بهترین سرمایه گذاری در زمان تورم و برای 5 سال بعد چیست؟
در اقتصاد کشورمان با توجه به اینکه متغیرهای کلان اقتصادی مثل نرخ بهره و نرخ تورم مدام درگیر نوسانات می باشد، موضوع سرمایهگذاری اهیمت زیادی پیدا می کند. با توجه به تورم و کاهش ارزش پول ملی، پیدا کردن راهکاری مناسب جهت حفظ ارزش پول و دارایی نقد خود بسیار مهم است و سوال اصلی این است که چطور سرمایه هایمان را از کاهش ارزش ناشی از تورم روزافزون مصون کنیم؟ در واقع بهترین گزینه سرمایه گذاری در زمان تورم بالا چیست؟
تورم چیست؟
از نظر اقتصادی، تورم یا Inflation به افزایش سطح عمومی قیمتها در یک بازه زمانی مشخص گفته میشود. تورم را میتوان افزایش بیرویه قیمت کالاها و خدمات بدون پشتوانه و بدون برنامهریزی دانست که باعث کاهش قدرت خرید میشود و تعادل میان تقاضای محصولات با نقدینگی موجود برای خرید محصولات را بر هم میزند.
با وجود تورم ارزش پول ملی روز به روز کاهش می یابد و قدرت خرید خانوارها نسبت به قبل کاهش پیدا میکند. در صورتی که افراد پول و سرمایه خود را در جایی که نرخ بازدهی آن کمتر از نرخ تورم باشد سرمایه گذاری کنند، عملا از ثروت آنها به مرور زمان کاسته خواهد شد. بنابراین اطلاع داشتن از بازارهای بالقوه برای سرمایه گذاری و مقایسه آنها با یکدیگر و ترجیحات فردی شخص میتواند به تصمیم گیری بهتر برای سرمایه گذاری یاری دهنده باشد.
انواع گزینه های سرمایه گذاری
افراد می توانند در یکی از بازارهای مالی زیر جهت حفظ ارزش پول و دارایی خود در برابر تورم سرمایهگذاری کنند:
- بازار مسکن
- بانک
- ارز و دلار
- سکه و طلا
- بازار سهام و سرمایه
در ادامه سرمایهگذاری در هریک از این بازارهای را مورد بررسی قرار می دهیم تا بهترین سرمایهگذاری در زمان تورم مشخص گردد.
سرمایهگذاری در مسکن
در کشورمان به دلیل عوامل فرهنگی و اقتصادی، به سرمایهگذاری در مسکن اهمیت زیادی داده می شود و بعضی ها معتقدند بهترین سرمایه گذاری در دوران تورم سرمایه گذاری در بازار مسکن است چرا که مسکن هم کالایی مصرفی است و هم قیمت آن به مرور افزایش پیدا می کند، براین اساس بسیاری از مردم بهترین روشهای سرمایهگذاری در ایران را خرید مسکن می دانند. اما همانطور که گفته شد هر یک از بازارهای مالی مزایا و معایب و همینطور ریسک مخصوص بهخود را دارند.
مزیت سرمایهگذاری در مسکن در زمان تورم:
- ریسک نسبتا پایینی برای حفظ سرمایه دارد
- قابلیت استفاده دارد و همچنین می توان با اجاره دادن درآمدزایی کرد
- قیمت آن به مرور رشد می کند
معایب سرمایهگذاری در بازار مسکن:
- یک سرمایهگذاری بلندمدت بشمار می رود و سود موردنظر را در کوتاهمدت نمی دهد
- طبق مصوبههای جدید اگر خالی بماند باید بابتش مالیات پرداخت شود
- نقدشوندگی پایین بازار مسکن یکی دیگر از معایب سرمایهگذاری در این حوزه به شمار می رود
- همچنین فردی که قصد ورود به این بازار را دارد باید سرمایه زیادی داشته باشد. حال اینکه عموم مردم چنین پولی در دسترس ندارند.
در حال حاضر وضعیت ملک و خرید و فروش مسکن همگام با تورم در حال افزایش روزافزون است اما به دلیل ناتوانی خریداران در پرداخت قیمت مسکن، بازار ملک دچار رکود است. خانهدار شدن در حال حاضر کار سادهای نیست زیرا حداقل بودجه لازم برای خرید خانه یک میلیارد تومان شده است و وام مسکن نیز حتی اگر بخواهیم مشکلات وام اوراق و اقساط نجومی آن را در نظر نگیریم درصد کمی از این پول را پوشش می دهد.
سرمایهگذاری در بانک
درصد بالایی از حجم سرمایهگذاریها در ایران به سپرده بانکی برمی گردد. سرمایهگذاری در بانک به اینگونه است که پول به بانک سپرده می شود، به صورت ماهانه مبلغی به عنوان سود سپرده دریافت می شود. سرمایهگذاری در بانک از جمله سرمایهگذاریهای بدون ریسک می باشد زیرا اصل سرمایه حفظ و مبلغی سود در هر ماه به آن تعلق می گیرد. بنابراین این روش برای افرادی که به شدت ریسکگریز هستند مناسب می باشد.
مزایای سرمایهگذاری در بانک:
- به لحاظ افق زمانی می توان سرمایهگذاری بلندمدت و کوتاهمدت داشت
- سرمایهگذاری بدون ریسک می باشد
- سودآوری آن تضمینی و قطعی است
معایب سرمایهگذاری در بانک:
- در سرمایهگذاری بلندمدت سپرده بانکی امکان انتقال سرمایه از یک بانک به بانک دیگر وجود ندارد و همینطور اگر فرد سرمایهگذار بخواهد پول خود را پیش از زمان سررسید برداشت کند با نرخ سکشت روبهرو می شود
- سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت از جمله منابع ارزان قیمت محسوب می شود
- در سپرده بانکی بلندمدت تا پنج سال امکان نقل و انتقال سرمایه به دیگر بازارهای وجود ندارد و این در حالی است که در شرایط اقتصاد تورمی و نوسانی ایران، بلوکه شدن پول در چنین حسابی ریسک بالایی دارد.
- در شرایط تورمی معمولا نرخ بهره بانکی بسیار پایین تر از نرخ تورم موجود است.
بنابراین در شرایط فعلی اقتصاد ایران که تورم دو رقمی و بیش از ۳۰ درصد است، بهره بانکی نمی تواند ارزش پول شما را در برابر تورم حفظ کند و این موجب ضرر شما می شود. بنابراین اگر به دنبال بهترین بازار سرمایه گذاری در زمان تورم هستید سرمایه گذاری در بانک به شما پیشنهاد نمی شود.
سرمایهگذاری در بازار ارز و دلار
بازار ارز همیشه علاقهمندان مخصوص به خود را داشته و دارد، همچنین می توان گفت یکی از اصلیترین روشهای سرمایهگذاری در ایران می باشد و به دلیل نوسانات قیمتی، بازار مطلوبی برای سرمایه گذاری در زمان تورم می باشد اما این بازار نیز مانند دیگر بازارها معایب خود را دارد که به شرح زیر است:
- کار کردن در این بازار با ریسک زیادی همراه است
- از شفافیت معاملات برخوردار نیست
- به نوعی فعالیت در یک بازار سیاه بهحساب می آید
- یک سرمایهگذاری پایدار شناخته نمی شود
- به شدت متاثر از اتفاقات و تحولات داخلی و دنیا
- پیشبین نرخ ارز همواره با ابهام روبهرو می باشد
شاید بازار ارز و دلار یکی از بهترین انواع سرمایه گذاری در زمان تورم باشد اما به دلیل اینکه تاثیر منفی بر وضعیت زندگی افراد دیگر جامعه می گذارد توصیه نمی شود. خرید و فروش در بازار ارز باعث افزایش قیمت ها و کاهش قدرت خرید مردم می شود.
سرمایهگذاری در بازار طلا و سکه
در ایران سرمایهگذاری در طلا و سکه همواره مورد توجه عموم مردم، دولت و روش مناسب و قابل اعتمادی برای سرمایهگذاری بوده است و می توان گفت مأمن امن سرمایهگذاران در هنگام بحرانهای اقتصادی می باشد. افراد زیادی بر این باورند که طلا و سکه هیچگاه ارزش خود را از دست نمی دهند بنابراین سرمایهگذاری در این حوزه همواره می تواند سودده باشد. از جمله مزیتهای سرمایهگذاری در این بازار نبود محدودیت زمانی است درواقع در هر زمان می توان اقدام به خرید یا فروش کرد. اما عیب این بازار ریسک تقریبا زیاد آن است چرا که از دو فاکتور داخلی یعنی نرخ برابری دلار به ریال و فاکتور خارجی قیمت اونس جهانی تاثیرپذیر است.
