پرتفوی یا سبد سهام
پرتفوی یا سبد سهام | سرمایه گذاری در بورس، نیازمند تلاش و یادگیری پیوسته است. به خصوص کسانی که تازه در حال یادگیری الفبای بورس هستند باید روی آموزش خودشان تمرکز کنند تا در آینده حضوری پرسود در بازارهای مالی داشته باشند. در این قسمت از نتورک نیوز به سراغ سبد سهام میرویم و این مفهوم پایهای را برایتان توضیح میدهیم. پرتفوی […]
پرتفوی یا سبد سهام | سرمایه گذاری در بورس، نیازمند تلاش و یادگیری پیوسته است. به خصوص کسانی که تازه در حال یادگیری الفبای بورس هستند باید روی آموزش خودشان تمرکز کنند تا در آینده حضوری پرسود در بازارهای مالی داشته باشند. در این قسمت از نتورک نیوز به سراغ سبد سهام میرویم و این مفهوم پایهای را برایتان توضیح میدهیم.
پرتفوی سهام چیست؟
پورتفوی یا سبد سهام عبارت است از مجموعه داراییهای مختلف یا اوراق بهادار که هرکدام دارای ریسک و بازده متفاوتی هستند. پورتفوی در بازار بورس درواقع کیکی است که داراییهای تشکیلدهنده آن ترکیبی از اوراق بهادار مختلف مانند سهام و حق تقدم آنها، اوراق مشتقه، اختیار معامله، اوراق با درآمد ثابت باشد.
اما تئوری پورتفوی چیست؟ تشکیل پورتفوی با چه هدفی انجام می شود؟ طبق مدل مارکویتز که اصطلاحا تئوری مدرن پوتفوی نامیده میشود هدف از تشکیل پورتفوی، کاهش ریسک سرمایهگذار و مدیریت آن با توجه به بازده مورد انتظار در شرایط مختلف بازار است. منطقی را که در پشت این مفهوم نهفته است میتوان در ضربالمثل قدیمی «همهی تخممرغهای خود را درون یک سبد نگذارید» جویا شد. استراتژیهای مختلفی برای تشکیل پورتفوی وجود دارد که تمامی آنها به رابطه تنگاتنگ بین ریسک و بازده وابسته هستند؛ پس برای تشکیل یک پورتفوی مناسب و استاندارد باید ابتدا ریسک و بازده را بهخوبی بشناسیم.
منظور از بازدهی پرتفوی سهام چیست؟
بازدهی را که یک سرمایه گذار انتظار دارد در مدت زمان معینی از ترکیبی از چند دارایی کسب کند، بازدهی مورد انتظار آن پورتفوی گویند.
برای محاسبه بازدهی پورتفوی ابتدا درصد هر سهم را از کل پورتفوی مشخص کرده، در مرحله بعد بازدهی هرکدام از سهام را نیز محاسبه کرده و در نهایت از رابطه زیر استفاده میشود:
ریسک غیر سیستماتیک:
یا ریسک قابل اجتناب هم به آن میگویند. عبارت است از ریسکی که مربوط به یک شرکت یا صنعت خاص است که در اثر عوامل مختلفی مانند کالاها و خدمات شرکت یا صنعت، تغییرات میزان فروش و سهم بازار، ساختار هزینههای شرکت، تغییر و تحولات مدیریتی، نوع بازاری که شرکت در آن فعالیت میکند، عملکرد رقیبان موجود در بازار و مواردی از این قبیل ایجاد میشود.
برای کاهش این بخش از ریسک پورتفوی باید تنوع ترکیب داراییها و سهام موجود در پورتفوی را افزایش داد. جهت افزایش تنوع سبد سهام راههای متفاوتی وجود دارد که در ادامه به مواردی از آنها اشاره شده است:
۱- متنوع کردن سهام شرکتهای مختلف: برای جلوگیری از تک سهم شدن و انتخاب متنوع سهام میتوان از دو روش زیر استفاده کرد.
سبد مبتنی بر ارزش بازار
در حالت اول، سهمی که در بازار ارزش بیشتری داشته باشد، در سبد وزن بیشتری خواهد داشت. وزن هر سهم در سبد را با توجه به نسبت ارزش خرید آن به کل ارزش سبد معین میکنند. به عنوان مثال اگر ارزش کل یک سبد صد میلیون تومان باشد و سهمی با قیمت ده میلیون تومان خریداری شود، وزن آن سهم در سبد، ده درصد است. لازم به ذکر است ارزش بازار سهام یک شرکت از حاصلضرب قیمت پایانی هر سهم در تعداد کل سهام شرکت به دست میآید.
فرض کنید سرمایهگذاری بخواهد یک سبد سهام مبتنی بر ارزش بازار تشکیل دهد. او ده سهم انتخاب میکند و ارزش بازار هر یک را میسنجد. حال اگر ارزش بازار سهم A ده درصد بیشتر از سهم B باشد، در سبد نیز وزن سهم A، باید ده درصد بیشتر از سهم B باشد. همین تناسب در مورد سهمهای دیگر داخل سبد نیز رعایت میشود.
سبد هموزن
اما ساختار سبد هموزن سادهتر است. پس از تحلیل و بررسی سهام بازار، چند سهم را انتخاب کرده و منابع مالی خود را بهصورت مساوی بین آنها تقسیم میکنیم. در این حالت وزن سهام مختلف پورتفوی برابر است. بهعنوان مثال اگر صد میلیون تومان پول داشته باشیم و ده سهم را انتخاب کنیم، برای خرید هر یک ده میلیون تومان اختصاص میدهیم.
۲- تنوع سرمایه گذاری در صنایع مختلف:
توزیع متناسب وزن سهام به تنهایی کافی نیست و علاوه بر تنوع در سهام شرکتها به دلیل تغییر و تحولات مداوم اقتصادی به خصوص در سطح اقتصاد خرد باید در نسبت سرمایه گذاری در صنایع مختلف تنوع ایجاد کرد؛ به عبارت دیگر انتخاب چند سهم در یک صنعت لزوماً منجر به کاهش ریسک پورتفوی نمیشود و باید سهام مختلف از صنایع متفاوت انتخاب کرد.
