نحوه عملکرد صندوق ETF

چه طور صندوق سرمایه گذاری در طلا بخریم؟

خرید و فروش طلا و سکه با ریسک ها و مخاطراتی همراه بوده و هست.

هزینه زیاد اجرت ساخت طلا،

ریسک گم شدن و یا دزدیده شدن طلا و سکه و…

از جمله دلایلی است که این بازار را با ریسک همراه میکند.

مزایای معاملات طلا و سکه و ریسک هایی که ذکر شد باعث شد تا صندوق های سرمایه گذاری طلا بوجود بیاید

و در بازار سرمایه مورد داد و ستد قرار بگیرد.

صندوق ‌های طلا ابزار نسبتا جدیدی هستند که این امکان را به سرمایه ‌گذار می ‌دهد

تا بدون خرید فیزیکی سکه در این فلز گران بها سرمایه ‌گذاری کند.

ضمن اینکه با توجه به ذات صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری مشترک،

این سرمایه ‌گذاری به‌صورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفه ‌ای انجام می‌ شود

تا حتی‌ المقدور از نوسانات ناگهانی سرمایه‌ گذاری در امان باشد.

در ادامه به توضیح بیشتر این موضوع میپردازیم.

صندوق سرمایه گذاری در طلا چیست؟

صندوق‌ نحوه عملکرد صندوق ETF طلا، صندوقی است که به موجب قوانین موضوعه بازار سرمایه و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار

وجوه را از مردم جمع‌آوری کرده و در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلا

(مانند گواهی سپرده سکه، اوراق آتی سکه طلا و اوراق اختیار معامله سکه طلا)

و تا حد کمی در اوراق با درآمد ثابت بورسی و سپرده‌های بانک سرمایه‌گذاری می‌کند.

تاکنون بیش از ۲ هزار میلیارد تومان از منابع نقدی مردم در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری شده است.

از نوع صندوق قابل معامله (ETF) کالایی با پشتوانه طلا است.

لذا عمده منابع صندوق در اوراق بهادار مبتنی بر گواهی سپرده سکه طلا

و اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌شود.

این صندوق ها برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که

• ریسک‌پذیری بالا دارند.
• تمایل به سرمایه‌گذاری در طلا (سکه طلا) دارند.
• به سرمایه‌گذاری با دید بلندمدت‌ فکر می‌کنند.
• و انتظار دریافت سود دوره‌ای ندارند.

آن دسته از سرمایه‌گذارانی که به‌طور سنتی به خرید و نگهداری سکه طلا علاقه دارند

می‌توانند این صندوق ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند و از مزایای سرمایه‌گذاری در این صندوقها

در مقایسه با خرید فیزیکی سکه طلا بهره‌مند شوند.

از جمله این مزایا آن است که حداقل نقدینگی لازم برای سرمایه‌گذاری در این صندوقها،

از حداقل نقدینگی لازم برای سرمایه‌گذاری در بازار فیزیکی (خرید نقدی سکه) بسیار کمتر است

و از سوی دیگر خطرات نگهداری فیزیکی سکه همچون سرقت متوجه صندوقها نیست.

از سوی دیگر با توجه به توانایی طلا در پوشش اثرات تورمی، قرار دادن این صندوقها در سبد دارایی‌ها برای همه افراد می‌تواند مفید باشد.

سرمایه‌گذاران باید توجه داشته باشند همانطور که در بازار فیزیکی هیچ تضمینی وجود ندارد

که قیمت سکه افزایش یا کاهش پیدا ‌کند، در صندوقها سرمایه‌گذاری طلا هم

هیچگونه تضمینی برای سودآوری صندوق‌ها و یا امکانی برای پیش‌بینی دقیق روند وجود ندارد.

هرچند مدیران صندوق‌ها سعی دارند با تصمیمات سرمایه‌گذاری درست و به موقع،

حداکثر بازدهی ممکن را برای سرمایه‌گذاران محقق کنند.

مزایای صندوقهای ETF طلا

از مزایای این صندوق‌ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فعالیت تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار
• سرمایه‌گذاری بسیار آسان و بدون اتلاف وقت از طریق سیستم معاملات آنلاین کارگزاری‌ها
• شفافیت عملکرد و انتشار لحظه‌ای تغییرات قیمتی (NAV) و نظارت بر عملکرد صندوق توسط متولی و حسابرس
• معافیت مالیاتی معاملات واحدهای صندوق‌ مطابق قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید
• قابلیت سرمایه‌گذاری با مبالغ کم به دلیل ارزان بودن قیمت واحدهای این صندوق‌ در مقایسه با خرید فیزیکی سکه طلا
• نقدشوندگی بسیار بالا به دلیل وجود بازارگردان و امکان خرید و فروش در لحظه
• امنیت بالا در مقایسه با خرید و فروش فیزیکی سکه که خطراتی همچون سرقت و عدم اطمینان از خلوص و عیار سکه دارد

چه طور صندوق ETF طلا بخریم ؟

1. دریافت کد بورسی
2. ثبت نام در سیستم آنلاین یک کارگزاری فعال
3. خرید واحد های صندوق دقیقا مانند سهام مختلف بورسی

خرید واحدهای ETF مستلزم دارا بودن کد معاملاتی (کد بورسی) در سیستم شرکت نحوه عملکرد صندوق ETF سپرده‌گذاری مرکزی است.

ارزش خالص دارایی‌های این صندوق‌ (NAV) به لحظه محاسبه و در سایت صندوق به اطلاع سرمایه‌گذاران می‌رسد.

حداقل واحد قابل خریداری برای ورود به این صندوق 10 واحد است اما با توجه به الزامات سازمان بورس،

در حال حاضر حداقل معامله در سیستم معاملات آنلاین کارگزاری‌ها مبلغ 5 میلیون ریال معادل 500 هزار تومان است.

تایم معاملاتی صندوق های ETF طلا چیست؟

ساعت معاملات طلا در بورس با بورس اوراق بهادار متفاوت است

و از این نظر که شاید یک نفر بخواهد در هر دو بازار فعالیت داشته باشد ایده خوبیست

زیرا ساعت پیش گشایش و ثبت سفارشات از 12:30 الی 13 و ساعت آغاز معاملات از 13 الی 15:30 می‌باشد.

چه زمانی برای خرید صندوق ETF طلا مناسب است؟

بهتر است زمانی اقدام به خرید واحد های این صندوقها کنید که روند طولانی مدت طلا را صعودی میبینید.

بعد از افزایش طولانی مدت قیمت طلا که قیمت واحد های صندوق از NAV ابطال آن فاصله زیادی گرفته خرید پیشنهاد نمیشود.

بهترین زمان خرید این صندوق ها هنگامیست که قیمت هر واحد آن از NAV ابطال صندوق بیشتر یا برابر با آن باشد.

صندوق های با ETF طلا کدامند؟

1)صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس

این صندوق با نماد «طلا» در بورس کالا در حال فعالیت است. اولین صندوقی که فعالیت خود را به طور رسمی شروع کرد این صندوق است.

دارایی پایه این صندوق طلا است و بخش عظیمی از سرمایه‌ خود را به سرمایه‌گذاری در طلای 18 عیار اختصاص داده است.

بازدهی صندوق طلای لوتوس طی یک‌سال اخیر حدود 155.5 درصد بوده است.

قیمت هر واحد صندوق طلای لوتوس در حال حاضر حدود 8 هزار تومان است و شما با کمترین سرمایه می‌توانید اقدام به خرید آن کنید.

2)صندوق طلای کیان

این صندوق با نماد «گوهر» در بورس در حال فعالیت است.

دارایی پایه این صندوق علاوه بر طلای 18 عیار، سکه طلا است.

بازدهی صندوق طلای کیان طی یک‌سال اخیر حدود 151 درصد بوده است.

قیمت هر واحد صندوق طلای کیان در حال حاضر حدود 5.9 هزار تومان است و شما با کمترین سرمایه می‌توانید اقدام به خرید آن کنید.