مزایای سرمایه گذاری در بازار طلا و سکه:
- استهلاک ندارد.
- نقدشوندگی نسبتا خوبی دارد.
- هنگام خرید و فروش، هزینه افراد مناسب بورس بنگاهی یا کارگزاری چندانی ندارد (هزینه قابل اغماض است).
معایب سرمایه گذاری در بازار طلا و سکه:
- به نرخ دلار واکنش نشان میدهد.
- به قیمت جهانی طلا واکنش نشان میدهد.
- ریسک تقلب فروشنده در عیار و وزن دارد. (که سکه ریسک کمتری در این بخش دارد)
سرمایهگذاری در بازار سرمایه
سرمایهگذاری در بازار سهام یکی دیگر از روشهای سرمایهگذاری محسوب می شود. سرمایهگذاری در بورس یکی از مرسومترین روشهای سرمایهگذاری در دنیا و یکی از معقولانه ترین روش های سرمایه گذاری در دوران تورم است. شرکتهای معتبر کشور در صنایع مختلف سهام خود را در بورس عرضه می کنند تا افراد مختلف که قصد سرمایهگذاری در این حوزه را دارند، سهامدار شرکتها شوند .بورس ایران در سال ۹۸ و پنج ماه ابتدایی سال 99 رکوردهای بینظیر و بازدهی چشمگیری را در کارنامه خود به ثبت رساند و رشد خوب و بیسابقهای داشت. در سال قبل دلایلی چون افزایش نرخ ارز، حمایت های دولت، عرضه اولیه های زیاد، واگذاری و فروش سهام دولتی در بازار، افزایش نرخ تورم و اوضاع بد کسبوکار در پی شیوع ویروس کرونا و … موجب هدایت و ورود نقدینگی بالایی به بازار سهام شد. از میانه های تابستان اما روند صعودی بورس تهران تغییر مسیر داد و به سمت سراشیبی رکود حرکت کرد و بسیاری از سرمایه گذاران نا امید از کسب بازدهی های نجومی، پول های خود را از این بازار خارج کردند. اما نکته ای که سهامداران تازه وارد از آن غافل ماندند و یک اصل مهم سرمایه گذاری در بازار سرمایه و بورس محسوب میشود، داشتن علم و اطلاعات کافی از بازار بورس و صنایع و شرکتهای فعال در آن است تا یک شخص بتواند به طور مستقیم در این بازار ورود کند. در غیر این صورت سرمایه گذاری در این بازار نیز همانطور که دیده شد با ریسک بسیار زیادی همراه است و میتواند سرمایه افراد را به خطر بیاندازد. برای این منظور به سهامداران توصیه میشود که به طور غیرمستقیم به سرمایه گذاری در این بازار اقدام کنند.
بنابراین می توان گفت که از مزایای سرمایه گذاری در بازار بورس در زمان تورم
- عدم نیاز به سرمایه زیاد و کلان. افراد می توانند با مبلغ ۵۰۰ هزار تومان فعالیت خود را در این بازار شروع کنند. البته باید توجه داشت که برای خرید عرضههای اولیه نقدینگی کمتری مورد نیاز است.
- نقدشوندگی بالا
- امنیت و شفافیت در سرمایهگذاری
- حفظ سرمایه در مقابل تورم
- کسب سود به دو طریق افزایش قیمتها و در پی آن کسب سود و سود نقدی تقسیمی بین سهامداران که بعد از برگزاری مجمع به حساب سهامداران واریز می شود
- معافیت مالیاتی
اما اگر بخواهیم از بزرگترین عیب سرمایه گذاری در بازار بورس در زمان تورم صحبت کنیم باید به ریسک زیاد در صورت نزول شدید بازار اشاره کنیم که اخیرا شاهد آن بودیم. بنابراین برای منتفع شدن از این بازار و مصون ماندن از ریسک نوسانات این چنین بازار بورس توصیه میشود که سرمایه گذاری غیرمستقیم را انتخاب کنید و واحد های (یونیت های) صندوق های سرمایه گذاری را خریداری کنید. این کار امکان سرمایه گذاری با نرخی بیشتر از نرخ بهره بانکی و نزدیک به نرخ تورم را به سرمایه گذاران میدهد و علاوه بر آن، افراد از مزایای رشد بازار بورس نیز منتفع میشوند.
سخن آخر
تجربه ثابت کرده است که بازدهی بازار بورس عموما در بلند مدت بیشتر از نرخ تورم بوده است و درواقع یکی از ویژگیهای مهم بازار بورس حفظ ارزش پول شما در برابر تورم می باشد وحتی بازدهی دارایی شما را از تورم جلو میندارد. بنابراین با در نظر گرفتن معایب و مزایای بازارهای مالی مختلف، می توان گفت سرمایهگذاری در بازار بورس با توجه به ویژگیهایی که دارد می تواند بهترین سرمایهگذاری در زمان تورم باشد زیرا علاوه براینکه پول شما را در برابر تورم بالا حفظ می کند باعث افزایش تورم نشده و برعکس محرک تولید و اشتغال زایی است. و با در نظر گرفتن شرایط حال حاضر بورس صندوق های سرمایه گذاری گزینه های بهتری به نظر میرسند چرا که حداقل نرخ بهره را که بیشتر از نرخ بهره بانکی است را تضمین میکند و در بعضی صندوق ها مانند صندوق های سهامی و مختلط در صورت کسب بازدهی بیشتر، این سود نیز بین سهامداران توزیع خواهد شد.
صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت
صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت مناسب چه افرادی است؟
این نوع صندوقها اغلب 90 درصد از داراییهای خود را در اوراق مشارکت، سپرده بانکی، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری مینمایند. باقیمانده داراییهای صندوق نیز به اختیار مدیر صندوق (تا سقف 10 درصد) در بورس و صرف خرید سهام میشود. یک صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت مناسب برای افرادی است که ریسک پذیری پایینی دارند. چرا که بیشتر سرمایه آن در داراییهای با درآمد ثابت سرمایه گذاری شده است. همچنین معمولا صندوقهای سرمایه گذاری با درآمد ثابت یک حداقل سود تضمین شده دارند. این صندوقها در دورههای از قبل معین شده (مثلا ماهانه یا ۳ ماه یکبار) به سرمایه گذاران خود سود پرداخت میکنند. قابلیت نقد شوندگی آنها نیز بالاست. یعنی شما به راحتی میتوانید واحدهای صندوق خود را به پول نقد تبدیل کنید. همچنین بیشتر این صندوقها یک رکن به نام ضامن نقد شوندگی دارند. رکن صندوق معمولا یک نهاد مالی معتبر است و ضامن نقدشوندگی صندوق محسوب میشود. این ضامن باعث آسودگی خاطر بیشتری برای سرمایه گذاران میشود. در نهایت اینکه این صندوقها معمولا بازدهی بیشتری نسبت به بانک دارند. پس برای افراد کم ریسک که پول خود را در بانک نگهداری میکنند یک گزینه جذاب برای سرمایه گذاری با ریسک پایین به شمار میروند.
ویژگی صندوقهای سرمایه گذاری با درآمد ثابت
با توجه به توسعه ابزارهای مالی در ایران شاهد انتشار اوراق مشارکت و گواهیهای سپرده بانکها و شرکتهای مختلف خصوصی و دولتی هستیم. برای اینکه این اوراق جذابیت لازم را نزد سرمایه گذاران داشته باشند عموما نرخ سودی بالاتر از سپردههای بانکی دارند و عموما دارای سودی ۳ الی ۴ درصد بالاتر از سپردههای بانکی و از طرفی تضمین شده هستند و این موضوع باعث میشود تا بسیاری از سرمایه گذاران به این اوراق جذب شوند. صندوقهای سرمایه گذاری با درآمد ثابت نیز بخش قابل توجهی از سرمایههای خود را در این اوراق سرمایه گذاری میکنند تا از این دریچه بتوانند بازدهی بالاتری نسبت به سپردههای بانکی ایجاد نمایند. ضمنا برخی از صندوقهای سرمایه گذاری با درآمد ثابت بانکی نیز به دلیل قوانین حاکم بر آن بانک یک الی دو درصد بالاتر از سایر صندوقهای مشابه سود پرداخت میکنند. برای مثال اگر صندوقهای دیگر سود ۲۰ درصدی میپردازند آن صندوق خاص سود ۲۲ درصدی را پرداخت مینماید.