ریسک سیستماتیک:
در بخش قبل متوجه شدیم با تنوع سرمایهگذاری در سهام متعدد و صنایع مختلف میتوان ریسک غیرسیستماتیک پورتفوی را کاهش داد اما قسمتی از ریسک پورتفوی غیرقابل اجتناب است و با روشهای ذکر شده هم نمیتوان آن را کاهش داد. این ریسک تمامی سهام بازار را تحت تأثیر قرار میدهد. عوامل ایجادکننده آن عبارتاند از: تحولات سیاسی و اقتصادی، تورم، بیکاری، حوادث قهریه و مواردی از این قبیل.
یک پورتفوی استاندارد که شرط تنوع سهم و صنعت در آن رعایت شده عملاً قسمت ریسک غیرسیستماتیک آن کاهش یافته و فقط ریسک سیستماتیک دارد که در نتیجه ریسک پورتفوی به ریسک سیستماتیک بستگی بیشتری دارد نه ریسک کل. برای تعیین ریسک سیستماتیک از شاخص β استفاده میشود.
در این روش ریسک سیستماتیک موجود در سهم با ریسک سیستماتیک کل بازار سهام مقایسه میشود. برای محاسبه β از شاخص کل استفاده میشود. ضریب بتا از رابطه زیر به دست میآید:
به عبارت دیگر ضریب بتا درجه تغییرپذیری و نوسان بازدهی سهم را نسبت به تغییرات شاخص بورس و درواقع ریسک سیستماتیک سهم را نسبت به ریسک سیستماتیک کل بازار میسنجد. با این ضریب میتوان میزان تغییرات بازدهی یک سهم را به ازای تغییرات شاخص اندازهگیری کرد. ضریب β را میتوان در ۳ حالت مورد بررسی قرار داد:
۱) اگر β کمتر از یک باشد، ریسک سیستماتیک سهم کمتر از بازار است و به تبع تغییرات بازدهی سهم کمتر از تغییرات بازدهی شاخص بازار است. این دسته از سهام معمولاً در شرایط رکود بازار که شاخص روند نزولی و ریزشی داشته باشد، مناسب هستند.
۲) اگر β برابر یک باشد، ریسک سیستماتیک سهم برابر با ریسک سیستماتیک بازار است به طوری که تغییرات بازدهی سهم و شاخص بازار برابر است. صندوق های سرمایه گذاری سهامی معمولاً از این نوع سهام در ترکیب دارایی خود استفاده میکنند.
۳) اگر β بزرگتر از یک باشد، ریسک سیستماتیک سهم بیشتر از ریسک بازار است در نتیجه انتظار بازدهی سهم از شاخص بازار بیشتر است. از این نوع سهام در زمانی که شاخص روند صعودی دارد استفاده میشود.
چگونه سبد سهام خود را تشکیل دهیم؟
در این بخش نکاتی را بیان میکنیم که بهتر است هنگام تشکیل سبد آنها را در نظر بگیرید. به طور کلی، قبل از تشکیل سبد باید نکات زیر را در نظر بگیرید و پرسشهایی را از خودتان بپرسید.
ابتدا هدف و زمان سرمایهگذاریتان را مشخص کنید. قبل از شروع سرمایهگذاری، باید اهداف خود را مشخص کنید. به طور واضح، پرسشهای زیر را مطرح کنید و پاسخشان دهید.
- پروفایل ریسک به ریوارد (ریسک به جایزه) من چگونه است؟ مطمئناً مهمترین مرحله در هنگام برنامهریزی استراتژی سرمایهگذاری، درک نگرش نسبت به ریسک و پاداش است. ممکن است چشمانداز عملکرد عالی برایتان جذاب باشد، اما برای دستیابی به آن چقدر خطرپذیر هستید؟ شکلگیری یک ایده روشن از اهداف مالی و میزان ریسک شما برای دستیابی به موفقیت شانس موفقیت شما را بسیار بالا میبرد.
- چقدر پول میخواهم و برای چه میخواهم؟ درباره اینکه چرا سرمایهگذاری میکنید، نظر واضح و روشنی داشته باشید. شاید بخواهید یک سپرده را پسانداز کنید تا بتوانید از وام مسکن استفاده کنید. شاید بخواهید برای بازنشستگی پسانداز کنید. شاید به سادگی میخواهید یک حاشیه امنیت مالی داشته باشید تا در مواقعی که شرایط خوب نیست، به کمک شما بیاید. اهداف خود را در بازههای زمانی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت تقسیم کنید. به عنوان مثال، اگر به مدت یک دهه به پول احتیاج ندارید، معمولاً میتوانید در استراتژی سرمایهگذاری خود تهاجمی باشید و ریسک بیشتری را برای دو سال انجام دهید.
- شرایط مالی من چگونه است؟ واقعبین باشید که چقدر میتوانید سرمایهگذاری کنید و چه میزان پول را میخواهید در آینده به دست آورید. ممکن است بخواهید در پنج سال آینده حقوق چند ده میلیونی داشته باشید، اما آیا واقعاً این اتفاق خواهد افتاد؟ هیچ دلیلی برای شروع سرمایهگذاری بیشتر از آنچه میتوانید بپردازید وجود ندارد. برعکس، اگر مثلاً مبلغ زیادی را به ارث بردهاید، میتوانید با رعایت احتیاط یک سبد سرمایهگذاری بزرگ برای رسیدن به آنچه میخواهید تشکیل دهید.
- در چه سنی هستیم؟ وقتی میخواهید تصمیم بگیرید که سرمایهگذاری کنید، مرحلهای از زندگی که در آن قرار دارید، عامل بزرگی خواهد بود. به طور کلی، هرچه جوانتر باشید، میزان ریسکپذیری بیشتری برای سرمایهگذاری خواهید داشت. بازارها، گاهی چند سال یک بار، به صورت چرخهای حرکت میکنند، پایین میآیند و بالا میروند. اگر در شرف بازنشسته شدن هستید، نمیتوانید ریسک کنید و وارد آخرین چرخه اقتصادی شوید. یک جوان حرفهای اما میتواند در بلندمدت در بازار باشد و فراز و نشیبهای بیشمار بازار را نظاره کند.
