‌اندازی بازار آتی است، ابتدا باید پایه بازار دارایی به درستی راه‌اندازی شود که در اینجا دارایی پایه، گواهی سکه است. برای افزایش ظرفیت خزانه بانک‌ها باید هزینه انبارداری افزایش یابد تا توسعه انبارها برای بانک جذابیت و فایده اقتصادی داشته باشد. نکته دیگر این است که باید دولت را در این زمینه ذی‌نفع کرد. چرا این قراردادها معاف از مالیات است؟ دولت باید مالیاتی که از جذابیت بازار کم نکند بگیرد و این‌گونه ذی‌نفع شده و به حامی آن نیز تبدیل خواهد شد. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: تعطیلی یک بازار در بین مردم تزلزل اعتماد ایجاد می‌کند. کجای دنیا میزان تقاضای فیزیکی سکه مانند ایران بالاست؟ کشورهای دیگر وقتی دچار چنین بحرانی می‌شوند با چشم‌اندازی بلندمدت و از طریق ابزارهای مالی بورس‌های کالایی مانند قراردادهای آتی، بحران را به بهترین شکل مدیریت می‌کنند.
مزایای خرید و فروش سکه آتی نسبت به سکه نقدی
با مقایسه شرایط معاملات سکه در بازار آتی و نقدی می توان به مزایای خرید و فروش سکه دربازار آتی پی برد. در ذیل شرایط معاملات سکه در هر دو بازار ذکر می گردد.
مزایای خرید و فروش سکه آتی نسبت به سکه نقدی
کارمزد معاملات:
سکه آتی : کارمزد خرید و فروش در این نوع از معاملات پایین است. ( 6 هزار تومان برای 10 سکه )
سکه نقدی: فاصله بین قیمت خرید و فروش سکه در صرافی زیاد است (تقریبا 150 هزار تومان مزایای بازار آتی سکه در 10 سکه)
تعلق گرفتن سود بانکی:
سکه آتی : با توجه به اینکه پول خرید سکه در حساب در اختیار بورس باقی می ماند، به این حساب سود تعلق می گیرد. به عبارت دیگر به سکه های خریداری شده سود تعلق می گیرد.
سکه نقدی: سودی به سکه های خریداری شده تعلق نمی گیرد.
خرید و فروش (معامله) آسان:
سکه آتی: امکان فروش و خرید مجدد سکه به راحتی و با هزینه کم وجود دارد.
سکه نقدی: خرید و فروش مجدد سکه راحت نبوده و به دلیل فاصله زیاد قیمت خرید و فروش سود به صورت چشمگیری کاهش می یابد .
هزینه نگهداری:
سکه آتی: نگه داری سکه های خریداری شده آسان و بدون ریسک است زیرا تا سررسید شدن قرارداد سکه ها نزد فروشنده باقی می ماند.
سکه نقدی: به دلیل خطر سرقت و مفقودی هزینه نگه داری سکه زیاد است.
نحوه خرید و مزایای بازار آتی سکه فروش:
سکه آتی : امکان خرید و فروش سریع و راحت با استفاده از تلفن و یا اینترنت وجود دارد.
سکه نقدی: برای خرید و فروش سکه باید به صرافی مراجعه کرد.
دسترسی به سود:
سکه آتی: امکان برداشت وجه سود، بصورت روزانه و قبل از فروش سکه وجود دارد.
سکه نقدی: برای استفاده از سود سکه باید اقدام به فروش سکه نمود.
ریسک تقلبی بودن:
سکه آتی: اطمینان از خرید سکه اصل، زیرا سکه ها قبل از تحویل مورد کارشناسی قرار می گیرند.
سکه نقدی: ریسک خرید سکه تقلبی در بازار نقدی سکه وجود دارد.
ضمانت انجام معامله:
سکه آتی: ضمانت انجام معاملات به عهده بورس می باشد.
امکان خرید بیشتر از پول موجود:
سکه آتی: از آنجایی که هر قرارداد شامل 10 سکه می باشد، خرید سکه به میزان 10 برابر پول موجود صورت می گیرد.
سکه نقدی: فقط به اندازه پول موجود می توان سکه خریداری نمود.