مزیت صندوقهای درآمد ثابت برای فعالین بورسی
قابل معامله بودن سریع
همانطور که در مقاله «صندوقهای قابل معامله در بورس ETF» توضیح دادهایم در بین تمام صندوقهای سرمایه گذاری بورسی، از نوع قابل معامله نیز داریم. واحدهای این نوع صندوقها در بورس را درست مانند یک سهم میتوان، در بازار بورس خرید و فروش کرد.
نقد شوندگی بالا
صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت از نظر نقد شوندگی و از نظر بازدهی از سرمایه گذاری بانکی بالاتر است و میتوانیم در هر زمان که شرایط بهتر شد، با ابطال واحدها اقدام به سرمایهگذاری در سایر بازارها کنیم. در سایت فیپیران میتوانید بازده همه صندوقهای بورسی از جمله صندوقهای درآمد ثابت را ببینید. اگر آشنایی با سایت فیپیران ندارید میتوانید به ویدئو «همه چیز درباره صندوقهای درآمد ثابت بورسی» مراجعه کنید و بازدهی آنها را در یکسال اخیر را ببینید. در این ویدئو همه آیتمهای سایت فیپیران را کاملا توضیح دادهام.در دورههای کوتاه مدت نیز میتوان بازدههای بالا کسب کرد. برای مثال طبق قانون بانکی ما، برای کسب بازده 20 درصدی بایستی یکسال سرمایه خود را در بانک سپرده کنیم اما در این صندوقها میتوان به صورت روزشمار سود 20 درصدی سالانه کسب کنیم. برای اطلاعات بیشتر ویدئوی «چطور در بورس سود روزشمار 20 درصدی بگیریم» مراجعه کنید.
نحوه سرمایه گذاری در این صندوقها
برای سرمایه گذاری در این نوع صندوقها نیز به صورت مراجعه حضوری و درخواست صدور واحد انجام میشود یا میتوان واحدهای آن را به صورت آنلاین در بورس خرید و فروش کرد.
دوستان عزیز در صورت داشتن هر گونه سوالی لطفا سوال خود را زیر همین مقاله در قسمت نظرات بیان فرمایید تا ما را در ارائه بهتر و آپدیت کردن مقاله کمک کنید.
فروش اقساطی سهام، سازوکاری مناسب برای همه اقشار جامعه
طرح فروش اقساطی سهام، طی یک سال اخیر و با حضور گستردهتر مردم در بازار سرمایه، موردتوجه برخی از کارشناسان و دستاندرکاران بازار سرمایه قرار گرفت.در این روش افراد با هر میزان و درجهای از توان مالی میتوانند اقدام به خرید اقساطی سهام کرده و در مقابل، خود سهم را وثیقه و تضمین پرداخت اقساط قرار دهند. با توجه به روند تورم در اقتصاد ایران و لزوم توجه به همه اقشار جامعه در فرایند افزایش ارزش داراییها ازجمله رشد قیمت سهام، به نظر میرسد اجرای این طرح در وضعیت فعلی میتواند توجه متقاضیان زیادی را جلب کند. آنچه طی ماههای اخیر از سوی برخی کارشناسان در این طرح مورد توجه قرار گرفت، موضوع نرخ سود بود. به عقیده آنها نرخ سود تعیینشده طبیعتاً باید برای افرادی که قصد سرمایهگذاری و خرید اقساطی دارند توجیه داشته باشد. علاوه بر این، روش انجام طرح ازجمله قالب قرارداد قابل تنظیم فیمابین فروشنده، خریدار، کارگزار و نحوه اختصاص کفایت سرمایه در این طرح نیز از جمله مواردی است که نیاز به طراحی دارد. باهدف بررسی هر چه بیشتر ویژگیها، مزایا و همچنین زوایای حقوقی این طرح با دکتر امیر تقیخان تجریشی رئیس هیئت مدیره بورس اوراق بهادار تهران که بهتازگی طرحی را در همین قالب یعنی فروش اقساطی پیشنهاد داده است، گفتگو کردهایم که در ادامه میخوانید:
اخیراً طرحی را در قالب فروش اقساطی سهام تهیه کردهاید. این روش از نظر اجرایی ساختاری متفاوت از روشهای معمول فروش سهام که تاکنون در بازار سرمایه مورد استفاده قرار گرفته است، دارد. لطفاً ابتدا برای آشنایی بیشتر مخاطبان «ماهنامه بورس»، مختصری از ساختار اجرایی کلی این طرح و مزایای آن شرح دهید.
همانطور که میدانید روشهای متعددی وجود دارد که میتوان افراد جامعه را از طریق آنها به سمت سهامداری و سرمایهگذاری در بازار سرمایه سوق داد که فروش اقساطی سهام یکی از این روشها است.
در طرحی که پیشنهاد داده شده است، فرایند فروش برای چهار گروه هدف شامل سه کلاس برای اشخاص حقیقی و یک کلاس برای اشخاص حقوقی تنظیم شده است که البته تمرکز طرح بیشتر بر سه گروه اول و پوشش طیف گستردهتری از اشخاص حقیقی است. در قالب نخست یعنی A، سهام قابلفروش تا سقف ارزش ۱۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته میشود که بیش از ۷۰ درصد مبلغ خرید به صورت قسطی و با نرخ سود ۱۰ درصد در نظر گرفته شده است که از طریق شعب بانک در اختیار متقاضیان قرار میگیرد. اقساط این روش رقم پایینی دارد و از این منظر برای قشر کمدرآمد بسیار مناسب است، بخصوص که بازپرداخت اقساط آن ۵ ساله تعیین شده است. همچنین افراد میتوانند بخشی از این اقساط را از محل دریافت سود نقدی پرداخت نمایند.
آیا بانک مشخصی پیشنهاد میشود؟
این سهام میتواند از طریق شعب همه بانکها خریداری شود.
قراردادی که بین خریدار و فروشنده سهام منعقد میشود، در چه قالبی تنظیم خواهد شد؟
این قرارداد، همانند قراردادی است که با کارگزاریها برای خرید اعتباری سهام منعقد میشود. بر اساس این قرارداد اگر خریدار نتواند اقساط را در زمان مقرر پرداخت کند، سهم موردنظر که بهعنوان وثیقه در نظر گرفته شده است، توسط بانک برای فروش گذاشته شده و اقساط از طریق فروش سهام کسر میشود.
در ابتدای گفتوگو به سه ساختار کلی این طرح اشاره کردید. موارد بعدی در چه قالبی پیشبینی شده است؟
در ساختار دوم که بهعنوان کلاس B نامیده شده است، تا سقف یک میلیون سهم، معادل حدود یک میلیارد تومان به صورت اقساطی به متقاضیان ارائه میشود. در این روش نرخ بهره از ۱۰ درصد به ۱۵ درصد افزایش داده شده و مدت بازپرداخت نیز از ۵ سال به ۴ سال تقلیل خواهد یافت.
در روش سوم که کلاس C نامیده میشود، فروش تا سقف ۵ میلیارد تومان که پرداخت ۵۰ درصد به صورت نقدی و اقساط با نرخ بهره ۱۸ درصد به متقاضیان ارائه میشود ضمن اینکه بازپرداخت آن به ۳ سال تقلیل داده شده است.
آیا امکان اضافه شدن شرایط خرید اقساطی خارج از این ۳ قالب وجود دارد؟
در طرح پیشنهادی به نظر میرسد ۳ گروه کافی است و بهتر است که آن را بیشتر و پیچیده نکنیم.
طبق گفتههای شما، شرایط دریافت اقساط با توجه به توان مالی اقشار مختلف جامعه طراحی شده است، بهجز این ویژگی، این طرح چه تأثیر مثبتی در فرایند توسعه فرهنگ سهامداری دارد؟
با فروش اقساطی سهام، افراد جامعه خرید سهام و سهامدار ماندن را بهخوبی و بهدرستی آموزش میبینند. در این روش لزومی وجود ندارد همه افراد همانند معاملهگران حرفهای بازار، هر روز و هر لحظه روند قیمتها را دنبال کرده و تابلوی بورس را بهصورت لحظهای مشاهده کنند.
باید بپذیریم افراد جامعه، هرکدام تخصص و وظایفی دارند که باید در طول روز توجه و توان خود را بر روی حرفه اصلی خود متمرکز کنند و نباید آنطور که در جریان فروش سهام صندوق دارا رخ داد، به دلیل ارزیابی لحظهای بازار سهام، مشغله بیشتری برای آنان ایجاد شود.
در حال حاضر اگر یک نفر از افراد خانواده سهام صندوق دارا و یا سهام دیگری را در بازار خریده باشد، کل خانواده هر روز روند قیمت آن سهم را ارزیابی و پیگیری میکنند که این بههیچوجه به صلاح آنها و وظیفه اصلیشان نیست.