- نقشه شخصی من چیست؟ در مورد اینکه چگونه تغییر شرایط اولویتهایتان برای رسیدن به اهداف را تحت تأثیر قرار خواهد داد، تکلیفتان را مشخص کنید. اگر برنامهتان این است که صاحب فرزند شوید، ممکن است بخواهید برای آموزش آنها سرمایهگذاری کنید. اما ممکن است متوجه شوید که پول کمتری از آنچه میباید دارید، زیرا هزینههای خانه و تربیت کودکان، چیزی از درآمدتان باقی نخواهد گذاشت. اگر قصد دارید ازدواج کنید، باید بررسی کنید که آیا هزینه/درآمدتان افزایش مییابد یا کم میشود.
انواع سهام
انواع مختلفی از سهام وجود دارد که میتوان از آنها را در سبد سهام بهره برد. این سهامها معمولاً بر اساس ریسک، بازده سرمایهگذاری و نوسانات قیمت دستهبندی میشوند. سهامی که انتخاب میکنید بستگی به میزان تحمل ریسک، سبک سرمایهگذاری و کیفیت تحقیق شما دارد.
سهام مستعد رشد
«سهام مستعد رشد» (Growth Stocks) آن دسته از سهامی است که انتظار میرود با توجه به عملکرد تاریخی خود، سریعتر از سایر سهامها افزایش قیمت داشته باشند. این سهمها با گذشت زمان را در معرض خطر بیشتری قرار میگیرند، اما معمولاً در پایان سود بیشتری دارند.
سهام درآمدی
«سهام درآمدی» (Income Stocks) یا ارزشی سهام شرکتهایی هستند که سود بهتری نسبت به سایر شرکتهای موجود در بورس پرداخت میکنند.
سهام چرخهای
«سهام چرخهای» (Cyclical Stocks) کیفیت کلی بازار سهام را ردیابی میکند. وقتی بازار خوب پیش میرود، سهام چرخهای نیز همانگونه خواهد بود. همچنین، وقتی بازار ضعیف عمل کند، سهام چرخهای نیز مشابه آن عمل خواهد کرد. مثالهای از این نوع سهام شامل شرکتهای هواپیمایی، بانکها و شرکتهای ساختمانی است. خرید سهام این شرکتها یک سرمایهگذاری ریسکپذیر است،زیرا بازار مستعد نوسانات کوتاه مدت است، اما اگر آنها را در زمان مناسب خریداری کنید، بازدهی مطلوبی خواهند داشت.
شرکتهای تدافعی یا مقاومتی آنهایی هستند که محصولات و خدماتشان چه با توسعه اقتصاد و چه با انقباض آن تحت تأثیر قرار نمیگیرد. اینها شامل شرکتهای داروسازی، شرکتهای عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم و بسیاری از شرکتهای غذایی و آشامیدنی است. سهام این شرکتها یک سرمایهگذاری مطمئن و با ثبات در نظر گرفته شدهاند.
سهام سوداگرانه
«سهام سوداگرانه» (Speculative Stocks) سهام شرکتهای جوانی است که آینده آنها ناشناخته است، اما اگر همه چیز خوب پیش برود، ارزش آن افزایش خواهد یافت. سهام این شرکتها بسیار پرخطر است، اما در صورت موفقیت، سود بسیار زیادی خواهند داشت.
سبد ارز دیجیتال چیست؟ ساخت و مدیریت پرتفوی ارز دیجیتال
در زندگی فراز و نشیبهای فراوانی وجود دارد و همین نوسانات میتواند موجب نابودی هر چیزی که ساختهایم شود. منطق حکم میکند که هر فردی در زندگی خود با استفاده از رویکردهای حفاظتی ضمن مواجه با خطرات احتمالی، اقدامات مناسبی را برای کاهش و جبران زیان داشته باشد. استفاده از سبد ارز دیجیتال یکی از پارامترهای مهم سرمایه گذاری در کریپتو تلقی میشود. بازارهای مالی از این قاعده مستثنی نیستند و همانطور که دیگر داراییهای خود را در برابر حوادث گوناگون بیمه میکنیم، باید رویکردی مشابه آن را برای ارزهای دیجیتال خود داشته باشیم.
سبد دارائی ارز دیجیتال با متنوعسازی داراییهای سنتی و دیگر بازارها تفاوت زیادی دارد. با ایجاد یک سبد دارایی دیجیتال به همراه استراتژی سرمایهگذاری میتوانیم بهراحتی با چالشهای موجود در بازار مواجه کنیم و ریسکهای خود را به حداقل برسانیم. اما چگونه میتوانیم یک سبد ارز دیجیتال با بازدهی بالا را بسازیم؟ ساخت پرتفوی ارز دیجیتال و مدیریت درست آن یکی از اصلیترین دغدغههای سرمایهگذاران حوزه کریپتو است که در این مطلب قصد داریم اصول ایجاد یک پرتفوی مؤثر را آموزش دهیم. با والکس همراه شوید.
پرتفوی ارز دیجیتال چیست؟
پرتفوی ارز دیجیتال، شامل تعدادی از دارایی دیجیتالی میشود که یک سرمایهگذار و یا معاملهگر سرمایه خود را به آن اختصاص میدهد. بهترین سبد ارز دیجیتال شامل تنوعی از داراییهای مختلف از جمله ارزهای معتبر بازار، توکنها و یا شت کوینها میشود. یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت سبد دارایی، تنوع بخشیدن است که موجب کاهش ریسک سرمایهگذاری میشود. هدف از ایجاد این سبد، به حداقل رساندن بازده با سرمایهگذاری در حوزههای مختلف است که هر کدام واکنشهای مختلفی به یک رویداد دارند. راههای زیادی برای ایجاد تنوع و ساخت یک پرتفوی ارز دیجیتال وجود دارد که نحوه انجام آن به ما بستگی دارد. اهداف ما برای آینده، میزان ریسکپذیری و شخصیت ما عواملی هستند که در تصمیمگیری جهت چگونگی ساختن یک پرتفوی ارز دیجیتال نقش دارند.
شروع سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال معمولا با خرید ارزهای دیجیتال برتر بازار یعنی بیت کوین و اتریوم که مارکت کپ بیشتری دارند شروع میشود. اما پس از آن برخی از معاملهگران به سراغ ارزهای دیجیتالی میروند که حجم بازار بیشتری دارند و یا ترجیح میدهند روی شت کوینها که رشدهای نجومی دارند سرمایهگذاری کنند. بهتر است با تحقیق درباره تمای داراییهای دیجیتال یک سبد ارز دیجیتال تشکیل دهیم که ریسک کمتری داشته باشد تا بتوانیم احتمال موفقیت خود را بیشتر کنیم.