در ادامه آشنایی با قراردار آتی و همچنین معامله بر روی قراردادهای آتی در اختیار شما قرار می دهیم
بازار آتی در گرانی سکه نقش داشت؟
در حالی از مردادماه بازار آتی سکه در بورس کالا متوقف است که این روزها با گذر سکه از مرز ۵ میلیون تومان، فرضیه تاثیر منفی قراردادهای آتی بر بازار آزاد رد شده و نشان می‌دهد فشارها برای توقف آتی با هدف جلوگیری از تعادل قیمت و شفافیت بازار سکه بوده است.
قرارداد آتی سکه، توافق نامه‌ای مبنی بر خرید و فروش یک و مزایای بازار آتی سکه یا چند واحد سکه برای زمان معین در آینده و با قیمت مشخص است. به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد براساس توافق نامه‌ای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت می‌گیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره می‌شود.
در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمی‌شود؛ بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن این که فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند.مزایای بازار آتی سکه
برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن، خرید و فروش دارایی در آینده است؛ بنابراین اگر این نوع معامله در مورد سکه مطرح شود آن را قرار داد آتی سکه میگویند که در بورس کالای ایران این نوع معامله در سررسیدهای مختلف انجام می‌شود.
بر این اساس گاهی به تاریخچه قرارداد آتی سکه در ایران نشان می‌دهد نخستین معاملات قرارداد آتی سکه تمام بهار آزادی (طرح امام) در شرکت بورس کالای ایران در ساعت ۱۰ صبح سه شنبه ۵ آذر ۱۳۸۷ با انجام ۲ قرارداد آغاز شد و رفته رفته بازار آتی که توانست علاوه بر جذب نقدینگی قابل توجه به سمت بورس، موجب تعادل و شفافیت در بازار سکه شود.
با وجود این برخی از افراد سودجو با ایجاد جو رسانه‌ای و انتقادات بسیار این بازار را محکوم به ایجاد تلاطم و مشکل برای بازار سکه کردند، تا جایی که در سوم مرداد امسال مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران در اطلاعیه‌ای اعلام کرده که "طبق مورد ۲ بند «ب» ماده الحاقی دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی در شرکت بورس کالای ایران تا اطلاع ثانوی اخذ موقعیت تعهدی خرید فزاینده در قراردادهای آتی سکه طلا برای فعالان بازار مقدور نیست" و سفارش خرید سکه آتی سکه را متوقف کند.
بر این اساس در حالی از سوم مرداد تا کنون هیچ معامله‌گری در بازار آتی سکه بورس کالا سفارش خرید نگذاشته و معاملات سکه مزایای بازار آتی سکه در بازار آتی این بورس متوقف است که این روزها با گذر قیمت سکه طلا در بازار آزاد از مرز ۵ میلیون تومان فرضیه تاثیر منفی قراردادهای آتی بورس بر بازار آزاد سکه به شدت رد شده و نشان می‌دهد فشارها برای توقف آتی سکه در بورس تنها با هدف کسب سود در بازار آزاد و جلوگیری از تعادل قیمت و شفاف‌سازی در این بازار بوده است.
این در حالی است که بازار آتی سکه به دلیل سازوکار‌های شفاف و قانونی، یکی از پرطرفدارترین بازارهای سرمایه‌گذاری در دنیا است و بازار آتی سکه برای کسانی که در آن فعالیت می‌کنند دارای ویژگی‌ها و منافع بسیار زیادی بوده و به همین دلیل استقبال از آن زیاد استبوده و سرمایه‌گذاری بسیار زیادی در آن انجام می‌شود.
بر این اساس باید گفت: دو عامل کلی می‌تواند در استقبال از بازارهای سرمایه گذاری در دنیا وجود داشته باشد که افراد را به سمت این بازارها سوق دهند. مورد اول خصوصیات بازار و مزیت‌هایی که یک بازار می‌تواند نسبت به دیگر بازارها داشته باشد و سبب شود که افراد اطمینان بیشتری به آن داشته باشند و به سودآوری بیشتری برسند. مورد دوم نیز مزیت‌هایی است که یک بازار می‌تواند برای اقتصاد کلان داشته باشد و سیاستمداران و حاکمان کشورها به دنبال بزرگ‌تر کردن و فراگیرتر کردن آن باشند تا از طریق جذب سرمایه و یا مزایایی که برای کل اقتصاد دارد، افراد را به سمت بازارهای سرمایه‌گذاری مدنظر خود سوق دهند.