اما در روش فروش اقساطی سهام، وقتی برای مثال یک سهامدار، سهام را بهصورت اقساط خریداری میکند، به ارزیابی و پیگیری لحظهای قیمت آن نیازی ندارد. در این روش وجوهی که فرد باید بهعنوان اقساط پرداخت کند کاملاً مشخص است و فرد از قبل میداند در زمانهای معینشده چه رقمی را باید واریز کند. از سوی دیگر با توجه به روند نرخ تورم در اقتصاد کشور این اطمینان وجود دارد که خریدار در هر صورت سودی منطقی را به دست آورد.
در این روش هم مردم سهامدار شده و هم شناوری سهم بالاتر میرود ضمن آنکه مردم عادت میکنند بدون استرس و خریدوفروش مکرر، در بلندمدت سود بیشتری کسب کرده و وقتشان هم تلف نمیشود.
مزیت این روش در مقایسه با عرضه سهام دولت در قالب صندوقهای ETF چیست؟
برخلاف عرضههای دولتی در قالب صندوقهای ETF که به دلیل بالا بودن عرضه و پایین بودن قیمتها، امکان عرضه سهام بهراحتی وجود ندارد، در این روش میتوان همیشه و در همه افراد مناسب بورس حال سهام شرکتها را به فروش رساند.
در فروش اقساطی سهام، به جای آنکه سهام را مشمول تخفیف کنیم، از روشهای دیگری همچون فروش بهصورت اقساطی با بهره کم میتوان افراد را ترغیب به خرید کرد. در این روش نیازی نیست تا همانند فروش سهام دولتی و آنطور که در جریان صندوقهای دارا اتفاق افتاد، برای فروش سهام و ترغیب مردم به خرید سهام، سهم موردنظر را با قیمتهای پایینتر عرضه کرد.
به عقیده من، اصولاً افراد نباید به ارزان خریدن سهم عادت کنند. این شرکتها بسیار خوب و با بازدهی بالا هستند و دلیلی وجود ندارد که برای ترغیب افراد، سهم را همانند یک کالای بیکیفیت، با تخفیف به افراد فروخته و بهنوعی شرکتها را به حراج بگذاریم.
در این روش میتوان اطلاعات جامعی از سهامداران شرکت به دست آورد و ساختار و ویژگیهای سهامداران را با توجه به میزان خرید، اقساط و روشی که در هر یک از کلاسهای A، B و C انتخاب کردهاند، طبقهبندی کرده و بهنوعی اطلاعات خوبی از سهامداران، ویژگیها و طبقه آنها به دست آورد. این امر امکان انجام مطالعات رفتاری سهامداران و پیشبینی وقایع و روند پیشروی بازار را در هر سهم شفافتر خواهد کرد.
چه سهمهایی قابلیت فروش از طریق فروش اقساطی سهام رادارند؟
تمامی سازمانهایی که باید طبق ماده ۱۶ قانون رفع موانع تولید، سهامشان را در بورس عرضه کنند ازجمله بانکها، میتوانند از این طریق داراییهای خود را از طریق فروش اقساطی سهام، در بورس به فروش برسانند.
رشد تورم در کشور، جذابیت دریافت تسهیلات از سیستم بانکی را افزایش داده است. اگر همین امروز این طرح اجرا شود، آیا تا پایان پرداخت اقساط و آزاد شدن سهم جهت فروش، این جذابیت حفظ خواهد شد؟
واقعیت امر این است که هرچه مدتزمان حضور سرمایهگذاری در بورس طولانیتر باشد، احتمال اینکه سرمایهگذاران به علت تورم سود کنند، بیشتر میشود.
اطلاعات آماری نیز نشان میدهد هر چه مدت ماندگاری افراد در بازار سهام بیشتر باشد احتمال اینکه بازار سرمایه از سایر بازارها ازجمله خودرو، ملک، طلا و ارز سودآوری بیشتری داشته باشد، افزایش مییابد.
در حال حاضر به دلیل تورم، افراد مشمول گروه A و با سرمایههای کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان، عمدتاً امکان سرمایهگذاری در بسیاری از بازارها را ندارند، اما با طرح دریافت اقساطی سهام به این افراد فرصت داده میشود با یک سودآوری منطقی، ماهانه دارایی خود را در بورس سرمایهگذاری کنند.
در حال حاضر اقشار کمدرآمد به دلیل تورم، هیچ گزینه بهتری از خرید سهام در بورس آنهم بهصورت اقساط ندارند ضمن اینکه در این روش با نرخ بهره ۱۰ درصدی و روند مورد انتظار تورم، قطعاً تا پایان دوران بازپرداخت اقساط سود خواهند کرد.
ما باید شرایطی را فراهم کنیم که اقشار ضعیف جامعه نیز از رشد ارزش داراییها در کشور منتفع شوند. شخصی که نقدینگی ندارد و امکان دریافت اعتبار و تسهیلات نیز برای او فراهم نیست، برای آنکه یک سرمایهگذاری حداقلی داشته باشد، با همان پول محدود خود، سهمهای ارزانقیمت غیر بنیادی را خریداری میکند که ممکن است بههیچوجه توجیه نداشته باشد و حتی ریسک زیادی نیز متوجه داراییاش شود.
اما در روش فروش اقساطی سهام، همین فرد میتواند یک سهم بنیادی را طی ۵ سال خریداری کرده و در طول این مدت نیز از مزایای دیگر سهامداری از جمله افزایش قیمت سهام، سود سالانه و افزایش سرمایه بهره ببرد.
در فروش اقساطی سهام، برخلاف سهام عدالت که تا چندی پیش دارندگان آن اطلاعی از ماهیت این نوع سهام و ارزش آن نداشتند، افراد از روز اول به بانک مراجعه کرده و میدانند چه سهمی را، به چه میزان و با چه قیمتی خریداری کردهاند و دقیقاً از زمان اتمام دوره بازپرداخت اقساط و آزادسازی سهام نیز اطلاع دقیق خواهند داشت.
ارائه تضامین یکی از شروط سخت برای خریداران اقساطی است. در این روش با توجه به اینکه سهم خود بهعنوان وثیقه در نظر گرفته میشود تا چه حد میتواند مفید باشد؟
بله دقیقاً در این روش تضمین راحتتر است چراکه خود سهم وثیقه خواهد شد.
آیا تجربهای از فروش اقساطی سهام در دنیا وجود دارد؟
قطعاً این روش، روش جدیدی در دنیا نیست ضمن اینکه ما در بازار سرمایه ایران نیز پیشازاین خرید اعتباری از طریق کارگزاران را که شباهت زیادی به این روش دارد داشتهایم.
برای اجرای طرح فروش اقساطی سهام، چه زیرساختارهایی نیاز است؟
همه زیرساختها آماده است تنها چیزی که باید مورد توجه قرار گیرد، لزوم عدم درگیر کردن کفایت سرمایه کارگزاریها است.
قالب قرارداد فروش اقساطی سهام، همانند قرارداد ارائه اعتبار خرید سهام از سوی کارگزاریها است اما لازم است در روش فروش اقساطی سهام از کفایت سرمایه بانک استفاده شود نه کارگزاری. نباید در این روش ریسک کارگزاری را بالا ببریم چون بانک متولی اصلی طرح و مسئول فروش سهام است و نباید کارگزاری درگیر آن شود چراکه هم ریسک بالایی برای کارگزاران دارد و هم توان کارگزاریها از لحاظ کفایت سرمایه در این حد نخواهد بود.
بنابراین موارد و نکتههای اینچنینی باید از قبل دیده شود؟
بله. موارد حقوقی ازجمله این مورد، وجود دارد اما موارد خیلی پیچیده و سختی نیستند و نباید این موارد و بررسی و تعین تکلیف آنها باعث شود تا کل طرح در جریان عبور از فرایند بروکراسی اداری، دچار وقفه شود.
اگر همین امروز موافقت اجرای طرح دریافت شود، اجراییشدن آن چقدر زمان خواهد برد؟
این موضوع به بانکهای مربوطه و وزارت اقتصاد بستگی دارد. برای مثال اگر بانکی به این نتیجه برسد که قصد اجرای این روش را دارد و وزارت اقتصاد مجوزها را ارائه و از آن حمایت کند قطعاً طی کمتر از یک ماه فرایند اجرایی آن آغاز خواهد شد.
آیا طرحی که ارائه شده ، تصویب شده است؟
هنوز تصویب نشده است. البته اصل زحمت و بار اصلی اجرای این طرح بر دوش بانکها است. همچنین علاوه بر بانکها که باید شعب خود را تجهیز کند، شرکت سپردهگذاری مرکزی نیز باید زمینه وثیقه شدن سهام را فراهم کند و سازمان بورس و شرکت بورس نیز باید راهکار مناسب برای آنکه کفایت سرمایه کارگزاری درگیر این روش نشود، پیشنهادات خود را ارائه دهند.