برای راحتتر شدن مدیریت پرتفوی ارز دیجیتال میتوانیم از پلتفرمهای مدیریت سبد دارایی مختلف استفاده کنیم و یا معاملات خود را در یک فایل اکسل ذخیره کنیم. برخی از این پلتفرمها به کیف پول شخصی و صرافی متصل میشوند و روند کار را راحتتر میکنند.
منظور از متنوع سازی سبد سرمایهگذاری چیست؟
از اصطلاح متنوعسازی سبد سرمایهگذاری در تمامی بازارهای مالی به کار برده میشود و به تخصیص دارایی به سرمایهگذاری در گروههای مختلف دارایی مانند ارزهای دیجیتال، بازار بورس، اوراق قرضه و فلزات گرانبها اشاره دارد. به بیانی سادهتر متنوعسازی به توزیع وجوه سرمایهگذاری ما در داراییهای با ارزش اشاره دارد. برای مثال، میتوانیم با سرمایهگذاری در صنایع مختلفی مانند کشاورزی، بورس، املاک و مستغلات و یا حوزه فناوری اطلاعات به سبد سرمایهگذاری خود تنوع ببخشیم. استفاده از این استراتژیها میزان ریسک سرمایهگذاری ما را کاهش میدهد.
ارزهای دیجیتال نیز یک کلاس دارایی واحد به شمار میروند. ما میتوانیم با خرید ارزهای دیجیتال، توکنها و یا استیبل کوینها که هر کدام اهداف و کاربرد متفاوتی دارند، سبد سرمایهگذاری خود را متنوع کنیم.
داشتن سبد ارز دیجیتال چه اهمیتی دارد؟
برخی از کارشناسان حوزه ارز دیجیتال معتقدند که سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال باید متنوع باشد. در حالی که متنوعسازی سبد دارایی یک استاندارد برای سرمایهگذاری است اما توزیع دارایی مانند داراییهای مختلف مزایا و معایبی را به همراه دارد. استفاده از این استراتژی، ریسک کلی روی پرتفوی را کاهش میدهد. در این میان ضررهای یک دارایی میتواند با سود یک دارایی دیگر جبران شود و موقعیت ما را ثابت نگه دارد. استفاده از سبد ارز دیجیتال فرصتهای زیادی برای کسب سود در اختیار ما قرار میدهد. اما این نکته را نباید فراموش کنیم که ما همیشه در تمامی سرمایهگذاریها برنده نخواهیم بود، اما با تخصیص و تنوع مناسب دارایی، در طولانیمدت برآیند سبد دارایی ما مثبت خواهد بود.
چگونه بهترین سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال را بسازیم؟
اکنون که با مزایای ایجاد یک سبد ارز دیجیتال آشنا شدهایم وقت آن است که درباره ارزهای دیجیتال مختلف تحقیق کنیم و بهترینها را به سبد خود اضافه کنیم. در ادامه برخی از شاخصهایی معرفی میکنیم که برای سنجیدن پتانسیل رمزارزها در طولانیمدت به آن نیاز داریم و با درنظرگرفتن آنها میتوانیم بهترین سبد دارایی دیجیتالی را بسازیم.
- بررسی ارزش بازار ارز دیجیتال: سهم زیاد ارزش بازار یک ارز دیجیتال نسبت به کل داراییهای کریپتو نشانه تسلط بر بازار است. برای مثال، سهم بازار بیت کوین حدود ۴۰ درصد از کل ارزش بازار رمز ارزها است. پروژههایی که ارزش بازار خیلی کم مثلاً چند ده میلیون دلار دارند بهراحتی تحت تأثیر عوامل مختلف در بازار قرار میگیرند.
- کاربرد ارز دیجیتال: در انتخاب رمز ارزها باید به کاربرد و هدف آنها در سالهای آینده دقت کنیم. ملکه دنیای ارزهای دیجیتال اتریوم، نمونهای از این کاربرد است. اکوسیستم اتریوم بهگونهای طراحی شده که به پروژههای غیرمتمرکز اجازه میدهد تا در بستر بلاک چین آن ساخته شوند.
- حجم معاملات و تراکنشهای روزانه: برای اینکه بفهمیم یک ارز دیجیتال برای قرارگرفتن در سبد ارز دیجیتال مناسب است میتوانیم تعداد تراکنشها و حجم معاملات روزانه آن را بررسی کنیم.
- توسعه مداوم: چنانچه فناوری پشت یک رمزارز، مناسب هدف آن نباشد، این احتمال وجود دارد که در طولانیمدت شکست بخورد.
- اخبار و احساسات بازار: برخی از انواع ارز رمزارزها مانند دوجکوین به روش بازاریابی توانستند جایگاه خوبی را میان ارزهای دیجیتال کسب کنند و به محبوبیت برسند. به همین دلیل بهتر است با دنبالکردن اخبار مربوط به رمزارزها همیشه بهروز باشیم و احساسات بازار را زیر نظر بگیریم.
نحوه متنوع سازی سبد دارائی ارز دیجیتال
هر سرمایهگذار یا معاملهگر ارز دیجیتال نظرت و استراتژی مخصوص خود را در مورد ایجاد سبد ارز دیجیتال دارد و اما برخی قوانین مهم وجود دارد که تقریباً تمام آنها استفاده میکنند که عبارتاند از:
- پرتفوی ارز دیجیتال خود را با داراییهای دیجیتال ریسک بالا، متوسط و کم باید بسازیم و وزنهای مناسبی را به هر دارایی اختصاص دهیم. سبد ارز دیجیتالی که بیشتر داراییهای آن ریسک بالایی دارند ممکن است در کوتاهمدت سود خوبی به ما دهد اما ممکن است ضررهای زیادی نیز متحول شویم. میزان ریسکپذیری ما تعیین میکند که چه نوع سرمایهگذاری مناسبتر است.
- بهتر است بخشی از ریسک پرتفوی چیست؟ سرمایه خود را به استیبل کوینها اختصاص دهیم زیرا این کوینها به تأمین نقدینگی پرتفوی ما کمک میکنند.
- بازار کریپتو ثبات ندارد و تصمیمات ما در کوتاهمدت و با شرایط فعلی باید تغییر کند؛ بنابراین باید بهصورت دورهای سبد دارایی ارز دیجیتال خود را متعادلسازی کنیم.