این دو عامل اساسی سبب می‌شود که بازارهایی همچون بازار آتی سکه جزو پرطرفدارترین بازارهای سرمایه‌گذاری دنیا باشند.
همانطور که اشاره شد بازار آتی سکه برای کسانی که در آن فعالیت می‌کنند دارای ویژگی‌ها و منافع بسیار زیادی است و به همین دلیل استقبال از آن زیاد بوده و سرمایه‌گذاری بسیار زیادی در آن انجام می‌شود.
بر این اساس یکی از مهم‌ترین دلایلی که سرمایه‌گذاران به این بازار ورود پیدا می‌کنند معافیت مالیاتی است. معمولاً افراد دوست ندارند مقداری از دارایی خود را به‌عنوان مالیات از دست داده و به دولت بدهند و همین معافیت مالیاتی موجب استقبال از آتی سکه می‌شود. واریز روزانه سود و زیان به‌حساب مشتریان اطمینان افراد برای ورود به آن را دوچندان می‌کند و سبب می‌شود که افراد در پایان روز از میزان دقیق سود و ضرر خود مطلع باشند و علاوه بر آن مقدار سود یا ضرر را در حساب خود ببینند.
لازم به ذکر است که امکان برداشت یک‌روزه موجودی با احتساب کارمزد‌های بسیار پایین، سبب می‌شود که سرمایه‌گذار رغبت بیشتری برای ورود به آن پیدا کند. لازم به ذکر است که در برخی از موارد، حداقل سود بانکی به مبلغی که سرمایه‌گذار در حساب بازار آتی سکه خود دارد تخصیص پیدا می‌کند.
مواردی که در بالا ذکر شد به‌عنوان مزایای حسابرسی و مالی بازار آتی سکه بوده که برای سرمایه‌گذار ایجاد جذابیت می‌کند، اما مزایای معاملاتی در آتی سکه که تأثیر بیشتری برای ورود سرمایه‌گذار به آن بازار دارد دو مورد مهم می‌باشد که بیان می‌کنیم.
اولین مورد دوطرفه بودن بازار است. دوطرفه بودن بازار یعنی اینکه سرمایه‌گذار هم از رشد قیمت و هم از کاهش قیمت سکه می‌تواند سود به دست آورد. این یک مزیت نسبت به بازار فیزیکی سکه است. زیرا وقتی شما سکه طلا را می‌خرید انتظار دارید که قیمت طلا افزایش پیدا کنید تا شما به سود مدنظر خود برسید، اما در بازار آتی سکه این‌گونه نیست. در بازار آتی سکه وقتی سرمایه‌گذار این احتمال را می‌دهد که قیمت سکه کاهش پیدا خواهد کرد آن سکه رو پیش‌فروش می‌کند و وقتی سکه افت قیمت خود را انجام داد دوباره در قیمت پایین سکه می‌خرد و این یعنی دوطرفه بودن بازار.
مورد دیگر که از مزایای آتی سکه است وجود اهر مالی است. یعنی با چندین برابر مقدار پول خود می‌توانید معامله کنید و سود بیشتری به دست آورید. معمولاً افرادی که در سرمایه‌گذاری خبره هستند همیشه به دنبال موقعیت‌هایی هستند که در آن بتوانند به مقدار بیشتری نسبت به سرمایه واقعی خود سود به دست آورند.
خاصیت اهرم مالی در بازار آتی سکه این فرصت را برای آنها به وجود می‌آورد. با توجه به موارد ذکرشده و مزیت‌هایی که از این بازار گفته شد مشخص شد که چرا بازار آتی سکه به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین بازارهای سرمایه‌گذاری دنیا به شمار می‌رود.
همچین در خصوص مزایای بازار آتی سکه باید گفت: هیچ بازار سرمایه‌گذاری بدون پشتوانه حکومت‌ها نمی‌تواند مورد استقبال فراوان قرار گیرد یا به عبارتی بهتر است این‌طور بیان شود که مزایای بازار آتی سکه یک بازار سرمایه‌گذاری باید فوایدی برای حکومت‌ها و اقتصاد کلان داشته باشد تا بتواند به‌عنوان بازاری پرطرفدار یاد شود.