سیستم بانکی و هر سازمان دیگری که از این روش اقدام به فروش سهام کند، خود چه منفعتی کسب خواهد کرد؟
نهادهای اقتصادی با فروش دارایی خود از این طریق، سود شناسایی میکنند و میتوانند با منابعی که به دست میآورند، پروژههای دیگری را آغاز کنند. نکته مثبت دیگر این است که جریان وجه نقد مثبت در طول زمان برای متولی اصلی طرح که در این جا بانک است ایجاد میشود و او میتواند پروژههای بیشتری را برنامهریزی کند.
علاوه بر این، در روش فروش اقساطی سهام این شائبه که داراییها به فروش رسیده و سال بعد که دولت جدید بر روی کار میآید هیچ پولی نخواهد داشت به وجود نخواهد آمد. وقتی یک سهم امروز با روش اقساطی با دوره بازپرداخت ۵ ساله به فروش برسد، ۴ سال از بازپرداخت اقساط آن در دولت بعدی واریز خواهد شد؛ بنابراین ذینفع بودن دولت بعدی هم در این طرح دیده خواهد شد.
در یک کلام میتوان گفت که فروش اقساطی سهام، هم برای مردم، دولت فعلی، دولت بعدی و بازار سرمایه مثبت است و هم فرهنگ سهامداری را در مقابل توسعه فرهنگ سفتهبازی، فارغ از نکات مثبت و منفی آن، توسعه میدهد ضمن آنکه مدیریت زمان مردم را نیز بهتر میکند.
آیا ممکن است وسوسه دارندگان سهام برای ورود به معاملات وکالتی در این روش زیاد شود؟
این وسوسه در مورد همه سهمها و یا هر نوع دارایی دیگری ممکن است اتفاق بیافتد و مانند همه آنها در این روش نیز خریدوفروش وکالتی، برای خریدار ریسک زیادی دارد چراکه در قرارداد فروش اقساطی سهام، نوشته میشود که این سهم غیرقابل واگذاری است. بهطورکلی مواردی همچون فروش وکالتی نمیتواند جلوی اجرای روشهای جدید و استفاده از ابزارهای مالی جدید را در بازار بگیرد.
آیا این سرمایهگذاری، یک سرمایهگذاری غیرمستقیم مانند خرید سهام ETFها است یا روش مستقیم محسوب میشود؟
روش آن مستقیم است اما مستقیمی که سهامداران، روزانه و لحظهای نیاز به پیگیری بازار ندارند.
و بهعنوان سؤال پایانی، چقدر به موفقیتآمیز بودن طرح فروش اقساطی و استقبال مردم از آن امیدوار هستید؟
خوشبختانه طی یک سال اخیر، تعداد زیادی از مردم بهصورت مستقیم و غیرمستقیم وارد بازار سرمایه شده و با آن آشنا شدهاند. برخی معتقدند وقتی یک شخص قصد یادگرفتن شنا را داشته باشد، بهجای آنکه ساعتها دوره آموزشی تئوریک داشته باشد، باید در آب بیافتد تا شنا کردن را به خوبی یاد بگیرد. در این خصوص مردم از اقشار مختلف کشور، طی این مدت بهنوعی وارد بازار سرمایه شدند که این امر بهطورکلی، اتفاق مثبتی است.
از سوی دیگر تجربه نشان میدهد بازار سرمایه از تمامی بازارها بازدهی بیشتری دارد و بسیار تأکید شده که اگر افراد پول مازاد خود را وارد این بازار کنند در بلندمدت، سودآوری بیشتری نسبت به دیگر بازارها خواهند داشت. آمارها نشان میدهد سهامداران قدیمی، اگر به میزان کافی در بازار میماندند، قطعا سودی بیشتر از بازارهایی چون ارز و مسکن و طلا نصیبشان میشد. بنابراین در این روش نیز چون سرمایهگذاری بلندمدت است قطعاً برای اقشار مختلف جذابیت خواهد داشت.
ازاینرو انتظار میرود نخست به دلیل آشنا بودن طیف زیادی از افراد جامعه با بازار سرمایه طی این مدت و از سوی دیگر به دلیل بالا بودن بازدهی سرمایهگذاری بلندمدت در بورس و درنهایت فروش اقساطی بر اساس نرخ مناسب بهره اقساط و سود قابل انتظار معقول، افراد زیادی از طریق آن در بازار سرمایه سرمایهگذاری کنند.
ذخیره سود در بورس چیست و چرا باید ذخیره سود کنیم؟
در بازارهای مالی و سرمایه تا وقتیکه ارز، سکه، طلا، سهام و… بهعنوان دارایی در دستان شما قرار دارند و هیچ اقدامی برای فروش آنها انجام ندادهاید، میتوان گفت که هیچ سود یا ضرری را متحمل نشدهاید. میدانید که در بازار پرتلاطم فعلی داراییهای شما ممکن است هر لحظه دستخوش نوسانات و تغییرات قیمتی شوند و روند صعودی یا نزولی در پیش گیرند. برای مثال تصور کنید که امروز سهامی را به ارزش ۵۰۰ دلار تهیه میکنید. پس از مدتی قیمت سهم با رشد ۱۰۰ درصدی مواجه میشود و به ۱۰۰۰ دلار میرسد. اما پس از دادن سود ۱۰۰ درصدی به سهامداران ممکن است سهم وارد فاز اصلاحی شود و قیمت آن به ۷۵۰ دلار کاهش یابد. در چنین حالتی طبیعتاً میزان سودی که به سرمایهگذاران تعلق گرفته بود نیز کاهش مییابد. این موضوع به معنای ضرر برای سهامدارانی که دیدگاه کوتاهمدت و یا نوسانی دارند، میباشد.
اینجاست که ذخیره سود اهمیت پیدا میکند. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس سایت آموزش و استخدام چراغ به بررسی مفهوم ذخیره سود در بورس و مزایای آن خواهیم پرداخت.
منظور از ذخیره سود در بورس چیست؟
ذخیره سود در بورس به چه معنا است؟
ذخیره سود در بورس یا سیو سود (به انگلیسی: Save profit) به معنای خارج نمودن درآمد مازاد بر حساب اولیهای که با آن وارد بازار مالی شدهایم میباشد. پس از سیو سود میتوان با همان شارژ اولیهای که حساب خود را با آن شارژ کرده بودیم به فعالیت در بازار بورس ادامه دهیم. مثلا تصور کنید که در بازار فارکس، حساب کارگزاری خود را معادل مبلغ ۲۰۰۰ دلار شارژ کردهایم. پس از گذشت مدتی که با حساب خود کار کردیم، قطعا حساب ما رشد خواهد کرد و این مبلغ به ۲۵۰۰ دلار افزایش مییابد. مفهوم ذخیرهی سود این است که سرمایهگذار با فروش بخشی از سهام، ۵۰۰ دلاری را که سود کرده است از حساب خارج کند. سپس با همان ۲۰۰۰ دلار اولیه به فعالیت خود ادامه دهد.
ذخیره سود در بورس چه زمانی انجام میشود؟
ذخیره سود در بازار بورس در چه زمانی صورت می گیرد؟
ذخیره سود در بورس اغلب زمانی انجام میپذیرد که سرمایهگذاران همچنان از بنیاد قوی و آیندهی درخشان سهم موردنظرشان مطمئن هستند. اگر آنها بنا به دلایل بنیادی یا تکنیکال، نگران کاهش ناگهانی قیمت سهم و از دست رفتن سودشان باشند، بخشی از سهم (نه تمام آن) را به فروش میرسانند. البته گاهی هم افراد به سبب نیازهای مالی، اقدام به فروش قسمتی از سهام موردنظر و سیوِ سود مینمایند.
ذخیره سود در بورس چگونه باعث موفقیت و شکست تریدرها میشود؟
ذخیره سود در بورس یکی از قطعات گمشدهی پازل موفقیت سرمایهگذاران در بازارهای مالی به حساب میآید. در واقع، سیوِ سود به طور مستقیم در موفقیت یا شکست معاملهگران در بازارهای مالی تاثیر دارد. تریدرهای زیادی در بازار سرمایه وجود دارند که ظرف مدت چندماه بارها به سود دست پیدا میکنند. اما در مدت زمان کوتاه و تنها طی چند روز سودشان را از دست میدهند. وقتی از آنها میپرسید که چرا این اتفاق افتاده است، میگویند که طمع کردیم و به همین دلیل سودمان را از دست دادیم. اما آنچه که کاربران را به این مرحله میرساند، طمع نیست. آنچه که موجب بروز چنین شکستهایی خواهد شد، در پیش گرفتن استراتژیهای ناکارآمد همچون عدم ذخیرهی سود میباشد. در حقیقت، عدم سیوِ سود باعث میشود که معادلات ذهنی افراد به هم بخورد و خارج از سیستمی عمل کنند که قبلاً عامل رشد حساب و موفقیتشان بوده است.