3)صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای مفید

این صندوق با نماد «عیار» در بورس در حال فعالیت است.

عیار طی یک‌سال اخیر حدود 152 درصد بازدهی داشته است.

قیمت هر واحد صندوق عیار در حال حاضر حدود 3 هزار تومان است.

4)صندوق پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان

این صندوق با نماد «زر» در بورس در حال فعالیت است.

بازدهی این صندوق طی یک‌سال اخیر 131 درصد بوده است.

از این نظر صندوق زر کمترین سود را در بین ۴ صندوق طلا طی یک‌سال اخیر نصیب مشتریان خود کرده است.

قیمت هر واحد صندوق طلای زر در حال حاضر حدود 5 هزار تومان است.

عملکرد کدام صندوق بهتر است؟

برای مقایسه عملکرد صندوق‌های طلا به سایت فناوری بورس تهران مراجعه کنید

و بازدهی بهترین صندوق سرمایه‌گذاری طلا را ببینید.

در این سایت اطلاعات زیادی در مورد صندوق‌های طلا وجود دارد که می‌توانید

بازدهی صندوق‌های طلا را در بازه‌های زمانی متفاوت مورد بررسی قرار دهید.

در اینجا میزان سود چهار صندوق طلای فعال در بورس را به صورت سالانه مورد بررسی قرار داده‌ایم.

با این مقایسه می‌توانید در این بازه زمانی عملکرد بهترین صندوق سرمایه‌گذاری در طلا را نیز مشاهده کنید.

بازدهی صندوق‌های طلا بیشتر است یا خود طلا؟

برای پاسخ به این سوال بایدروند قیمتی طلا، سکه و صندوقها را بررسی کنیم.

در تصویر زیر میزان بازدهی طلای 18 عیار، سکه بهار آزادی و یکی از صندوق‌های طلا را در سال مالی منتهی به دی 99 می‌بینید.

صندوق سرمایه گذاری ETF

صندوق سرمایه گذاری ETF از دارایی های مختلفی تشکیل می شود. واحد های این صندوق مثل سهام در بازار های مالی معامله می شود. این طور می توان گفت که بازار ETF امکان خرید و فروش از واحد های صندوق سرمایه گذاری ETF را ایجاد می کند . معامله گران با استفاده از این خرید و فروش به سود و زیان می رسند. کسب سود در بازار ETF نیازمند آشنایی کامل و مهارت لازم در این زمینه می باشد. معامله گران تازه کاری که وارد این بازار می شوند و از زمان خرید و فروش ETF و مدت زمان نگهداری آن اطلاعات کافی ندارند، زیان های زیادی را متحمل می شوند. شما می توانید در بازار ETF همانند سایر بازار های مالی در ساعت های مختلفی از نحوه عملکرد صندوق ETF روز که بازار باز است، به خرید و فروش واحد های صندوق سرمایه گذاری ETF بپردازید. توصیه می شود پیش از سرمایه گذاری و ورود به این بازار، ابتدا اطلاعات لازم در این زمینه را به دست بیاورید و با در نظر گرفتن تمام جوانب و ریسک های این سرمایه گذاری، آگاهانه به معامله بپردازید.

انواع بازار ETF چیست؟

صندوق سرمایه گذاری ETF که در سال های اخیر امکان معامله را ایجاد کرده صنعت سرمایه گذاری را متحول ساخته است. به گونه ای که محدوده وسیعی از سرمایه‌گذاری را در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد. با هزاران ETF که وجود دارد، این مسئله که کدام ETF بهترین نوع آن ها برای سرمایه گذاری است، برای معامله گران حائز اهمیت بسزایی می باشد. رایج ترین انواع ETF در زیر آمده است :

ETF ‌بازار گسترده

ETF مبتنی بر سبک

لازم به ذکر است که ETF های بازار گسترده، از بزرگترین و محبوب ترین انواع ETF ها محسوب می شود.

آیا بازار ETF سود ده است؟

تمام بازار های مالی و صندوق های سرمایه گذاری با ریسک هایی روبرو هستند ولی قطعا سود ده نیز می باشند. در برخی از آن ها این ریسک ها کمتر و برخی بیشتر است. بازار هایی که دارای نوسان بیشتری هستند، پر ریسک تر محسوب می شوند، اما در حقیقت می توانند سود دهنده تر نیز باشند. صندوق سرمایه گذاری ETF با آنکه یک نوع سرمایه‌گذاری پر ریسک به شمار می رود، مزایای زیادی نیز دارد که در سود و زیان معامله گران موثر است. از جمله این مزایا می توان به سادگی و سهولت و سرعت در معامله، نقد شوندگی بالا، معافیت مالیاتی، معامله آنلاین و… اشاره کرد. تمام این موارد موجب محبوبیت صندوق سرمایه گذاری ETF در بین معامله گران شده است و به همین دلیل یکی از بهترین روش های سرمایه گذاری محسوب می شود. صندوق های سرمایه گذاری معمولا سوددهی بالایی دارند و از این بابت خیال معامله گران راحت است ولی نکته حائز اهمیت این است که این سود همیشگی نیست و گاهی روند آن دچار تغییر یا حتی زیان می شود.

تفاوت صندوق سرمایه گذاری ETF با سهام چیست؟

سهامی که در بازار بورس و دیگر بازار های مالی مورد معامله قرار می گیرد تفاوت هایی با ETF دارد. معمولا کسانی که به تازگی وارد بازار بورس می شوند، قدرت تحلیل و انتخاب بهترین سهم را برای خرید و کسب سود ندارند. در این حالت صندوق های سرمایه گذاری بهترین انتخاب برای آنها می باشد. زیرا به آنها کمک می کند که به جای سرمایه گذاری های پر ریسک و با سود کم، یک سرمایه‌گذاری مطمئن برای خود برگزینند. صندوق ها دارای درآمد ثابتی می باشند و از این لحاظ ریسک کمتری دارند. در حالی که سهام مختلف بازار بورس نوعی سرمایه گذاری پر ریسک و پر نوسان به شمار می رود. البته این نوسان در صورت داشتن تجربه و مهارت می تواند برای معامله گر مفید باشد. به همین دلیل بسیاری از معامله گران کشور به مقایسه بورس ایران و فارکس به عنوان بزرگترین بازار مالی دنیا می پردازند. به علاوه سهولت و سادگی معامله در صندوق سرمایه گذاری ETF نوعی برتری نسبت به معامله و سرمایه‌گذاری سخت و پیچیده در سهام مختلف بورس به شمار می رود.

کدام ETF ها سود بیشتری دارند؟

سهام موجود در صندوق سرمایه گذاری ETF می تواند با تغییراتی که دارد، منجر به کاهش یا افزایش نحوه عملکرد صندوق ETF ارزش واحد های صندوق شود. به همین دلیل سود حاصل از صندوق ETF حتمی و صد در صد نیست و ممکن است با صعود و نزول همراه باشد. سود سالانه این صندوق ناشی از عملکرد سهام شرکت می باشد و ثابت نیست. سودی که به وسیله سرمایه گذاری منابع صندوق به دست می آید نیز دستخوش تغییر می باشد. با در نظر گرفتن تمام این عوامل باید دقت داشته باشید نوع ETF که برای سرمایه‌گذاری انتخاب می کنید، افت سهام کمتری را تجربه کند.

با ثبت نام در دوره آموزش رایگان فارکس در مورد سود دهی انواع ETF بیشتر خواهید آموخت.