- اگر بهتازگی از یک دارایی سود خیلی خوبی به دست آوردهایم، تخصیص دادن سرمایه دوباره به این دارایی اصلاً فکر خوبی نیست و بهتر است همیشه برای جلوگیری از نامتعادل شدن سبد ارز دیجیتال، رمز ارزهای آماده برای خرید داشته باشیم.
بهترین سبد چینی ارز دیجیتال
سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال میتواند برای ما فوقالعاده سودآور باشد و از نظر تاریخی، ارزهای دیجیتال ظرفیت و پتانسیل بالایی را از خود نشان دادهاند که با هیچ دارایی و بازار دیگری قابل قیاس نیست. دنیای ارزهای دیجیتال سرشار از فرصتها و امکانات متنوع برای سرمایهگذاری است اما ریسکهای موجود در این بازار را نباید دستکم بگیریم. با تقسیم سرمایه خود و تخصیص آن به موضوعات مختلف مانند کوینها، حوزه دیفای (DeFi)، میانگینگیری هزینه دلاری با تحلیلهای درون زنجیرهای تا حد امکان میتوانیم ریسک سبد دارایی ارز دیجیتال خود را کاهش دهیم.
به طور کلی، در بازارهای مالی مانند ارز دیجیتال سود بیشتر با ریسک زیاد همراه است اما با استفاده از راهکارهای پوششی میتوانیم ریسک کمتر و سودآوری بیشتری داشته باشیم. آیا شما از سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال استفاده میکنید؟ چگونه ریسک معاملات خود را کاهش میدهید؟
سوالات متداول
این سبد شامل ارزهای دیجیتال برتر بازار با پروژههای قوی ریسک پرتفوی چیست؟ میشود که سرمایهگذاران دارایی خود را به آن اختصاص میدهند.
برای کاهش ریسک سرمایهگذاری و افزایش سود در بازار کریپتو ایجاد یک سبد ارز دیجیتال ضروری است.
پرتفوی در بورس چیست؟
اگر شما سهامدار بورس باشید یا مطالعاتی در زمینه بورس داشتهاید بدون شک اصطلاح پرتفوی به گوشتان خورده است. اما پرتفوی چیست؟ رابطه پرتفوی با سهام چیست؟ نقش پرتفوی در بورس چیست؟ ما در این مقاله از سری مقالات دلفین وست قصد داریم که به معرفی پرتفوی، پرتفوی لحظه ای و بقیه موارد مربوط به پرتفوی بپردازیم. بنابراین اگر شما نیز به حوزه بورس و بازارهای مالی علاقهمند هستید و به دنبال افزایش اطلاعات خود در زمینه بورس و عوامل مربوط به آن هستید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
پرتفوی چیست ؟
پرتفو یا پرتفوی یا سبد سرمایهگذاری، در حالت کلی، مجموعه ای از دارایی های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالا، ارز، وجه نقدی، اوراق نقدشونده، و همچنین صندوق های سرمایه گذاری است. یک سبد همچنین میتواند شامل اوراق غیر قابل معامله، مانند سرمایهگذاری های عمرانی و خصوصی و غیره باشد. سبد سهام نیز مجموعهای از چند سهم مختلف است که سرمایه گذار برای سرمایه گذاری آن را میخرد. سبد سهام مستقیماً توسط سرمایه گذار یا توسط متخصصان مالی و مدیران سرمایه اداره میشود.
سرمایه گذارن باید مطابق با تحمل ریسک و اهداف سرمایه گذاری یک سبد سرمایه گذاری تشکیل دهند. آنها همچنین میتواند چندین سبد برای اهداف مختلف داشته باشند. همه این ها به اهداف سرمایهگذار بستگی دارد. یک سبد سرمایهگذاری میتوان مانند نمودار دایره تصور کرد که قطاع هایی اندازه های مختلف تقسیم میشود و انواع داراییها و یا سرمایهگذاریها برای دستیابی به هدف مورد نظر خود جای میدهد. انواع مختلفی از اوراق بهادار را میتوان برای ساخت یک سبد متنوع استفاده کرد اما سهام، اوراق قرضه و وجه نقد به طور کلی بلوکهای اصلی ساخت سبد ها محسوب میشود. سایر دارایی های بالقوه شامل املاک و مستغلات، طلا و ارز را نیز میتوان در سبد دارایی در نظر گرفت.
پرتفوی لحظه ای در بورس
در سامانه معاملات آنلاین کارگزاری های مختلف در قسمت پرتفوی یک قسمت جداگانه وجود دارد که به عنوان “پرتفوی لحظه ای” شناخته میشود. مبانی پرتفوی لحظهای معاملات آنلاین، کاربر میباشد. بدین ترتیب معاملاتی که از طریق سامانههای آنلاین کارگزاری انجام میشوند در لحظه به صورت خودکار به سبدهای سهام لحظهای اضافه میشود. در پرتفوی لحظهای اطلاعات لحظهای قیمت ارزش دارایی مقدار سود و زیان درصد سود و زیان و غیره برای تسهیل محاسبات کاربران در نظر گرفته شده است.
چگونه یک پرتفوی حرفه ای بچینیم؟
- تعداد نمادهای سبد شما به جز عرضه اولیه ها باید بین ۴ تا ۶ عدد باشد با این کار هم ریسک شما کاهش پیدا میکند هم تسلط برسهامها حفظ میشود.
- از گروه های صنعتی مختلف یک سهم استفاده کنید. هیچ وقت در یک صنعت بیش از دو سهم در سبد نداشته باشید.
- صنایع ارزشمند و پیشرو بازار را شناسایی کنید و در آنها سرمایهگذاری کنید.
- سرمایهتان را به صورت مساوی در بین صنایع مختلف تقسیم کنید و همیشه بین ۲۰ تا ۲۵ درصد سرمایه را برای شکار فرصتهای خوب نگه دارید.
- قابلیت نقدشوندگی سهام های انتخابی دقت کنید و از سهم های شاخصساز و بزرگ در پرتفوی استفاده کنید.
۵ کلاس داریی پرتفوی ضد گلوله
یک پرتفوی امن و متنوع از ۵ و دارایی تشکیل میشود. این تنوع به شما امکان میدهد که در شرایط بد یک بازار از زیان در امان باشید و از شرایط خوب بازارهای دیگر بهره نمانید.