سوال اینجاست که عدم ذخیره سود در بورس چگونه معادلات ذهنی افراد را بر هم خواهد زد؟ باید بگوییم که رشد حساب، خود باعث میشود که رقم حساب از ظرفیت ذهنی افراد خارج شود. ذهن افراد برای رقمهای خاصی آمادگی ذهنی دارد. مثلاً شخصی آمادگی ذهنی برای رشد حساب با رقمی معادل ۲۰۰ دلار را دارد. اما ممکن است حساب وی رشد کرده و رقم آن به ۴۰۰ دلار برسد. در چنین حالتی میگوییم که ظرفیت ذهنی شخص برای ۴۰۰ دلار آمادگی ندارد و معادلات ذهنی او به هم میخورد. در هر صورت اگر میخواهید معادلات ذهنیتان به افراد مناسب بورس هم نریزد، همواره رقم حسابتان را با ذخیره سود در حد ظرفیت ذهنی خود نگاه دارید. بنابراین معاملهگران میبایست در صورت ترید کردن به صورت دستی و یا با استفاده از ربات، سود خود را ذخیره نمایند. آنها باید همواره رقم حساب خود را متناسب با ظرفیت ذهنیشان تنظیم نمایند.
انواع استراتژیهای ذخیره سود از لحاظ بعد زمانی
انواع استراتژیهای ذخیره سود بورس از نظر بعد زمانی
قبل از از هر چیزی در روشهای ذخیره سود در بورس باید استراتژیهای خود را از خرید سهام تعیین کنید. این استراتژیها بر اساس دیدگاه زمانی به سه دستهی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت تقسیم میشوند.
۱. روش کوتاه مدت
در این روش بهمنظور ذخیره سود در بورس لازم است تا دید زمانی سرمایهگذاران بین ۳ هفته تا ۳ ماه باشد. جهت انجام این کار باید ابتدا با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال نقاط حمایت و مقاومت مشخص شوند. سپس برای خرید سهم بر روی پوینت حمایت سهم را خریداری نمایید و روی پوینت مقاومت هم سهم را بفروشید.
۲. روش میانمدت
برای ذخیره سود در بورس با استفاده از این روش، دید زمانی سرمایهگذاران بین ۲ تا ۶ ماه متغیر میباشد. دقت داشته باشید که اگر در این روش از آیندهی سهم باخبر باشید و بخواهید با سهم بمانید، میتوانید روی نقاط حمایتی مجدداً آن سهم را خریداری نمایید. برای ذخیرهی سود در روش میانمدت، به دو شیوهی ذیل میتوان عمل کرد:
- اصل سرمایه را حفظ کنید و سود سهم خود را بفروشید. این روش برای افراد با ریسکپذیری متوسط مناسب میباشد.
- اصل سرمایه را بفروشید سود سهم خود را نگه دارید. این روش برای افراد با ریسکپذیری پایین مناسب میباشد.
۳. روش بلندمدت
در این روش بهمنظور ذخیره سود در بورس باید دید زمانی سرمایهگذاران بین ۶ ماه تا ۱ سال باشد. از آنجاییکه در این روش دید شما بلندمدت است، میتوانید اصلاً سهمتان را نفروشید. شما میتوانید صبر کنید تا سهم مورد نظرتان به هدف قیمتی خودش برسد. با اینکار دیگر درگیر نوسانات کوتاهمدت و زودگذر سهم هم نخواهید شد.
استراتژیهای دیگر ذخیره سود در بورس
اگر بنا به هر دلیلی نتوانستید از ۳ روش گفته شده در بخش قبلی برای ذخیره سود در بورس کمک بگیرید، میتوانید از استراتژیهای دیگری که در ادامه آوردهایم استفاده نمایید:
- زمانیکه روند سهم موردنظر شما صعودی است و در صف خرید قرار دارد، تا زمان ریزش صف خرید سهم آن را نفروشید. بهتر است کمی صبر کنید و پس از ریزش صف خرید سهم، اقدام به ذخیره سود نمایید.
- چنانچه سهم به نقطهی مقاومت برسد اما از روند آن مطمئن نباشید، میتوانید یک پله ذخیره سود نمایید. بهعنوان مثال ابتدا نصف سهم را بفروشید. سپس اگر در ادامه شاهد ریزش و روند نزولی سهم شدید، آن را در نقاط حد ضرری که برای خود تعیین کرده بودید به فروش برسانید.
- اگر در یک سهم سود خوبی نصیبتان شد و به آن هدف قیمتی که میخواستید رسیدید، میتوانید سرمایهی اصلیتان را ذخیره نمایید. سپس وارد سهم جدید شوید و آن را در نقاط حمایتی بخرید. همچنین میتوانید سود حاصل را نگهداری کنید و با سهم بمانید تا به اهداف بلندمدت خود برسید. یا اینکه کاملاً از سهم خارج شوید.
نکات مهم برای ذخیره سود در بورس
نکته های مهم جهت ذخیره سود در بازار بورس
- هرگاه شاهد خروج نقدینگی از بازار سرمایه بودید، در پیِ ذخیره سود باشید.
- چنانچه تزلزل زیادی در سهم مشاهده کردید میتوانید سیوِ سود انجام دهید.
- در صورت انتشار اخبار منفی از شرکتهای سرمایهگذار، سود خود را ذخیره نمایید.
- ذخیره سود در بورس برای بازارهایی که به سرعت رشد میکنند و طمع زیادی در آن دیده میشود، خوب است.
- همیشه در سهامی سیو سود کنید که رشد و سود خوبی را به دست آورده است. بهتر است سهمهایی را در اولویت ذخیره افراد مناسب بورس سود قرار دهید که بیش از حد رشد داشتهاند.
- تمام تریدرها میتوانند در طی چند روز ذخیره سود داشته باشند. برای مثال یک روز ۲۰ درصد، روز بعد ۳۰ درصد و روز دیگر هم ۴۰درصد. البته میتوان در یک روز نصف و در روز دیگر نصف بعدی سهم را به فروش رساند.
سخن آخر
در این مقاله از سامانه آموزش چراغ ، راجع به مفهوم ذخیره سود در بورس صحبت کردیم. گفتیم که ذخیره سود چگونه انجام میشود و چه زمانی برای انجام این کار مناسب میباشد. در واقع، سیوِ سود یک راهحل مناسب برای کاهش ریسک در سرمایهگذاری است. ذخیره سود به شما کمک میکند که با کاهش سرمایهی درگیر در یک سهم، ریسک و خطر سهم را کاهش دهید. چراغ به شما پیشنهاد میکند تا زمانیکه نگران رشد قیمت یا وضعیت بازار نشدهاید، سود خودتان را از سهم خارج نکنید و در این زمینه هوشیارانه عمل نمایید. امید است که با خواندن این مقاله از مقالات دوره آموزشی بورس، موفق و پرسود به فعالیت خودتان در بازار سرمایه ادامه دهید.
بازار مناسب افراد مضطرب نیست!
مهدی افضلیان، مدیر آموزش کارگزاری آگاه در گفتوگوی آنلاین با صدای بورس به بررسی برخی موضوعات از جمله وضع بازار و صندوقهای سرمایهگذاری و سهام عدالت پرداخت و به افراد توصیه کرد اگر در شرایط فعلی بازار مضطرب هستند، بهتر است از بازار خارج شوند. متن این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
به نظر شما وضعیت بازار سرمایه طی این هفته چطور بوده است؟
حمایتهای دولتی از بازار سرمایه در حال حاضر وجود دارد و بازار خوشبختانه رشد خوبی داشته و افرادی که مدتی است وارد بازار شدهاند و فعالان قدیمی بازار تاکنون سودهای خوبی کسب کردهاند. تازهواردها هم بهتر است صبر کنند و ببینید شرایط بازار چه میشود.
معتقدم حمایتی که از بازار سرمایه صورت گرفته و رشد شاخصی که تاکنون شاهد بودیم، بیدلیل نبوده و قطعا حمایتهای کلی در خصوص بازار سرمایه ادامهدار خواهد بود. ممکن است به لحاظ زمانی وارد یک اصلاح شویم، اصلاح قیمتی را در بسیاری از سهام بازار نمیبینم اما ممکن است اصلاح زمانی داشته باشیم. در کل به نظر من بازار یک حالت نوسانی یه خود میگیرد اما خیلی امکان کاهش قیمت نداریم، در واقع اصلاح زمانی در بازار داریم.