چه مدت باید ETF داشته باشیم و چه زمانی باید ETF بفروشیم؟

همانطور که میدانید، ارزش سهام صندوق سرمایه گذاری ETF نیز مانند بازار های مالی و نرخ سهام و ارز مورد معامله در آنها، دارای نوسانات مختلفی در طی دوره های زمانی گوناگون می باشد. با آنکه این نوسانات نسبت به سهام مورد معامله در بازار بورس کمتر است، اما همچنان ريسک های خود را دارد و کسب سود در بازار ETF نیازمند مهارت زمان سنجی می باشد. اینکه سرمایه گذار بداند چه مدت سرمایه خود را نگه دارد و چه زمانی اقدام به فروش کند، یک نکته طلایی در کسب سود است. زمانی که سهام ETF روند صعودی دارد، یعنی ارزش واحد های صندوق افزایش می یابد و یک فرصت مناسب برای فروش به وجود آمده است. در این حالت بستگی به خودتان دارد که چقدر ریسک کنید و بیشتر منتظر بمانید تا ارزش واحد ها به اوج خود برسد یا اینکه از ریسک دوری کنید و بلافاصله دست به فروش بزنید. ممکن است با ریسک و انتظار بیش از حد شما برای ارزشمند تر شدن واحد های صندوق، روند صعودی سهام نزولی شود و به دنبال آن ارزش واحد ها دچار افت شود. گاهی ممکن است در این حالت ضرر زیادی هم داشته باشید. پس با در نظر گرفتن ریسک ها و داشتن یک زمانبندی مناسب، فرصت مناسبی را برای فروش پیدا کنید.

آیا می توان در ETF تمام پول خود را از دست داد؟

توصیه می شود در ابتدای ورودتان به بازار سرمایه، از سرمایه‌گذاری های کلان در صندوق سرمایه گذاری ETF خودداری کنید. بهتر است دست کم یک بار با سرمایه اندک این نوع از سرمایه‌گذاری را تجربه کنید و سپس با اطلاعات و علم کافی به سرمایه‌گذاری اصلی خود بپردازید. تمام این هشدار ها به این دلیل است که هیچ سرمایه گذاری تضمینی و با سود صد در صد همراه نیست. همیشه ضرر های سرمایه گذاری را نیز در نظر داشته باشید حتی اگر احتمال آن از یک درصد هم کمتر باشد. با آنکه صندوق سرمایه گذاری ETF از میزان ریسک قابل قبولی برخوردار است و می توان آن را پذیرفت، اما با این حال از دست رفتن سرمایه در بازار های مالی خطری است که باید پیش از ورود به بازار و معامله گری آن را بپذیرید. هرچه بیشتر با ریسک های سرمایه گذاری آشنا باشید، رغبت بیشتری به کسب مهارت معامله گری خواهید داشت.

سخن پایانی

صندوق سرمایه گذاری ETF را مختصرا برایتان شرح دادیم تا با این نوع از صندوقهای سرمایه‌ گذاری و ریسک های احتمالی آن آشنا شوید. این آشنایی به شما کمک می کند تا با چشمی باز و آگاه، از انتخاب یک سرمایه‌گذاری مطمئن لذت ببرید. همانطور که گفته شد هیچ تضمینی برای سود شما وجود ندارد و تنها مهارت معامله گری شما می تواند برایتان سود آور باشد. برای افراد معامله گر که تازه وارد بازار شده اند صندوق سرمایه گذاری ETF یک گزینه مناسب می باشد. کسب تجربه در این زمینه می تواند تاثیر مثبتی در معاملات بزرگتر شما داشته باشد.
گفتیم که صندوق های ETF به دلیل محبوبیت و مزایای عالی خود دارای جایگاه ویژه ای در میان صندوق های سرمایه گذاری هستند. مهم ترین این مزایا سهولت معامله، نقد شوندگی بالا، نحوه عملکرد صندوق ETF خرید و فروش آنلاین و تخصیص بهینه دارایی ها می باشد. همچنین این امتیازات موجب افزایش سرمایه گذاری های صندوق ETF در سال های اخیر شده است.
خواهشمندیم تجربیات خود را در زمینه صندوق سرمایه گذاری ETF در اختیار ما قرار دهید تا از آنها در جهت بهبود مطالب مقاله استفاده کنیم. در صورت وجود هرگونه ابهام و سوالی، مشاورین بروکر نیکس آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.

ETF چیست ؟ سوالی که کاربران زیادی علاقمند دانستن آن هستند.

ETF چیست؟ سوالی که کاربران زیادی علاقمند دانستن آن هستند. FTAF واژه مخفف نزدیکی به این واژه است که در نگاه اول عده ایی آن را جا به جا می گیرند. دانستن اطلاعات در مورد ETF برای افراد تازه کار بورس می تواند کمک بزرگی باشد تا در آینده سرمایه گذاری بورسی برای خودشان قدم بزرگی بردارند.

من خیری از بورس ندیدم

خیر دیدن و ندیدن از بورس به دانش بورسی و به اصطلاح کاربلد بودن برمی گردد. اگر همین طور وارد بورس شوید یک سهام بخرید بعد از مدتی که سوددهی مناسب نداشتید. بدون فروش سهام خود به خود حذف می شوید و سهام هم برایتان خاطره می شود.

صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس

صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس همان ETF می باشد. در مطلبی قبلاً از صندوق های سرمایه گذاری به واسطه بانک ها (مانند توسعه ایرانیان بانک آینده) در مطلبی مفصل صحبت کردیم که این صندوق ETF با صندوق سرمایه گذاری هم متفاوت است.

خط وسط بین سهام روی تابلو بورس و صندوق سرمایه گذاری

خط وسط بین سهام های عرضه شده روی تابلو بورس و صندوق سرمایه گذاری می باشد و نحوه کار اکثر صندوق‌های قابل معامله در بورس ساده است. یک ETF در بازار بورس مانند سهام معامله می‌شود و کارکرد آن با صندوق سرمایه‌ گذاری مشترک است.

مزیت صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله

صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله برای حرفه ایی ها و تازه کار ها مزیت دارد و نباید این تفکر را داشت که برای تازه واردها فقط مناسب است.

*ETF برای حرفه ایی ها یک روش بهینه سازی سبد سهامشان است.

*برای تازه واردها هم سرمایه گذاری در بستری امن و با سوددهی بالاتر از صندوق سرمایه گذاری می باشد.

تفاوت ETF با دیگر صندوق های سرمایه گذاری

ETF با دیگر صندوق های سرمایه گذاری تفاوت هایی دارد که خودش سندی بر بهتر بودن بر آن ها می باشد:

1. صندوق‌های ETF از تمام دفاتر کارگزاری‌ها و سامانه برخط معاملات قابل معامله است.
2. ارزش خالص دارایی‌های آن به لحظه (۲ دقیقه یکبار) محاسبه و به اطلاع سرمایه‌گذاران می‌رسد.
3. از مزیت‌هاETF ارزان بودن آنها نسبت به سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است، زیرا خریداران از طریق کارگزاران بورس، معاملات خود را انجام می‌دهند و بنابراین هزینه‌های بازاریابی برای صندوق وجود ندارد.

*ارزش مبنای هر واحد سرمایه گذاری در صندوق ‌های قابل معامله فقط ۱۰,۰۰۰ ریال است.

1. همچنین به استناد مفاد تبصره ۱ ماده ۷ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست ‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی بابت نقل و انتقال واحدهای سرمایه‌ گذاری انواع صندوق‌ های سرمایه گذاری قابل معامله و صدور و ابطال آنها هیچگونه مالیاتی اخذ نمی‌ شود.

حداقل و حداکثر سرمایه یک فرد برای سرمایه گذاری

دوره فعالیت این صندوق‌ ها نامحدود بوده و حداقل و حداکثری برای سرمایه گذاری افراد حقیقی و حقوقی در این صندوق‌ ها در نظر گرفته نشده است. در این صندوق ها بازخرید واحدها در کوتاه مدت بدون پرداخت جریمه امکان پذیر است. همچنین دوره پرداخت وجه بازخرید واحدها حداکثر ۳ روز کاری است.

دارایی یک صندوقETF متشکل از چیست ؟

دارایی یک صندوق ETF ممکن است متشکل از چندین سهام، سپرده بانکی، شمش طلا، اوراق خزانه دولتی، مقداری پول نقد، سکه، ارز یا ترکیبی از تمامی این موارد تشکیل شده باشد.

دارایی صندوق ETF با ارزش معادل

صندوق ETF در هنگام فروش به فرد ارزش معادلش مانند تمام سهام های در بورس تعلق می گیرد اگر در صندوقی شمش طلا باشد و ۱۰۰ گرم طلا حق یک نفر باشد. طلا به وی نمی دهند بلکه به­روز با قیمت معادل نقدینگی پرداخت می شود.