بازار آتی سکه نیز از این قاعده مستثنا نبوده و مزایایی برای اقتصاد کلان دارد. شاید مهم‌ترین مزیت آن برای اقتصاد کلان کنترل بازار فیزیکی سکه و طلا باشد. یعنی از تورم، افزایش ناگهانی قیمت یا اسمی و بدون پشتوانه در این بازار جلوگیری می‌کند و این یعنی کنترل اقتصاد کلان، زیرا طلا و سکه به‌عنوان فلز با ارزش، همیشه تأثیر زیادی در تعیین روند اقتصادی یک جامعه دارند.
مزیت دیگر آتی سکه برای حکومت‌ها یا اقتصاد کلان، جمع‌آوری پول‌های اضافه موجود در جامعه است. وقتی سرمایه‌گذار وارد بازار آتی سکه می‌شود یک قرارداد دریافت می‌کند و مقداری پول را بابت آن می‌پردازد حال، چون اولین فروشنده همیشه بانک‌های مرکزی کشورها هستند، درنتیجه تمام پول‌ها واریز به‌حساب دولت می‌شود و این یعنی کل حجم نقدینگی در اختیار دولت بوده و می‌تواند برای کمک به اقتصاد یا موارد دیگر از آن استفاده کند. البته این مبلغ تا پایان موعد تحویل باید به سرمایه‌گذار برگرداننده شود یا اینکه سکه طلا که در قرارداد آمده تحویل داده شود. اما در این مدت چندماهه هم دولت از آن نقدینگی استفاده می‌کند و هم سرمایه گذار از نوسانات قیمتی سود کسب می‌کند.
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
بازگشت سکه آتی فعلا منتفی است/قرارداد آتی ارز ایجاد می شود
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: تدوین دستورالعمل های ایجاد بورس ارز، در اختیار بانک مرکزی است؛ اما قراردادهای آتی ارز در بازار سرمایه راه اندازی می شود.
به نقل از صدا و سیما، شاپور محمدی تصریح کرد: دستورالعمل و قوانین معاملات ارز مربوط به بانک مرکزی است و بازار نقدی ارز در بازار پولی کشور راه اندازی می‌شود؛ در این مسیر سازمان بورس، بورس تهران و فرابورس کنار بانک مرکزی هستند، اما قرارداد آتی ارز در بازار سرمایه راه اندازی می‌شود .
وی با اشاره به رشد بازار سرمایه طی چهل سال گذشته، در خصوص دستاوردهای چهل ساله بورس گفت: در چهل سالگی انقلاب شکوهمند اسلامی بازار سرمایه کشور از حیث کدهای سهامداری رتبه هشتم در جهان را کسب کرده و ابزارهای جدیدی به این بازار اضافه شده است .
محمدی ادامه داد: نخستین اوراقی که پیش از انقلاب در بازار عرضه شد ،اوراق قرضه عباس آباد بود و تعداد محدودی سهم معامله می‌شد، اما هم اکنون علاوه بر سهام، ابزارهای مالی متفاوتی در اختیار اهالی بازار سرمایه قرار گرفته است .
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: علاوه بر سهام، انواع اوراق مثل اسناد خزانه اسلامی و ابزارهایی مانند اختیار خرید و فروش، معاملات آتی سهام و معاملات الگوریتمی به بازار سرمایه کشور وارد شد. امروز تعداد سهامداران با سال‌های قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست. برای حدود ۱۳ درصد جمعیت کشور کد سهامداری صادر شده و حدود ۱۰ میلیون نفر به خانواده بازار سرمایه وارد شده اند .
وی با تاکید بر اینکه بازار سرمایه از شفاف‌ترین بخش‌های اقتصادی است ادامه داد: حجم بازار و میزان تامین مالی بخش مولد اقتصاد طی این چهل سال ارتقای چشمگیری داشته و نهادهای مالی نیز تا پایان سال به ۶۵۰ نهاد می‌رسد .
محمدی با تاکید بر اینکه این تعداد نهاد مالی در دنیا کم نظیر است اظهار داشت: بازار سرمایه کشور از لحاظ شرعی از غنای کافی برخوردار است و همه ابزارهای موجود در این بازار شرعی است .
رئیس سازمان بورس اوراق بهادار با اشاره به معاملات الگوریتمی گفت: معاملات الگوریتمی از پیشرفته‌ترین روش‌های داد و ستد در بازارهای مالی دنیا است و هم اکنون در بازار سرمایه پیاده سازی شده است .