- پول نقد: این دارایی به مرور ارزش خود را از دست میدهد. وجه نقدی مثل دلار سالانه حدود ۴ درصد از قدرت خرید خود را از دست میدهد. این یعنی اگر تمام پول خود را به دلار تبدیل کنید پس از ۳۰ سال به قدرت خرید شما نصف میشود. خوب است که به اندازه مخارج عمومی خود وجهنقد داشته باشید تا مجبور نشوید برای پرداخت اجاره سهام بفروشید.
- کالا: برخی کالاها که دوام بیشتری دارند می تواند شکل سرمایه ای پیدا. کنند طلا مهمترین دارایی سرمایهای در سبد سرمایه گذاری افراد است. برای برخی افراد دارایی های مثل خودرو نیز شکل سرمایهای پیدا میکند.
- مسکن: مسکن از دو جهت میتواند به شما سود برساند از طریق گران شدن ملک شبیه به گران شدن طلا از طریق دریافت اجاره به همین دلیل سود ملک از طلا بیشتر است.
- اوراق درامد ثابت: اوراق خزانه دولتی یا صندوق های درآمد ثابت کلاس بعدی دارایی را تشکیل می دهند. هر پرتفوی دارایی باید حداقل از ۲۵ درصد درآمد ثابت داشته باشد. اوراق درآمد ثابت کمک می کند چه ساده تر از روزهای منفی بازار عبور کنید.
- سهام: کلاس پنجم دارایی سهام است. شما میتوانید یک پرتفوی از سهامهای ارزنده تشکیل دهید یا از صندوقهای سهام استفاده کنید این دارایی معمولاً بیشترین ریسک را به سرمایهگذار میدهد یعنی فرد ممکن است از نوسان قیمت مسکن دچار اضطراب نشود اما منفی و مثبت های بازار سهام به شدت او را تحت فشار قرار می دهد.
هیچ چیز تضمین شدهای در صندوق سرمایه گذاری وجود ندارد. صندوقهای سرمایهگذاری در نهایت پرتفویی از سهام و سایر سرمایهگذاریها مثل اوراق مشارکت هستند و درست همانطور که پرتفو خود شما دچار نوسان میشود صندوق سرمایهگذاری نیز دچار نوسان میشود. تنها به دلیل این نواسانات صندوق سرمایهگذاری در سال ۹۸، ۳۲ درصد سود داشته یا در گزارش آمده میانگین سود صندوقها در سال گذشته ۲۵ درصد بوده است دلیل نمیشود که امسال نیز همین قدر سود بدهد. هیچ چیز قطعی و صد در صدی در سرمایهگذاری وجود ندارد. یک اشتباه رایج سرمایهگذاران این است که تصور میکنند صندوق سرمایهگذاری همیشه بهتر از شاخص بازار بورس عمل میکند. در حالی که این آرزوی دیرینه هر صندوق سرمایهگذاری است که بازار را از پیش رو بردارد اما شواهد نشان میدهد همیشه اوضاع مطابق میل صندوق ها پیش نمیرود. یعنی صندوقهای متعددی هستند که نتوانستند. حال که با سبد سهام یا پرتفوی آشنا شدید در قسمت نظرات این مقاله سوالات، نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
برای یادگیری “یک سرمایه گذار چه چیزهایی را باید بداند” مسیر زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
مدیریت پورتفوی سرمایهگذاری (سبد سرمایهگذاری) چیست؟ آموزش عملی
برداشت اغلب افراد از “ ریسک ” شامل ذهنیتی عمدتاً منفی است؛ بااینحال، در دنیای سرمایهگذاری، ریسک امری ضروری و جداییناپذیر از عملکرد مطلوب است، پس چارهای جز پذیرش ریسک نداریم؛ یکی از روشهای بدیهی برای کاهش ریسک و افزایش سود سرمایهگذاری همان ضربالمثل عامیانهی معروف است که «همهی تخممرغهایت را در یک سبد نگذار!». همین مفهوم ساده ما را به سمت سرمایهگذاری در زمینههای متعدد برای کاهش ریسک سوق میدهد، تا اگر به هر دلیل یکی از سرمایهگذاریها در معرض ریسک قرار گرفت، سود سرمایهگذاری دیگر، ضرر اول را جبران نماید.
حال بهعنوان یک سرمایهگذار مستقل یا مدیر یک مؤسسهی مالی و سرمایهگذاری چگونه میتوان سبد سرمایهگذاری را به نحوی مدیریت نمود تا کمترین ضرر متوجه سرمایهها شده، متناسب با میزان تحمل ریسک و علایق سرمایهگذار، بهترین بازده را نیز کسب نمود؟ ابتدا بخوانیم پورتفو یعنی چه.
تعریف پورتفوی یا سبد سرمایهگذاری
پورتفولیو یا سبد سرمایه مجموعهای از سرمایهگذاریهای مالی مانند سهام، اوراق قرضه ، کالاها، وجه نقد و معادلهای نقدی (همچون گواهیهای سپرده) و انواع دیگر دارایی است که هر فرد حقیقی یا مدیر پورتفو بر مبنای دانش، تحقیقات و تجربهی خود دربارهی زمان، محل، ترتیب و وزندهی به هرکدام از اقلام سرمایهگذاری در سبد، تصمیم میگیرد. این سرمایهگذاریها میتواند در صندوقهای سرمایهگذاری سرمایه ثابت (closed-end funds)، صندوقهای شاخصی ، صندوقهای قابل معامله در بورس (ETF) و … نیز صورت گیرد.
مدیریت پورتفولیو یا پرتفوی (Portfolio Management) چیست؟
مدیریت پورتفولیو یا پرتفویی هنر و علم انتخاب و نظارت جامع برگزیدهای از سرمایهگذاریها است که اهداف بلندمدت مالی و تحمل ریسک مشتری، شرکت یا مؤسسه را برآورده میکند. در مقایسه با افراد حقیقی که خودشان انتخاب میکنند با چه سهام و داراییهایی پورتفولیوهای خود را بسازند و مدیریت کنند، مدیران دارای مجوز حرفهای پورتفو، با دانش و تجربهی بیشتر، به نمایندگی از مشتریان کار میکنند. هدف نهایی مدیر پورتفولیو به حداکثر رساندن بازده مورد انتظار سرمایهگذاری در سطحی از ریسک است که مناسب مقدار سرمایه و میزان ریسکپذیری مشتریان باشد.