انواع صندوق های ETF را بشناسیم

صندوقETF انواع مختلفی دارد که همه آن ها در بازار بورس کشورمان ایران وجود ندارد. صندوق هایی که در حال حاضر در بورس فعالند:

1. صندوق بادرآمد ثابت
2. صندوق سهام
3. صندوق مختلط
4. صندوق بازار خارجی
5. صندوق ارز
6. صندوق صنعتی
7. صندوق کالایی
8. صندوق خرسی یا معکوس

اعتماد به صندوقETF و عدم کلاهبرداری

سرمایه گذار نا آشنا به بورس، ممکن بود در گام اول اعتماد کاملی به مدیر صندوق نداشته باشد و امکان کلاهبرداری بدهد اما در صندوق ETF ها از آنجا که معاملات آن در بورس انجام می شود، سازمان بورس و اوراق کنترل های لازم جهت ورود صندوق به بورس را انجام داده است بنابراین مشکل اعتماد و ترس از کلاهبرداری در این صندوق منتفی می باشد.

شمارش ارزش صندوق ها در بورس

شمارش ارزش صندوق ها در بورس، برای مثال، واحد ETF است. نباید بگوییم سهم ETF چون صندوق‌ها (چه ETF باشند و چه نباشند) همه واحد و نه سهام دارند.

بدون کد بورسی می توانETFخرید ؟

ETF هایی که دولت قصد عرضه آن را دارد برای افرادی که کد بورسی ندارند از طریق بانک ها هم قابل خریداری است. اما برخی ETF های دیگر فقط از طریق کارگزاری باید خریداری شود.

زمان خرید واحدهای ETF

افراد که جدید وارد بورس می شوند، می توانند بلافاصله واحدهای صندوق ETF را بخرند و نیاز نیست مانند خرید سهام عادی یک ماه صبر کنند.

جای یک سوال و برتری صندوق ایی تی اف

جای یک سوال پیش می آید، فردی سهام صندوق سرمایه گذاری در بانک دارد موقع برداشتن پول، اصل همان پول خودش را برمی دارد و ارزش افزوده سهم صندوق روی هر واحد نصیبش نمی شود. صندوق ETF این مزیت را دارد که فرد جدا از سود، ارزش هر واحدش هم بیشتر می شود.

نوسان قیمت در صندوق های ETF

نوسان قیمت در صندوق های ETF مانند بورس مثبت و منفی پنج نیست. دامنه نوسان ETF ها مثل سهام نیست و آزادی بیشتری برای رشد و اُفت قیمت دارند.

کم ریسک تا پر ریسک صندوق های ETF

همان طور گفتیم ETF ها انواع مختلفی دارند، به ترتیب از کم ریسک به ریسک بیشتر:

سرمایه گذاری در سهام

*برای سرمایه گذاری در این نوع صندوق ها بیشتر به سوابق بازدهی ETF باید توجه کرد.

سهام بورس سود نقدی ندارد

اگر سهام بخرید، سود نقدی عائد شما نمی شود و فقط برخی شرکتهای سودده سالیانه مبلغی را به عنوان سود نقدی (سالی یکبار) پرداخت می کنند. برخی سرمایه‌گذاری‌ ها در بورس سود نقدی ماهیانه مثلاً صندوق‌ های درآمد ثابت دارند.

کلام آخر رصد وضعیت صندوق ها

برای رصد و بررسی وضعیت صندوق‌ ها ETF با مراجعه به سایت بورس و استفاده از گزارش‌های عملکرد هفتگی، ماهانه، سه‌ماهه و… صندوق ها می توانید حرکت های احتمالی خرید آینده سهم خودتان را مشخص کنید.

صندوق قابل معامله؛ مالکیت دارایی‌های متنوع با ریسک کمتر

اهالی بازار سرمایه ایران، سال ۱۳۹۹ را با رونق و رشد بی‌سابقه نیمه نخست آن و همچنین تشکیل و عرضه صندوق‌های قابل معامله یا همان ETF های دولتی به یاد خواهند آورد. اما اگر تنوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری شما را گیج می‌کند یا چندان در حوزه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای نیستید، حتما این سوال برایتان به وجود آمده که صندوق قابل معامله یا ETF چیست. ETF یا صندوق قابل معامله نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارد.

هدف از ایجاد صندوق‌های سرما­یه‌گذاری مشترک، مدیریت حرفه‌­ای وجوه از طریق سرمایه‌های تجمع یافته در اوراق بهادار و کسب بازدهی مناسب است. به همین خاطر نحوه عملکرد و مدیریت دارایی‌­ها به طور مستقیم بر عملکرد صندوق‌ها تاثیر می­‌گذارد. صندوق‌ها شامل واحدهای سرمایه­‌گذاری‌­ای هستند که ارزش هر نحوه عملکرد صندوق ETF یک از آن‌ها با NAV (به معنای خالص ارزش دارایی‌­ها) مشخص می­‌شود. در این مطلب ETF ها را تعریف و تفاوت آن با صندوق‌های دیگر را بررسی می‌کنیم. همچنین درباره صندوق‌های ETF دولتی و مزایا و معاب آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

مفهوم صندوق قابل معامله یا ETF

ETF مخفف عبارت «Exchange Traded Fund» به معنی صندوق قابل معامله است. صندوق ETF دارایی ارزشمندی است که سرمایه­‌گذاران مختلف، از مدیران مالی شرکت‌های عالی رتبه تا افراد تازه وارد و مبتدی، می­‌توانند به عنوان یک دارایی ارزشمند آن را در سبد دارایی خود داشته باشند.

برخی از سرمایه­‌گذاران، صندوق‌­های قابل معامله را به عنوان دارایی ارزشمند و اصلی سبد خود انتخاب می­‌کنند. اما عده‌­ای نیز سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF را برای بهبود شرایط سبد دارایی‌های خود انجام می‌دهند.

بیشتر بخوانید

صندو‌ق‌­های سرمایه­‌گذاری نیز همانند سایر سهام در بورس معامله می‌شوند و کارکرد آن‌­ها نیز با اندکی تفاوت شبیه به صندوق‌های سرمایه­‌گذاری مشترک است. نکته مهمی که باید در نظر داشت، این است که هنگام خرید واحدهای صندوق قابل معامله باید مانند خرید سهام و واحد صندوق­‌های مشترک درک درست و صحیحی از آن داشت تا بتوان به سود خوبی دست پیدا کرد.

ویژگی‌های صندوق‌های قابل معامله

سهولت در سرمایه­‌گذاری

صندوق های قابل معامله همانند سایر سهام و صندوق­‌ها در بورس قابل معامله هستند. بنابراین افرادی که کد بورسی دارند به راحتی می‌­توانند همچون خرید سایر سهام از دفاتر کارگزاری‌ها و سامانه معاملات بر خط برای خرید و فروش صندوق قابل معامله به آسانی اقدام کنند.

بیشتر بخوانید

امکان بررسی لحظه‌ای ارزش خالص دارایی­‌ها

در سایت tsetmc.com به طور اتوماتیک ارزش خالص دارایی­‌های صندوق‌های قابل معامله یا ETF هر دو دقیقه یک بار به روز رسانی می‌­شود و سرمایه‌گذاران می­‌توانند از ارزش لحظه‌­ای دارایی خود آگاه شوند.

به کمک ارزش خالص دارایی یا همان NAV می‌توان به مقایسه عملکرد شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرداخت. در حقیقت در ارزش‌یابی و دستیابی به ارزش ذاتی دارایی‌های صندوق‌ها و شرکت‌ها‌ در بورس اوراق بهادار از این شاخص استفاده می‌شود. ارزش خالص دارایی نشان‌دهنده ارزش خالص یک صندوق یا شرکت سرمایه‌گذاری است. در محاسبه این ارزش، میزان دارایی‌ها و بدهی‌های مجموعه دخیل هستند. این شاخص اهمیت بسیاری در سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها دارد. اگر می‌خواهید با NAV بیشتر آشنا شوید، مقاله «ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟» را مطالعه کنید.