بازار سرمایه باید به چه صورت دنبال شود؟
کسانی که قصد دارند وارد بازار سرمایه شوند باید کمی صبر را چاشنی معاملات خود کنند و به بازار به دید طولانیمدت نگاه کنند.
از منظر روانشناسی نیز اگر بخواهیم به بازار سرمایه به دید «بزن در رویی» نگاه کنیم، میتوان گفت خیلی راحت بازار شما را از خودش دور میکند و در نهایت از بازار خارج میشوید. به همین خاطر با دید کوتاهمدت به بازار نگاه نکنید. اگر قصد زرنگ بازی داشته باشید، بازار سرمایه نهایتا شما را پس میزند.
شرایط بازار را چگونه ارزیابی میکنید؟
بازار سرمایه رشد خوبی داشته، البته وضعیتی که داشتیم کمی ضد و نقیض بوده است. بازار رشد و ریزش را تجربه کرده و در یک روز شاهد نوسانهای ده درصدی هم بودیم. این نشاندهنده اوج هیجان در بازار سرمایه است و بر خلاف اینکه گفته میشود این اتفاقات بازار به دلیل وجود یک سری تازهواردها رخ داده، اصلا درست نیست.
نقش حقوقیها در بازار امروز چیست؟
حقوقیهای بازار ما نیز که باید نقشی هدایتکننده داشته باشند به شدت هیجانی وارد میشوند زیرا وقتی از «حقوقی» صحبت میکنیم، از یک سیستم درست معاملاتی یا ربات هوشمند حرف نمیزنیم بلکه از شخصی صحبت میکنیم که پای سیستم معاملاتی نشسته و قاعدتا درگیر هیجانات میشود و این هیجانات در ذهن هر سرمایهگذاری وجود دارد و به لحظه میتواند آن را اجرا کند. پس این هیجانات صرفا مختص تازهواردها نیست.
ارزش معاملات بازار در شرایط فعلی بالا است. زمانی که ارزش معاملات ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیاردی داشته باشیم، و تا زمانی که ارزشهای فروش بازار (چیزی که تحت عنوان صفهای فروش در انتهای بازار مشاهده میکنید) چیزی بین ۳ هزار تا ۵ هزار میلیارد باشد، مشکل خاصی برای بازار به وجود نخواهد آمد زیرا بازار همچنان معامله میکند.
تاثیر هیجانات در بازار چیست؟
اگر ارزش معاملات بازار پایین بیاید و ارزش صفهای فروش بالا برود، این میتواند سیگنالی باشد مبنی بر اینکه ممکن است برای روزهای آینده یک وضعیت نامساعد را داشته باشیم. فرض کنید ارزش معاملات بازار به ۶ هزار میلیارد تومان برسد (تقریبا ۵۰ درصد از سقف ارزش معاملات فاصله بگیرد) و از آن سمت، ارزش صفهای فروش بازار بالاتر از ۵ هزار میلیارد تومان باشد و به محدوده ۱۰ هزار میلیارد برسد. این وضع نشاندهنده این است که یک هیجان «فروش» را در نمادها شاهد هستیم و چون تقاضا برای خرید وجود ندارد، به مروز زمان این هیجان افزایش پیدا کرده و باعث افزایش صفهای فروش میشود و اگر این روند به مدت ۳ روز معاملاتی ادامه یابد، ما میتوانیم نزولی را برای بازار سرمایه شاهد باشیم. بنابراین تا زمانی که ارزش معاملات بازار بالا است، با فرض وجود صفهای فروش هم نگرانی زیادی نداریم و اگر در چنین شرایطی شدیدا نگران باشیم، یعنی مناسب حضور در بازار سرمایه نیستیم.
وقتی به جمع فعالان بازار پیوستیم و از رشد یا ریزش بازار خوشحال یا ناراحت شدیم، یعنی این بازار مناسب ما نیست. شرایط فعلی به خاطر وجود سرمایهگذاران تازهوارد است که ممکن است دست به هر اقدامی بزنند، چون روزهای خوب بازار را با توجه به تبلیغات رسانهای شنیدهاند و روزهای بد بازار را تجربه نکردهاند و ممکن است به لحاظ روانی و ذهنی یک سری آسیبهایی به این افراد وارد شود که در آینده برایشان مشکلساز باشد. این مسئله (نگرانی از شرایط بازار) را به عنوان یک بحث روانشناسی برای خود در نظر بگیرید زیرا مادامی که این اتفاق برای شما رخ میدهد و دلهره عجیبی را در زمان معاملات تجربه میکنید، بدانید بازار سرمایه برای شما مناسب نیست و چه با سود و چه با زیان، بهتر است از بازار خارج شوید.
با توجه به اتفاقات اخیر بازار، من تنش خاصی را در بازار میبینم و اعتقادم این است که بازار میتواند وارد یک اصلاح زمانی شود و با توجه به شرایط فعلی یک مقدار زمانبر باشد.
به نظر شما بازار توسط برخی افراد هدایت میشود؟
من به لحاظ تحلیلی این را نمیگویم. عواملی بیرون از بازار هستند که بازار را هدایت میکنند. اعتقادم این است، وقتی تلاشهای زیادی از جمله تلاش دولت برای عرضه صندوقهای ETF دولتی و عرضه سهام عدالت برای رشد و توسعه بازار صورت گرفته است، نباید نگران بازار باشیم و باید با توجه به مولفههایی که گفتم، مانند ارزش معاملات روزانه بازار، ارزش صفهای فروش یا خرید بازار، در مورد بازار سرمایه تصمیمگیری کنیم.
صندوقهای سرمایهگذاری چه تفاوتی با هم دارند و برای خرید صندوقها باید چه نکاتی را مد نظر داشته باشیم؟
صندوقها به خاطر ماهیتی که دارند به دو دسته تقسیم میشوند؛ صندوقهای سرمایهگذاری مشترک که قابلیت معامله به صورت آنلاین را دارند و با استفاده از سامانه معاملات قابلیت خرید و فروش دارند، و صندوقهای سرمایهگذاری که قابلیت معامله به صورت آنلاین را ندارند. صندوقهای سرمایهگذاری مشترک صندوقهایی هستند که به انواع مختلف تقسیم میشوند و شامل صندوقهای در سهام، مختلط و درآمد ثابت هستند.
فعالین بازار با توجه به رشد این روزهای بازار، بیشتر نسبت به صندوقهای سرمایهگذاری در سهام اقبال نشان میدهند. در این باره توضیح میدهید؟
به صورت ساده اگر بخواهم در رابطه با این صندوقها بگویم، در اصل یک قلکی وجود دارد و افراد مختلف پساندازهای خودشان را درون قلک قرار میدهند و مدیر صندوق که دارای اطلاعات و علم کافی است، شروع به خرید سهامی میکند که پتانسیلهای لازم برای رشد در آینده را دارد.
هر دو این افراد مناسب بورس موضوعات برای صندوقهای قابل معامله در بورس و صندوقهایی که تحت عنوان صندوقهای سرمایهگذاری مشترک هستند و باید از طریق دیگری مثل مراجعه به نهادهای مالی، اینترنتی خریداری شوند، ماهیت یکسانی دارند هر دو این صندوقها مدیریت صندوق و تحلیلگر دارند و سهمهایی که انتخاب میکنند، سهمهای مناسب در شرایط بازار هستند. افرادی که دانش و تجربه کافی برای فعالیت در بازارهای سرمایه ندارند، میتوانند اقدام به خرید این صندوقها کنند چرا که میزان نقدشوندگی صندوقها بالا است.
تعدیل قیمتها چیست و چگونه انجام میشود؟
بسیاری از افرادی که صندوقهای سرمایهگذاری مشترک را خریداری میکنند، اطلاع ندارند که مدیر صندوق با توجه به شرایط بازار این قابلیت را دارد که قیمتها را تعدیل کند، یعنی شما صندوقی داشتید که nav یا خالص ارزش داراییهای این صندوق ۳ میلیون بوده، بازار با صف فروش سنگین مواجه میشود و شما تصمیم به فروش واحد سرمایهگذاری صندوق خود میگیرید. قرار نیست با همان میزان قیمت یونیت بفروشید، مدیر صندوق با توجه به وضعیت بازار این امکان را ایجاد میکند که به عنوان مثال، قیمت واحد سرمایهگذاری را ۵ درصد پایینتر بیاورد، ممکن است با توجه به یونیتی که وجود دارد تعدیلات در بازار سرمایه رخ دهد.