محمدی در پاسخ به پرسشی مبنی بر تاثیر تحریم‌ها بر بازار سرمایه گفت: عوامل بنیادی و مزیت‌های نسبی اقتصاد کشور مشخص است و بازار سرمایه نیز مسیر بلندمدت خود را طی می‌کند. تحریم‌ها اثر چندانی بر بازار ندارد و از آن عبور کرده است. مزایای نسبی بازار سرمایه کوتاه مدت نیست و سرمایه گذاری در بازار یک امر بلندمدت محسوب می‌شود و بازار از ثبات خوبی برخوردار است .
دبیر شورای عالی بورس در خصوص راه‌اندازی مجدد معاملات آتی سکه نیز گفت: زمانی که قیمت مرجع سکه با ثبات باشد و بازار پول کشور قیمت را قبول کند بورس کالا آمادگی ازسرگیری معاملات را دارد، اما قیمت مرجع هم اکنون از نوسان قابل ملاحظه‌ای برخوردار است در نتیجه نمی‌توان زمان مشخصی برای راه اندازی معاملات آتی سکه در بورس کالا مشخص کرد .
رئیس سازمان بورس در خصوص راه‌اندازی بورس بین الملل در مناطق آزاد نیز گفت: راه اندازی این بورس نیازمند دستورالعمل و آیین نامه است. این موضوع در کمیسیون اقتصادی مجلس و همچنین در دولت بررسی شده و پس از تصویب، نحوه راه اندازی آن در شورایعالی بورس مطرح می‌شود .
محمدی در خصوص فعالیت بازار سرمایه در عرصه بین المللی نیز گفت: وقتی عضو نهاد آیسکو می‌شویم مفهوم آن این است که همه استانداردهای لازم در بازار سرمایه برای سرمایه گذاری رعایت می‌شود. به این معنی که حقوق سهامداران خرد و سهامداران بزرگ نیز رعایت می‌شود. به همین دلیل سرمایه گذار خارجی می‌تواند به راحتی با افق بلند مدت ۵ و ۱۰ ساله به بازار سرمایه اعتماد داشته باشد .
وی با اشاره به عرضه نفت در بورس نیز گفت: نفت خام، یک محصول ملی برای کشور است و برای بورس انرژی نیز محصول جدیدی تلقی می‌شود به همین دلیل باید ساز و کار معاملات آن فراهم می‌شد و مشتریان علاقمند وارد میدان معاملاتی می‌شدند .
دبیر شورایعالی بورس ادامه داد: بورس انرژی، عهده دار کشف قیمت عادلانه است و به همین دلیل هر دو محصول ملی کشور که گاز و نفت است باید در این بازار عرضه شود و صرف نظر از تحریم ها، این محصولات باید در یک بازار کاملا شفاف معامله شود .
محمدی ادامه داد: با همکاری وزارت نفت و تغییر روند اطلاعیه ها، انعطاف لازم در بورس انرژی ایجاد شده و در این میان محرمانه بودن اطلاعات رعایت می‌شود.
مدیرعامل بورس کالا: بازار آتی، ابزار مهار نرخ سکه است
مدیرعامل بورس کالا اعلام کرد: بازار آتی بورس، ابزاری برای مهار قیمت سکه به شمار می رود و از مزایای راه اندازی آن، دور نگه داشتن افراد سفته باز از بازار نقد است.
به گزارش پایگاه خبری اتاق تعاون ایران ، پس از نوسان شدید قیمت سکه و عبور از مرز چهار میلیون تومان، با این تصور که معاملات بازار آتی سکه در بورس کالا، عامل جهت‌دهی به بازار نقد است، محدودیت‌هایی برای معاملات آتی سکه در نظر گرفته شد.
در معاملات آتی، کالایی مانند سکه را اکنون و با قیمت مشخصی خریداری می کنند اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده (به عنوان مثال آبان یا دی ۱۳۹۷) انجام می‌شود، که باید توجه داشت بخش قابل توجهی از معاملات قرارداد آتی به تحویل سکه منجر نمی‌شود.