امکان سرمایه‌گذاری حتی با سرمایه اندک

از مزایای ETF نسبت به سایر صندوق­‌های سرمایه­‌گذاری این است که حتی با سرمایه اندک (زیر یک میلیون تومان) هم می‌­توان برای خرید این صندوق‌­ها از طریق کارگزاری­‌ها یا پنل معاملاتی خود اقدام کرد. این در حالی است که سرمایه­‌گذاری در صندوق‌­های سرمایه­‌گذاری مشترک دارای محدودیت حداقل سرمایه‌­گذاری هستند. گاهی این حداقل سرمایه چندین میلیون تومان است.

دارای معافیت از پرداخت مالیات به هنگام خرید و فروش

در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، طبق تبصره ۱ ماده ۷ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، بابت صدور و انتقال واحدهای صندوق‌های قابل معامله هیچ­گونه مالیاتی از سهامداران اخذ نمی‌­شود.

برای سرمایه­‌گذاری در این صندوق­‌ها حداقل و حداکثر مبلغی تعیین نشده است و دوره فعالیت­شان نیز نامحدود است. حداکثر به مدت سه روز امکان بازخرید واحدها وجود دارد. همچنین بازخرید صندوق‌­ها در کوتاه مدت بدون پرداخت جریمه صورت می‌گیرد.

ETF شامل چه دارایی‌­هایی است؟

صندوق‌های قابل معامله می­‌توانند شامل چندین نوع دارایی باشند. دارایی‌های ETF ها می‌تواند سهام، سپرده بانکی، طلا، اوراق دولتی، پول نقد، سکه، ارز یا ترکیبی از تمامی این موارد باشد. مدیران صندوق‌­ها می­‌توانند ترکیبی از دارایی­‌ها را در صندوق قرار دهند.

درصد مالکیت شما از صندوق­‌ها به میزان دارایی که از آن صندوق خریداری می‌­کنید، بستگی دارد. فرض کنید صندوق قابل معامله‌ای شامل ترکیبی از طلا و اوراق خزانه و سهام باشد. تصور کنید ۵۰ درصد این صندوق طلا، ۲۰ درصد آن اوراق خزانه و ۳۰ درصد آن سهام باشد. اگر شما یک درصد از این صندوق را خریداری کرده باشید، یعنی از هر یک از واحدهای تشکیل‌دهنده این صندوق درصدی را خریداری کرده­‌اید. اما نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که شما به عنوان سهامدار قادر به انتخاب و تغییر ترکیب صندوق نیستید و به طور دلخواه نمی‌توانید مشخص کنید که از کدام دارایی چه میزان خرید کنید. دارایی شما در صندوق باقی می‌­ماند و قابل تحویل به صورت فیزیکی نیست. اما می‌توانید از منافع آن بهره­‌مند شوید.

انواع صندوق‌های قابل معامله

هر چند که برخی از صندوق­‌های ETF در بازار ایران وجود ندارند اما این صندوق انواع متفاوتی دارد و سرمایه­‌گذاران می­‌توانند با توجه به روحیه و انتظاراتشان صندوق مناسب خود را برای خرید انتخاب کنند.

در ادامه به معرفی انواع صندوق­‌های ETF می­‌پردازیم.

صندوق با درآمد ثابت

این صندوق یکی از انواع صندوق‌­های ETF است که شما به هر میزان واحدی که از صندوق خریداری می­‌کنید، مقدار مشخصی درآمد نیز کسب می‌­کنید.

بازدهی این صندوق‌­ها سالانه است. اگر در بازه‌ای کم­تر از یک سال بخواهید آن را بفروشید، قاعدتا بازدهی کم­تری نحوه عملکرد صندوق ETF نسبت به یک سال کسب خواهید نمود. اما اصل پول و سود شما تضمین شده است. مقدار رشد در این صندوق­‌ها نیز مشخص شده است.

صندوق با درآمد ثابت شامل اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه است که حدود ۷۰ درصد این صندوق را تشکیل می‌­دهند و نسبت به سایر صندوق­‌های ETF به عنوان یک سرمایه­‌گذاری بدون ریسک در نظر گرفته می‌­شود. برای اطلاع از دارایی­‌های یک صندوق می‌­توانید به امیدنامه آن رجوع کنید.

صندوق سهام

معمولا ۷۰ درصد از این صندوق شامل سهام است و شما در سود و زیان آن شریک هستید. بر خلاف صندوق با درآمد ثابت، شما از بازگشت اصل سرمایه و بهره آن مطمئن نخواهید بود. حتی ممکن است هیچ سودی کسب نکنید.

صندوق مختلط

همانطور که از اسم این صندوق مشخص است، این صندوق ترکیبی از دو صندوق قبلی است. دارایی این صندوق ترکیبی از سهام و اوراق است. به این صورت که حداقل ۴۰ درصد از دارایی این صندوق سهام، حداقل ۴۰ درصد اوراق با درآمد ثابت (مثل سپرده) و ۲۰ درصد باقی مانده نیز می‌تواند سهام یا اوراق باشد.

صندوق بازار خارجی

همانطور که در داخل کشور می‌­توانید بر روی صندوق‌­ها سرمایه­‌گذاری کنید، این امکان وجود دارد که بر صندوق بازار خارجی سایر کشورها نیز سرمایه­‌گذاری کنید. اما سرمایه­‌گذاری بر صندوق ETF کشورهای دیگر (Foreign Market) می‌تواند برای شما محدودیت‌­هایی از جمله عدم توانایی در خواندن صورت مالی داشته باشد.

برای نحوه عملکرد صندوق ETF سرمایه ­گذاری در صندوق­‌های ETF خارجی می­‌توانید در چنین صندوقی سرمایه­‌گذاری نمائید.

صندوق ارز

سرمایه­‌گذارانی که میزان ریسک‌پذیری­شان بیشتر است و توانایی تحمل ریسک نوسان‌های ارزی را دارند در این­گونه صندوق­‌ها سرمایه­‌گذاری می­‌کنند. این صندوق ETF که شامل ارز است در بازار فارکس مرسوم‌­تر است.

صندوق صنعتی

گاهی اوقات افراد می­‌دانند یک صنعت رشد خوبی خواهد داشت و نسبت به آینده آن امیدوارتر هستند. اما چون صنایع شامل سهام مختلفی هستند، تشخیص سهم بهتر برای­شان مشکل است. در این­ مواقع صندوق صنعتی که شامل ترکیبی از سهام یک صنعت است، بهترین انتخاب برای سرمایه­‌گذاری خواهد بود.

مثلا صنعت دارو ترکیبی از سهام مختلف است ولی انتخاب بهترین سهم این صنعت برای سرمایه‌گذارانی که دانش و اطلاعات کافی ندارند، دشوار است. به همین خاطر صندوق صنعتی به آنان پیشنهاد می‌شود.

صندوق کالایی

ممکن است شما برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خود اقدام به خرید طلا یا فلزات گران­‌بها نمائید. اما این دارایی‌­ها نیز ممکن است دچار نوسان قیمتی شوند. در این شرایط سرمایه‌گذاری در صندوق کالایی که ترکیبی از فلزات گران­‌بها و غیرگران­‌بها است، پیشنهاد می‌شود.

فلزات گران‌­بها شامل طلا، نقره و پلاتین و فلزات غیرگران‌بها شامل فولاد، آلومینیوم، مس و غیره هستند.

صندوق خرسی یا صندوق معکوس

ETF معکوس یا ETF خرسی (Inverse ETF or Bear ETF) یکی از صندوق‌­های جالب است. این صندوق در روزهای منفی بازار کاربرد دارد. سازوکار این صندوق به این صورت است که می‌توانید سهمی که ندارید را بفروشید. سپس وقتی سهم ارزان شد، آن را بخرید. اصطلاحا به این عمل شورت‌سل (Short Sell) گفته می­‌شود.