مدیریت پورتفولیو مستلزم توانایی در تشخیص طیف وسیعی از موارد از جمله نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهدیدها در سرمایهگذاری است. این انتخابها شامل بدهبستانهایی است مابین بدهی و دارایی، سرمایهگذاری داخلی در مقابل خارجی یا پذیرش ریسک برای رشد در مقابل حفظ دایرهی امنیت.
آشنایی با وظایف مدیر پورتفوی سهام و انواع آن
مدیریت پورتفولیو عبارت است از انتخاب، اولویتبندی و کنترل برنامهها و پروژههای یک سازمان، در راستای اهداف استراتژیک و ظرفیت ارائه آن. هدف ایجاد تعادل بین اجرای طرحهای تغییر و حفظ کسبوکار به طور معمول، در عین بهینهسازی بازگشت سرمایه است.
انواع مدیریت پورتفولیو یا پرتفوی سهام
مدیریت پورتفولیو ممکن است ماهیت منفعل یا فعال داشته باشد که در ادامه به توضیح تفاوت این دو میپردازیم.
- مدیریت فعال پرتفوی پورتفولیو: هدف مدیر سبد فعال، کسب بازدهی بهتر از آن چیزی است که بازار دیکته میکند. این امر مستلزم خریدوفروش سهام و سایر داراییها بهصورت استراتژیک، در تلاش برای سبقت از بازده میانگین بازار یا عملکرد یک شاخص خاص است. در مدیریت فعال پورتفو تمرکز بر جو بازار، تغییرات اقتصادی، چشماندازی سیاسی و اخبار است؛ بدین معنی که مدیر فعال پرتفو برای تشخیص زمان مناسب خریدوفروش و محل مناسب برای سرمایهگذاریها، همیشه در تلاش برای استفاده از بینظمیهای ایجاد شده در بازار است؛ اما این روش هم پرریسکتر است هم معاملات متعدد و پیدرپی هزینههای سبدگردانی بالاتری را رقم خواهد زد.
- مدیریت منفعل پورتفولیو یا پرتفوی: این نوع مدیریت سبد که به آن مدیریت صندوق شاخصی نیز میگویند به دنبال تطبیق با میانگین بازده بازار از طریق تقلید از ساختار یک یا چند شاخص خاص است. در واقع مدیریت غیرفعال پورتفو ممکن است شامل سرمایهگذاری در یک یا چند صندوق شاخصی بورسی (index funds) با یک استراتژی بلندمدت باشد که مدیر آن را تنظیم و برای مدت طولانی بهصورت منفعل در آن سرمایهگذاری مینماید؛ به این کار شاخصسازی (indexing) میگویند. بدین ترتیب ریسکها و هزینههای معاملات در این مدل مدیریت پورتفو، بسیار کمتر از مدل فعال است.
به این روش که برای بهینهسازی ترکیب داراییها استفاده میشود تئوری مدرن پورتفولیو (modern portfolio theory یا بهاختصار MPT) میگویند.
برای آشنایی با این دو مدل مدیریت پورتفوی، مقایسهی آنها با هم و مثالهای هرکدام از شما دعوت میکنم مقالهی ” مدیریت فعال و منفعل پورتفو، معایب و مزایا” را در سایت آکادمی دانایان مطالعه فرمایید .
عناصر کلیدی مدیریت پرتفوی سهام یا پورتفولیو
تخصیص داراییها در مدیریت پرتفوی (Asset Allocation)
تنوعبخشی در مدیریت پرتفوی (Diversification)
بازنگری و توزین مجدد در مدیریت پرتفوی (Rebalancing)
سخن پایانی آکادمی دانایان
ممکن است انتخاب شما این باشد که سبد سرمایهتان را خودتان مدیریت کنید یا به یک مدیر مالی، مشاور مالی یا یک متخصص مالی دیگر اجازه دهید سبد شما را مدیریت کند. سعی در کاهش ریسک با تخصیص سرمایهگذاریها در بین ابزارهای مالی، صنایع و دستههای دیگر تحقق مییابد. هدف مدیریت پورتفو به حداکثر رساندن بازده سبد، با سرمایهگذاری در حوزههای مختلف است که هرکدام واکنش متفاوتی به یک رویداد دارند. اهداف شما برای آینده، شخصیت شما و میزان تحمل شما برای پذیرش ریسک، همگی عواملی هستند که در تصمیمگیری در مورد چگونگی ساختن پورتفوتان نقش دارند.
پرتفوی چیست و انواع پرتفوی کدامند؟ (portfolio)
در این مقاله قصد داریم به رایج ترین سوال شما تحت عنوان پرتفوی چیست؟ و انواع پرتفوی و کاربرد آن پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.
برای افرادی که در بورس فعالیت میکنند کلمه پرتفوی بسیار آشناست. اما کلمه پورتفولیو در خیلی جاها مورد استفاده قرار می گیرد و فقط به بورس ختم نمی شود.
اما سبد سرمایه گذاری در بورس که معروف به پرتفوی است در بین مردم شناخته شده تر است به خصوص در این روزها که بازار سهام و بورس بسیار داغ است.
در واقع به مجموعه سرمایه گذاری های مالی مانند پول نقد واحد صندوق های مشترک سرمایه گذاری با سرمایه محدود سهام کالاها اوراق قرضه و… هسته های اصلی تشکیل پرتفوی هستند.
ممکن است یک پرتفوی شامل یک طیف گسترده از املاک و مستغلات، ارز، داراییها، سکه، سرمایه گذاری های خصوصی طلا و آثار هنری باشد.
شما تصمیم بگیرید شما پرتفوی خود را شخصاً مدیریت و نگهداری کنید یا اینکه به یک مشاور مالی یا مدیر مالی یا فردی که در امور مالی تخصص دارد اجازه بدهید تا پرتفوی شما را مدیریت کند.
صرفنظر از ترکیب دارایی ها پرتفوی شما باید دارای درجاتی از تنوع باشد و منعکس کننده میزان ریسکپذیری افق زمانی اهداف بازده مالی سایر محدودیتهای مربوطه شرایط قانونی نیازهای نقدینگی شرایط منحصر به فرد دیگری که یک سرمایه گذار می تواند داشته باشد.