با توجه به اینکه در معاملات روزهای گذشته نرخ سکه «تحویل دی ماه» در بازار آتی بورس کالا حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان بالاتر از قیمت نقد سکه بود، این تصور ایجاد شد که قیمت های آتی باعث گرانی سکه در بازار نقد می‌شود و بر این اساس، معاملات متوقف شد.
در واکنش به این ادعاها، برخی کارشناسان تاکید می‌کنند معاملاتی آتی سکه تاثیر چندانی بر بازار نقد نمی گذارد و در صورت توقف معاملات سکه در تالار شفاف بورس، سفته‌بازی در بازار نقد سکه افزایش یافته و روند معاملات به صورت مبهم و غیر قابل رصد می شود.
** بازار آتی، ابزاری برای خروج سفته‌بازان از بازار نقد
مدیرعامل بورس کالا امروز در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا تاکید کرد این ادعا که معاملات آتی سکه بورس کالا باعث افزایش قیمت سکه و خط دهی به بازار نقد شده است، «نه از لحاظ نظری و نه عملی درست نیست».
«حامد سلطانی نژاد» افزود: مطالعات علمی دانشگاهی نشان می‌دهد بازار نقد به بازار آتی جهت می‌دهد.
سلطانی نژاد یادآوری کرد: بازار آتی و مشتقه در آمریکا بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد و سایر کشورها نیز بازارهای آتی با عمر طولانی دارند که نشان دهنده اهمیت آن در عرصه اقتصاد است.
وی با رد تاثیرپذیری بازار نقد سکه از بازار آتی در بورس کالا گفت: باید توجه داشت که ساعت کار بازار آتی سکه در ایران پس از بازگشایی بازار نقد است، بنابراین نمی تواند بر بازار نقد تاثیر گذار باشد.
مدیرعامل بورس کالا ادامه داد: مجموع فعالان بازار آتی بیش از ۲۴ هزار نفر است که موقعیت های محدود خرید و یا فروش می گذارند؛ اما شمار زیادی از افراد در بازار نقد سکه فعالیت داشته و سکه معامله می کنند.
سلطانی نژاد بازار آتی و نقد سکه را به دریاچه و دریا تشبیه و اضافه کرد: مشخص است که بازار نقد بزرگ تر است و بر بازار آتی تاثیر می گذارد؛ نه برعکس.
به گفته وی، بخش قابل توجهی از افرادی که دنبال سفته بازی اند، در بازار آتی فعالیت می کنند که باعث می شود وارد بازار نقد نشوند.
سلطانی نژاد افزود: تجربه نشان داده هر جا کالا در مقابل حجم پول قرار گرفته است، کالا بازنده شده و پول همه کالا را بلعیده است که نتیجه آن افزایش بی رویه قیمت می شود.
«اکنون نیز حجم عظیم نقدینگی را در کشور داریم که در مقابل هر کالایی قرار گیرد آن را می بلعد و راهکار دنیا برای رفع این مشکل، راه اندازی بازار مشتقه و آتی است».
مدیرعامل بورس کالا ادامه داد: در بازار آتی، کالا را در مقابل پول قرار نمی دهیم، بلکه به تعبیری می توان گفت از قدرت پول در مقابل پول، بهره می گیرد که باعث کاهش نیاز به کالای واقعی می شود.
سلطانی نژاد ادامه داد: همچنین باید توجه داشت در بازار مشتقه، بسیاری از قراردادها به تحویل کالا منجر نمی شوند.
وی بیان داشت: این تصور کارساز نیست که با هدف مدیریت بازار و اشباع بازارهایی مانند طلا و سکه، آنقدر سکه و طلای فیزیکی به بازار عرضه کنیم تا همه تقاضاها پاسخ داده شود.
«تجربه ثابت کرده است هر چه کالا به بازار عرضه شود، پول و نقدینگی موجود در جامعه آن را می خرد و می بلعد؛ حتی اگر کالا زیر قیمت بازار نیز عرضه شود، باز پول آن را می بلعد».
سلطانی نژاد به تجربه چین اشاره کرد و ادامه داد: زمانی که رشد اقتصادی چین زیاد شد، مسوولان این کشور به توسعه بازارهای مشتقه کالاهای مختلف توجه نشان دادند، زیرا می دانستند زمانی که رشد اقتصادی آنها رونق بگیرد، این بازارهای مشتقه به مدیریت بازار کمک می کنند.
دیدگاه شما