راهنمای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله

به افرادی که توانایی مدیریت سبد دارایی خود را بنا به دلایلی مثل نداشتن فرصت یا مهارت کافی ندارند و نمی­‌خواهند ریسک داشتن تنها یک سهم را متقبل شوند، توصیه می‌­شود که سبد دارایی را متنوع کنند و ترکیبی از دارایی‌­ها را در سبد خود داشته باشند. داشتن سبد متنوع ریسک را برای افراد کاهش می‌دهد.

در واقع این صندوق‌­ها مناسب افرادی هستند که معامله سهام را ترجیح می‌­دهند اما نمی‌خواهند ریسک زیادی متقبل شوند. همچنین از طرفی سرمایه‌گذاری در صندوق‌­های ثابت را نمی‌پذیرند و به دنبال تنوع بخشی به سبد خود هستند.

به طور خلاصه این صندوق‌­ها مناسب سرمایه‌گذاران میان مدت یا بلند مدتی است که به دنبال نوسان­‌گیری نبوده و به دنبال سرمایه­‌گذاری و نگه­داری سهم هستند.

بیشتر بخوانید

چگونه به اعتبار صندوق­‌ها اطمینان کنیم؟

در گذشته متقاضیان واحدهای صندوق­‌ها به حساب مدیر صندوق وجهی را پرداخت می­‌کردند و به همین طریق دارنده واحد­های صندوق می­‌شدند. اما چون افراد مبتدی و ناآشنا به بازار نمی­‌توانستند به مدیر صندوق اطمینان کنند، برای سرمایه­‌گذاری مردد می­‌شدند. صندوق‌­های ETF به دلیل آنکه در بورس معامله می­‌شوند و تحت قوانین بازار بورس و اوراق بهار وارد بازار شده‌­اند و نظارت­‌های کافی بر آن‌ها وجود دارد، اطمینان افراد، حتی افراد ناآشنا به بازار نیز نسبت به آن‌ها بیش­تر از قبل شده است.

چه زمان می‌­توان واحدهای خریداری شده ETF را فروخت؟

این صندوق­‌ها در بازار بورس معامله می‌­شوند و ارزش واحد آن­‌ها تعیین‌کننده ارزش آن­‌ها است. بنابراین امکان دارد به واسطه افزایش تقاضا، گاهی ارزش واحدهای این صندوق از NAV تعیین شده بالاتر رود. همچنین ممکن است به دلیل کاهش تقاضا و یا افزایش عرضه ارزش آن­‌ها از NAV پایین‌­­تر بیاید.

اما شما می‌­توانید هر زمان که بخواهید برای فروش واحدهای این صندوق اقدام نمائید. پول حاصل از فروش آن نیز حداکثر پس از گذشت سه روز از درخواست واریز وجه، توسط نحوه عملکرد صندوق ETF کارگزار به حساب شما واریز می­‌گردد.

چگونه می‌توان از ETF سود دریافت کرد؟

صندوق­‌های ETF می‌­توانند هم سودده باشند هم نه!

در واقع زمانی این صندوق­‌ها سودده هستند که واحدهای تشکیل‌دهنده صندوق سودده هستند و ارزش هر واحد صندوق نیز افزایش می‌­یابد و به تبع سود صندوق نیز افزایش می‌یابد. در این­گونه موارد، سود صندوق تنها وابسته به میزان NAV آن است. بنابراین باید به رقم NAV صندوق توجه نمائید.

مراحل سرمایه‌گذاری در صندوق قابل معامله

۱- دریافت کد بورسی از یک کارگزاری

۲- شناسایی صندوق ETF مناسب در بورس با تحقیق و بررسی

۳- خریداری صندوق مورد نظر با ثبت درخواست خرید در سامانه معاملات آنلاین

۴- فروش تمام یا بخشی از سرمایه‌گذاری در زمان دلخواه

نکات مهم سرمایه‌گذاری در صندوق های قابل معامله

• یکی از معیارهای مورد توجه در انتخاب صندوق، توجه به نوع مدیریت و نحوه عملکرد آن است.

• بهتر است دید سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بلند مدت یا میان مدت باشد؛ یعنی با دید حداقل شش ماه تا یک ساله در این صندوق­‌ها سرمایه­‌گذاری نمائید.

• سرمایه‌­گذاری در صندوق‌ها و کسب سود، نسبت به سرمایه‌­گذاری در سهام به زمان بیشتری نیاز دارد. بنابراین پیش از سرمایه‌گذاری در این صندوق‌­ها اطمینان داشته باشید که در کوتاه مدت به پول آن نیاز پیدا نمی­‌کنید.

ETF دولتی چیست؟

در سال ۱۳۹۹ دولت ایران عرضه بخش قابل توجهی از سهام خود در شرکت‌های معتبر را در دستورکار خود قرار داد. هدف این طرح قرار گرفتن این نوع از سهام‌ها در اختیار مردم بود تا مردم مدیریت آن‌ها را بر عهده بگیرند. تا کنون دو ETF دولتی پذیره نویسی و در بورس تهران ارائه شده است. یکی از این صندوق‌ها ترکیبی از سهام دولت در سه بانک صادرات، تجارت و ملت و همچنین شرکت‌های بیمه البرز و بیمه اتکایی امین است. این صندوق با نام «صندوق واسطه گری مالی یکم» معروف به دارایکم به افراد حقیقی واگذار شد.

صندوق قابل معامله دارادوم که به «پالایشی یکم» معروف است و در بورس با نماد پالایش درج شده است نیز دومین ETF دولتی در ایران است. پالایشی یکم، از سهام شرکت‌های پالایش نفت تهران (شتران)، پالایش نفت تبریز (شبریز)، پالایش نفت اصفهان (شپنا) و پالایش نفت بندرعباس (شبندر) تشکیل شده است. اگر به دنبال اطلاعات دقیق‌تری درباره صندوق دارایکم هستید، می‌توانید مقاله «صندوق پالایشی یکم چیست و چطور آن را خریداری کنیم؟» را بررسی کنید.

منابع حاصل از فروش این سهام در طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی، توسعه، بازسازی و بهسازی در حوزه بهداشت و درمان و کمک به بخش مولد و محرک اقتصاد استفاده می‌شود. بنابراین این طرح می‌تواند منجر به رونق و حتی جهش تولید ملی گردد. این عرضه بزرگ منجر به تعمیق بازار سرمایه و افزایش نقدشوندگی آن می‌گردد. همچنین درنهایت موجب افزایش کارایی بازار سرمایه خواهد شد. در نهایت اجرایی شدن این طرح برای مردم نیز مزایایی دارد و آن‌ها می‌توانند نقدینگی خود را به مسیر درست و بازاری مولد هدایت کنند.

جمع‌بندی

ETF مخفف عبارت «Exchange Traded Fund» به معنی صندوق قابل معامله است. صندو‌ق‌های سرمایه­‌گذاری نیز همانند سایر سهام در بورس معامله می‌شوند و کارکرد آن‌­ها نیز با اندکی تفاوت شبیه به صندوق‌های سرمایه­‌گذاری مشترک است. از مزایای ETF نسبت به سایر صندوق­‌های سرمایه­‌گذاری این است که حتی با سرمایه اندک (زیر یک میلیون تومان) هم می‌­توان برای خرید این صندوق‌­ها اقدام کرد. صندوق‌های قابل معامله می­‌توانند شامل چندین نوع دارایی باشند. دارایی‌های ETF ها می‌تواند سهام، سپرده بانکی، طلا، اوراق دولتی، پول نقد، سکه، ارز یا ترکیبی از تمامی این موارد باشد.

در سال ۱۳۹۹ دولت ایران عرضه بخش قابل توجهی از سهام خود در شرکت‌های معتبر را در دستورکار قرار داد. هدف این طرح قرار گرفتن این نوع از سهام‌ها در اختیار مردم بود تا مردم مدیریت آن‌ها را بر عهده بگیرند. تا کنون دو ETF دولتی با نام‌های دارایکم و پالایشی یکم در ایران پذیره‌نویسی و در بورس تهران ارائه شده است.