مدیریت در پرتفوی چیست؟
پرتفوی را به عنوان یک کیک می توان در نظر گرفت که در اندازه های مختلف به قطعاتی تقسیم شده است. هر قطعه از آن نشان دهنده گروهی از سرمایه گذاری ها یا دارایی های مختلف است. سرمایه گذاران این است که پرتفوی متنوع همراه با یک همگونی مناسب بین بازده ریسک در برابر سطح بازدهی. متناسب با سطح ریسک پذیری خود بسازند. اگرچه معمولاً پول نقد و سهام اوراق قرضه در ساخت یک پرتفوی به عنوان عنصر های اصلی در نظر گرفته می شوند.
بیشتر متخصصان سرمایه گذاری در این موضوع توافق دارند که تنوع دادن به پرتفوی اگرچه به طور قطعی از ضرر آن جلوگیری نمی کند اما یک اصل اساسی برای دست یافتن به اهداف طولانی مدت مالی است که در عین حال می تواند ریسک را به حداقل برساند.
انواع پرتفوی چیست؟
به تعداد مدیران مالی و سرمایه گذاران انواع مختلفی از استراتژی های سرمایه گذاری و پرتفوی وجود دارد. همچنین پرت های چندگانه می توان داشت که می تواند محتوای آنها منعکس کننده سناریوهای سرمایه گذاری یا استراتژی متفاوت باشد و برای نیازهای گوناگون ساخته شده باشند.
پرتفوی ترکیبی:
در انواع مختلف دارایی رویکرد پرتفوی ترکیبی تنوع ایجاد می کند. ساخت یک پرتفوی ترکیبی نیاز به جایگیری در اوراق قرضه املاک و مستغلات، کالاها و حتی هنر در کنار بازار سهام می باشد. به صورت کلی یک پرتفوی ترکیبی شامل بخش هایی نسبتاً ثابت از اوراق قرضه سهام و سرمایه گذاری های جایگزین است. به این دلیل این مسئله سودمند است که از نظر تاریخی اوراق قرضه سهام و گزینه های جایگزین با یکدیگر همبستگی کامل ای نشان نداده اند.
پرتفوی سرمایه گذاری:
زمانی که برای اهداف سرمایه گذاری از یک پرتفوی استفاده می کنید انتظار دارید اوراق قرضه سهام یا دیگر دارایی های مالی شما بازدهی کسب کند و یا با گذشت زمان ارزش افزوده به وجود آورد. یا هر دو را از این شرایط داشته باشند. ممکن است یک پرتفوی سرمایه گذاری استراتژیک باشد یعنی زمانی که شما داراییهای مالی خود را با تصمیم به نگهداری طولانی مدت خریداری می کنید. یا تکنیکی یعنی زمانی که شما به امید و هدف دستیابی به سود های کوتاه مدت اقدام ریسک پرتفوی چیست؟ به خرید و فروش منابع مالی میکنید.
پرتفوی تهاجمی و متمرکز بر سهام:
به طور کلی پرتفوی تهاجمی و متمرکز بر سهام مبتنی بر قبول کردن ریسک های بزرگ به همراه بازگشت سرمایه با بازده بالا میباشد. سرمایه گذاران تهاجمی به دنبال شرکت های می باشند که در مراحل اولیه از رشد خود هستند و ارزش پیشنهادی منحصر به فردی دارند و هنوز نام زبانزد ای بیشتر آنها ندارند.
پرتفوی دفاعی متمرکز بر سهام:
پرتوی دفاعی متمرکز بر سهام نوعی پرتفوی است که از سهامی که به سهامداران خود سود میدهند، به روشهای دیگر پرداختی دارند، منفعت کسب می کنند. برخی از سهام های موجود در پرتفوی درآمدی در پرتفوی دفاعی نیز می توانند جای بگیرند اما اساساً برای بازده بالا در این دسته انتخاب میشوند. پرتفوی درآمدی باید جریان نقدی مثبتی را به وجود آورد. نمونه هایی از سرمایه گذاری های درآمدزا صندوق های اعتباری و سرمایه گذاری در املاک و مستغلات هستند.
پرتفوی متمرکز بر سهام سفته بازانه:
برای سرمایه گذارانی که ریسک پذیری بالایی دارند پرتفوی سفته بازانه بهترین گزینه است. معاملات سفته بازانه میتوانند شامل سهامی باشند که اساس آن ها شایعات اهداف تصاحب یا عرضه های اولیه عمومی هستند.
نکات کلیدی:
پرتفوی شامل مجموعه ای از سرمایه گذاری های مالی مانند پول نقد اوراق قرضه کالاها سهام و معادل نقدی آن و همچنین همتایان ها در صندوق های سرمایه گذاری می باشد.
اوراق قرضه و سهام مومن تحت عنوان عنصرهای اصلی سازنده پرتفوی در نظر گرفته می شوند اگرچه امکان دارد یک پرتفوی از انواع مختلفی است دارایی ها مانند طلا، نقاشی ها، املاک و مستغلات و دیگر مجموعه های هنری تشکیل شده باشد.
در مدیریت پرتفوی متنوع سازی مفهومی کلیدی است.
میزان تحمل فرد در برابر ریسک افق زمانی و اهداف سرمایه گذاری همه این موارد عوامل مهمی در زمان تنظیم و جمع آوری پرتفوی سرمایه گذاری می باشد.
سرمایه گذاری در پرتفوی چیست؟
به سبدی از دارایی ها که میتواند شامل پول نقد اوراق قرضه سهام و غیره باشد پرتفوی سرمایه گذاری است. چگونگی و نحوه در هم آمیختن این سرمایه ها بازتاب دهنده اهداف مالی و ریسک پذیری سرمایه گذاران است. همکاری با یک مشاور مالی محلی برای کمک عملیتر که شما را میتواند در ایجاد یک پرتفوی سرمایه گذاری مناسب راهنمایی کند گزینه بسیار مناسبی است.
زمانی که در حال ایجاد پرتفوی سرمایه گذاری خود هستید، در رابطه با تخصیص دارایی خود خوب فکر کنید. مطمئن شوید که پرتفوی شما به میزان ریسک پذیری شما پایبند می باشد. به این معنی که به چه میزان از پس فراز و نشیب های بازار می توانید برآیید.
دیدگاه شما