وضع صندوقهای سهامی قابل معامله در بورس چگونه است؟
معاملات این صندوقها به صورت معاملات عادی صورت میگیرد ولی قیمتی که این صندوقها میگیرند، تحت عنوان قیمت nav یا خالص ارزش داراییها است که در صفحه نماد مربوطه قابل مشاهده است. مثلا قیمت یک صندوق را میبینید ۸ هزار تومان و nav آن نیز ۸ هزار تومان است.
قیمتهایی که روزانه معامله میشود بر مبنای قیمتهای nav است که ممکن است بازار اینها را پایینتر یا بالاتر از nav معامله کند. معمولا زمانی که شرایط صعودی در بازار داریم، اصولا ۲ الی ۳ درصد بالای nav معامله میشوند و زمانی که بازار منفی میشود نیز یک قاعدهای دارد و ما باید بر اساس nav معامله کنیم.
حد نوسان صندوقها چه مقدار است ؟
صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله سهامی، دامنه نوسان بازی دارند و ممکن است ۱۰ الی ۱۵ درصد رشد یا کاهش قیمت داشته باشند.
بهتر است سهام این صندوقها را تک تک بخریم یا نه کل صندوق را افراد مناسب بورس بخریم؟
یکی از صندوقهایی که اطلاعیه عرصه آن آمده صندوق دارا یکم است که شامل سهام بانکی و بیمهای است. طبق چیزی که در دستورالعملها گفته شده، قیمت این صندوقها یک ماه قبل از زمان فراخوان اعلام میشود و اگر این اتفاق رخ دهد و فراخوان را ۱۴ اردیبهشت ماه در نظر بگیریم و بازه زمانی یک ماه را مبنا قرار دهیم، قیمت صندوق دارا یکم که قرار است عرضه شود یک قیمت مناسبی است برای عرضه و پیشنهاد خرید این صندوقها را به افراد میدهم زیرا با افراد مناسب بورس توجه به شرایط بازار بسیاری از سهمهایی که در این صندوق وجود دارد ۶۰ الی ۵۰ درصد بالاتر از میانگین ارزش هستند که اتفاق مثبتی برای بازار است. خرید صندوق دارا یکم میتواند گزینه مناسبی برای سرمایهگذاری باشد اما متاسفانه تاکنون اطلاعرسانی گسترده و مناسبی صورت نگرفته است. انتظار من این است که اگر اطلاعرسانی و شفافیت مناسبی صورت بگیرد تا پایان اردیبهشت که مدت زمان صندوقها است، میزان استقبال نسبت به روزهای قبل نیز افزایش یابد.
سرمایهگذاری در صندوقها بهتر است یا سبدگردان؟
این دو با هم بسیار تفاوت دارند. اولا بحث ریالی صندوق سرمایهگذاری است. اگر قصد داشته باشید صندوق سرمایهگذاری مشترک را خریداری کنید، محدودههای بالاترین قیمتی که برای صندوقها وجود دارد حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون به ازای هر واحد سرمایهگذاری است و البته صندوقهایی در محدوده ۵۰۰ هزار تومان تا ۲۰ میلیون تومان نیز وجود دارند و شما میتوانید با سرمایه کم نیز خرید کنید. اما برای سبدگردانی، عددهایی که در نظر میگیرند، بسیار بالاتر است. یک سری افراد در برخی کانالهایی که اخیرا باب شدهاند، پیشنهاد سبدگردانی به افراد مختلف میدهند که گاه با ۵۰ میلیون هم این کار را میکنند و به هیچ عنوان این نوع سبدگردانی را پیشنهاد نمیکنم. اگر قصد سبدگردانی دارید از طریق نهادهای مالی که مجوز دارند، اقدام کنید و اگر مبلغ مورد نظر را ندارید اقدام به خرید صندوقهای سرمایهگذاری مشترک کنید.
اینکه بانکها ضامن نقدشوندگی باشند تاثیری دارد؟
صندوقهای سرمایهگذاری مشترکی که در حال حاضر داریم خیلی ضامن نقدشوندگی ندارند و عملا رکن ضامن نقدشوندگی را ۹۰ درصد صندوقها حذف کردهاند. اما تاکنون هیج اتفاقی در خصوص این موضوع رخ نداده که مثلا فردی قصد فروش واحدی داشته باشد اما امکان فروش نداشته باشد یا پولش را ندهند. به همین دلیل مسئله نداشتن پشتوانه مالی خیلی حائز اهمیت نیست.
برای سرمایهگذاری در صندوق علاوه بر ریسک و بازدهی دیگر به چه نکاتی باید توجه کنند؟
برای ارزیابی صندوقهای سرمایهگذاری سایتی وجود دارد به اسم fipiran.com که افراد به این صندوقها مراجعه میکنند اما نحوه درست بررسی صفحه را بلد نیستند. هر فردی که قصد سرمایهگذاری داشته باشد، در مرحله اول باید بازدهی یک سال آینده صندوق را بررسی کند و اگر مناسب بود، بازدهی از ابتدای فعالیت صندوق را بررسی کند. بازدهی از ابتدای فعالیت صندوق با توجه به مدت زمان حضور صندوق در بازار را بررسی کند و در نهایت صندوق را انتخاب کند.
هر یونیت صندوقهای etf دولتی ده هزار تومان قیمتگذاری شده در صورتی که مجموع این سهام بیش از ۴ تومان نمیشود. دلیل اینکه ۱۰ تومان قیمتگذاری کردهاند چیست؟
ارزش کل صندوقها را در نظر گرفتهاند، یعنی یک تعداد سهمی را از نمادهای بازار به این صندوقها اختصاص دادهاند و عددی را افراد مناسب بورس به دست آوردهاند و قرار است با توجه به میانگین قیمت ۳۰ روزه، قیمتها به روز شوند و با استفاده از قاعده تسهیم به نسبت به سرمایهگذاران سهام اختصاص دهند.
سهام عدالت افراد متوفی چه میشود؟
سهام عدالت افراد متوفی باقی میماند و حذف نمیشود و وراث باید به دفاتر پیشخوان دولت که اعلام شده مراجعه کنند.
به نظر شما مردم برای سهام عدالت خود از سرمایهگذاری مستقیم یا غیرمستقیم استفاده کنند؟
افرادی که با بازار سرمایه آشنا هستند، بهتر است سرمایهگذاری مستقیم را انتخاب کنند زیرا بازار را میشناسند و کد بورسی دارند اما افرادی که با بازار آشنا نیستند، بهتر است سرمایهگذاری غیرمستقیم را انتخاب کنند، برخی تصور میکنند با انتخاب این گزینه پولشان خورده شود اما چنین مسئلهای درست نیست.
فروش سهام عدالت بعد از ۸ الی ۱۰ خرداد ماه تصمیمگیری میشود که چه زمانی امکان فروش دارد، البته این سهام را تحت هیج عنوانی به یک باره آزاد نمیکنند و سعی میکنند مرحله به مرحله آزاد کنند. سهامی که در این گروه هستند، بسیار ارزشمند هستند. سال ۸۴ ارزش این سهام ۵۰۰ هزار تومان بوده و در حال حاضر حدود ۷ میلیون تومان شده است.
سهام عدالت به نوعی همان صندوق سرمایهگذاری است؟
سهام عدالت صندوق نیست بلکه یک سری سهم است که اگر سرمایهگذاری مستقیم را انتخاب کنیم، به حساب افراد پس از گرفتن کد بورسی منتقل میشود. افرادی که سرمایهگذاری غیرمستقیم را انتخاب میکنند در قالب شرکتهای سرمایهگذاری استانی قرار میگیرند که به نظرم بعدها مجوز داده میشود تا این شرکتها در قالب شرکتهای سرمایهگذاری امکان معامله داشته باشند که به نظرم خیلی زود این اتفاق میافتد.
نظر شما در رابطه با تغییر ساعت معاملات چیست. به نظرتان راهکار درستی است؟
تا زمانی که هسته معاملات درست نشود تغییر یا افزایش ساعت معاملات تاثیری نخواهد داشت. ما در حال حاضر بازار ۳ مرحلهای داریم؛ یک بازار تا ساعت ۱۲ و نیم، دیگری ۱۲ و نیم به بعد و بعدی ۱ به بعد و این از معضلات ما است.
احراز هویت هنوز اتفاق نیفتاده اما اگر رخ دهد، قرار بر این است که شما یک سلفی از خودتان بگیرید و یک جملهای را بگویید تا احراز هویت شوید.
دیدگاه شما