صندوق سرمایه گذاری چیست؟ + انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری

صندوق سرمایه گذاری یک روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است که با جمع‌آوری سرمایه‌های خُرد و سرمایه‌گذاری آنها در زمینه‌های مختلف، امکان سرمایه‌گذاری برای تمامی افراد را فراهم می‌آورد. فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است و در سایت Seo.ir می‌توانید گزارشات عملکرد ماهانه آنها را مشاهده بفرمایید. در حالت کلی صندوق سرمایه‌گذاری مناسب افرادی است که از دانش مناسب، تجربه کافی و زمان لازم برای تحلیل برخوردار نیستند. در ادامه آموزش بورس به بحث روش‌های سرمایه‌گذاری رسیدم. در این مقاله به بررسی کامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری خواهیم پرداخت.

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یک نهاد مالی است که امکان سرمایه‌گذاری کم ریسک برای تمامی افراد با سرمایه‌های اندک را بصورت تخصصی و حرفه‌ای فراهم می‌آورد. دقت بفرمایید شما متناسب با میزان سرمایه‌گذاری در صندوق، در سود یا ضرر آن شریک خواهید بود!

سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها بصورت خرید یونیت‌های صندوق سرمایه‌گذاری (Unit به معنی واحد) است. قیمت هر یونیت از تقسیم خالص دارایی‌های صندوق (NAV) بر تعداد یونیت صندوق بدست می‌آید. برای مثال فرض کنید ارزش خالص دارایی‌ها یک صندوق هزار میلیارد تومان و تعداد یونیت‌های آن نیز 5 میلیون است. بنابراین قیمت هر یونیت 200 هزار تومان خواهد بود. هر چه خالص دارایی‌های صندوق بیشتر شود قیمت هر واحد صندوق نیز افزایش می‌باید. یکی از گزینه‌های سودآوری صندوق‌ها همین افزایش قیمت یونیت صندوق سرمایه گذاری است.

NAV صندوق سرمایه‌گذاری چگونه محاسبه می‌شود؟

NAV یا همان ارزش خالص دارایی‌های صندوق، در پایان هر روز معاملاتی محاسبه می‌شود. ارزش خالص دارایی از اختلاف دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق به دست می‌آید. قیمت هر یونیت صندوق نیز از تقسیم ارزش خالص دارایی‌ها بر تعداد یونیت صندوق بدست می‌آید. در مقاله آموزشی “NAV چیست؟ (ارزش خالص دارایی‌ها)” بصورت تخصصی به این موضوع پرداختیم.

روش‌های کسب سود از صندوق سرمایه گذاری

1. افزایش قیمت یونیت

صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارایی‌های تحت مالکیت خود را در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند. قیمت هر یونیت صندوق نیز از تقسیم “ارزش خالص دارایی‌ها (NAV)” بر تعداد یونیت صندوق بدست می‌آید. بنابراین با افزایش NAV صندوق، قیمت هر یونیت صندوق سرمایه‌گذاری نیز افزایش می‌یابد و باعث سودآوری سرمایه‌گذارارن می‌شود. مثلا شخصی که 10 یونیت را به قیمت هر یونیت 500 هزار تومان خریداری است (5 میلیون سرمایه‌گذاری). حال با گذشت زمان و افزایش قیمت هر یونیت به 750 هزار تومان، ارزش دارایی شخص 7.5 میلیون تومان خواهد بود.

2. پرداخت سود نقدی دوره‌ای

با مراجعه به سایت اینترنتی هر صندوق سرمایه‌گذاری و مطالعه فایل “امیدنامه” می‌توانید از پرداخت سود نقدی دوره‌ای صندوق و دوره‌های پرداخت آن مطلع شوید. اکثر صندوق‌های سرمایه‌گذاری سود نقدی ندارند! پرداخت سود نقدی عموما در صندوق‌ با درآمد ثابت مشاهده می‌شود. افرادی که ریسک پذیری پایینی دارند و دریافت سود نقدی دوره‌ای برایشان اهمیت و جذابیت دارد می‌توانند صندوقی را انتخاب کنند که پرداخت سود نقدی در دستور کارشان وجود دارد.

مزایا صندوق‌های سرمایه گذاری

کاهش ریسک سرمایه‌گذاری

شاید بتوان اولین مزیت صندوق سرمایه‌گذاری را “کاهش ریسک سرمایه‌گذاری” نامید. چرا که صندوق‌ها توسط افراد خبره و بصورت تخصصی مدیریت می‌شود. همچنین طبق قوانین موظف به تشکیل سبد سرمایه‌گذاری (شامل سهام و سایر اوراق بهادار، سپرده بانکی، اوراق مشارکت و …) هستند. بنابراین ریسک سرمایه‌گذاری را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

عدم نیاز به تخصص و مهارت در معامله‌گری

یکی دیگر از مزیت‌های صندوق سرمایه‌گذاری عدم نیاز به تخصص و مهارت در معامله‌گری است. در واقع شما کار را به افراد متخصص و خبره می‌سپارید! بنابراین از نظر زمانی نیز نیاز به صرف وقت برای بررسی و تحلیل نیست.

نقدشوندگی بالا

همچنین نقدشوندگی بالا یکی دیگر از مزیت‌های آن است. بطوری که سرمایه‌گذاران هر زمان نیاز به نقد کردن یونیت‌های خود داشته باشند اگر صندوق نتواند این فروش را انجام دهد ضامن نقدشوندگیِ صندوق در نقش خریدار ایفا نقش می‌کند. البته از سال 1392 وجود ضامن نقدشوندگی برای صدور مجوز صندوق‌های سرمایه‌گذاری برداشته شد!

همچنین نحوه عملکرد صندوق ETF در صورت نیاز به پول، نیازی به نقد کردن تمام سرمایه خود در صندوق سرمایه‌گذاری نیست و امکان نقد کردن بخشی از سرمایه‌تان وجود دارد و نیازی به خروج تمام سرمایه نیست. در صورتی که مثلا اگر در زمینه مسکن سرمایه‌گذاری کنید و نیاز به وجه نقد داشته باشید نمی‌توانید بخشی از مسکن خود را بفروشید!

تنوع سبد سرمایه‌گذاری

مزیت دیگر آن در تنوع سبد سرمایه‌گذاری آنهاست. در واقع با توجه به اهداف خود دارایی‌های تحت مالیکت‌شان را در زمینه‌های و درصدهای مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند.

نکته: دارایی‌های تحت مالکیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری فقط صرف خرید سهام شرکت‌های بورسی نمی‌شود. بستگی به نوع صندوق سرمایه‌گذاری بصورت مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌های مختلف است که در ادامه توضیح خواهیم داد.

انواع صندوق سرمایه گذاری

شاید اولین سوالی که به ذهن شما بیاید این باشد که صندوق‌های سرمایه‌گذاری در چه زمینه‌هایی اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند و کدام صندوق برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر است؟! پاسخ این پرسش در بررسی انواع آن نهفته است. در واقع با توجه به درصد دارایی‌های مختلف هر صندوق سرمایه‌گذاری، می‌توان آنها را در گروه‌های زیر طبقه‌بندی کرد.

1. صندوق‌ سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
2. صندوق‌ سرمایه‌گذاری سهام
3. صندوق‌ سرمایه‌گذاری مختلط
4. صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله ‌ (ETF – Exchange Tradable Found)
5. تامین مالی
6. پروژه
7. زمین و ساختمان
8. طلا
9. جسورانه
10. اختصاصی بازارگردانی
11. شاخصی
12. نیکوکاری

هر کدام از صندوق‌های سرمایه‌گذاری دقیقا متناسب با اسمی که دارند کارایی و سرمایه‌گذاری متنوعی در حوزه‌های مختلف دارند. در ادامه با هر کدام از آنها بیشتر آشنا خواهید شد.

صندوق‌ سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت

این صندوق برای افراد با ریسک پذیری پایین مناسب است. چرا که موظف هستند حداقل 70 درصد از دارایی خود را صرف خرید اوراق بسیار کم ریسک با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت، اوراق خزانه و همچنین سپرده بانکی و…کند. دارایی اوراق با درآمد ثابت می‌تواند حداکثر 95 درصد پرتفوی این صندوق ها را تشکیل دهد. همچنین این صندوق‌ها مجاز به حداکثر سرمایه‌گذاری 30 درصد در سهام هستند که حداقل این درصد نیز 5% است.

اکثر این صندوق‌ها یک نهاد مالی معتبر به عنوان ضامن نقدشوندگی و ضامن حداقل سود تضمین شده دارند. بنابراین خیال سرمایه‌گذاران را بابت نقدشوندگی و زیان احتمالی برطرف می‌کند. در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مرتبط با بانک‌ها، خود بانک ضامن نقدشوندگی است. همچنین پرداخت سود نقدی دوره‌ای (عموما ماهانه یا سه ماهه) نیز در دستور کار اکثر آنها است (به شرط ذکر در امیدنامه صندوق).

نکته: صندوق‌های‌ سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت عموما سودآوری بیشتری نسبت به بانک‌ها دارند بنابراین برای افراد کم ریسک گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری است.

صندوق‌ سرمایه‌گذاری در سهام

صندوق سرمایه‌گذاری در سهام بیشتر موردتوجه فعالان بازار بورس قرار می‌گیرد. این صندوق‌ها موظف هستند حداقل 70 درصد از دارایی‌های خود را صرف سرمایه‌گذاری در سهام کنند. البته جهت کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، فقط اجازه سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و بازار اول فرابورس را دارند. 30% باقی مانده نیز با تصمیم مدیر صندوق جهت سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت (اوراق مشارکت و سپرده بانکی و…) یا سهام مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ریسک صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام نسبت به صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت بیشتر است اما از طرفی احتمال بازدهی بیشتر نیز وجود دارد. این صندوق‌ها برای افرادی مناسب است که قصد سرمایه‌گذاری در بورس دارند ولی از دانش و فرصت کافی برای تجزیه و تحلیل برخوردار نیستند. البته باید دید سرمایه‌گذاری بلندمدت داشته باشید!

تذکر: هیچ تضمین سودی در صندوق‌ سرمایه‌گذاری در سهام وجود ندارد.

نکته: ریسک سرمایه‌گذاری و بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام با توجه به استراتژی و ابزارهای سرمایه‌گذاری آنها با یکدیگر متفاوت است. جهت مشاهده بازدهی و مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام به سایت Fipiran.ir (زیرمجوعه سازمان بورس) مراجعه کنید. مطابق شکل زیر اطلاعاتی از قبیل NAV صندوق، خالص ارزش هر واحد صندوق، بازدهی ماهانه، بازدهی سه ماه و بازدهی سالانه و… مشاهده است.

اگر قصد سرمایه‌گذاری برای فرزندان خردسال خود را دارید به شما توصیه می‌کنم ماهانه چند یونیت از یک “صندوق سرمایه‌گذاری در سهام” را خریداری کنید.

برای خرید صندوق سرمایه گذاری، ثبت نام در سجام الزامی است. اگر قبلا در سجام ثبت نام کرده‌اید برای خرید یونیت و سرمایه‌گذاری در صندوق کافی است به سایت صندوق مراجعه و ثبت‌نام کنید. برای مثال با ثبت نام در کارگزاری مفید، امکان سرمایه‌گذاری در صندوق پیشتاز مفید برای شما مهیا می‌شود. صندوق سرمایه‌گذاری پیشتاز مفید طی 14 سال اخیر 37000% بازدهی داشته است!

صندوق‌ سرمایه‌گذاری مختلط

صندوق سرمایه‌گذاری مختلط، ترکیبی از صندوق با درآمد ثابت و صندوق سهام است. در واقع این صندوق‌ها نیمی از دارایی خود را به سرمایه‌گذاری در سهام و نیم دیگر را به سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت اختصاص می‌دهد. درصد سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق با درآمد ثابت باید حداکثر 60% و حداقل 40% باشد. ریسک این صندوق‌ها کمتر از صندوق‌های سهام و بیشتر از صندوق‌های درآمد ثابت است. احتمال سوددهی نیز به همان میزان تغییر می‌کند. یعنی احتمال بازدهی کمتری نسبت به صندوق‌های در سهام و بازدهی بیشتری نسبت به صندوق‌های با درآمد ثابت دارند. بنابراین مناسب افرادی با ریسک پذیری متوسط است.

صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF)

صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله یا همان ETF در بازار بورس قابل معامله است. در واقع صندوق ETF یک صندوق سرمایه‌گذاری از دارایی‌های متنوع است که مثل سایر سهام در بورس قابل خرید و فروش است. دارایی‌های صندوق ETF می‌تواند شامل سرمایه‌گذاری سهام، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت و سرمایه‌گذاری مختلط باشد.

نقدشوندگی بالاتری نسبت به سایر صندوق‌ها دارد و کم هزینه‌تر است. همچنین نقل و انتقال، صدور و ابطال واحدهای ETF معاف مالیات هستند.

مثل سایر سهام موجود در بورس، عرضه و تقاضا بر قیمت هر واحد صندوق ETF تاثیرگذار است. بنابراین احتمال یکسان نبودن قیمت صندوق ETF با NAV آن وجود دارد. همچنین صندوق‌های ETF ضامن نقدشوندگی ندارند.

صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه

صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه (Venture Capital Fund) یکی از صندوق‌های مورد استقبال در چند سال اخیر است. این صندوق‌ها در ازای دریافت درصدی از سهام استارتاپ اقدام به سرمایه‌گذاری در آن می‌کنند. همانطور که از اسم این صندوق می‌توان استنباط کرد سرمایه‌گذاری در آنها عموما ریسک بالا و بالطبع شانس سودآوری بالایی دارد. دیجیکالا، اسنپ، کافه بازار، دیوار، علی بابا و…از موفق‌ترین استارتاپ‌هایی هستند که با جذب سرمایه موفقیت چشمگیری داشتند.

تذکر: هیچ تضمینی برای سودآوری صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه نیست و حتی امکان از دست رفتن اصل سرمایه نیز وجود دارد.

لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری

جهت مشاهده لیست کامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری به همراه توصیحات جامع می‌توانید به سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران (Fipiran.ir) مراجعه کنید. با کلیک روی نام صندوق و ورود به صفحه مخصوص آن، تمامی اطلاعات زیر بصورت خلاصه قابل دسترسی است.

• مشخصات صندوق
• اطلاعات سرمایه‌گذاری
• ترکیب دارایی‌ها
• بازده برای دوره‌های زمانی تعیین شده (روزانه، هفتگی، ماهانه و سالیانه)
• نمودار ارزش خالص هر واحد سرمایه‌گذاری
• تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری
• نمودار خالص ارزش دارایی‌ها صندوق

برای مثال وقتی روی صندوق “مشترك آتيه نوين” کلیک کنید صفحه‌ای مطابق شکل زیر برای شما نمایان می‌شود.

بهترین صندوق سرمایه‌گذاری

ابتدا با توجه به میزان سرمایه، شخصیت و سبک سرمایه‌گذاری خود یک صندوق سرمایه‌گذاری (سهام، درآمد ثابت، مختلط و…) را انتخاب کنید. سپس به بررسی پارامترهایی از قبیل ترکیب دارایی‌ها، نوع عملکرد و بازدهی صندوق در سال‌های قبل و… صندوق موردنظرتان بپردازید.

در سایت Fipiran اطلاعات بسیار کاملی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد. مثلا براحتی می‌توانید صندوق با بیشترین نحوه عملکرد صندوق ETF بازدهی در یکسال اخیر را مشاهده بفرمایید. یا با ورود به صفحه مخصوص صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام می‌توانید تمامی مقایسه بسیار جامعی از آنها داشته باشید. روی لینک زیر کلیک بفرمایید و اطلاعات کامل صندوق ها را مشاهده بفرمایید.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.